Βέροια: Σελίδες από τα “ΑποΜνημοΝεύματα της μνήμης” κάθε Κυριακή πρωί στη Φαρέτρα
ΝΑΖΛΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ (Ε)
Ο ζωγράφος-γλύπτης Θωμάς Βαφείδης
Ο κυρ Θωμάς, με βλέμμα πέραν των επαρχιώτικων ορίων,
με τον Ευρωπαϊκό Καλλιτεχνικό Τύπο στην ποδιά του,
συγγενής πρώτου βαθμού, με τα χρώματα, τα πινέλα, τους μουσαμάδες.
Να «προλάβει να κάνει έναν Κόσμο» για να ζήσει το Πνεύμα του.
Επιμελήθηκε όλα τα γιγαντιαία άρματα της παρέλασης
του Φεστιβάλ Παραγωγής Βεροίας.
Ζωγράφισε τα καλντερίμια, τις γειτονιές, τα εκτός των τετριμμένων.
Είναι κάποιοι που κρατάν συγγένεια με την Ευγένεια,
το βαθύ πνευματικό περιεχόμενο της Τέχνης και τ’ αγριολούλουδα.
Τον βλέπω να σηκώνει το ποτήρι με το κρασί.
—Στην υγειά σας, συμπολίτες! Δεν πειράζει…
Θα καταλάβετε αργότερα!!!
Η ΚΟΡΗ μου στο πάρκο της Ελιάς θα σας το θυμίζει!
————————
O Δεσπότης μας, ο Πατέρας όλων μας
Ο Μητροπολίτης μας, ο σεβασμιότατος ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ,
που θυμίζει έντονα στίχους του Ελύτη…
…τα γεμάτα βοριάδες του Όρους, τα γραμμένα καθώς οι Άγιοι,
τα την ίδια στιγμή λοξά και ακίνητα, η Αγγέλικα, ο Πολικός, οι Τρεις Ιεράρχες,
το έχει ο ΘΕΟΣ, η Ευαγγελίστρια….
Τα έργα του Δεσπότη μας έχουν συγγένεια με το πνεύμα του Περικλή,
που ξέρει όπως και κείνος να μιλά με τον Χρόνο.
Μαθήματα καλαισθησίας τα έργα που έχει κάνει.
Φροντίδα για τη συντήρηση και την επούλωση των παλιών εκκλησιών της πόλης.
Απ’ τη Δοβρά, την παλιά Μητρόπολη,
την υποστήριξη παιδιών με ταλέντο
(βλέπε την ενίσχυση των σπουδών
των προικισμένων αδελφών Τσαχουρίδη),
την οργάνωση των ΠΑΥΛΕΙΩΝ για να τιμάται ο ερχομός του Αποστόλου στη Βέροια
η σεμνή, δημιουργική, γεμάτη αγάπη και πάντα καλόκαρδη παρουσία του,
είναι ψυχικό κέρασμα σ’ όλους μας.
Μπορεί να μην ταιριάζει στο ύφος του το παίνεμα, αλλά ας το ξέρουμε όλοι εμείς
πως ο Δεσπότης μας πούλησε το πατρικό του σπίτι
και τα έσοδά του δόθηκαν στη Μητρόπολη.
Είναι η εποχή του τέλους των ιδεολογιών τώρα
και μια καινούργια ανθρώπινη αλφαβήτα αρχίζει.
Μια καινούργια «Ιδεολογία» που το μανιφέστο της λέει ΠΙΣΤΕΥΩ ΣΤΟΝ ΦΙΛΟ.
Τυχαίο είναι που η επανάσταση του ’21 στηρίχθηκε στη ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ;
Νιώθω τόσο όμορφα που σκεπάζει την πόλη
η ευλαβική και δημιουργική του παρουσία.
————————
Παύλος Πυρινός
Κάποιος που ξέρει να μαζεύει τα «σιτηρά» της Πόλης!
