Με 151 ψήφους νόμος του κράτους η πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ – Η ομιλία του ΥΠΕΝ Γ. Σταθάκη στη Βουλή

Δελτίο Τύπου

Ομιλία ΥΠΕΝ, Γ. Σταθάκη, στην Ολομέλεια της Βουλής για τη ΔΕΗ

Απ’ ό,τι ακούσατε από τη Νέα Δημοκρατία και την αντιπολίτευση η ΔΕΗ καταστρέφεται.

Να διαβάσω μερικούς τίτλους: «Με 44% αύξηση «τρέχει» η ΔΕΗ το 2018 στο χρηματιστήριο». Κρατήστε το 44%. «Οι ξένοι επενδυτές ποντάρουν σε ΕΛΠΕ, ΔΕΗ και ΑΔΜΗΕ για το 2018». «Άνοδος 1,37% του χρηματιστηρίου με ώθηση από ΔΕΗ», και ούτω καθ’ εξής. Τι μας κατηγόρησε η αντιπολίτευση; Ότι έχασε 60% της αξίας της από το 2015; Να υπενθυμίσω, λοιπόν, για να μην σας διαβάσω τα στατιστικά, ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2014 έχασε τον μεγάλο όγκο της αξίας, έχασε και το 2015, σταθεροποιήθηκε στη συνέχεια και αν διάβασα σωστά το τελευταίο εξάμηνο η τιμή έχει αυξηθεί 63%. Είναι η τρίτη καλύτερη απόδοση στον δείκτη των 25 μεγαλύτερων εταιρειών του χρηματιστηρίου.

Και, για να επιβεβαιώσω το πόσο καλά σκέφτονται οι αγορές τη ΔΕΗ σε αντίθεση με εσάς, το κόστος δανεισμού της ΔΕΗ έπεσε κάτω από το 4% και η ΔΕΗ εξαγόρασε τις προηγούμενες εβδομάδες 150 εκατομμύρια από το ομολογιακό δάνειο των 500 εκατομμυρίων, προκειμένου να το απομειώσει και να το επιμηκύνει. Αυτά είναι η εικόνα της ΔΕΗ σε σχέση με αυτά που λέει η Νέα Δημοκρατία.

Αλλά, θα επιμείνω λίγο στο ιστορικό μιας και μας προκάλεσε για τα μεγάλα ψέματα και ο εκπρόσωπος του Ποταμιού, για να αναφέρω μερικά ιστορικά δεδομένα, τα οποία μάλλον θα επιτρέψουν τη συζήτησή μας να γίνεται σε ρεαλιστική βάση.

Το πρόβλημα της ΔΕΗ και του μονοπωλίου της ΔΕΗ στους λιγνίτες χρονολογείται ακριβώς 10 χρόνια πριν. Τι έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις; Την άνοιξη του 2012, πριν από τις εκλογές του 2012, η τότε Κυβέρνηση επέλεξε ως λύση την πώληση της μονάδας στη Μελίτη, τη μια από τις δύο στη Μεγαλόπολη και επιπλέον τις δύο στο Αμύνταιο, μαζί με τη μίσθωση της παραγωγής από το εργοστάσιο της Καρδιάς. Αυτό λέγεται εν μέρει μια παραλλαγή των ΝΟΜΕ.

Λίγο αργότερα, όταν η ΔΕΗ κέρδισε μια από τις δικαστικές μάχες, εξέλειψε ο λόγος να προχωρήσει την πώληση. Θυμίστε μου ποια ήταν η προεκλογική δέσμευση για το μνημόνιο της Κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, γενικά για το μνημόνιο που εφαρμόσατε ή για τη ΔΕΗ, ποια ήταν η προεκλογική σας δέσμευση;

Η Κυβέρνηση, λοιπόν, που τηρούσε τις προεκλογικές δεσμεύσεις, εφάρμοσε δύο μνημόνια. Οι κυβερνήσεις που δεν εκλέχτηκαν ποτέ με βάση το μνημόνιο, με το Ζάππειο διακήρυσσαν, αυτές οι κυβερνήσεις, λοιπόν, θα έρθω και σε εμάς, στο τι κάναμε κατ’ αναλογία-

