Εκκωφαντική «σιωπή» από το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης
Αντώνης ΡηγόπουλοςΧωρίς ανακοίνωση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο κύλησε η 200ή επέτειος από την έναρξη της ελληνικής επανάστασης του 1821.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο φαίνεται πως έπεσε «θύμα» της διπλωματικά δύσκολης περιόδου που διανύουν οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, με αποτέλεσμα να αποφύγει με κάθε τρόπο να αναφερθεί σε μια από τις σημαντικότερες επετείους της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι ο ρόλος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως υπήρξε σκαιός κατά την περίοδο της Επανάστασης, οι ιθύνοντες εκτίμησαν μάλλον ότι είναι προς το συμφέρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο θεσμός να διατηρήσει τη σιωπή του, ακόμη και στην επέτειο των 200 ετών από το 1821, αποφεύγοντας κάθε αναφορά ακόμη και στη λέξη «επανάσταση».
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Πατριαρχείο στις 25 Μαρτίου 2021, γίνεται μια γενική αναφορά στην «Εθνική Εορτή της Ελλάδος», ενώ σημειώνεται ότι οι σχετικές ευχές του Πατριάρχη Βαρθολομαίου μεταβιβάστηκαν προφορικά στη Γενική Πρόξενο Γεωργία Σουλτανοπούλου μέσω του Μέγα Σύγκελλου κ. Ιάκωβου.
Η λιτή ανακοίνωση έχει ως εξής:
«Ο Πατριάρχης για την Εθνική Εορτή της Ελλάδος
Με την ευκαιρία της Εθνικής Εορτής της Ελλάδος η Α.Θ. Παναγιότης ο Πατριάρχης απέστειλε στο εδώ Γενικό Προξενείο τον Πανοσιολ. Μέγα Σύγκελλο κ. Ιάκωβο, ο οποίος τέλεσε την θεία λειτουργία και την Δοξολογία στο εν αυτώ Παρεκκλήσιο του Αγίου Σάββα και διεβίβασε στην Γενική Πρόξενο Ευγεν. κ. Γεωργία Σουλτανοπούλου τα συγχαρητήρια και τις ευχές του Πατριαρχείου και της περί αυτό εδώ Ομογενείας».
Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί, ότι το Πατριαρχείο τίμησε με κάθε επισημότητα τη θρησκευτική εορτή της 25ης Μαρτίου, δηλαδή τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, αναρτώντας μάλιστα τη λειτουργία στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, προεξάρχοντος του κ. Βαρθολομαίου, στη σελίδα του Πατριαρχείου στο facebook.
Η παράλειψη πάντως είναι αισθητή ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι σχετική ανακοίνωση εξέδωσε το Πατριαρχείο Μόσχας. Όπως επισημαίνεται στο μήνυμα, που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας:
«Ο λαός της Ελλάδος προ δύο αιώνων επέδειξε με τη δράση του τεράστια πνευματική ανδρεία και ηρωισμό, υπομένοντας δοκιμασίες με μεγάλη οδύνη, υπό συνθήκες ανελευθερίας, ενισχυόμενος αδιαλείπτως στις δυσχέρειες από την πατρώα ορθόδοξη πίστη. Η ευλογία της γαλανόλευκης ελληνικής σημαίας στη Μονή της Αγίας Λαύρας το 1821 δεν σημάδευσε μόνον την έναρξη του θυσιαστικού εθνικού αγώνα για τα δικαιώματα και την ελευθερία των Ελλήνων, αλλά αποτέλεσε και σύμβολο της λαϊκής ενότητας, στη βάση της οποίας έγκειτο η ένθερμη αγάπη προς την πατρώα γη».
Ανακοινώσεις για την ελληνική επανάσταση εξέδωσαν επίσης δεκάδες χώρες του σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.
Όταν το Πατριαρχείο ευλογούσε πολεμική επιχείρηση του Ερντογάν στη Συρία
Η δυσκολία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και κατανοητή, αν αναλογιστούμε τη σύνθετη πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία, ωστόσο θα ήταν συνεπέστερο αν απέφευγε συνολικά την εμπλοκή με αμφιλεγόμενες πολιτικές αποφάσεις.
Το 2018, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος βρέθηκε δέχτηκε σφοδρή κριτική όταν «ευλόγησε» τη στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στο Αφρίν της Συρίας, αναφερόμενο στο τουρκικό έθνος ως «έθνος μας».
Διαβάζουμε σε σχετικό δημοσίευμα της ιστοσελίδας tanea.gr, στις 26 Ιανουαρίου 2018:
Στο πλευρό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στο Αφρίν της βόρειας Συρίας τάσσεται ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος.
Σε επιστολή του προς τον τούρκο Πρόεδρο, σύμφωνα με όσα αναφέρει η Hurriyet Daily News, ο κ. Βαρθολομαίος επισημαίνει πως η εκκλησία προσεύχεται στο Θεό για να αποκατασταθεί η ειρήνη στη Συρία.
«Ως παράδοση της εκκλησίας μας, προσευχόμαστε πάντα για το κράτος μας, την υγεία των ηγετών μας και την ευτυχία και καλοδαιμονία του λαού μας. Δεν έχουμε ξεχάσει τους εκατοντάδες που έχουν εκτοπισθεί εξαιτίας των συγκρούσεων στη νότια γειτονιά μας, και ειδικά στη Συρία» αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Ενώ συνεχίζει, λέγοντας πως «είναι επιθυμία της κοινότητάς μας το έθνος μας να αναπτυχθεί τάχιστα σε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, με το τέλος αυτής της αρρώστιας που είναι ο τρόμος, ο οποίος έχει επηρεάσει όλους τους πολίτες μας, αλλά κυρίως τους Κούρδους πολίτες που ζουν στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας».