Τα σημεία των μικρών ή ρων μεγάλων της εκπλήξεων,
αυτά που ανήκουν εκ γενετής στην οικογένεια της Ιστορίας της,
που τραγουδούν τα αισθήματα της Πόλης
που στέκουν με σεβασμό σ` όλα αυτά που πειθάρχησε ο ΧΡΟΝΟΣ.
Ένας πολύπλευρος ερευνητής των αξιών με τις οποίες ενηλικιώνεται η Πόλη,
ένας που ψάχνει τα αρχεία της, τις επίσημες στιγμές της,
τις προσκοπικές, τις κατηχητικές, τις καθηγητικές της στιγμές,
που γνωρίζει καλά το «Γένος των Ερωτηματικών»,
των μυστικών και των εξομολογήσεων,
και όλα αυτά τα διακινεί σ` ένα «εύκρατο φιλικό κλίμα» προς όλους.
Ο Πυρήνας του Πυρινού είναι…
Ποντιακής καταγωγής και προελεύσεως,
άρα, ακαταμάχητο πείσμα διάθεσης και προσφοράς.
………………..
Βέροια, η μικρή Ιερουσαλήμ
Τι μυστήριο και τι μυστικό να μπορείς να τριγυρνάς όλη την πόλη
δίχως να πατάς το βήμα σου στον δημόσιο δρόμο!
Απ’ την Απόχη, απ’ την Απόχη έλα!
Το κρυφό πορτάκι που έχει κάθε σπίτι,
απ’ όπου μπορείς απ’ το ένα στο άλλο σπίτι να γυρίσεις όλη την πόλη,
δίχως να σε πάρουν είδηση οι κατακτητές.
Και σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο μια εκκλησιά.
Ο Άγιος Κήρυκος, η Εκκλησία του Χριστού, η Αγία Άννα,
ο Άγιος Στέφανος, η Γοργοεπήκοος…
Περικυκλωμένη απ’ την Ιερότητα η πόλη.
Εξιστορεί στους νάρθηκες των εκκλησιών τα βάσανά της.
Μαρτυρεί τους πόνους της κατάκτησης, προσεύχεται για την ΑΝΟΙΞΗ της.
Η μικρή Ιερουσαλήμ, όπως την αποκαλούν, σεμνύνεται την ιστορία της
κι αφήνει στα λιακωτά των παλιών σπιτιών το προτέρημα για τις ματιές της ελευθερίας.
————————
Η Εκκλησία του Χριστού
Ιερογραφημένη από τον ξακουστό ζωγράφο όλης της Θετταλίας Καλλιέργη.
Χρόνια πριν, ο Τσαρούχης την επισκέπτεται μαζί με τον Πεντζίκη.
Ψάχνει να βρει το μυστικό πράσινο του ζωγράφου.
Τόσοι και τόσοι άνθρωποι, προσκυνητές απ’ όλο τον κόσμο,
στέκονται απέναντι απ’ τις φιγούρες των Αγίων
που «διάλεξε» ο Καλλιέργης να φυλάγουν την Ιερότητα,
να την «υπερασπίζονται», να τη στολίζουν με τη χάρη τους,
με τα επιβλητικά τους βλέμματα, την ασκητική τους αφοσίωση.
Στην εκκλησία του Χριστού ο 14ος μ.Χ. αιώνας αφήνει τα σημάδια του στην πόλη,
δίνοντάς της ένα βήμα παγκόσμιου διαλόγου για την ΤΕΧΝΗ και την ΙΕΡΟΤΗΤΑ.
Η Παλιά Μητρόπολη
Ένα μυστικό
ή ένα μυστήριο μέχρι πρότινος στην καρδιά της πόλης.
Ένα εγκαταλελειμμένο, ένα παρατημένο κτίσμα,
που για χρόνια χρησιμοποιήθηκε για πάμπολλες αποθηκευτικές χρήσεις.
Ένα βουβό παραλληλόγραμμο,
πάνω στους τοίχους του οποίου «τσακίζονται» οι φωνές των παιδιών του κατηχητικού
του πατέρα Βασίλειου του Σαββίδη και των προσκόπων.