Η Κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, παρά τα όσα έλεγε η ΝΔ πριν τις εκλογές του 2012, το υπογραμμίζω αυτό και καλώ να μας θυμίσει τι έλεγε, επέμεινε να ψηφίσει το νόμο της μικρής ΔΕΗ, που προέβλεπε κρατηθείτε: οριζόντια ιδιωτικοποίηση του 30% της ΔΕΗ, φυσικό αέριο, νερό περισσότερο από το 30%, λιγνίτες και πελάτες. Επίσης, προέβλεπε την πλήρη ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, προέβλεπε την πώληση του 17% άμεσα, προκειμένου να απομειωθεί η παρουσία του Δημοσίου στη ΔΕΗ.

Η πολιτική της μικρής ΔΕΗ ήταν ένα πακέτο μέτρων, το οποίο προέβλεπε καμία ΔΕΗ. Δεν έμενε καμία ΔΕΗ, έμενε μια δημόσια συμμετοχή σε μια εταιρεία ενέργειας με 34%. Αυτό ήταν το σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας. Η μικρή ΔΕΗ της Νέας Δημοκρατίας είναι ένα πλήρες σχέδιο όπου δεν μένει καμία ΔΕΗ. Ο ΑΔΜΗΕ ιδιωτικοποιείται, πωλείται το 30% αμέσως και πωλείται και το 17% της ΔΕΗ λίγο αργότερα. Αυτό ήταν το σχέδιο, το οποίο κατήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ σε τόσο υψηλούς τόνους και το οποίο λυπάμαι που έρχεστε να το υπερασπιστείτε τόσα χρόνια μετά.

Η Κυβέρνησή μας κατήργησε αυτό το σχέδιο ευθέως. Και επειδή ακούω με δέος τα περί ψεύδους και άλλα τέτοιου είδους, θέλω να πω ότι είχαμε την καλή πολιτική σκέψη, όταν η Κυβέρνησή μας προχώρησε στη συμφωνία με τους δανειστές για το 2015-2018, να το θέσει στην κρίση του λαού.

Η Κυβέρνηση εκλέχθηκε τον Γενάρη με συγκεκριμένο πρόγραμμα. Έδωσε μια μάχη έξι μήνες, έκανε αυτά που έκανε και υπέγραψε μια συμφωνία τον Αύγουστο. Και πάει και λέει «αυτή είναι η συμφωνία, αυτό το πρόγραμμα θα εφαρμόσουμε το 2015-2018 για «x» λόγους, μπορεί να συμφωνεί ή να διαφωνεί κάποιος, επιλέξτε Κυβέρνηση» και επέλεξε Κυβέρνηση. Όταν έρχεται σήμερα κάποιος και λέει έχετε ψεύδος, τι ψεύδος έχουμε; Πού είναι το ψεύδος; Το ότι πήραμε μια συμφωνία, καλή, κακή, μέτρια, τη θέσαμε στην κρίση των πολιτών και μας επανεξέλεξε; Είπαμε εμείς κάτι άλλο;

Και πάμε τώρα στα δεδομένα για το τομέα της ενέργειας και της ΔΕΗ. Η νέα Κυβέρνηση ακύρωσε τη μικρή ΔΕΗ και για την ακρίβεια δεν είχε ποτέ διαπραγματευτεί την πώληση καμίας μονάδας. Δεν υπάρχει στον πρώτο κύκλο των αξιολογήσεων πώληση μονάδων ΔΕΗ.

Η ΔΕΗ παράγει το 50% της ενέργειας της χώρας, αλλά έχει το 90% στη λιανική αγορά. Δηλαδή τι κάνει η ΔΕΗ σήμερα; Αγοράζει ό,τι ενέργεια παράγεται στην Ελλάδα από τους άλλους, προκειμένου να καλύψει τη λιανική αγορά που έχει δεσπόζουσα θέση.

