Οριστικό μπλόκο στην προαναγγελθείσα τουρκική εισβολή στην κουρδική Ροζάβα ύψωσαν χτες από κοινού στην τριμερή σύνοδο κορυφής της Τεχεράνης η Ρωσία και το Ιράν, σε μια εξέλιξη που ίσως σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για τον προσωρινά «παγωμένο» ενδεκαετή εμφύλιο πόλεμο στη Συρία.
Και όλα δείχνουν πως η σύνοδος της «ομάδας της Αστάνα», όπως αυτοαποκαλούνται οι τρεις αυτές «εγγυήτριες» δυνάμεις, εξελίχτηκε σε ψυχρολουσία για τον Τούρκο «σουλτάνο»: που νόμισε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα του άνοιγε ελεύθερο πεδίο για να αρπάξει ολόκληρη τη βόρεια Συρία από το καθεστώς Ασαντ και κατάφερε όντως με σκληρά παζάρια να πάρει το σιωπηρό «πράσινο φως» για τη νέα εισβολή από τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους του στη Μαδρίτη, αλλά προφανώς λογάριασε χωρίς τους δύο βασικούς υποστηρικτές της Δαμασκού, δηλαδή τη Μόσχα και την Τεχεράνη.
Η… κακή μέρα για τον Ερντογάν φάνηκε ήδη από τη διμερή συνάντησή του με τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, που δήλωσε αυστηρά στον «σουλτάνο» πως «η προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας είναι πολύ σημαντική» για το Ιράν, ότι «οποιαδήποτε στρατιωτική επίθεση σε βάρος της Συρίας θα είναι ζημιογόνος για όλη την περιοχή» και πως «οι μόνοι που θα επωφεληθούν [από μια τέτοια ενέργεια] θα είναι οι τρομοκράτες»!
Παρόμοιο «στοπ» στον λυκοσύμμαχό του Ερντογάν έχει ως γνωστόν βγάλει εδώ και εβδομάδες ο Βλαντίμιρ Πούτιν – όχι μόνο με δηλώσεις, αλλά και εμπράκτως, αποστέλλοντας 600 Ρώσους αλεξιπτωτιστές στη βάση Καμισλί στα σύνορα με την Τουρκία. Και κυρίως ενισχύοντας με βαριά πυροβόλα, αντιαεροπορικά συστήματα S-300 και βαριά βομβαρδιστικά αεροσκάφη Tu-22 τις ρωσικές δυνάμεις, ώστε να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τις επίλεκτες μονάδες του συριακού στρατού που έχουν αναπτυχθεί εκ νέου στη βόρεια Συρία, μετά το νομοτελειακό «ντιλ» με τους (ξαναπροδομένους από τους Αμερικανούς συμμάχους τους) Κούρδους του Συριακού Δημοκρατικού Στρατού (SDF).
Και ο Ερντογάν, βέβαια, έθεσε στην Τεχεράνη τους δικούς του όρους, αφού τα τουρκικά ΜΜΕ επιμένουν πως ο «σουλτάνος» αποδέχτηκε μεν την ανάγκη για «εδαφική ενότητα των συριακών περιοχών», αλλά απαίτησε από Ρώσους και Ιρανούς εγγυήσεις για την αποχώρηση όλων των «τρομοκρατών» από τη βόρεια Συρία, και ειδικά από τις πόλεις Μανμπίτζ και Ταλ Ριφάατ, αλλιώς θα διατάξει επίθεση… Και βέβαια κρατάει κι αυτός αρκετά χαρτιά στα χέρια του, για να δελεάσει ή να πιέσει τον Πούτιν – όπως, για παράδειγμα, το σχέδιο για την απελευθέρωση των φορτηγών με τα σιτηρά από τα ναρκοθετημένα ουκρανικά λιμάνια, που φαίνεται πως χτες πήρε το «πράσινο φως».
Αλλά διαπραγματεύεται και βαθύτερα, πιο μακροπρόθεσμα και πραγματικά βαρυσήμαντα σχέδια, όπως το φημολογούμενο ενδιαφέρον της Τουρκίας (αλλά και του Ιράν) για πιθανή ένταξη στην ομάδα των BRICS+ και η πιθανότητα περαιτέρω στρατηγικής συμμαχίας της Ρωσίας και της Τουρκίας με το Ιράν, μετά την ευθεία πολεμική απειλή από Ισραήλ και ΗΠΑ για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Αλλωστε η Συρία ήταν ένα μόνον από τα θέματα που συζητήθηκαν χτες – το σημαντικότερο ίσως, αλλά όχι το μόνο.