Μια αγέλη χαρούμενων παιδιών
στην αυλή της παλιάς Μητρόπολης στις δεκαετίες ’60-’70.
Δίχως να το ξέρουν, πανηγυρίζουν και προβλέπουν
στην επιστροφή της Παλιάς Μητρόπολης στην επικαιρότητα της πόλης.
Μια μοναδική εκκλησιά του 11ου αιώνα, υπέροχα εικονογραφημένη,
η λιτότητα και οι θόλοι της οποίας δίνουν διάλεξη για την αρχιτεκτονική αρχοντιά της.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μαζί με τον Μητροπολίτη μας
ήρθε να την προσκυνήσει, να τη θαυμάσει και να τη χαρεί το 2020.
Πόσες προσευχές του 11ου αιώνα ολοζώντανες στο Ιερό της,
όταν την ιερουργούσε ο Επίσκοπος Νικήτας!
…………………
Τo Βήμα του Αποστόλου Παύλου
Ευγενέστερες οι γυναίκες της Βέροιας των Θεσσαλονικέων,
γράφει ο Απόστολος.
Πάτησε το πόδι του στη Βέροια
και ο τόπος ενίσχυσε την Ιστορικότητά του, και τον μύθο του,
υπογραμμίζοντας την ιερότητα του χώρου
και τη χάρη των ψηλών δένδρων που τον προστατεύουν.
Κάνουν χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων οι πιστοί
απ’ όλο τον κόσμο για να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν.
Πώς διαλέγονται οι Τόποι για να διακηρύσσουν τα ΥΠΕΡΑΝΩ.
Τα πούλμαν είναι στη σειρά,
οι ξένοι επισκέπτες σε στάση προσήλωσης,
η κίνηση της πόλης στον καθημερινό ρυθμό της.
Ένα μνημείο
προσφέρει στην πόλη ευκαιρία για μια βαθύτερη συνειδητοποίηση.
Είναι και οι γιορτές των Παυλείων που ο Δεσπότης ίδρυσε στην πόλη,
μια περαιτέρω ευκαιρία για τη συνειδητοποίηση του γεγονότος
της έλευσης του Αποστόλου Παύλου στη Βέροια.
—————–
Ρεβανί Χοχλιούρου της Βέροιας
Όταν ήμουν φοιτητής,
με πείραζε τόσο που οι ξένοι που επισκέπτονταν την πόλη
ρωτούσαν όλοι το ίδιο πράγμα.
—Πού είναι το ρεβανί Χοχλιούρου;
Έσκαγα.
«Αγαπητοί επισκέπτες της πόλης», έλεγα μέσα μου,
«στον τόπο του Αλέξανδρου… ρωτάτε πού είναι το ρεβανί;»
Έκατσα λοιπόν και έγραψα τούτο!
…Ευλαβικά να στρέψωμεν
τον νου μας στον Χοχλιούρου,
μη μας θυμώσει τίποτα
και ρεβανί δεν κάμει,
κι άμα δεν κάμει ρεβανί, χαθεί η σιμιγδάλη,
πού πάει η Ιστορία μας
το κύρος μας πού πάει;
Η Βέροια φτιάχνει ρεβανί,
το ρεβανί τη Βέροια!…
Έτσι ησύχαζα.
Μα, όπως και να το κάνεις, δεν είναι η δική μου φοιτητική δυσφορία
που φτιάχνει τα πράγματα,
αλλά η ζαχαροπλαστική μαεστρία των Χοχλιούρων,
που μαζί με τη ζάχαρη ζυμώνουν έναν γλυκό μύθο για την πόλη.
Πότε θα ’ρθω στη Βέροια να πάω απ’ τον Χοχλιούρο; όλοι ομολογούν…
——————–
Οι λουκουμάδες του Μητρέγκα
Όσοι δεν αγοράζουν με το κιλό,
και πιάνουν τις οδοντογλυφίδες για να τσιμπήσουν λουκουμάδες απ’ το ταψί,
επιτηρούνται από το βλέμμα της Τασούλας.