Η Κυβέρνηση αναγνώρισε ότι αυτή η δεσπόζουσα θέση στη λιανική αγορά θα μειωθεί αναγκαστικά, λόγω ευρωπαϊκών κανονισμών και επέλεξε την πολιτική των ΝΟΜΕ, αντί την πώληση μονάδων. Να προσφέρει, δηλαδή, η ΔΕΗ ένα μέρος της παραγωγής της σε ανταγωνιστές, προκειμένου να αποκτήσουν θέση στη λιανική αγορά.

Αυτή η πολιτική είναι λέτε επιζήμια για τη ΔΕΗ. Ας πάρουμε τις τιμές. Αυτές ορίστηκαν με αφετηρία το μεταβλητό κόστος της ΔΕΗ, τα 32 ευρώ η κιλοβατώρα. Οι τελευταίες αγοραπωλησίες ΝΟΜΕ είναι στα 42-43 ευρώ, επαναλαμβάνω το μεταβλητό κόστος είναι 32 ευρώ. Δεν είναι και τόσο επιζήμια, τόσο καταστροφική. Άρα, επέλεξαν έναν τρόπο λειτουργίας, ο οποίος δεν βάζει μέσα τη ΔΕΗ. Αυτά είναι τα οικονομικά δεδομένα.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι ένα δεδομένο. Έγινε στα τέλη του 2016, δεν αφορά το μνημόνιο, το λέμε για πολλοστή φορά. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι οριστική και αμετάκλητη και αυτή εγκαινίασε το θέμα το οποίο δεχθήκαμε να ανοίξουμε με την Κομισιόν, όχι με τους θεσμούς, προκειμένου να βρεθεί μία λύση η οποία θα αφαιρέσει την καταδίκη της χώρας για το συγκεκριμένο θέμα. Και εκεί είμαστε.

Ακούω με δέος όλα αυτά που λέτε για τα υδροηλεκτρικά. Διαπραγματευόμαστε απ’ ό,τι φαίνεται, γιατί αλλιώς τα υδροηλεκτρικά θα ήταν μέσα.

Διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ο κ. Σκρέκας. Λέει, κάποτε θα έρθουν τα υδροηλεκτρικά. Βαθύς πόθος! Μήπως είπε κάποιος υπάλληλος της τρόικα προχθές κάτι, ένα τεχνικό κλιμάκιο μας καλεί να αποφανθούμε κ.ο.κ.;

Εμείς μείναμε αυστηρά περιορισμένοι εντός του δεδομένου αυτής της απόφασης και της ανάγκης να προχωρήσουμε με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο και να εφαρμόσουμε και να αρθεί, όπως και άρθηκε τρεις μέρες πριν από το νομοσχέδιό μας, η καταδίκη της χώρας.

Πάμε τώρα να δούμε, αυτό το σχέδιο που μόλις είπαμε, το οποίο να επαναλάβω για πολλοστή φορά περιλαμβάνει μόλις το 10% του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ. Αφορά στο 22% της λιγνιτικής παραγωγής σήμερα, με μία προβολή, όταν φύγουν οι παλιές μονάδες κ.ο.κ., θα φτάσουμε στο 40% μεσοσταθμικά το 2025.

Πρώτη κριτική. Η ΔΕΗ πουλάει τα ασημικά της. Τόσο ανεπαρκή παρουσίαση των τριών μονάδων προς πώληση από τον κ. Σκρέκα, δεν έχω ξανακούσει. Ποιες είναι οι τρεις καλές μονάδες; Η Μεγαλόπολη τρία. Σε ποιον να το πεις και να το πιστέψει. Η Μεγαλόπολη τρία, η οποία τελειώνει το 2025 έχει ως γνωστό την χαμηλότερη απόδοση, όχι την καλύτερη. Άρα, σίγουρα δεν μπορείς να του πεις ότι είναι το διαμάντι για το οποίο πωλείται. Η Μεγαλόπολη τέσσερα είναι καλή μονάδα. Τέλος.

