“Συνέχιση ακρίβειας και επιδομάτων – Στις τελευταίες θέσεις της αγοραστικής δύναμης στην Ευρώπη η Ελλάδα” / γράφει η Αντριάνα Βασιλά
Τη συνέχιση της επιδοματικής πολιτικής (η οποία δεν θα συνοδεύεται από μείωση των φόρων – π.χ. ΦΠΑ), αλλά και της αύξησης των τιμών παντού προανήγγειλε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
«Υπάρχει ένας συνδυασμός παραγόντων που έχει μετακυλίσει το πρόβλημα του πληθωρισμού στα τρόφιμα. O πληθωρισμός θα παραμείνει μεσοσταθμικά στο 4,5% όλο το 2023» είπε ο υπουργός. Επισήμανε δε πως το… ιδανικό σενάριο είναι ο πληθωρισμός να συνεχίσει να υφίσταται, αλλά κάπου κοντά στο 2%, ισχυριζόμενος ότι ο αποπληθωρισμός δεν εξυπηρετεί επειδή «μπορεί να σημαίνει και ύφεση».
Προφανώς ο υπουργός δεν πτοείται ούτε από τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, τα οποία επεξεργάστηκε το Pricefox και φέρνουν την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις της αγοραστικής δύναμης στην Ευρώπη, πάνω μόνο από τη Σλοβακία και τη Βουλγαρία!
Όπως και να έχει, πάντως, οι προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών προδιαγράφουν επιβράδυνση του πληθωρισμού. Οι τιμές, δηλαδή, θα αυξάνονται με μειωμένο ρυθμό για όλο το έτος και ο γενικός δείκτης θα διαμορφωθεί στο τέλος του 2023 γύρω στο 4,5%.
Τιμές στα ύψη
Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2023), ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός για το σύνολο του έτους 2023 προβλέπεται στο 4,5% (5,6% στην Ευρωζώνη) και για το 2024 στο 2,4% (2,5% στην Ευρωζώνη).
Ωστόσο στα ύψη συνεχίζουν να είναι οι τιμές τόσο της αμόλυβδης βενζίνης όσο και του πετρελαίου, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες οχημάτων να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν τα Ι.Χ. τους επειδή δεν βγαίνουν οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί. Ωστόσο οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου έχουν καταγράψει μία μεγάλη βουτιά τις τελευταίες εβδομάδες λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξέσπασε στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, με το Brent να βρίσκεται σχεδόν 10 δολάρια κάτω από τα επίπεδα που βρισκόταν στις αρχές του μήνα!
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τη Eurostat, οι αυξήσεις στο κρέας στη χώρα μας άγγιξαν το 20% σε σχέση με πέρυσι, την ώρα που ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 15,5%. Μόνο η Πορτογαλία ανταγωνίζεται την Ελλάδα στις αυξήσεις. Συγκεκριμένα:
● Το μοσχάρι στην Ελλάδα ακρίβυνε κατά 21% από πέρυσι τον Φεβρουάριο, όταν στην Ευρωζώνη η μέση αύξηση ήταν 12,9%.
● Το αρνί και το κατσίκι αυξήθηκαν κατά 23,1%, όταν στην Ευρωζώνη οι τιμές ανέβηκαν 12,8%.
● Το ίδιο ισχύει και με το χοιρινό, που αυξήθηκε 20,8% στην Ελλάδα και 15,4% στην Ευρωζώνη.
Σε ό,τι αφορά τα αμνοερίφια, πέρυσι τα αρνιά γάλακτος πωλούνταν προς 12,5 – 14 ευρώ το κιλό και τα κατσικάκια γάλακτος προς 13 – 15 ευρώ το κιλό, φέτος όμως, σύμφωνα με τους κρεοπώλες, θα φθάσουν και τα 17 ευρώ κιλό, ενώ το πασχαλινό τραπέζι θα είναι κατά 35% ακριβότερο, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Καταναλωτών.
Νοικοκυριά σε απόγνωση
Η ακρίβεια γονατίζει τα ελληνικά νοικοκυριά, καθώς οι τσουχτερές τιμές των προϊόντων τινάζουν στον αέρα τον προϋπολογισμό του μήνα. Έτσι λοιπόν δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι καταναλωτές κρίνουν ανεπαρκή τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης ως αντίβαρο στην ακρίβεια, σύμφωνα με μεγάλη έρευνα της Opinion Poll για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας:
● Το 53% θεωρεί ότι τα μέτρα που έχει λάβει μέχρι τώρα η κυβέρνηση προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια.
● Το 35% θεωρεί ότι αποτελούν μια μικρή αλλά αναγκαία βοήθεια και το 11% τα θεωρεί ως μια σημαντική βοήθεια δεδομένων των συνθηκών.
