“Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και η έννοια του συν-υπάρχειν” γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη
Η εικονική πραγματικότητα, και η κοινωνία του θεάματος, εν γένει, έχουν επηρεάσει τον σύγχρονο άνθρωπο τόσο πολύ που οι συμπεριφορές του πολλές φορές δεν συνάδουν με τη φύση του, την τρωτή και εύθραυστη φύση του, παρόλα τα επιτεύγματα που λειτουργούν αρκετές φορές σαν ασπίδα προστατευτική και αλλάζουν ή διαφοροποιούν την πορεία της συντομότατης τροχιάς του επί της γης.
Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης παρουσιάζεται σχεδόν εντυπωμένο στη συνείδηση του ατόμου. Και αυτό γιατί, ήδη από τα πρώτα λεπτά της ζωής του, το άτομο διεκδικεί την παρουσία του στον κόσμο. Άλλωστε, όλοι γνωρίζουμε πως τα μωρά με το που γεννιούνται πρέπει να κλάψουν για να αναπνεύσουν. Επομένως, το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι βαθιά ριζωμένο μέσα μας. Η επιθυμία για ζωή αποτελεί χαρακτηριστικό για κάθε ζωντανό οργανισμό. Από την αρχή το άτομο ”παλεύει” για να επιβιώσει. Στη συνέχεια, καταβάλλει προσπάθεια για να ενταχθεί σε μια κοινωνική ομάδα.
Θα μπορούσαμε να πούμε πως το ένστικτο της αυτοσυντήρησης είναι ένστικτο με εγωιστική διάθεση. Παροτρύνει το άτομο να ενδιαφέρεται και να ασχολείται αποκλειστικά με τη δική του επιβίωση.
Παρόλα αυτά ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον.
Ο Αριστοτέλης συμπέρανε” πως υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ του ατόμου-μονάδας και του συνόλου-ομάδας. Αυτή η σχέση είναι που ενεργοποιεί τα ένστικτα που σχετίζονται με τη συλλογική δράση. Το άτομο, έξω από τη σφαίρα του, προσπαθεί να βοηθήσει όσους το έχουν ανάγκη. Αναπτύσσει έντονα το αίσθημα της αλληλεγγύης και αντιλαμβάνεται εμπράκτως την έννοια του συν-υπάρχειν.”
Αυτό όμως που παρατηρούμε το τελευταίο χρονικό διάστημα με την έξαρση του covid-19, είναι πως οι συμπεριφορές είναι τέτοιες, σε πολλές περιπτώσεις, που μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος αν πραγματικά λειτουργεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, το οποίο σύμφωνα με τον Αριστοτέλη οδηγεί σε μια αμφίδρομη σχέση μεταξύ του ατόμου-μονάδας και του συνόλου-ομάδας και αναπτύσσει έντονα το αίσθημα της αλληλεγγύης.
Υπάρχει μία τάση να πιστεύεται πως αυτό που συμβαίνει δεν αφορά εμάς τους ίδιους, αλλά κάποιον άλλον…
Να! σα να βλέπω σε μια οθόνη τα συμβάντα στα οποία εγώ δε συμμετέχω, και είμαι ένας απλός, ασφαλής και άτρωτος θεατής.
Η εικονική πραγματικότητα και τα στερεότυπα που μας έχουν ριζωθεί ( για το πώς, για παράδειγμα, θα διασκεδάσω στις διακοπές ), αμβλύνουν κι αποδυναμώνουν το συγκεκριμένο ένστικτο το οποίο έχει ως αποτέλεσμα και την ασυνείδητη αντικοινωνική μας συμπεριφορά.
Τα χρόνια της μίζας και της ψευδούς ευμάρειας μιας ανταγωνιστικής κοινωνίας που εμείς στηρίξαμε και ανεχτήκαμε, γέννησαν και έκτισαν αυτές τις συμπεριφορές και δράσεις που φαίνονται έντονα σε περιόδους κρίσης που τότε οι άνθρωποι τις εκδηλώνουμε και δεν είναι πια κατ’ επίφασιν.
Αυτά τα φαινόμενα δεν απαντώνται μόνο τη χώρα μας, αλλά σε όλο το λεγόμενο πολιτισμένο, δυτικό κόσμο, όπως στη Μητρόπολη του καπιταλισμού και του εκκωφαντικού πλούτου, όπου οι άνθρωποι όλο αυτόν τον καιρό πεθαίνουν σαν τα κοτόπουλα, αλλά επειδή οι οθόνες κυριαρχούν, αρκετοί έχουμε την ψευδαίσθηση ότι όλα αυτά δε συμβαίνουν, αλλά είναι virtual reality.
καλή εβδομάδα με υγεία
Ει. Δα.
