Βέροια Γράμματα & Τέχνες Θέατρο Πολιτισμός Ρεπορτάζ

Βέροια: Καθήλωσε το κοινό ο “Αμλετ” του Θέμη Μουμουλίδη, επίκαιρος όσο ποτέ

26/07/2024, 15:35

“Η γενιά μου γέρασε πολύ νωρίς…” – “Στην Αγορά πουλιέται ο Νόμος”
Ουίλιαμ Σαίξπηρ “Άμλετ”

Σ’ έναν κόσμο του σήμερα, της διαφθοράς, αλλά και της αδιαφορίας, όπου τα πάντα σήπονται, ο “Άμλετ” του Σαίξπηρ έρχεται από το παρελθόν, από την αυγή του 17ου αιώνα, (1602), να θυμίσει στο θεατρικό κοινό πως στην ουσία τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε, αφού ο σαιξπηρικός του ήρωας αναπαριστά την ανθρώπινη περιπέτεια μέσα στους αιώνες απαράλλαχτη.

Φράσεις του μεγάλου Ελισαβετιανού αντηχούν στ’ αυτιά του θεατή-ακροατή, υπενθυμίζοντας τις τραγικές ομοιότητες, τα τραγικά αδιέξοδα ενός κόσμου που γκρεμίζεται ηθικά, όπως και τότε…

Κουρδισμένοι αυλικοί, λακέδες της εξουσίας, αιματοβαμμένοι βασιλείς νέμονται τη χώρα της Δανίας, της Δανιμαρκίας, όπως τη λέει ο Σαίξπηρ, εγκλωβίζοντας την νεανική αθωότητα του πρίγκιπα Άμλετ στα δεσμά τους.

Δε χρειάζεται να θυμίσει κανείς την υπόθεση του έργου. Πασίγνωστη η υπόθεση για τους θεατρόφιλους και χιλιοπαιγμένη η παράσταση από το 1603, που ανέβηκε στην Αγγλία, και από το 1937 που πρωτοανέβηκε στην Ελλάδα.

Από τότε σκηνοθέτες και ηθοποιοί πάντα θεωρούν ένα ανέβασμα του δικού τους “Άμλετ” στόχο της ψηλότερης καλλιτεχνικής κορυφής.

Και ερχόμαστε στον “Άμλετ” του Θέμη Μουμουλίδη και στη χθεσινή παράσταση στο Θέατρο Άλσους της Βέροιας.

Κόσμος πολύς. Οι προσδοκίες μεγάλες αλλά και μια επιφύλαξη. Τι το καινούριο έχει να δώσει μια ακόμη παράσταση του ίδιου πάντα έργου;

Και όμως είχε! Τι; Την άμεση σύνδεση με το σήμερα. Έργο πολιτικό, που φώτιζε την εποχή μας με τους προβολείς του παρελθόντος να σκάβουν τις πληγές του σήμερα, με σκηνοθεσία, ερμηνεία, μουσική, που συνέδεε τους αιώνες με γέφυρες στέρεες και καλοδουλεμένες.

Και επειδή “εν αρχή ην ο λόγος”, η μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά ήταν εκείνο που κέρδιζε το θεατή από την πρώτη στιγμή! Ο λόγος του ποιητικός, αλλά άμεσος και καθόλου επίπλαστος, ανέδειξε τα σαιξπηρικά νοήματα, φέρνοντας σε επαφή κοινό και συγγραφέα μέσα από σημερινούς γλωσσικούς κώδικες.

Το κείμενο, που το επεξεργάστηκε ο Θέμης Μουμουλίδης, έγινε στα χέρια του η γη, που πάνω της χάραξε ο σκηνοθέτης τη δική του γραμμή, εντυπωσιάζοντας με την άποψή του.

Γιατί είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο τρόπος που βλέπει κάθε φορά τα πράγματα ο σκηνοθέτης, ειδικά όταν πριν απ’ αυτόν άλλοι πολλοί χάραξαν δρόμους.

Η “Λυσιστράτη” του παίχτηκε στο ίδιο θέατρο της Βέροιας πριν πολλά χρόνια. Ένας άλλος Αριστοφάνης, αυτός του Μουμουλίδη. Και τώρα ένας άλλος Σαίξπηρ, αυτός του Μουμουλίδη. Όσο κονταροχτυπιέσαι με μεγάλα έργα, συνήθως χάνεις, ο Μουμουλίδης κερδίζει.

Η παράστασή του ανέδειξε με νεύρο, φαντασία και αυξάνουσα δυναμική, όλες τις εκφραστικές δυνατότητες των ηθοποιών του, στήνοντας ένα εναλλασσόμενο παζλ εικόνων, που αισθητικά, αν μπορούσαν να ακινητοποιηθούν, θα αποτελούσαν μικρούς ζωγραφικούς πίνακες. Ακόμη και οι αγχωτικοί ρυθμοί που έδωσε στην παράσταση, ήταν καλά υπολογισμένοι, είχαν το στόχο τους, να αποδώσουν τους εφιαλτικούς ρυθμούς του σήμερα.

Η κίνηση, που προσέδωσε η Πατρίσια Απέργη στην παράσταση, ήταν όχι απλά δύσκολη στους εξαντλητικούς ρυθμούς της από τη μεριά των ηθοποιών, αλλά και παρακινδυνευμένη ως προς τον συγχρονισμό της. Τελικά εντυπωσιακή. Πραγματικά εντυπωσιακή!