● Αυξημένα εμφανίζονται τα ποσοστά όσων τα θεωρούν ως μηδενική βοήθεια στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα με 55,5% και στους ελεύθερους επαγγελματίες / αυτοαπασχολούμενους με 51,7%.
● Το 44% απαντά ότι λόγω της ακρίβειας αναγκάζεται να περιορίσει βασικές ανάγκες για να μπορέσει να ανταποκριθεί, ενώ το 13% δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Παράλληλα το 35% δηλώνει ότι η ακρίβεια του δημιουργεί δυσκολίες, αλλά μπορεί να ανταποκριθεί, ενώ το 8% ότι δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα.
● Το 45,3% των υπαλλήλων του ιδιωτικού τομέα, το 32,8% των ελεύθερων επαγγελματιών / αυτοαπασχολούμενων και το 41,7% των επιχειρηματιών θεωρούν ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια.
Απαισιοδοξία
Η πλειονότητα όσων ανταποκρίθηκαν στην έρευνα σε ποσοστό 53% απαντούν ότι δυσκολεύονται πολύ και αρκετά να ανταποκριθούν συνολικά σε υποχρεώσεις όπως αποπληρωμές δανείων, καρτών κ.λπ. Λίγο ή πολύ απαντά το 28%. Το 57% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών και το 39,7% των επιχειρηματιών δηλώνουν δυσκολία ανταπόκρισης.
Το 56% όσων απάντησαν αισθάνεται σίγουρα και μάλλον απαισιόδοξο για το πώς αντιμετωπίζει την προσωπική του οικονομική κατάσταση. Το 43% δηλώνει σίγουρα και μάλλον αισιόδοξο, με το 9% από αυτούς να δηλώνει σίγουρα αισιόδοξο. Απαισιόδοξο (σίγουρα και μάλλον) δηλώνει το 53,3% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα και το 50,9% των ελεύθερων επαγγελματιών / αυτοαπασχολούμενων.
Ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα είναι ότι το κύμα ακρίβειας και οι επιπτώσεις του, αλλά και η πίεση στο μέσο νοικοκυριό και τους μικρομεσαίους ιδιαίτερα επιχειρηματίες αυξάνουν την ανασφάλεια για το μέλλον της εργασίας τους. Το 55% δηλώνει ανήσυχο για το μέλλον της δουλειάς του. Το ποσοστό αυτό φτάνει το 75,4% στους υπαλλήλους ιδιωτικού τομέα, το 81% στους ελεύθερους επαγγελματίες / αυτοαπασχολούμενους, αλλά και το 41,7% ανάμεσα στους επιχειρηματίες.
Το 44% ρίχνει τις βασικές ευθύνες για το κύμα ακρίβειας στην κυβερνητική πολιτική και το 41% στη διεθνή συγκυρία. Το εύρημα αυτό έχει σημασία επειδή δείχνει ότι σημαντικό τμήμα της κοινωνίας θεωρεί υπεύθυνους εξωγενείς παράγοντες. Ωστόσο στους τελευταίους μήνες οι συγκριτικά περισσότερες ευθύνες ρίχνονται στην κυβέρνηση, ενώ στο προηγούμενο διάστημα η εικόνα ήταν απολύτως η αντίστροφη.
Ανάγκη νέων μέτρων
Το 53% έχει αρνητική άποψη για τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ενώ θετική άποψη έχει το 46%.
Η μεγάλη πλειονότητα τάσσεται υπέρ της αναγκαιότητας λήψης συγκεκριμένων μέτρων που θα έφερναν άμεσο αποτέλεσμα στη μείωση των τιμών και του κόστους ζωής. Το 88,6% τάσσεται υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ στα καταναλωτικά προϊόντα, το 88,4% υπέρ της μείωσης του ΦΠΑ στα καύσιμα και το 77,4% υπέρ της αύξησης δόσεων αποπληρωμής υποχρεώσεων προς το Δημόσιο. Πρόκειται για προτάσεις που έχει καταθέσει εδώ και καιρό το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, το οποίο σημειώνει:
«Όταν το 50% των ελεύθερων επαγγελματιών και το 39,7% των επιχειρηματιών δηλώνουν δυσκολία ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις τους, όταν το 44% των ερωτηθέντων αναγκάζεται να περιορίσει βασικές ανάγκες λόγω της ακρίβειας ή όταν το 53% δηλώνει ότι τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση προσφέρουν σχεδόν μηδαμινή βοήθεια, δείχνουν με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι το πρόβλημα όχι απλώς παραμένει, αλλά διογκώνεται και ότι απαιτούνται άλλου τύπου μέτρα στήριξης από όσα έχουν ληφθεί έως σήμερα.
Από τη στιγμή που τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας δεν έχουν το αποτέλεσμα που θα θέλαμε όλοι, πρέπει να εφαρμοστεί ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής. Είναι καιρός η κυβέρνηση αλλά και όλα τα πολιτικά κόμματα να ακούσουν την κοινωνία, να αφουγκραστούν τις πραγματικές ανάγκες της και να σταθούν δίπλα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες».
