Η Σόνια Θεοδωρίδου στο Μουσείο των Αιγών σε μια ατμοσφαιρική παράσταση μνήμης που καθήλωσε
Το να έχεις μεγάλες προσδοκίες από μια καλλιτέχνιδα σαν τη Σόνια Θεοδωρίδου είναι απόλυτα φυσικό. Το να ξεπερνά όμως το αναμενόμενο αποτέλεσμα κάθε προσδοκία δεν είναι συνηθισμένο.
Η ατμοσφαιρική μουσικοθεατρική παράσταση «Δάκρυα του χθες – Μνήμες του σήμερα», ενταγμένη στον κύκλο εκδηλώσεων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, με τριήμερη διάρκεια και τίτλο «Δύσκολη μνήμη», ήταν μια κατάθεση στο βωμό της μνήμης των Εβραίων της πόλης μας που χάθηκαν.
Η παράσταση, πέρα από την παρουσία της Σόνιας Θεοδωρίδου, που και μόνη της αποτελεί μαγνήτη για την προσέλευση του κοινού, καθώς είναι προσωπικότητα διεθνούς φήμης στο λυρικό τραγούδι, ήταν μια εμπνευσμένη και ευτυχισμένη στιγμή συνάντησης του τραγουδιού με τη θεατρική δράση σ’ ένα σύνολο δυνατό, που συγκίνησε αλλά και οδήγησε βήμα το βήμα στη συνειδητοποίηση του χρέους της μνήμης, που σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ πολύτιμη.
Σε μια εποχή σαν τη σημερινή, που η Ευρώπη ξαναζεί στιγμές στροφής σε άκρως συντηρητικές ιδεολογίες, που οδήγησαν τον περασμένο αιώνα μοιραία στο ναζισμό και στην κτηνωδία των κρεματορίων, η παράσταση λειτούργησε καταλυτικά, ενεργοποιώντας το μοχλό της μνήμης.
Με μια έξοχη ορχήστρα στο βάθος, με μαέστρο τον Θόδωρο Ορφανίδη, η Σόνια Θεοδωρίδου να τραγουδά Κουρτ Βάιλ, “Όπερα της πεντάρας” και “Μαχαγκόνυ”- πάντα καυστική κριτική της ηθικής της Αστικής Τάξης και του άκρατου καταναλωτισμού – σε στίχους του Μπρεχτ αλλά και στίχους των Μαγκρ, Φερναί και Ντεβάλ, όταν το ναζιστικό καθεστώς αναγκάζει τον ανατρεπτικό συνθέτη Βάιλ να εγκαταλείψει την πατρίδα του τη Γερμανία.
Γύρω της γυναικείες μορφές, φιγούρες απόκοσμες ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, ανάμεσα στην ελπίδα και την απόγνωση, ανάμεσα στη λήθη και τη μνήμη…
Κι εκείνη, κορυφαία στο χορό μιας τραγωδίας, ιέρεια στο βωμό της μνήμης, πότε να οργίζεται και να διεκδικεί, πότε να σαρκάζει, πότε να θρηνεί και πότε ν’ αφήνεται στο όνειρο ταξιδεύοντας στο νησί των ανεκπλήρωτων πόθων, το νησί της ουτοπίας, στο «Γιουκάλι»…
Γύρω της, οι φιγούρες του αρχαίου χορού να κινούνται δεμένες σε μια συναισθηματική αλυσίδα αδιάσπαστη, κάθε μια κι ένας κρίκος, με την έκφραση της τραγικής οδύνης στο πρόσωπο, μάσκες κραυγής για την αδικία, κραυγής για δικαίωση…
Όλες, κι η κορυφαία, κρατούν τώρα ένα χαρτί μ’ ένα όνομα. Ονόματα μικρών παιδιών που αντί για το σχολείο βάδισαν στο θάνατο. Πρόσωπα και ονόματα που ξεχάστηκαν. Τα ονόματα παίρνουν τη θέση τους στον πέτρινο βωμό της μνήμης.
