Κορονοϊός, γρίπη, RSV κι άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού: Το εκρηκτικό κοκτέιλ και τι «σώζει» μέχρι στιγμής το ΕΣΥ / γράφει η Δήμητρα Αλεξίου

Και κορονοϊός και γρίπη και RSV και διάφορες άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού- οι ειδικοί σημειώνουν πως η φετινή ταυτόχρονη παρουσία τους δημιουργεί ένα «εκρηκτικό κοκτέιλ».

«Η πραγματικότητα δείχνει ότι τον τελευταίο μήνα είχαμε πολύ μεγάλη αύξηση στο γενικό φορτίο στα λύματα τόσο του κορονοϊού, όσο και άλλων αναπνευστικών ιών όπως η γρίπη τύπου Α και ο συγκυτιακός ιός. Προφανώς το ιικό φορτίο του κορονοϊού είναι πολύ μεγαλύτερο από τα άλλα δύο, αλλά το ότι συνυπάρχουν και οι άλλοι δύο ιοί (γρίπη και RSV) κάνει το κοκτέιλ αυτό αρκετά σοβαρό», έλεγε πριν από λίγες ημέρες στην ΕΡΤ, ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας, Νίκος Θωμαΐδης διευκρινίζοντας ότι η τελευταία εβδομάδα του 2023 έδειξε αυξήσεις της τάξης του 85-90% σε αυτούς τους ιούς.

Τo κοκτέιλ ξεκίνησε να απασχολεί τους υγειονομικούς και το υπουργείο Υγείας, λίγο πριν τις γιορτές, όταν και ξεκίνησε να πιέζει το ΕΣΥ, καταρχάς μέσα από μακρόσυρτες και δύσκολες εφημερίες στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας.

Παρόλα αυτά, για τον γενικό πληθυσμό, οι γιορτές κύλησαν ανέμελα και χωρίς την υιοθέτηση κανενός μέτρου προστασίας, απλώς με συστάσεις και αυτές χαλαρού τύπου. Το αν αυτό είναι η ορθή επιλογή ή όχι, είναι μια άλλη συζήτηση αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου το ΕΣΥ βιώνει μια βαθιά απαξίωση και παλεύει με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στη ζωή.

Η επαναφορά στο τοπίο του εθνικού «ταγού» Σωτήρη Τσιόδρα πριν από λίγες ημέρες -συναντήθηκε με τον υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη και την Ειρήνη Αγαπηδάκη- έδειξε πως η κατάσταση είχε «σφίξει».

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την επιδημιολογική έκθεση του ΕΟΔΥ για το διάστημα 25-31 Δεκεμβρίου, οι ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος (κορονοϊός, ιοί γρίπης και αναπνευστικός συγκυτιακός ιός-RSV), παρουσίασαν μεγάλη αύξηση με τη Covid-19 να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη διασπορά στην κοινότητα. Οι εισαγωγές στα νοσοκομεία έφτασαν να καταγράφουν αύξηση 44% και ήταν υψηλότερες από την αντίστοιχη εβδομάδα του 2022. Αύξηση παρουσιάζουν και οι διασωληνώσεις ασθενών με Covid-19.

Τα αντιικά σώζουν την παρτίδα

Ο Στέλιος Λουκίδης, καθηγητής Πνευμονολογίας και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας λέει στο «Κοσμοδρόμιο» πως η έξαρση των αναπνευστικών λοιμώξεων, τουλάχιστον στον πληθυσμό των ανηλίκων, αναμένεται να συνεχιστεί μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου.