Έκπτωση φόρου με e-αποδείξεις
Θα αφαιρείται από το φορολογητέο εισόδημα κάθε φυσικού προσώπου το 30% των εξόδων
Ποιες κατηγορίες φορολογουμένων απαλλάσσονται
Οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν έκπτωση φόρου με e-αποδείξεις του 2022 στις φορολογικές δηλώσεις του 2023. Με αυτές τις «ειδικές αποδείξεις» θα αφαιρείται από το φορολογητέο εισόδημα κάθε φυσικού προσώπου το 30% των εξόδων που έχει πραγματοποιήσει τον εκάστοτε προηγούμενο χρόνο μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών για υπηρεσίες παρεχόμενες από 22 συγκεκριμένες κατηγορίες ελευθέρων επαγγελματιών.
Φέτος, στο νέο έντυπο Ε1 θα προστεθεί ένας νέος κωδικός, στον οποίο θα αναγραφούν οι δαπάνες που εξοφλήθηκαν το 2022 με ηλεκτρονικές αποδείξεις. Τα ποσά θα είναι προσυμπληρωμένα από την ΑΑΔΕ, με βάση τα στοιχεία που θα αποστείλουν οι τράπεζες, αλλά εφόσον ο φορολογούμενος διαφωνεί με το ύψος τους, μπορεί να δηλώσει τις δαπάνες που προκύπτουν από τις αποδείξεις που έχει συγκεντρώσει.
Η χωριστή αναγραφή των συγκεκριμένων δαπανών γίνεται για να υπολογιστεί χωριστά η πρόσθετη έκπτωση του φόρου μέχρι 2.200 ευρώ για δαπάνες προς επαγγελματίες οι οποίοι βρίσκονται ψηλά στη λίστα της φοροδιαφυγής.
Θα υπάρχει και ένας ακόμη νέος κωδικός, στον οποίο θα συμπληρωθούν τα ποσά που πλήρωσαν με ηλεκτρονικά μέσα οι φορολογούμενοι το 2022 για αμοιβές σε οκτώ κατηγορίες επαγγελματιών υγείας. Κάθε απόδειξη από τους συγκεκριμένους επαγγελματίες θα μετράει διπλά για την κάλυψη του 30% του ατομικού εισοδήματος κάθε φορολογουμένου και την αποφυγή πληρωμής επιπλέον φόρου 22%.
Στις αρχές Φεβρουαρίου ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας είχε πει πως οι φορολογικές δηλώσεις θα ξεκινήσουν πριν από τις 25 Μαρτίου, ωστόσο νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι είναι πιθανό να ανοίξει το Taxisnet λίγες μέρες μετά, δηλαδή μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Σίγουρα, η πλατφόρμα θα ανοίξει μέχρι το τέλος Μαρτίου. Η πιθανότερη ημερομηνία είναι η 31η Μαρτίου.
Ποιες είναι οι «ειδικές» αποδείξεις
Πιο αναλυτικά, οι δαπάνες λήψης υπηρεσιών που «περνάνε» είναι:
1. Κτηνιατρικές υπηρεσίες.
2. Εργασίες υδραυλικού, ψυκτικού, συντηρητή θέρμανσης.
3. Εργασίες ηλεκτρολόγου.
4. Εργασίες μόνωσης, τοιχοποιίας, σοβατίσματος, τοποθέτησης πλακιδίων.
5. Εργασίες ξυλουργού.
6. Εργασίες τοποθέτησης στέγης και παραθύρων λαμαρίνας κ.λπ.
7. Εργασίες σκυροδέματος.
8. Υπηρεσίες ταξί.
9. Κομμωτήρια, κουρεία και καταστήματα ομορφιάς.
10. Υπηρεσίες κηδειών.
11. Υπηρεσίες μασάζ.
12. Υπηρεσίες φυσικής ευεξίας.
13. Υπηρεσίες καθαρισμού και οικιακές υπηρεσίες.
14. Ανάπτυξη φωτογραφιών.
15. Σχολές χορού.
16. Γυμναστήρια και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου με συνδρομή.
17. Διάφορες υπηρεσίες ελεύθερου χρόνου.
18. Προσωπική φροντίδα και νοσηλεία (εξαιρούνται νοσοκομειακές δραστηριότητες).
19. Νομικές υπηρεσίες.
20. Υπηρεσίες φροντίδας παιδιών.
Οι εξαιρέσεις
Από το μέτρο των e-αποδείξεων απαλλάσσονται οι ακόλουθες κατηγορίες φορολογουμένων:
● Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους.
● Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
● Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
● Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΕΟΧ όσο και οι τρίτες χώρες.
● Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
● Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
● Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
● Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
● Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι μηνών).