Να σημειωθεί εδώ πως στην Τεχεράνη βρίσκεται από χτες το απόγευμα και ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Φαϊζάλ Μεκντάντ, την ώρα που τα συριακά καθεστωτικά ΜΜΕ εκφράζουν την αισιόδοξια τους πως η τριμερής θα ανοίξει τον δρόμο για έναν οριστικό συμβιβασμό στη βόρεια Συρία, που θα περιλαμβάνει λέει και την παραχώρηση «εγγυήσεων ασφαλείας» προς την τουρκική πλευρά από το Ιράν και τη Ρωσία.
Τι σημαίνει αυτό; Προφανώς ότι μετά το «σφράγισμα» των συνόρων της Ροζάβα από τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις θα ακολουθήσει και μια εξίσου… αναγκαστική πολιτική συμφωνία της Δαμασκού με τους Κούρδους, που θα καθησυχάσει την αγωνία του Ερντογάν για επέκταση της κουρδικής επανάστασης στο τουρκικό έδαφος, και μεσοπρόθεσμα ένας συνολικός πολιτικός συμβιβασμός, που θα επιτρέψει τη σταδιακή επιστροφή εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων από την Τουρκία – ένας διακαής στόχος του Ερντογάν. Ευσεβείς πόθοι; Σύντομα θα δούμε.
Δέκα χρόνια Ροζάβα
Τι γίνεται όμως στην ίδια τη Ροζάβα; Την ώρα που ο Πούτιν συναντιόταν με τον Ιρανό πρόεδρο Ραϊσί, έφτανε στη βάση Καμισλί ο επικεφαλής των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία, στρατηγός Αλεξάντρ Τσάικο, που συζήτησε με ηγετικά στελέχη του SDF διάφορα πολεμικά σενάρια σε περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει στην εισβολή. Σύμφωνα με το δίκτυο al-Mayadeen μάλιστα, κύριος σκοπός της επίσκεψης ήταν η «ρωσική μεσολάβηση… ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συνεννόηση και συνεργασία μεταξύ SDF και συριακού στρατού».
Να σημειωθεί εδώ πως επίλεκτες δυνάμεις του Ασαντ (οι κομάντο «Τίγρεις») έχουν ήδη πάρει θέσεις στα περίχωρα βορείως της Μανμπίτζ, του Κομπάνι και της Ταλ Ριφάατ, υπό την κάλυψη ρωσικών ελικοπτέρων.
Για τον SDF, τις πολιτοφυλακές YPG και τους Κούρδους μαχητές, που χτες γιόρτασαν τη δέκατη επέτειο από την κατάληψη του Κομπάνι και την έναρξη της επανάστασης της Ροζάβα, το «ντιλ» με τον Ασαντ και τους Ρώσους είναι μονόδρομος, αφού μετά το νέο αμερικανικό «άδειασμα» είναι ο μόνος τρόπος να γλιτώσουν από ένα νέο τουρκικό μακελειό. Θα μπορέσουν όμως να διατηρήσουν την αυτονομία τους και να διασώσουν το πρωτοποριακό πολιτικό τους εγχείρημα στο εσωτερικό μιας ενιαίας Συρίας;
Σε χτεσινή ανακοίνωσή του για τα δέκα χρόνια, ο γενικός διοικητής του SDF, Μαζλούμ Αμπντι, έκανε λόγο για «την αρχή ενός νέου βήματος» για το δυτικό Κουρδιστάν, εκφράζοντας την αποφασιστικότητα της ηγεσίας για την «επέκταση των κοινωνικών και πολιτικών επιτευγμάτων της επανάστασης και της δημοκρατικής μας εμπειρίας». Ομως στις 15 Ιουλίου ο Αμπντι είχε τονίσει σε συνέντευξη Τύπου ότι ο SDF «αποδέχεται την ενίσχυση της μεθορίου από τον συριακό στρατό για να προστατεύσει τα σύνορα της Συρίας και να κάνει ό,τι χρειάζεται για την αποτροπή μιας εισβολής στις περιοχές μας»… Και τη Δευτέρα ο ηγέτης του SDF είχε διατάξει γενική επιστράτευση, τονίζοντας ότι, παρά την ανάπτυξη των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων, η πιθανότητα μιας τουρκικής εισβολής δεν έχει ακόμη αποκλειστεί.
Το βέβαιο είναι πως η ανάπτυξη της ρωσικής αεροπορίας και… αντιαεροπορίας έχει εμψυχώσει τους Κούρδους: «Χωρίς τη χρήση της αεροπορικής τους δύναμης, όλες οι τουρκικές φάλαγγες θα μετατραπούν σε φάλαγγες από πτώματα, που θα επιστρέψουν άπρακτες στο εσωτερικό της Τουρκίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ένας αξιωματούχος του SDF.
