Η κρατική τηλεόραση στη χώρα μας (και λέω κρατική και όχι δημόσια, γιατί μια τηλεόραση που θέλει να αποκαλείται δημόσια, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει, είναι να κόψει τον ομφάλιο λώρο με τους εκάστοτε κυβερνώντες που κατοικοεδρεύουν στο Μέγαρο Μαξίμου), δεν είχε ποτέ μιαν ιδιαίτερα καλή και -το κυριότερο- σταθερή σχέση με το βιβλίο,τα Γράμματα,τις τέχνες και γενικότερα τον πολιτισμό.
Ακόμη και την εποχή που σε ηγετικές θέσεις τού Διοικητικού της Συμβουλίου βρίσκονταν διακεκριμένοι άνθρωποι των Γραμμάτων και τής τέχνης (Δημήτρης Χορν, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Βασίλης Βασιλικός, Γιάννης Λάμψας κ.ά.) δεν μπόρεσε να παίξει τον ρόλο που τής αρμόζει:ένα ρόλο ψυχαγωγικό (με προγράμματα υψηλού επιπέδου) και παιδευτικό για εκατομμύρια τηλεθεατές. Φαίνεται πως η γραφειοκρατία,ο κακώς εννοούμενος συνδικαλισμός και η βλακεία είναι ανίκητες σε αυτόν τον τόπο.
Τα τελευταία χρόνια όμως, (μετά την επαναλειτουργία τής ΕΡΤ), η κατάσταση στον τομέα τού πολιτισμού, αντί να βελτιωθεί πάει από το κακό στο χειρότερο. Δεν είναι μόνο ότι δεν υπάρχει μια σοβαρή εκπομπή για το βιβλίο, ότι καταργήθηκε μια σημαντική εκπομπή όπως ήταν το “Παρασκήνιο” ή ότι δεν προβάλλονται πια σειρές μυθοπλασίας βασισμένες σε έργα Ελλήνων λογοτεχνών(όπως κάποτε “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται” τού Καζαντζάκη). Είναι, επίσης, το γεγονός ότι επικρατεί, γενικά, μια προχειρότητα, μια επιπολαιότητα, μια άγνοια των κανόνων που χαρακτηρίζουν αυτό, το νευραλγικής σημασίας μέσο μαζικής επικοινωνίας,ενώ ορισμένες σπασμωδικές ή υπερβολικές ενέργειες κάποιων ιθυνόντων υπονομεύουν το όποιο κύρος της.
Θα φέρω ένα παράδειγμα. Φέτος το καλοκαίρι (που σημαδεύτηκε από την ανείπωτη τραγωδία στο Μάτι τής Αττικής),αποδήμησαν εις Κύριον, σχεδόν ταυτόχρονα, σε ηλικία ογδόντα ετών ο καθένας, δύο ποιητές τής δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς. Ο Μάνος Ελευθερίου και ο Χρίστος Ρουμελιωτάκης. Και οι δύο είχαν ένα διακριτό ποιητικό στίγμα, και οι δύο ασχολήθηκαν εκτός από την ποίηση, με τον πεζό λόγο και το δοκίμιο, και οι δύο διέθεταν την έξωθεν καλή μαρτυρία: είχαν τιμηθεί με κρατικό βραβείο για τις λογοτεχνικές τους επιδόσεις. Επιπλέον, ο Ελευθερίου είχε να επιδείξει και ένα ιδιαίτερα σημαντικό στιχουργικό έργο, αφού εκατοντάδες στίχοι του μελοποιήθηκαν από κορυφαίους συνθέτες (Θεοδωράκης, Μαρκόπουλος, Μούτσης, Ξαρχάκος, Κουγιουμτζής κ.ά.), έγιναν μεγάλες επιτυχίες και σιγοτραγουδήθηκαν από όλους, σχεδόν, τους Νεοέλληνες.
Μια κρατική τηλεόραση που σέβεται το όνομά της θα παρουσίαζε την είδηση τού θανάτου των δύο ποιητών αντικειμενικά: αφιερώνοντας δηλαδή, δικαιωματικά, μεγαλύτερο τηλεοπτικό χρόνο στον Ελευθερίου, μη παραλείποντας όμως να υπογραμμίσει και την προσφορά τού Ρουμελιωτάκη στα Γράμματά μας. Τι έκανε όμως η ΕΡΤ; Αγνόησε παντελώς τον Ρουμελιωτάκη και παρουσίασε την απώλεια τού Μάνου Ελευθερίου, σαν να ήταν η απώλεια ενός μεγάλου ποιητή-τού Σεφέρη,ας πούμε, ή τού Ελύτη! “Το Πανελλήνιο κλίνει το γόνυ στον Μάνο Ελευθερίου” και “Η Ελλάδα θρηνούσα αποχαιρετά τον Μάνο Ελευθερίου” ήταν οι τίτλοι τής κρατικής τηλεόρασης στο βραδινό δελτίο ειδήσεων!
Αναρωτιέμαι: Έχει χαθεί εντελώς η αίσθηση τού μέτρου σε αυτόν τον τόπο; Δεν υπάρχει εκεί στην Αγία Παρασκευή, κάποιος νουνεχής διοικητικός παράγων να βάλει φρένο σε αυτές τις υπερβολές που αγγίζουν τα όρια τής γελοιότητας;
Θα μου πείτε: Γιατί εκπλήσσεσαι; Μήπως η κρατική τηλεόραση δεν είναι αυτή που έχει αποσιωπήσει τα τελευταία χρόνια την απώλεια ανθρώπων με σημαντικότατη προσφορά στα Γράμματα και στις τέχνες τής χώρας μας; (Αναφέρω ενδεικτικά:Κώστας Στεργιόπουλος,Χριστόφορος Μηλιώνης,Βύρων Λεοντάρης,Λύντια Στεφάνου,Τάσος Ρούσος,Γιάννης Κοντός, Άρης Μπερλής, Δημήτρης Πετσετίδης,Τάκης Καρβέλης κ.ά.) Μήπως στην κρατική τηλεόραση πριν από αρκετά χρόνια, όταν είχε πεθάνει ο κορυφαίος δοκιμιογράφος (και μεγάλου πνευματικού διαμετρήματος ) Ζήσιμος Λορεντζάτος, οι δημοσιογράφοι αναγγέλλοντας την είδηση, δεν ρωτούσαν κατάπληκτοι ο ένας τον άλλο μπροστά στους τηλεθεατές: “Μα ποιος είναι αυτός;”. Μήπως η κρατική τηλεόραση δεν έκανε, μόλις χθες, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων στις εννιά, ένα μικρό αφιέρωμα στον αοιδό κ. Τόλη Βοσκόπουλο, με την ευκαιρία τής εκδήλωσης προς τιμήν του που θα πραγματοποιηθεί στο Ηρώδειο θέατρο;
Έχετε δίκιο. Τα είχα ξεχάσει όλα αυτά. Αυτό που θυμάμαι όμως, και μάλιστα πολύ καλά, είναι ότι στη θέση τού προέδρου τού Δ.Σ. τής κρατικής τηλεόρασης κάθεται ένας σπουδαίος μουσικοσυνθέτης. Ο Χρήστος Λεοντής. Θα ήταν άραγε άκαιρο, άστοχο ή αφελές να ζητούσαμε να μάθουμε τη γνώμη του γι αυτού τού είδους τις υπερβολές που μόνο ζημιά προκαλούν στον Δημόσιο Οργανισμό στον οποίο κατέχει διευθυντική θέση;
