Κινηματογραφική Λέσχη εργαζομένων της ΕΡΤ3: “Νοσφεράτου: Ο δράκουλας της νύχτας” – Έκτακτο αφιέρωμα στον Μπρούνο Γκαντς
(NOSFERATU: PHANTOM DER NACHT)
Έγχρωμο, Δυτική Γερμανία – Γαλλία 1979
Διάρκεια: 107’
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Βέρνερ Χέρτσογκ
Παίζουν: Κλάους Κίνσκι, Ιζαμπέλ Ατζανί, Μπρούνο Γκαντς
Αργυρή Άρκτος Φεστιβάλ Βερολίνου για την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Χένινγκ Φον Γκίρκε
Ο Werner Herzog, σκηνοθέτης του εν λόγω film, αυτός ο εξαιρετικός κινηματογραφιστής, δεν κατάφερε απλά να αναπαράγει τον μύθο του βρικόλακα, αλλά πήρε το βιβλίο του Bram Stoker και δημιούργησε μια ταινία που όμοια της δεν υπήρχε μέχρι τότε και ούτε μέχρι σήμερα τόλμησε κανείς έστω να πλησιάσει στην αισθητική.
Όλη η ταινία παραπέμπει στον βωβό κινηματογράφο. Ξεκινώντας με τα σάπια κουφάρια ανθρώπων και την κραυγή της υπέρτατης Isabelle Adjani (Lucy) που ξυπνάει από τον εφιάλτη, η ταινία δεν χαρίζεται σε κανέναν και κυλάει όπως αυτή θέλει, μακράν διαφοροποιημένη από τα κλισέ της εποχής μας. Σαν ζωντανός οργανισμός που έρπεται, γελάει με σαρκασμό και τρομάζει τον θεατή αφήνοντας την αίσθηση όχι ότι κάτι θα ξεπεταχτεί μέσα από την οθόνη, αλλά ότι κάτι υπάρχει ήδη μέσα στο δωμάτιο. Ο τρόμος βρίσκεται παντού, από τα σύννεφα στον ουρανό, το ρολόι στον τοίχο, μέχρι την ψυχρή, παγωμένη ανάσα του Klaus Kinski και το τόσο μοναδικά ξεθωριασμένο και άδειο κάστρο του, στο οποίο οποιαδήποτε μορφή ζωής μοιάζει να έχει εκλείψει προ πολλού. Πέρα από το γνωστό story όμως, η ταινία δίνει έμφαση και σε κάτι άλλο. Στη πανούκλα!! Ω, ναι.. Όταν οι άλλοι απλά αναφέρονταν σε αυτή, ο Herzog χτίζει σχεδόν πάνω της και την χρησιμοποιεί σαν έναν ακόμα ηθοποιό. Η πανούκλα θερίζει τα πάντα, είναι παντού παρούσα και παίζει σχεδόν πρωταγωνιστικό ρόλο. Το πλοίο με τα μαύρα φέρετρα και τα ποντίκια είναι σκηνές τόσο τέλειες όσο ανατριχιαστικές και αποκρουστικές..!!
Εν κατακλείδι, εδώ μιλάμε απλά για ένα αριστούργημα με όλη την σημασία της λέξης. Όλες, μα ΟΛΕΣ οι μετέπειτα ταινίες με το ίδιο ή παρόμοιο θέμα είναι κατώτερες από αυτή. Και αφήστε κάποιους wannabe δήθεν cine-κριτικούς να ψελλίζουν κάτι για Tom Cruise και Anne Rice. Τόσα ξέρουν. Η κινηματογραφική παιδεία είναι παράγοντας πολύ σημαντικός για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με το cinema και για να την κερδίσεις δεν φτάνει μόνο να βλέπεις αυτό που σου πλασάρουν αλλά να κάνεις και την δική σου έρευνα, να ψάχνεις μόνος σου, να παρακολουθείς με υπομονή και που και που να ανοίγεις και κανένα βιβλίο, για να μη κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς αμαθής προκαλώντας τόσο το γέλιο όσο και τον εκνευρισμό.
Εξαντλώντας όλη την αυστηρότητα της κρίσης μου,
Βαθμολογία: 10/10
P.S.1: Η Isabelle Adjani συνομιλεί με τον Klaus Kinski μπροστά από τον καθρέπτη του δωματίου της. Όχι απλά η καλύτερη σκηνή, αλλά μία από τις καλύτερες σκηνές στην ιστορία του Ευρωπαϊκού cinema. Απλά ανεπανάληπτη!! Για να μαθαίνουν κάποιοι φιλόδοξοι.
P.S. 2: Για κάποιο περίεργο λόγο και πάλι, η ταινία μοιάζει να έχει την ίδια μοίρα με τον κεντρικό χαρακτήρα της. Τόσο απομονωμένη, τόσο διαφορετική, καταδικασμένη και όμως αθάνατη…
Χρήστος Ζαφειριάδης
