“Το δεντράκι που δεν ήθελε να στολιστεί” της Πόπης Φιρτινίδου στο Βυζαντινό Μουσείο. Ένα τρυφερό παραμύθι που συγκίνησε
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας ενέταξε στις πολλές φετινές δράσεις της και την παρουσίαση του βιβλίου της Πόπης Φιρτινίδου «Το δεντράκι που δεν ήθελε να στολιστεί». Η προσέγγισή του συγκίνησε το μεγάλο ακροατήριο, που γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα εκδηλώσεων του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας.
Το κοινό καλωσόρισε στην εκδήλωση η αρχαιολόγος Μαρία Χειμωνοπούλου, εκπροσωπώντας την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αγγελική Κοτταρίδη.
Μετά από μια νουβέλα και μια συλλογή διηγημάτων, η Πόπη Φιρτινίδου τυπώνει το τρίτο της βιβλίο στις «Εκδόσεις των Συναδέλφων». Αυτήν τη φορά το βιβλίο είναι παραμύθι.
Βιβλίο που αγγίζει τη σκέψη όσο και την ψυχή, «Το δεντράκι» απευθύνεται σε μεγαλύτερα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, αλλά θα μπορούσε να το χαρεί το ίδιο κι ένας μεγάλος, καθώς είναι γραμμένο μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο που ξεφεύγει από τη φόρμα του κλασικού παραμυθιού, χωρίς να χάνει την αθωότητα και τη δροσιά του.
Το παραμύθι πραγματεύεται την ιστορία ενός δέντρου που γεννιέται σ’ έναν σκουπιδότοπο, μεγαλώνει με την τρυφερότητα και τη φροντίδα ενός παιδιού που μεγαλώνει κι αυτό μαζί του, ανακαλύπτοντας και τα δυο με την ενηλικίωση τους τη σκληρότητα του κόσμου.
Με μια εύστοχη προσωποποίηση η συγγραφέας δίνει φωνή στο δέντρο της και ο διάλογός του με το παιδί περνά φάσεις αυτογνωσίας και για τα δύο, ώσπου έρχεται η στιγμή της αναμέτρησης με την πραγματικότητα. Η επερχόμενη κοπή του, για να στολιστεί σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο, πλησιάζει. Ποια μορφή παίρνουν τώρα τα συναισθήματα και οι σκέψεις των δύο φίλων, καθώς ο διάλογός τους σφραγίζεται πια από την ενηλικίωση και τον ορθολογισμό της, για το παιδί που γίνεται άντρας;
Οι σκέψεις του δέντρου για τη ματαιότητα του στολισμού του είναι μόνο ο πυρήνας γύρω από τον οποίο αναπτύσσονται άλλες ομόκεντρες ιδέες όπως «η αλληλεγγύη, η επώδυνη ενηλικίωση, ο χωρισμός, η βία, η προσφυγιά και η διαστροφική χρήση της Φύσης από τον Άνθρωπο, που την αντιμετωπίζει ως εργαλείο.»
Η παρουσίαση του βιβλίου είχε πολυφωνική διάσταση, με σημαντική για το κοινό και τη μουσική διάσταση, αφού η συγγραφέας του είναι δασκάλα του πιάνου στην πόλη, με μαθητές που την αγαπούν και το δείχνουν με πολλούς τρόπους.
Για το βιβλίο μίλησαν η Ευαγγελία Μαγαλιού, διευθύντρια του 109ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης, η Δήμητρα Μητρέντζη, μουσικοπαιδαγωγός, η Lale Alatli, μεταφράστρια και η Μυρτώ Τζούφρα, εικαστικός.
Μουσικά η εκδήλωση ντύθηκε από την σοπράνο και καθηγήτρια μουσικής Ελένη Αναγνώστου.
Συντόνισε η Ανθή Χίρτογλου, καθηγήτρια Αγγλικών.
Η παρουσίαση ξεκίνησε με τη Σοφία Παυλίδου, απόφοιτο της Σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων, που έκανε μια εξαιρετική εικονογράφηση του βιβλίου, πραγματικά εμπνευσμένη, δίνοντας με την Ανθή Χίρτογλου μια πρώτη γεύση του βιβλίου μέσα από ένα γενικό διάγραμμα και διαβάζοντας μικρά χαρακτηριστικά αποσπάσματα.
Η Ελένη Αναγνώστου καθισμένη στο πιάνο της τραγούδησε το «Μην με αλλάξεις». Εξαιρετικοί οι στίχοι οδήγησαν συνειρμικά, με όχημα τη μουσική, στη σχέση ανάμεσα στους δύο ήρωες του παραμυθιού, δημιουργώντας την ανάλογη περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Η Ευαγγελία Μαγαλιού, με την εισήγησή της «χωράει το δεντράκι στο σχολείο;» έπεισε με τη μεγάλη εκπαιδευτική της πείρα, καθώς τοποθέτησε το παραμύθι μέσα στο σχολείο, με όλες τις εκπαιδευτικές διαδικασίες που κάτι τέτοιο απαιτεί.