Πάμε στη Μελίτη. Η Μελίτη έχει χαμηλή απόδοση για έναν πολύ απλό λόγο. Καλή μονάδα, μέτρια απόδοση, λόγω του κοιτάσματος. Όταν μπει η Βεύη, τότε η απόδοση της μονάδας θα βελτιωθεί. Άρα, η ιδέα ότι δίνουμε τα τρία διαμάντια της ΔΕΗ πολύ απέχει από την πραγματικότητα. Η ΔΕΗ, επαναλαμβάνω ότι διατηρεί τον ακέραιο πυρήνα της που είναι οι πέντε μονάδες του Αγίου Δημητρίου.

Να απαντήσω ότι στο συγκεκριμένο θέμα, γιατί μας είπε ο κ. Σκρέκας ότι θα μείνει χωρίς καμία μονάδα η ΔΕΗ, η ΔΕΗ έχει αναβαθμίσει την πέντε πλήρως. Έχει κάνει ξηρά αποθείωση στις τέσσερις μονάδες και προβλέπει και την υγρή εκ περιτροπής. Πρώτα στην τρία-τέσσερα και μετά στην ένα-δύο. Πουθενά σε αυτό το μεσοδιάστημα δεν μένει η ΔΕΗ χωρίς τον ισχυρό πυλώνα της που είναι οι μονάδες του Αγίου Δημητρίου.

Πάμε στο θέμα του νόμου με τη Μεγαλόπολη. Το είπαμε πολλές φορές, επανήλθε ο κ. Σκρέκας και απορώ πραγματικά. Εσείς φτιάξατε μια μονάδα στη Μεγαλόπολη, επί δικών σας διοικήσεων, μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ταυτόχρονα, ανοίγουμε το σχέδιο του ΑΔΜΗΕ και λέει ότι η ολοκλήρωση της Πελοποννήσου θα γίνει το 2020. Τι σχέση έχει η παρούσα Κυβέρνηση; Είμαστε τέσσερα χρόνια Κυβέρνηση και έχουμε ένα σχέδιο, το οποίο λέει ότι άνοιξε μια μονάδα τότε, η οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει, διότι το 2020 θα μπορέσει να λειτουργήσει πλήρως. Ο μόνος τρόπος να λειτουργήσει πλήρως είναι να σταματήσουν οι λιγνιτικές της Μεγαλόπολης.

Να σας φέρω όλα τα στοιχεία από τον ΑΔΜΗΕ. Αυτό που έκανε η Κυβέρνηση είναι ένα πράγμα: Το 2020 έγινε 2019 και το έργο θα ολοκληρωθεί σε έναν χρόνο από σήμερα, η μονάδα δηλαδή της Μεγαλόπολης, η οποία, επαναλαμβάνω, εξαιτίας αυτού του προβλήματος είναι ακόμα σε δοκιμαστική λειτουργία, δεν είναι σε άδεια πλήρους λειτουργίας, θα γίνει το δεύτερο εξάμηνο του 2019, μιας και το έργο ολοκληρώνεται ακριβώς σ’ έναν χρόνο από σήμερα. Άρα, τα κροκοδείλια δάκρυα περί εύνοιας στον ιδιώτη έναντι της ΔΕΗ έχουν διάρκεια δώδεκα μήνες, κάντε λίγη υπομονή. Νομίζω ότι αυτό είναι και το περίφημο θέμα της Μεγαλόπολης.

Το 2020, εξάλλου, αυτές οι μονάδες στο σύνολό τους θα τροφοδοτούν φυσικά και την Κρήτη, όταν ολοκληρωθεί η διασύνδεση της Πελοποννήσου με την Κρήτη. Ο διαγωνισμός μόλις προκηρύχθηκε.