Η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου, άλλοτε υποβλητική και άλλοτε επιβλητική, σχεδόν παρούσα σε όλο το έργο, χωρίς όμως να μειώνει το λόγο, αλλά αντίθετα να τον υπογραμμίζει και να τον αναδεικνύει, ήταν ένα από τα καλύτερα ατού της παράστασης.

Και η ερμηνεία; Οι ηθοποιοί;

Συνήθως πολύ κόσμο σε παραστάσεις φέρνουν οι ηθοποιοί που είναι αναγνωρίσιμοι από τις σειρές της τηλεόρασης και ο κόσμος τρέχει να τους δει. Ο πρωταγωνιστής του “Άμλετ”, ο Αναστάσης Ροϊλός, είχε κι αυτός δύο σημαντικές συμμετοχές στις σειρές “Άγριες Μέλισσες” και “Μάγισσα”.

Αυτό που είδαν, όμως, οι θεατές στη χθεσινή παράσταση, στην ερμηνεία του νεαρού ηθοποιού, δεν είχε καμιά σχέση με την παρουσία του στις σειρές.

Ο Ροϊλός του “Άμλετ” ήταν μια κινούμενη έκφραση, μια ποιητική φιγούρα από το παρελθόν, ένας αδύναμος νέος του σήμερα, ήταν όλα τα αδιέξοδα της γενιάς του, τρελός και φιλόσοφος μαζί, έρποντας στο χώμα από τον πόνο και τιναγμένος στα ύψη από το πάθος της εκδίκησης! Έλεγχος απόλυτος στη φωνή και την κίνηση, την έκφραση του προσώπου και στις αποχρώσεις της. Ο Θέμης Μουμουλίδης, η ευαισθησία του και η πολύχρονη εμπειρία του σκηνοθέτη, επέλεξαν σωστά τον πρωταγωνιστή!

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί που πλαισίωσαν τον κεντρικό ήρωα,(Ιωάννα Παππά, Μιχάλης Συριόπουλος, Θοδωρής Σκυφτούλης, Θανάσης Δόβρης, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου, Τζένη Καζάκου, Άρης Νινίκας και Δημήτρης Αποστολόπουλος), από τον μικρότερο ρόλο μέχρι τον μεγαλύτερο, όλοι, μα όλοι, από τους μοιχούς βασιλείς, τους “κουρδισμένους” αυλικούς, μέχρι την καρικατούρα του νεκροθάφτη, έστησαν μια παράσταση από τις καλύτερες των τελευταίων χρόνων. Ο έπαινος μοιράζεται σε όλους!

Το σκηνικό της Μικαέλλας Λιακατά προσέδωσε την απαιτούμενη εντύπωση των σκληρών δεσμών της εξουσίας, μέσα στην νοσηρότητας της οποίας σφαδάζει ο Άμλετ, με μια εκπληκτική παράλληλα λειτουργικότητα στην κίνηση των ηθοποιών, καθώς εναλλάσσονταν οι εικόνες.

Η Βασιλική Σύρμα έπαιξε ενδυματολογικά με το χθες και το σήμερα, κάνοντας εκείνην την ενδυματολογική επιλογή, που παρέπεμπε στη διαχρονικότητα του έργου.

Γιατί το έργο είναι διαχρονικό και θα είναι και στο μέλλον.

Όσο αφήνουμε παγκόσμια να μας διοικούν κουρδισμένοι αυλοκόλακες και κουρδισμένοι υπαλληλίσκοι της εξουσίας, όσο αδιαφορούμε για όσα συμβαίνουν δίπλα μας, (πόλεμοι συμφερόντων, εκμετάλλευση των αδύναμων), τότε θα είμαστε οι Άμλετ της σελήνης, αιώνια θύματα της αδικίας αυτού του κόσμου.

Άλλωστε, ο Θέμης Μουμουλίδης δήλωσε για το διαχρονικό σύμβολο του Άμλετ και τα προβλήματα που θίγει σε μια πρόσφατη συνέντευξή του:

“Σήμερα στον δυτικό κόσμο, ο άνθρωπος είναι μια καταναλωτική μηχανή. Χρωστάει από τη μέρα που γεννιέται. Άλλοτε την ελευθερία του, κι άλλοτε το μέλλον του σ’ ένα αδυσώπητο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, που δανείζει χρήμα και εισπράττει το υποθηκευμένο μέλλον των ανθρώπων. Αναρωτιέμαι γιατί υπάρχει ανοχή από το πολιτικό προσωπικό απέναντι στην χυδαιότητα των τραπεζών…”

Η παράσταση καθήλωσε στο Άλσος της Βέροιας. Ακίνητο το κοινό, χωρίς ανάσα. Το ένιωθες. Και σε ένα ολόκληρο, συνεχές δίωρο. Μην ξεχνάμε πόσο η γραφή του έργου απέχει χρονικά από την εποχή μας και πόσο ένα έργο γραμμένο σήμερα θα είχε και τη σχετική οικονομία του στη διάρκεια της γραφής.

Οι ηθοποιοί καταχειροκροτήθηκαν και κλήθηκαν ξανά και ξανά στη σκηνή. Μέθεξη κατά τη διάρκεια της παράστασης, ενθουσιασμός για το τελικό αποτέλεσμα, όπως άξιζε σε μια παράσταση, που σέβεται το θεατή.

Φωτογραφίες: faretra. info + διαδίκτυο

…………………..