Ένα αιμάτινο κόκκινο πέπλο περνά μέσα από τα γυναικεία χέρια σα να υφαίνεται τώρα, αυτήν τη στιγμή, κι ύστερα γίνεται λάβαρο διαμαρτυρίας και αγώνα. Και σκεπάζει το βωμό… Ποτέ ξανά…
Ο κόσμος ξεσπά σε ατέλειωτο χειροκρότημα. Γύρω τους, ανάμεσα στο κοινό και σε κείνες, μια γραμμή καμωμένη από άσπρες μικρούλες πέτρες με γραμμένα πάνω τους τα 460 ονόματα των εβραίων συμπολιτών μας, που χάθηκαν στα κρεματόρια χωρίς τάφους και χωρίς μνήμη. Εκείνες δε θέλουν να υπάρχει η διαχωριστική γραμμή. Σκύβουν τελετουργικά και παίρνουν πέτρες, τις μοιράζουν σε μας, για να θυμόμαστε, να μην ξεχνάμε, να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβούν εκείνα που δεν ταιριάζουν στην ανθρώπινη φύση.
Η παράσταση τελειώνει, οι εντυπώσεις και τα συναισθήματα είναι τόσο έντονα, που δύσκολα γίνονται λόγια.
Σκέφτεσαι τη δραματουργική σύλληψη από την ίδια την Σόνια Θεοδωρίδου και τη σκηνοθετική ματιά της Μαρλέν Καμίνσκυ, που έδωσαν μια παράσταση χωρίς κανένα απολύτως κενό, απόλυτα συντονισμένη στην παραμικρή της λεπτομέρεια.
Σκέφτεσαι τη χορωδία της παράστασης με την έξοχη σκηνική παρουσία – καμιά τους δεν ήταν ηθοποιός, όπως είπε η Σόνια – σκέφτεσαι την ορχήστρα, που, ενώ δεν φαινόταν ο πρωταγωνιστικός της ρόλος, σήκωσε ισόποσα το βάρος της παράστασης, σκέφτεσαι τον έξοχο ήχο και τους ατμοσφαιρικούς εναλλασσόμενους φωτισμούς της παράστασης…
Σκέφτεσαι πάνω απ’ όλα πως παρακολούθησες κάτι το πολύ ιδιαίτερο, μια πολύ σημαντική στιγμή πολιτισμού για τη Βέροια…
Οι συντελεστές της παράστασης, που αξίζει να μνημονευτούν ένας-ένας ξεχωριστά, ήταν:
Σόνια Θεοδωρίδου / Τραγούδι, Σύλληψη, Δραματουργία
Μαρλέν Καμίνσυ / Σκηνοθεσία
Θεόδωρος Ορφανίδης / Διεύθυνση ορχήστρας και ενορχήστρωση στο Τραγούδι της Αλαμπάμα
Θεόδωρος Κοτεπάνος / Ενορχήστρωση
Σαμπρίνα Μποντρέσκου / Βοηθός σκηνοθέτη
ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ CANTABILE
Βαλσαμία Αθανασιά
Κατερίνα Αργέντου
Βικτωρία Θεοδοσιάδη
Δήμητρα Κάκαρη
Ελένη Καλαγκιά
Αλίνα Κοζατσώκ
Αγνή Μπαλή
Παναγιώτα Νταιλιάνη
Αρσινόη Πνευματικού
Σοφία Τσαμτσούρη
Μαίρη Τσούτσια
Βασιλική Χατζηχαμπή
ΟΡΧΗΣΤΡΑ MOBILE
Αλέξανδρος Χαλάψης / Βιολί
Αλέξανδρος Χαραλάμπους / Τσέλο
Κώστας Σαρδέλης / Κοντραμπάσο
Βασίλης Βαζούρας / Άλτο Σαξόφωνο
Σπύρος Ραιμόνδης / Τρομπέτα
Μιχάλης Σουρβίνος / Κιθάρα, Μαντολίνο
Κατερίνα Λιάτα / Πιάνο
Γιώργος Κωνσταντίνος Νικολάου / Κρουστά
Σπύρος Κωστής / Ακορντεόν
……………………………………………………….
Αύριο, 3/6/’19, τρίτη μέρα του κύκλου της Εφορείας Αρχαιοτήτων “Δύσκολη μνήμη”, έξω από το Δημαρχείο της πόλης θα τοποθετηθούν “λίθοι της μνήμης” για κείνα τα παιδιά που, αντί να χαίρονται τη ζωή στα σχολεία τους, φορτώθηκαν σαν τα ζώα στα τρένα για τα ναζιστικά κρεματόρια. Η μνήμη κόντρα στη λήθη…
Φωτογραφίες: faretra.info
