ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας – Ομάδα “Σανίδι” / “Γκιακ”: Συγκλονιστική αντιπολεμική κραυγή – Καθηλωτική παράσταση!
“Γιατί καθαρός δεν είν’ κανένας, μοναχά ο άπραγος”
Δημοσθένης Παπαμάρκος
Μ’ αυτήν τη φράση ο συγγραφέας της συλλογής διηγημάτων “Γκιακ” δίνει τον πυρήνα της δουλειάς του, εγγράφοντας την Ιστορία στον κόσμο της Λογοτεχνίας.
Στον κόσμο των ηρώων του Παπαμάρκου, που μεταφέρθηκε στο Θέατρο συγκλονιστικά στη χθεσινή παράσταση από την ερασιτεχνική(!) Ομάδα “Σανίδι” του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, το αίμα, (γκιακ), μ’ όλες τις μορφές του, είτε υποδηλώνει δεσμούς συγγένειας, είτε φόνο για λόγους εκδίκησης, είτε δεσμά φυλής, είναι ο κρίκος που δένει τα πρόσωπα μεταξύ τους ακατάλυτα, συμπυκνώνοντας το σύνολο στο άτομο και αναλύοντας το άτομο στα “εξ ών συνετέθη”
Και “συνετέθη”, φτιάχτηκε, από ιδέες, έθιμα, προκαταλήψεις αιώνων, όπως το αίμα που κυλάει στις φλέβες του.
Στο χώρο που φιλοξενούσε παλιά τις αποθήκες του Στρατοπέδου “Καπετάν Κόρακας”, πλάι στον σιδηροδρομικό σταθμό της Βέροιας, και που τώρα μετατρέπεται σε χώρο θεατρικής δράσης και δημιουργίας -να, μια πρώτη νίκη της Τέχνης πάνω στον Πόλεμο- δόθηκε χθες το βράδυ η παράσταση “Γκιακ” από το Θεατρικό Εργαστήρι του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας “Σανίδι”, σε διδασκαλία και σκηνοθεσία του Πέτρου Μαλιάρα.
Το “Γκιακ” είχε ανέβει από το ΚΘΒΕ το 2016, αφήνοντας τότε τις καλύτερες εντυπώσεις. Ο Μαλιάρας τολμά να το ανεβάσει με τους ερασιτέχνες ηθοποιούς του και συγκλονίζει όσους βρέθηκαν χθες στο χώρο της παράστασης, κάνοντάς τους συμμέτοχους όχι σε μια παράσταση, αλλά σε μια μυσταγωγία!
Το έργο: Ο Αργύρης επιστρέφει μετά από δέκα χρόνια απουσίας στο χωριό του, στην περιοχή της Λοκρίδας, αφού έχει περάσει από όλους τους πολέμους, από το 1912 μέχρι και το 1922, 18χρονο τότε παλικαράκι και τώρα 28χρονος άντρας. Ποιος είναι όμως τώρα ο Αργύρης; Και ποιοι είναι όσοι ζήσανε τους πολέμους ή καλύτερα τον Πόλεμο; Πόσο έχει ποτίσει τις ψυχές τους το Αίμα;
Ο συγγραφέας κάνει μια οδυνηρή για όλους μας ανατομία του Πολέμου, με όσα αυτός επιφέρει στον ψυχισμό των πολεμιστών του, όπου κι αν ανήκουν. Και ο Αργύρης αφηγείται στη γλώσσα τη ρουμελιώτικη, στη ντοπιολαλιά του, όσα έζησε, όταν του το ζητούν… Το γλέντι του καλωσορίσματος του πολεμιστή μετατρέπεται σε μια τεράστια σκηνή γεγονότων, όπου η βία και το αίμα πρωταγωνιστούν, γιατί “έτσι είναι ο Πόλεμος”…
Η βία, η εκδίκηση, όταν μάλιστα στο γενικό κλίμα της αποκτήνωσης πρέπει να πληρωθούν και παλιοί “λογαριασμοί” της κλειστής κοινωνίας του χωριού, γίνονται πράγματα συνηθισμένα για έναν πολεμιστή, όχι όμως και γι’ αυτούς που τον ακούν, για μας που τον ακούμε. Γιατί εμείς είμαστε οι άμωμοι, οι απέξω, οι “άπραγοι”…
Ο θεατής έρχεται ενώπιος ενωπίω με τον εαυτό του και συγκλονίζεται. Ποιος είναι στο τέλος της ζωής του ο Αργύρης, όταν ξενιτεύεται στην Αμερική; Έχει ξεφύγει από το Αίμα; Ποιοι είμαστε εμείς μετά την παράσταση; Είμαστε ίδιοι; Η κάθαρση;
Η παράσταση: Σε χώρο που ταίριαζε στο έργο όσο κανείς, με σκηνικό την παλιά στρατιωτική αποθήκη με τα παράθυρα να χάσκουν στο χρώμα της ώχρας, με τη σκουριά του καιρού πάνω της, σ’ ένα αδιόρατο ξύλινο πατάρι, με λιτά καθίσματα και τραπέζι, οι ηθοποιοί βγαίνουν στη σκηνή με ντύσιμο που υποδηλώνει την εποχή, χωρίς ίχνος φολκλόρ. Στη στέγη της αποθήκης η ζωντανή ορχήστρα, μέσα στη νύχτα που πέφτει. Πίσω της δέντρα. Η γκάιντα γεμίζει τον αέρα με τον αρχέγονο ήχο της. Απόλυτη η υποβολή για τον θεατή από τα πρώτα λεπτά…