Φωτίζοντας το εκπαιδευτικό τοπίο και τους στόχους του σχολείου, εξήγησε γιατί ένα τέτοιο βιβλίο σαν το «δεντράκι» μπορεί να ικανοποιήσει και τους στόχους του προγράμματος αλλά κυρίως την ψυχή και τη σκέψη των μαθητών.
Βιβλίο προβληματισμού το χαρακτήρισε, που αγγίζει τους χώρους της Λογοτεχνίας, της Παράδοσης αλλά και της αποδοχής της διαφορετικότητας.
«Η Φιρτινίδου έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο να εκφράζει τη φιλία» κατέληξε η κ. Μαγαλιού.
Η Lale Alatli με την εισήγησή της «η κραυγή του δέντρου» μίλησε για ένα βιβλίο, που τα μηνύματά του αγγίζουν όλες τις χώρες του κόσμου. Ένα οικουμενικό βιβλίο.
«Κάποτε οι χώρες δεν είχαν σύνορα και οι άνθρωποι μετακινούνταν σαν ταξιδιώτες. Τώρα γίναμε απλώς αριθμοί.
Και το μεγαλύτερο πρόβλημα όλων των κρατών δεν είναι ο πόλεμος και η πείνα αλλά η υποκρισία που τα παράγει. Τα παιδί πρέπει να μάθει μέσα από το βιβλίο να προστατεύει τον αδύναμο, αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος» ολοκλήρωσε η κ. Alatli.
Η Δήμητρα Μητρέντζη με το «ένα δεντράκι τραγουδάει» έδωσε μια τελείως διαφορετική διάσταση στο παραμύθι.
«Το βιβλίο ολόκληρο αποπνέει μουσική. Οι εικόνες του παραπέμπουν σε μουσικά μέρη, αναδίδοντας τη σχέση ζωής που έχει η συγγραφέας του με τη μουσική.
Το παραμύθι, συνοδεύεται από μια εικονογράφηση εντυπωσιακή, που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα, θέτοντας βασικά ερωτήματα, και οδηγώντας σε προβληματισμό» κατέληξε η κ. Μητρέντζη.
Η Μυρτώ Τζούφρα, με την εισήγησή της «το χρέος του εικονογράφου απέναντι στο βιβλίο», έδωσε τη σημασία που έχει η εικονογράφηση ιδιαίτερα για το παιδικό βιβλίο.
«Η εικονογράφηση δεν είναι απλά διακοσμητική. Το παιδί γνωρίζει τον κόσμο μέσα από την εικόνα, καθώς διεγείρει τη φαντασία του. Στόχος πάντα η δημιουργία ατμόσφαιρας, και η ισορροπία ανάμεσα στο λόγο και την εικόνα.»
Η Μυρτώ Τζούφρα έκλεισε επισημαίνοντας την απόλυτη επιτυχία της εικονογράφησης του βιβλίου από τη Σοφία Παυλίδου.
Η βραδιά βάδισε προς το τέλος της δείχνοντας τη σχέση της συγγραφέως με την εικονογράφο της, σχέση κοπιώδους συνεργασίας και ταύτισης ως προς την οπτική γωνία που οδήγησε σ’ αυτό το λαμπρό αποτέλεσμα. Μια σχέση όμως που είχε προϋπάρξει και ως σχέση δασκάλας του πιάνου με τη μαθήτριά της.
Η Πόπη Φιρτινίδου συγκινημένη από την πολυπρισματική διάσταση που δόθηκε στο βιβλίο της από τις εισηγήσεις που ακούστηκαν είπε:
« Το παραμύθι μου είναι ένα πολιτικό παραμύθι, όπως και η πραγματικότητα που ζούμε…. Σε ποιον ανήκουν τα παιδιά που γεννάμε, οι μαθητές που πλάθουμε; Σε ποιον ανήκει η Φύση; Τόσα ερωτήματα…
Δεν ανήκω στο δημόσιο σχολείο, αλλά κι αυτό που κάνω είναι σχολείο. Όταν ήμουν παιδί ονειρευόμασταν ένα άλλο σχολείο, με ελευθερία, με μουσική με θέατρο. Αλλά τώρα που τα έχουμε όλα αυτά, δεν είδαμε το αυγό του φιδιού… Να μη χαρίσουμε τα παιδιά μας στο σκοτάδι…»
Η βραδιά έκλεισε με την Ελένη Αναγνώστου που, ενώ έκανε έξοχες μουσικές γέφυρες με την ιδιαίτερη φωνή της τραγουδώντας μέχρι εκείνη τη στιγμή, έκλεισε μ’ έναν ύμνο στη φιλία γραμμένο από τον Γιώργο Καζαντζή σε στίχους του Θωμά Κοροβίνη. Ήταν μια αφιέρωση – έκπληξη στην αγαπημένη και πολύτιμη φίλη της, την Πόπη Φιρτινίδου, που διδάσκει μέσα από το πιάνο της όχι μόνο τη μουσική αλλά και την αγάπη. Άλλωστε αυτό δεν κάνει και με τα βιβλία της;
Μεσ’ σε λημέρια μυστικά οι φίλοι αγρυπνούνε
για όσους ξέρουν ν’ αγαπούν, για όσους δεν ξεχνούνε…
Η συγκίνηση στα περισσότερα πρόσωπα ήταν φανερή…
Φωτογραφίες: faretra.info