«Η αποφασιστική στάση του Προέδρου Ερντογάν που απαγορεύει αυστηρά το συσχετισμό μιας θρησκείας με την τρομοκρατία αντικατοπτρίζεται στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Προσευχόμαστε εσείς και οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις να οδηγηθείτε σε επιτυχία και η ”Επιχείρηση Κλάδος Ελαίας” να φέρει ειρήνη στην περιοχή όπως το όνομά της υπόσχεται» καταλήγει ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Το… δύσκολο παρελθόν του Πατριαρχείου με την Επανάσταση του 1821
Λόγω των ημερών, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορική σχέση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με την ελληνική επανάσταση του 1821 εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας.
Σε εκτενές του κείμενο, ο δημοσιογράφος Νίκος Μπογιόπουλος σταχυολογεί τα όσα συνέβησαν τότε και την αντίδραση του τότε Πατριάρχη, Γρηγορίου Ε’, ο αδριάντας του οποίου κοσμεί σήμερα τα Προπύλαια στην Αθήνα, δίπλα από εκείνον του Ρήγα Φεραίου.
Όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο άρθρο:
[Έγραφε ο Ρήγας Φεραίος:]
«Όταν η Διοίκησις βιάζη, αθετή, καταφρονή τα δίκαια του λαού και δεν εισακούη τα παράπονά του, το να κάμη τότε ο λαός ή κάθε μέρος του λαού επανάστασιν, να αρπάζη τα άρματα και να τιμωρήση τους τυράννους του, είναι (το) πλέον ιερόν από όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητον από όλα τα χρέη του.
Αν ευρίσκωνται όμως εις τόπον, όπου είναι περισσότεροι τύραννοι, οι πλέον ανδρείοι πατριώται και φιλελεύθεροι πρέπει να πιάσουν τα περάσματα των δρόμων και τα ύψη των βουνών, εν όσω ν’ ανταμωθούν πολλοί, να πληθύνη ο αριθμός των, και τότε να αρχίσουν την επιδρομήν κατά των τυράννων (…)».
Κι επειδή έγραφε κι έλεγε αυτά, γι’ αυτό και ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’ και οι αυλικοί του είχαν αποφανθεί ότι ο Ρήγας ήταν ένας «διεφθαρμένος τη φρένα»…
Όταν, δε, ο Ρήγας και οι σύντροφοί του δολοφονήθηκαν, οι …άνθρωποι του Θεού και… προστάτες του Γένους, αγαλλίασαν! Όπως έγραφε ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων, ο Ρήγας και οι σύντροφοί του «εσκόπευον να κάμουν επανάστασιν κατά του κραταιωτάτου Σουλτάνου αλλ’ ο μεγαλοδύναμος Θεός τους επαίδευσε κατά τας πράξεις των με τον θάνατον όπου τους έπρεπε (…)».
[…]
Τι ήταν αυτή καθ’ αυτή η Επανάσταση του 1821; Αν μιλάμε για το λαό ήταν η λύτρωση. Ήταν το σάλπισμα για την διεκδίκηση της λευτεριάς και του δίκιου.
Για τους προύχοντες, όμως, τι ήταν; Για το «ιερατείο» των «κεφαλών του Έθνους» τι ήταν; Μας το πληροφορεί το φιρμάνι του αφορισμού (!) της Επανάστασης (ο αφορισμός εκτός από την υπογραφή του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, φέρει την υπογραφή του πατριάρχη Ιεροσολύμων, καθώς και, μεταξύ άλλων, των μητροπολιτών Καισαρείας, Νικομήδειας, Δέρκων, Ανδριανουπόλεως, Βιζύης, Σίφνου, Ηρακλείας, Νικαίας, Θεσσαλονίκης, Βέροιας, Διδυμοτείχου, Βάρνης, Φαναρίου, Ναυπάκτου, Χαλκηδόνος, Τυρνάβου…):
«… αμφότεροι (Υψηλάντης και Σούτσος) αλαζόνες και δοξομανείς, ή μάλλον ειπείν ματαιόφρονες εκήρυξαν του γένους την ελευθερίαν και με την φωνήν αυτήν εφείλκυσαν πολλούς των εκεί κακοήθεις και ανοήτους (…) έγινε γνωστή εις το πολυχρόνιον κράτος η ρίζα και η βάσις όλου αυτού του κακοήθους σχεδίου. Με τοιαύτας ραδιουργίας εσχημάτισαν την ολεθρίαν σκηνήν οι δύο ούτοι και τούτων συμπράκτορες φιλελεύθεροι, μάλλον δε μισελεύθεροι, και επεχείρησαν έργον μιαρόν, θεοσταγές και ασύνετον, θέλοντες να διακηρύξωσι την άνεσιν και ησυχίαν των ομογενών μας πιστών ραγιάδων της κραταιάς βασιλείας (…) Αντί λοιπόν φιλελευθέρων εφάνησαν μισελεύθεροι, και αντί φιλογενών και φιλοθρήσκων εφάνησαν μισογενείς, μισόθρησκοι και αντίθετοι, διοργανίζοντες, φευ, οι ασυνείδητοι με τα απονενοημένα κινήματά των την αγανάκτησιν της ευμενούς κραταιάς βασιλείας (…)».