—Μη σκύβετε, μην τρώτε πάνω από το ταψί, σας παρακαλώ!
Υπάρχει κίνδυνος να στάξετε σαλιοσιρόπια στο ταψί.
Με λίγη κανέλα, με μισή δραχμή για τον κάθε λουκουμά,
στη σειρά παιδιά, φαντάροι, οικογενειάρχες, ξένοι,
Θεσσαλονικείς, Αθηναίοι, περαστικοί…
Στην προτελευταία γωνία της Μ. Αλεξάνδρου,
πριν τα Εδώδιμα Αποικιακά του παντοπωλείου των αδελφών Καβαργύρη,
οι λουκουμάδες του Μητρέγκα αντιπροσωπεύουν τη γευστική γοητεία της πόλης.
———————–
LIDO, το καλύτερο παγωτό της Ελλάδος
Το έγραψαν οι εφημερίδες.
Αν θέλετε να δοκιμάσετε το πιο εύγευστο παγωτό στην Ελλάδα
να πάτε στο ζαχαροπλαστείο LIDO στη Βέροια.
Μια ιταλική παγωτομηχανή του 1960
ανακατεύει το πιο γνήσιο γάλα της περιοχής
και μαζί με τ’ άλλα μυστικά της γεύσης
γίνεται ο πρωταγωνιστής του παγωτού στην Ελλάδα.
Οι δημοσιεύσεις των εφημερίδων αναρτημένες σε κάδρα στο ζαχαροπλαστείο
απλώνουν τη φήμη του πανταχόθεν.
Όλα τα γλυκά είναι εξαιρετικά.
Οι ινδιάνες, τα προφιτερόλ, τα μιλφέιγ, οι αμυγδάλου, οι πεταλούδες,
αλλά και τα τυλιχτά και οι πουτίγκες και τα κωκ.
Ζαχαροπλαστική εγγύηση ποιότητας το LIDO της Βέροιας,
που δημιούργησαν οι αδελφοί Κούσιου.
Άνθρωποι που ευεργέτησαν την πόλη,
χρηματοδοτώντας εξολοκλήρου τη δημιουργία της μεγάλης γέφυρας,
που συνδέει τώρα δυο μεγάλες περιοχές της πόλης.
Τις γλυκές δημιουργίες του ζαχαροπλαστείου συνεχίζουν τώρα
οι χαρούμενες οικογένειες των αδελφών Γιώργου και Πέτρου,
παιδιά του πρωτομάστορα ζαχαροπλάστη του LIDO, Νίκου Κουτόβα.
———————————–
Ο δικηγόρος – συγγραφέας Γιώργος Χιονίδης
Ένας ακούραστος μελετητής,
ένας πολυγραφότατος επιστημονικολογοτεχνικοϊστορικός
σκυμμένος πάνω στις ατέλειωτες σελίδες που έγραψε.
Η βιβλιοθήκη που δημιούργησε είναι η Μητέρα της Πόλης.
Ξέρει όλα τα μυστικά της, όλες τις χάρες της,
όλες τις αναποδιές της και τις αναπνοές της.
Σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις, αποκτημένες με αγώνες πείσματος και αφοσίωσης,
δοξολογημένες απ’ τη φροντίδα του.
Όλη την τεράστια βιβλιοθήκη του τη δώρισε στη Βιβλιοθήκη της Βέροιας.
Ένας ΕΝΤΙΜΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ άνθρωπος ένας ΦΡΟΥΡΟΣ της ΜΝΗΜΗΣ της πόλης,
ένας μελετητής δίπλα στην αναπνοή της πόλης, φύλακας των ιστορικών στιγμών της.
Η πόλη υποκλίνεται μπροστά
Σ’ έναν άνθρωπο,
έναν επιστήμονα,
έναν ιστορικό ερευνητή,
έναν ερωτευμένο με την πόλη του,
έναν γοητευμένο από τις ιστορικές σελίδες της.
Έναν δωρητή της, έναν ευεργέτη της.