Ο ίδιος τονίζει βέβαια πως διανύουμε μια περίοδο στην οποία κλασικά παρατηρείται αύξηση στις λοιμώξεις αναπνευστικού. «Αυτό που διαφέρει φέτος είναι η δυναμική του κορονοϊού, η οποία είναι η υψηλότερη που έχουμε δει εδώ και ενάμιση χρόνο» υπογραμμίζει ο κ. Λουκίδης και εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό. «Βασικός λόγος που ο κορονοϊός πέρασε σε φάση μεγάλης έξαρσης είναι το ότι ο εμβολιασμός στις ηλικίες άνω των 60 ετών αλλά και στις ευπαθείς ομάδες, φέτος, δεν πήγε καλά και τα ποσοστά ήταν χαμηλά. Το αποτέλεσμα ήταν οι συγκεκριμένες ομάδες να μην έχουν πια αντισώματα απέναντι στον ιό. Δεύτερος λόγος είναι το ότι φέτος δεν υπήρχε πραγματικά κανένα μέτρο προφύλαξης απέναντι στις ιώσεις, εγκαταλείφθηκαν ακόμα και οι μάσκες. Τις γιορτές ο κόσμος τις έζησε σαν να μην είχαμε περάσει ποτέ πανδημία».

Παρόλα αυτά, ο κ. Λουκίδης σημειώνει πως τα κρούσματα των λοιμώξεων του αναπνευστικού φέτος δεν οδηγούν σε δύσκολες πνευμονίες.

Νευραλγικό ρόλο σε αυτό έχουν παίξει τα αντιικά φάρμακα. Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Λουκίδη, ο οποίος είναι και μέλος της Επιτροπής Αντιικών Φαρμάκων, πέρυσι, στην κορύφωση των λοιμώξεων οι αιτήσεις των γιατρών για χορήγηση αντιικών έφταναν τις 400 αιτήσεις την ημέρα, ενώ φέτος φτάνουν ακόμα και τις 2.400 ημερησίως. «Οι γιατροί νιώθουν πια μεγαλύτερη άνεση να χρησιμοποιούν αυτά τα φάρμακα και να τα χορηγούν άμεσα στους ασθενείς που τα χρειάζονται» εξηγεί ο ίδιος..

Όσο για τον συγκυτιακό ιό-RSV, ο κ. Λουκίδης λέει πως στους ενήλικες απασχολεί περισσότερο τα τελευταία δύο χρόνια, μιας και μέχρι τότε ήταν περισσότερο συνηθισμένος στα παιδιά. Όπως τονίζει μάλιστα, για τον RSV υπάρχει εμβόλιο αλλά δεν έχει ακόμα κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι στους ενήλικες να επιλέγεται η υποστηρικτική θεραπεία.

Πάντως, παρά τη μεγάλη βεντάλια που έχουν ανοίξει οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, η πίεση στο ΕΣΥ είναι διαχειρίσιμη δεδομένου ότι υπάρχει και σημαντική πια εμπειρία. Ο κ Λουκίδης αναφέρει τέλος, πως είναι σημαντικό, όσοι πρέπει να κάνουν τα εμβόλια κορονοϊού και γρίπης και δεν τα έχουν ακόμα κάνει, να το πράξουν άμεσα. «Έχουμε ακόμα αρκετά επικίνδυνη περίοδο μπροστά μας» λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά.

«Η κουλτούρα του εμβολιασμού για τον κορονοϊό φθίνει»

«Νιώθουμε πίεση από την αύξηση των ασθενών που καταφθάνουν στα ΤΕΠ αλλά και από τις νοσηλείες αν και ακόμα την παρακολουθούμε καλά την κατάσταση. Βέβαια, όταν βγαίνουμε σε εφημερία, στα επείγοντα, υπάρχει αναμονή έως και 3 ώρες. Υπάρχει αύξηση της τάξης του 40% στις νοσηλείες και του 20% στις ΜΕΘ» μας δίνει με τη σειρά της την εικόνα η Σοφία Πουρίκη, Πνευμονολόγος- Εντατικολόγος στη ΜΕΘ COVID-19 του νοσοκομείου «Σωτηρία».

