“Ταξίδι στο Σταυρό του Νότου”. Ποίηση, Μουσική και Θέατρο σε μια ατμοσφαιρική συνύπαρξη

Δήμητρα Σμυρνή

Ο Νίκος Καββαδίας, ο ποιητής που οι στίχοι του ευτύχησαν να ντυθούν με τη μουσική του Θάνου Μικρούτσικου και να γίνουν τραγούδι, περνώντας στο στόμα των πολλών εδώ και τόσα χρόνια – στίχοι κατάθεση στην απεραντοσύνη των οριζόντων της θάλασσας, στη μαγεία της, στο μαγνήτη της αλλά και στην πίκρα της- έγινε από το Θέμη Μουμουλίδη ένα θεατρικό πορτρέτο, που ουσιαστικά ήταν το πορτρέτο της ίδιας της θάλασσας.

Μέσα σε μια ατμοσφαιρική συνύπαρξη του ποιητικού λόγου και της μουσικής με τη θεατρική πράξη, ο Καββαδίας και ο Μικρούτσικος αναδείχτηκαν για μια ακόμη φορά στο έπακρο ως ξεχωριστές μονάδες αλλά και ως ένα αδιάσπαστο σύνολο στο ταξίδι που ο σκηνοθέτης της παράστασης πρόσφερε στο κοινό με έμπνευση και πρωτοτυπία, οδηγώντας το στο όνειρο. Άλλωστε ο ποιητής είπε: «Να λυπάσαι όσους δεν ονειρεύονται…»

Ο Θάνος Μικρούτσικος, που συνέλαβε με την ευαισθησία του τους πιο κρυφούς ήχους της ποίησης και τους έκανε μουσική, είτε αυτοί οι ήχοι ανήκαν στο Ρίτσο, είτε στον Καβάφη είτε στο Χικμέτ, με τον Καββαδία πέρασε στην απόλυτη ταύτιση ποίησης και μουσικής. Και στη χθεσινή βραδιά, στο Θέατρο ΄Αλσους της Βέροιας, αυτό αναδείχτηκε ανάγλυφα.

Η μουσική παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη, στηριγμένη σε μια εξαιρετική ορχήστρα, ευτύχησε να έχει τραγουδιστές όπως ο αισθαντικός Κώστας Θωμαΐδης, η εκρηκτική Ρίτα Αντωνοπούλου και η εντυπωσιακή Μαριάννα Πολυχρονίδη που, παρά την απουσία του Θάνου Μικρούτσικου στη Βέροια για λόγους υγείας, κατόρθωσαν να καλύψουν το δυσαναπλήρωτο κενό του. Βέβαια,  ο Θάνος Μικρούτσικος είναι πάντα εκείνος που υπογραμμίζει καθοριστικά μια παράσταση με την παρουσία του.

Το κείμενο του Μουμουλίδη, με τη συνεργασία της Παναγιώτας Πανταζή, Μαρούσκας και Βίκης Παναγιωτοπούλου, το οποίο στηρίχτηκε στη μελέτη της προσωπικότητας και του έργου του ποιητή, προτίμησε να δώσει έμμεσα το πορτρέτο του, κάνοντας μια βαθιά τομή στη ζωή των ναυτικών, που, δέσμιοι της γοητείας της θάλασσας, καταθέτουν το φόρο ζωής και συναισθημάτων σ΄ αυτήν τη σχέση που τους πονά, αλλά και που είναι η ανάσα τους.

«Εμείς πάμε το καράβι ή εκείνο μας πάει;» θ’ αναρωτηθεί ο καπετάνιος, αλλά κι ο λόγος   του ποιητή «Δε φοβάμαι τη θάλασσα, φοβάμαι τη στεριά…» συνθέτουν ένα γοητευτικό δίχτυ από εικόνες, όπου στο υποθετικό κατάστρωμα ενός πλοίου –εύστοχη η σκηνογραφική σύλληψη του Γιώργου Πάτσα και λειτουργικά τα κοστούμια του-  εικόνες της θάλασσας, των λιμανιών της, ή αναμνήσεις της πατρίδας των ναυτικών, δένονται σ’ένα συναρπαστικό σύνολο που παίζει ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία.

Ο ποιητής απογυμνώνεται ως πορτρέτο από οποιαδήποτε πολιτική διάσταση, η οποία υπήρχε άμεσα στη ζωή και έμμεσα στο έργο του, και δίνεται από τον σεναριογράφο και σκηνοθέτη της παράστασης ως η πλήρης αντανάκλαση της ζωής των ναυτικών, με εμμονή στο ρόλο της γυναίκας, ως καθοριστικού παράγοντα της πορείας του.

Η σκηνοθετική γραμμή που ακολουθήθηκε από τον Μουμουλίδη ήταν, πέρα από το στόχο της να αποδώσει ατμοσφαιρικά το δρώμενο, μια γραμμή γεμάτη κίνηση, επηρεασμένη έντονα από τον κόσμο του κινηματογράφου, όπου η χορογραφική κατάθεση της Σεσίλ Μικρούτσικου ενέτεινε την όλη κινηματογραφική αίσθηση.

Οι διαφάνειες, προσεγμένες και ντυμένες και με ήχο, πρόσθεσαν στην όλη ατμόσφαιρα, επιτείνοντας την αίσθηση του ταξιδιού όχι μόνο για τα δρώμενα πάνω στη σκηνή αλλά και για τους ακίνητους θεατές, που παρακολουθούσαν με απόλυτη προσήλωση την παράσταση.

Έργο πολυπρόσωπο, με τον Στέλιο Μάινα να αποδίδει με τις λεπτότερες αποχρώσεις τον κεντρικό ήρωα με ισάξιο δίπλα του τον Σταύρο Ζαλμά, ο Θέμης Μουμουλίδης εντάσσει στα θεατρικά πορτρέτα που έκανε τελευταία και αυτό, το οποίο αποπνέει σοβαρότητα και υπευθυνότητα.

Τους ρόλους ερμήνευσαν οι ηθοποιοί: ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΙΝΑΣ , ΣΤΑΥΡΟΣ  ΖΑΛΜΑΣ, ΕΛΙΣΑΒΕΤ  ΜΟΥΤΑΦΗ, ΝΙΚΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ  ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, ΜΑΡΟΥΣΚΑ  ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΦΑΛΕΛΑΚΗΣ, ΕΛΕΝΗ ΖΑΡΑΦΙΔΟΥ, ΙΟΥΛΙΟΣ  ΤΖΙΑΤΑΣ,  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ  ΓΟΥΡΖΟΥΛΙΔΗΣ, ΝΑΤΑΣΣΑ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ  ΣΑΛΕΥΡΗΣ, ΜΠΙΛΛΙΩ   ΜΑΡΝΕΛΗ.

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα παράσταση, που απηχεί τη σύγχρονη άποψη για την Τέχνη.

Φωτογραφίες: faretra.info