Πάμε τώρα στα περίφημα δάνεια και στην καταστροφή της εταιρείας από τα δυο προβλήματα που δημιούργησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτον, το «δεν πληρώνω». Όλοι θεωρούν ότι ξαφνικά αυξήθηκαν τα χρέη προς τη ΔΕΗ από 1 δισεκατομμύριο σε 2,5 δισεκατομμύρια, εξαιτίας του μαζικού κινήματος «δεν πληρώνω». Ωραία, ας τα δούμε και ας τα αναλύσουμε όλα αυτά.

Δεύτερον, είναι ο υπερδανεισμός της εταιρείας, στον οποίο θα σταθώ, διότι δεν μπορώ να αποφύγω να ανατρέξω στο παρελθόν.

Η ΔΕΗ είναι μια υπερδανεισμένη εταιρεία. Γιατί; Πότε αυξήθηκαν αυτά τα δάνεια και γιατί; Όλοι οι αναλυτές εντοπίζουν δυο χρονιές, το 2008 και το 2011. Έκρηξη των χρεών της ΔΕΗ, επαναλαμβάνω, το 2008 και το 2011. Περίπου 1,5 δισεκατομμύριο αυξήθηκαν τα δάνεια της ΔΕΗ αυτές τις δυο χρονιές, 850 εκατομμύρια τη μια χρονιά και 600 εκατομμύρια την άλλη χρονιά. Άρα, κάποιο πρόβλημα υπάρχει.

Όταν αναλύσει κανείς λίγο καλύτερα, θα δει ότι τα προβλήματα της ΔΕΗ όλη εκείνη την περίοδο και στη «φούσκα» και μετά, στα πρόθυρα της κρίσης κλπ., επιλύονται μέσω του δανεισμού και επιλύονται μέσω ενός κακού δανεισμού. Γι’ αυτό και ξαφνικά, το 2012, το 2013, οι καταπληκτικές κυβερνήσεις που είχαμε τότε, καθώς «έσκαγαν» τα δάνεια της ΔΕΗ, προσπαθούσαν να επιλύσουν το πρόβλημα με βραχυχρόνια ομολογιακά δάνεια τριετίας -το υπογραμμίζω αυτό, τριετίας- της τάξης των 500 εκατομμυρίων ευρώ έκαστο.

Άρα, καθώς έχουμε μια έκρηξη δανεισμού, προβλημάτων, κακών επιλογών, κακοδιαχείρισης, κακών επιλογών επενδύσεων, αντιμετώπιση των προβλημάτων μέσω δανεισμού, έχουμε μια ΔΕΗ, η οποία ξαφνικά απ’ αυτές τις υπερχρεώσεις του 2008 και του 2011 προσπαθεί το 2012, το 2013 και το 2014 να τα αντιμετωπίσει με δάνεια των 500 εκατομμυρίων τριετίας.

Αυτό είναι το πρόβλημα της ΔΕΗ. Σήμερα, εμείς γι’ αυτό το πρόβλημα της ΔΕΗ σε σχέση με τον υπερδανεισμό της και το βραχυχρόνιο τρόπο αντιμετώπισής του, ακούμε ότι έρχεται η Κυβέρνηση να λέει ότι καταστρέφεται η ΔΕΗ, γιατί «σκάνε» τα 500άρια. Ναι, «σκάνε». Τα αντιμετωπίσαμε, όμως, διότι μόλις σας είπα πριν ότι η ΔΕΗ επαναγόρασε 150 από το 500άρι που «σκάει» φέτος και ο τρόπος με τον οποίο το αντιμετωπίσαμε ακούμε ότι ήταν μια ακόμα καταστροφική επιλογή της Κυβέρνησής μας, για να δημιουργήσουμε ρευστότητα στη ΔΕΗ.