«Πρωταγωνιστής των κρουσμάτων είναι ο κορονοϊός, ακολουθεί η γρίπη αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις του αναπνευστικού που μας απασχολούν φέτος. Πολλές, προκαλούν την παρόξυση μιας υποκείμενης νόσου- για παράδειγμα Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή χρόνιο καρδιολογικό πρόβλημα» μας λέει η κ. Πουρίκη, κάνοντας την εκτίμηση πως η πίεση στο ΕΣΥ θα διαρκέσει για άλλες τρεις εβδομάδες.

Όπως εξηγεί, η «παραίτηση» μας από τα μέτρα προφύλαξης αλλά και η εγκατάλειψη των εμβολίων του κορονοϊού, από όσους έπρεπε να τα κάνουν, είναι αυτά που έχουν οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Και γιατί φέτος και όχι πέρυσι; «Γιατί οι πολίτες έχουν απομακρυνθεί πια πολύ και από την τελευταία δόση του εμβολίου αλλά και από τη νόσηση, με αποτέλεσμα να μην έχουν πια καθόλου αντισώματα απέναντι στον ιό. Την ίδια στιγμή το ανοσοποιητικό μας δεν έχει φτάσει ακόμα στα προ κορονοϊού επίπεδα. Η πλειονότητα των ασθενών στα νοσοκομεία είναι μεγάλης ηλικίας με σοβαρά υποκείμενα νοσήματα, οι οποίοι δεν εμβολιάστηκαν. Δυστυχώς δεν έχει χτιστεί ακόμα η απαιτούμενη κουλτούρα για τον εμβολιασμό στον κορονοϊό, ενώ στη γρίπη τα ποσοστά είναι καλύτερα».

Όσο για το άνοιγμα των σχολείων, εν μέσω έξαρσης όλων αυτών των ιών η ίδια λέει πως αυτό αναμένεται να επιβαρύνει τη γενική εικόνα μιας και τα παιδιά θα λειτουργήσουν ως δεξαμενή μετάδοσης των ιών. Και όπως σημειώνει η κ. Πουρίκη: «Τα παιδιά θα ανταπεξέλθουν, οι μεγάλοι όμως θα δυσκολευτούν περισσότερο».

Ελλιπείς οι πληροφορίες για τα μέτρα προστασίας στα παιδιά

Πάντως, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Νταλούκα, πρόεδρο των ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων Αττικής, στη συγκεκριμένη φάση, η ομάδα των παιδιών είναι σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι την περίοδο των Χριστουγέννων.

Όπως εξηγεί: «Ένας μεγάλος αριθμός παιδιών έχουν ήδη κολλήσει κορονοϊό, γρίπη ή κάποιο άλλο ιό, ενώ το διάστημα που βρέθηκαν για δύο εβδομάδες σπίτια τους, οι ιώσεις αντιμετωπίστηκαν εκεί. Στο στόχαστρο βρίσκονται τώρα όσα παιδιά δεν κόλλησαν στην προηγούμενη φάση. Το τι θα “δώσουν” τα σχολεία θα φανεί σε μία με δύο εβδομάδες μετά το άνοιγμα τους. Τα παιδιά άλλωστε, νοσούν περισσότερο από κάθε άλλη ομάδα από πλήθος ιογενών λοιμώξεων-κορονοϊό, γρίπη, RSV, ρινοϊούς, αδενοϊούς, παραγρίπη κ.τ.λ, το περνούν όμως κατά βάση, ελαφριά».

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Νταλούκας σημειώνει πως οι οδηγίες από τον ΕΟΔΥ τόσο για τον εμβολιασμό γρίπης αλλά και κορονοϊού, όσο και η χάραξη υγειονομικής στρατηγικής για την ομάδα των παιδιών, είναι ελλιπείς και αποσπαματικές. Όπως σημειώνει: «το μέτρο με τις απουσίες λόγω κορονοϊού είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Γιατί δεν ισχύει και με τη γρίπη και τις άλλες ιώσεις; Ποια είναι η διαφορά;».