Έναν φύλακα-ΦΡΟΥΡΟ του Πνεύματός της.
—————-
Ο καθηγητής Θωμάς Γαβριηλίδης
Μια επιτομή της σεμνότητας, της σιωπηρής άοκνης πνευματικής εργασίας.
Ένας συγγενής πρώτου βαθμού των Αρχαϊκών και των Κλασικών χρόνων
της Ελληνικής Γραμματείας,
ένας αθόρυβος «ΥΠΗΡΕΤΗΣ» των πολύτιμων της ελληνικής περιουσίας.
Αυτά λέει
ο Αρχίλοχος, η Σαπφώ,
ο Δημοσθένης, ο Πλάτωνας,
η ελληνική λαλιά στους αιώνες.
Ένας καθηγητής, πρεσβευτής της βαθιάς καλλιέργειας,
ένας «ακούραστος εργάτης» ανάδειξης της ελληνικής περι-ΟΥΣΙΑΣ
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τη σεμνότητα,
αν θέλετε να μάθετε ποιος φροντίζει τα «αερικά που ταξιδεύουν τη μνήμη»,
αν θέλετε να δείτε ποιος δεν ξεκολλά από την υπηρεσία φρουράς της Ιστορίας,
θα βρείτε κείμενα
του καθηγητή Θωμά Γαβριηλίδη στην εφημερίδα ΛΑΟΣ…
Απ’ τους προσωκρατικούς, τους αρχαϊκούς, τους κλασικούς παππούδες μας,
που θυμίζουν πως η συγγένειά μας με το κλέος των παλιών χρόνων
συνεχίζει να πυρπολεί και να ευαισθητοποιεί τις καρδιές μας.
————————-
Ο πολύμορφος γιατρός Θόδωρος Πολυχρονιάδης
Ο Θόδωρος Πολυχρονιάδης,
ο γιατρός,
ο αθλητής,
ο εραστής των πολιτιστικών,
ο καλλιεργητής οπωροκηπευτικών,
ο λογοτέχνης,
ο ποιητής και εις τα ΚΟΙΝΑ αφιερωμένος!!!
Είναι πλούτος για την πόλη να έχει ανθρώπους σαν τον Πολυχρονιάδη.
Ασίγαστος, πολιορκητής πολιτειακών ονείρων, χορηγός, δωροθέτης Ιδεών.
Ο Πολυχρονιάδης έχει το δικό του ΣΥΝΤΑΓΜΑ!
Στο πρώτο του άρθρο αναφέρει πως η ΖΩΗ είναι πρώτα απ’ όλα
η ΑΓΑΠΗ για τη Δημιουργική Ένταση.
Παράδειγμα ενός ανθρώπου που δεν σταματά να ονειρεύεται και να δρα,
παράδειγμα ανεξάντλητης πεισματάρικης ενέργειας,
αφιερωμένης στη θεραπεία της πρεσβυωπίας της Κοινωνίας.
———————-
Ο Ντανταϊστής Φωτογράφος Βαρβαρέσος
Ο κυρ Κώστας είναι φωτογράφος στη Βέροια επί της Μητροπόλεως.
Η φιγούρα του βγαλμένη από την παρέα του ντανταϊστικού καλλιτεχνικού κινήματος.
Ίσως μακρινός ξάδελφος του Μπρετόν,
ή ένας πλανόδιος συλλέκτης εικόνων με ιστορική ή ρομαντική σημασία.
Η πόλη θα έπρεπε να έχει μια «ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ»
με τα πορτρέτα των ανθρώπων που πλούτισαν τον μύθο της,
που υπογράμμισαν όλα τα εκτός κοινωνικής πεπατημένης.
Είναι μια ωραία ιδέα.
Ο Δήμος να προκηρύξει έναν διαγωνισμό
για να γραφούν μικρά βιβλιαράκια για όλες αυτές τις γραφικές «προσωπικότητες»
που πλούτισαν την πόλη,
που αλάτισαν την πόλη,
και τις αποθανάτισε ο δημοφιλής φωτογράφος Βαρβαρέσος.