Φέτος το 2017, στη διάρκεια ενός χρόνου, η ΔΕΗ εισέπραξε 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Η προέλευση αυτών ήταν η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ με τον στρατηγικό επενδυτή 320 εκατομμύρια ευρώ, ήταν τα 460 εκατομμύρια ευρώ η αποπληρωμή των ΥΚΩ των δικών σας χρόνων, καθόλου ευκαταφρόνητο ΠΟΣΌ και η επιλογή του δημοσίου να υπογράψει μακροχρόνιο συμβόλαιο με τη ΔΕΗ με εκπτώσεις και να προκαταβάλλει ένα μέρος αυτού του μακρόχρονου συμβολαίου με τη ΔΕΗ. Αυτό δημιούργησε μία τρομερή ρευστότητα στη ΔΕΗ, 1,2 δισ. ευρώ η οποία της επέτρεψε να αντιμετωπίσει και τα δάνεια, αναδιαρθρώνοντας τα δάνεια που σκάνε τώρα και το 2019.

Για τα ληξιπρόσθεσμα προς τη ΔΕΗ, τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ εάν κάποιος αναλύσει την αύξησή τους προκύπτει: το 1/3 προέρχεται από δραστηριότητες που έκλεισαν μέσα στη μεγάλη ύφεση του 25%, ένα άλλο 1/3 από κοινωνικές δυσκολίες νοικοκυριών και 1/3 ακόμα περιλαμβάνει στρατηγικούς κακοπληρωτές.

Αυτά είναι τα καταλυτικά στοιχεία του 2018, παρά τις διαδοχικές κραυγές σας ότι η ΔΕΗ καταστρέφεται,. Αποφασίζετε, εάν οι προβλέψεις της Νέας Δημοκρατίας είναι τόσο καλές για την καταστροφή της ΔΕΗ, μη την πάρετε για χρηματοοικονομικό σύμβουλο. Ακολουθήστε καλύτερα τους συμβούλους του χρηματιστηρίου. Κάτι ξέρουν καλύτερα από τη Νέα Δημοκρατία, όταν αυξάνουν την τιμή της ΔΕΗ από την αρχή του χρόνου.

Εμπιστευτείτε ότι είναι ένα πρόγραμμα το οποίο κάνει σήμερα τρία βασικά πράγματα: Υποχρεωτικά συμβαδίζει με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και αποδεσμεύει την χώρα από την καταδίκη της. Δεύτερον, έχει μια διάφανη διαδικασία για τις λιγνιτικές μονάδες, τον διαγωνισμό τον οποίο θα κάνει η ΔΕΗ. Τρίτον, έχει ισχυρά εργασιακά δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνονται στο νομοσχέδιο.

Θα καταθέσω τις τροπολογίες. Τα βασικότερα σημεία στα οποία θα σταθώ είναι η ενσωμάτωση της τηλεθέρμανσης ως δέσμευση για τους νέους ιδιοκτήτες στην παράγραφο 2 του άρθρου 2 του σχεδίου νόμου μετά τη λέξη «υποχρέωση» προστίθεται η φράση «,συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεων τροφοδοσίας πόλεων και οικισμών με θερμική ενέργεια για λειτουργία των τηλεθερμάνσεων,».

Δεύτερον, στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του σχεδίου νόμου μετά τις λέξεις «ΔΕΗ Α.Ε.» προστίθεται η φράση «όπως οι ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας,». Και αμέσως μετά προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στον παρόντα νόμο, ισχύουν ως προς την απόσχιση των κλάδων και τη μεταφορά των εργαζομένων οι όροι του π.δ. 178/2002 σε σχέση με τη διατήρηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε περίπτωση μεταβίβασης επιχειρήσεων, εγκαταστάσεων ή τμημάτων εγκαταστάσεων ή επιχειρήσεων».

Η τρίτη σημαντική αλλαγή αφορά το λιγνιτόσημο, τον τοπικό πόρο τον οποίο πληρώνει η λιγνιτική παραγωγή. Εκεί λοιπόν που είναι η λέξη «1,20 ευρώ» αντικαθίσταται από τις λέξεις «1,40 ευρώ».

Υπενθυμίζω ότι αυτές οι προτάσεις είναι στο ίδιο πνεύμα, τέθηκαν από πολλούς φορείς από τις περιφέρειες και από Βουλευτές και από όλη αυτή τη συζήτηση.

Νομίζω ότι αυτές είναι οι βασικές αλλαγές ουσίας.