Οι ηθοποιοί μιλούν, ακούν, εναλλάσσουν τους ρόλους τους, γίνονται ένας, μία, ή πολλοί και πολλές, ακούγεται μία φωνή ή πολλές, όλες μαζί, σαν αρχαίος χορός, ανοίγουν τραύματα στην ψυχή τους, στις ψυχές μας, κάποτε γελούν ή ερωτεύονται, κάποτε πενθούν, κάποτε τραγουδούν, κάποτε…
Ο θεατής συμμετέχει, δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, αιχμαλωτίζεται. Δίπλα του περνούν οι ηθοποιοί, διασχίζουν το πλήθος, αναμμένοι δαυλοί στα χέρια τους, καθώς τρέχουν η σκόνη σηκώνεται, όπως θα γινόταν στο μικρό χωριό τους… Μέθεξη όλων μας. Ακίνητοι να παρακολουθούμε…
Ο Πέτρος Μαλιάρας ένα πολύ δύσκολο κείμενο, διασκευάζοντάς το ο ίδιος, το έκανε Θέατρο. Θέατρο ζωής, Θέατρο Ιστορίας, αντιπολεμικό μήνυμα…
Κίνησε τους ηθοποιούς του σαν ένα σώμα, μία φωνή, προσέχοντας την παραμικρή λεπτομέρεια, την παραμικρή κίνηση, την παραμικρή απόχρωση της φωνής, την παραμικρή διάρκεια της σιωπής. Μάστορας πραγματικός της εικόνας και της απήχησης που αυτή έχει στο θεατή, είχε την τύχη να έχει υπέροχους “ηθοποιούς” -ναι, είναι ερασιτέχνες ηθοποιοί, αλλά είναι ηθοποιοί με όλη τη σημασία και την ετυμολογία της λέξης- με πάθος, με αφοσίωση, με ταλέντο.
Η ζωντανή ορχήστρα, με όλα της τα όργανα να υπογραμμίζουν συγκινησιακά το δρώμενο, εκπληκτική. Ίσως χωρίς αυτήν το αποτέλεσμα να μην ήταν το ίδιο. Η ενδυματολογική προσέγγιση ουσιαστική, οι φωτισμοί υποβλητικοί και λειτουργικοί.
Στο τέλος, το χειροκρότημα ασταμάτητο, τα “μπράβο” αφειδώλευτα και αυθόρμητα! Ο ενθουσιασμός ολοφάνερος!
Μια τέτοια παράσταση θα μπορούσε να σταθεί σε οποιαδήποτε μεγάλη σκηνή, κομίζοντας στην πόλη μας “τα δύσκολα και τα ανεκτίμητα εύγε”! Είναι ένας ακόμη καθρέφτης της σοβαρής και εμπνευσμένης δουλειάς, που γίνεται στο ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας.
Φωτογραφίες: faretra.info
Συντελεστές της παράστασης
Κείμενο: Δημοσθένης Παπαμάρκος
Διασκευή Κειμένου/Σκηνοθεσία: Πέτρος Μαλιάρας
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δήμητρα Σταματίου
Σκηνογραφία/Ενδυματολογία: Δημήτρης Γεωργόπουλος, Δαμιανός Οικονομίδης
Μουσική Επιμέλεια/Ενορχήστρωση: Αλέξανδρος Ιωσηφίδης
Ζωντανή Μουσική: Γιάννης Καπάρας (ηλεκτρική κιθάρα), Δημήτρης Χατζηνικολάκης (τύμπανα, νταούλι), Δημήτρης Τσιγγενόπουλος (γκάιντα)
Μηχανικός Ακουστικής: Αλέξανδρος Καροτσέρης
Φωτισμοί: Γιώργος Βέγκος
Creative/Φωτογραφίες/ Στήσιμο αφίσας: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση Παραγωγής-Προβολή: ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βέροιας
Τους ρόλους ερμηνεύουν (αλφαβητικά)
Γιαγτζόγλου Ολυμπία, Ζήνδρος Κωνσταντίνος, Ζωγραφοπούλου Κατερίνα, Ίτσκος Γρηγόρης, Κονδάρα Φανή, Κωφίδης Γιάννης, Μιξαφέντη Τζίνα, Οικονομίδης Δαμιανός, Παπαδοπούλου Φωτεινή, Ψυχαράκης Νίκος
Special Guests: Έλενα Τσακαλίδου, Ελένη Σοφούλη
Συντελεστές Trailer
Υπεύθυνος Δημιουργικού: Τάσος Θώμογλου
Σκηνοθεσία: Τάσος Θώμογλου, Πέτρος Μαλιάρας
Κάμερα/Μοντάζ: Roman Filiev, Παύλος Τσανακτσίδης
Παραγωγή Πρωτότυπης Μουσικής: Αλέξανδρος Ιωσηφίδης
Ηχοληψία/Επιμέλεια ήχου: Αλέξανδρος Καροτσέρης
Σκηνογραφία/Ενδυματολογία: Δημήτρης Γεωργόπουλος, Δαμιανός Οικονομίδης
Special Guests: Γιάννης Αντωνιάδης, Ερμής Γιομπλιάκης, Δήμητρα Σταματίου\
………………..