“Παιδική επιθετικότητα και εικονική πραγματικότητα / Τι κόσμο παραδώσαμε στα παιδιά;” γράφει η Δήμητρα Σμυρνή
Άλλο ένα θύμα παιδικής επιθετικότητας -οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη- είχαμε με την αυτοκτονία του 14χρονου, που προκαλεί ανησυχία, καθώς προστίθεται σ΄έναν μακρύ κατάλογο των τελευταίων χρόνων.
Ο κόσμος των παιδιών είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος, όπως και των εφήβων αργότερα, και καθώς κάθε εξωτερική επίδραση διαπερνά τον ψυχισμό τους εντονότερα, κάθε τι που εγγράφεται εκεί έχει τις ανάλογες επιδράσεις.
Εμείς οι μεγάλοι μεγαλώσαμε σ’ έναν κόσμο αλλιώτικο. Τα παραμύθια μας είχαν το καλό και το κακό, όπως και τώρα, η φαντασία, όμως, και η επικράτηση του καλού πάντα – “…ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα” – δημιουργούσαν την ελπίδα για την επικράτησή του και στην πραγματικότητα.
Τώρα, τι κόσμο παραδώσαμε στα παιδιά μας; Παιδιά ή έφηβοι,επιτίθενται λεκτικά ή σωματικά, χρησιμοποιούν φονικά όργανα, δέρνουν, βιάζουν ή χρησιμοποιούν τον εκφοβισμό της γλώσσας, το bullying οδηγώντας σε τραγικά αποτελέσματα.
Ο κόσμος τους έχει αναστατωθεί. Η βία έγινε πραγματικότητα στη ζωή τους. Η προβολή της από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής πραγματικότητας. Ο “καλός” των παραμυθιών έχει εκεί αντικατασταθεί από τον “δυνατό”, που επικρατεί πάντα με οποιεσδήποτε συνέπειες για τους γύρω του.
Στα παιχνίδια του διαδικτύου, όποιος αντέχει παίζοντας ακόμη και τη ζωή του στο blackout challenger του Tik Tok είναι ο δυνατός και γίνεται διάσημος. Στις πλατφόρμες των ταινιών που βλέπουν, ο ήρωας είναι ο δυνατός, ανεξάρτητα αν η στάση του συνάδει με την ηθική. Η βία, το αίμα, το σεξ, (απαραίτητο πάντα), η χρήση της γλώσσας, όπως χρησιμοποιείται ανεξέλεγκτα, με απαραίτητη λέξη να επανέρχεται πανηγυρικά το fuck you, που έχει περάσει πια και στο… ελληνικό λεξιλόγιο, είναι τα σήματα κατατεθέντα κάθε θεάματος. Γιατί μας παραξενεύουν οι συνέπειες;
Ανοίξαμε την κερκόπορτα της εικονικής πραγματικότητας, ή καλύτερα επιτρέψαμε να την ανοίξουν άλλοι, χωρίς να αναλογιστούμε την καταστροφή. Τώρα;
Δεν πρόκειται για παρωχημένη ηθικολογία, πρόκειται για αγωνία.
Έβλεπα τώρα
Πόσα κρυμμένα τιμαλφή
έπρεπε να σώσω
Πόσες φωλιές νερού
να συντηρήσω μέσα στις φλόγες.
Μανώλης Αναγνωστάκης
Όμως κι η φωνή του ποιητή ακούγεται στις μέρες μας πολύ μακρινή. Η εικονική πραγματικότητα σκοτώνει σαρωτική και τη φωνή των ποιητών; Όσοι τους αγαπάμε γίναμε γραφικοί;