“Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – Αιολικά πάρκα στην Ελλάδα – Απόψεις για το Βέρμιο” γράφει ο Στέργιος Μποζίνης

Faretra.info

10/03/2021, 20:09

Με δυναμική κτηνοτροφία ποιμενικής εκτροφής ακόμη και θεσσαλοί κτηνοτρόφοι την άνοιξη καλοκαίρι ανεβάζουν τα κοπάδια τους στο Βέρμιο.

Στέργιος Μποζίνης*

Η ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτελεί ένα αναμφισβήτητο γεγονός. Παρόλη την κρίση του κορωνοιού, θεωρείται ότι η αυξητική τάση θα επανέλθει μετά από 2 χρόνια. Οι πηγές από όπου μέχρι σχετικά πρόσφατα οι άνθρωποι ικανοποιούσαν την ανάγκη για ενέργεια δεν είναι ανεξάντλητες. Ο λόγος αυτός σε συνδυασμό με τον προωθούμενο από μέρος της επιστημονικής κοινότητας λόγο ότι τα ορυκτά καύσιμα συμβάλλουν στην λεγόμενη «κλιματική αλλαγή» είναι οι δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους εδώ και μερικά χρόνια προωθούνται ανά τον κόσμο αλλά και στην Ελλάδα οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ως η λύση στα παραπάνω «προβλήματα» της ανθρωπότητας.

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας υπάρχουν πολλές, ωστόσο στη χώρα μας, κατά κύριο λόγο, προωθήθηκαν και πρόκειται να προωθηθούν τα επόμενα χρόνια κυρίως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά πάρκα.

(βλ. Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, όπου εκεί ως εθνικός στόχος προτάσσεται ως το έτος 2030 για το σύνολο της χώρας : 1) για τα Αιολικά εγκατεστημένη ισχύς 7,0 GW, 2) για τα Φωτοβολταϊκά εγκατεστημένη ισχύς 7,7, GW, ενώ ειρήσθω εν παρόδω η Λιγνιτική Ενέργεια σχεδιάζεται να μηδενιστεί και το Φυσικό αέριο να φτάσει τα 7,0 GW και έτσι μαζί με Αιολικά και Φωτοβολταϊκά να αποτελέσουν τα τρία «καύσιμα» από τα οποία θα γίνεται η ηλεκτροδότηση της χώρας)

Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης συνάγεται από το άρθρο 24 του Συντάγματός μας. Εκεί ορίζεται ότι : «1. Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξη του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας.»

Η ανάπτυξη ανά την Ελλάδα αιολικών πάρκων με το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν υπηρετεί ούτε τη βιώσιμη ανάπτυξη ούτε και την αρχή της αειφορίας, διότι έρχεται σε ευθεία σύγκρουση τόσο με το φυσικό όσο και με το ανθρωπογενές περιβάλλον.

Ειδικότερα:

Τεράστιο ζήτημα με γιγαντώδεις προεκτάσεις αποτελεί η Πυκνότητα Αιολικών Εγκαταστάσεων ανά Ο.Τ.Α.. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τη με αριθμό 49828/12.11.2008 Κ.Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. Β΄/2464/2008) ή άλλως Ειδικό Χωροταξικό για τις Α.Π.Ε. και συγκεκριμένα το άρθρο 7 σε συνδυασμό με την παρ. 8 του άρθρου 19 του Ν. 1650/1986 επιτρέπεται στη χώρα μας η ανάπτυξη αιολικών πάρκων σε Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας της ηπειρωτικής χώρας (ακόμη και εντός NATURA 2000) σε ποσοστό όχι πάνω από το 5% της έκτασής του ανά πρωτοβάθμιο Ο.Τ.Α. (άλλως 0,66 τυπικές ανεμογεννήτριες/1000 στρέμματα), χωρίς άλλα κριτήρια χωροθέτησης κατ’ ουσία.

(Eνδιαφέρουν εν προκειμένω οι διατάξεις που αφορούν τις Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας και όχι τις Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας, γιατί όπως προκύπτει από την αυτή πιο πάνω Κ.Υ.Α., άρθρο 5 παρ. 2β η Ημαθία έχει Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας).

Τα υπό την παραπάνω παράγραφο, πρακτικά, ούτε λίγο ούτε πολύ, συνεπάγονται ότι στην Ημαθία ενδιαφέρον υπάρχει για ανάπτυξη αιολικών πάρκων μόνο στο όρος Βέρμιο των Δήμων Βέροιας και Νάουσας.

(βλ. και έγγραφο από 26-10-2017 της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας).

Έτσι, περαιτέρω, αυτό συνεπάγεται ότι στο όρος Βέρμιο των Δήμων Βέροιας και Νάουσας, όπου ειρήσθω εν παρόδω αριθμεί περί τα 300.000 στρέμματα περιοχές προστασίας της φύσης, με βάση όλα τα παραπάνω είναι δυνατό να εγκατασταθούν :

Στον Δήμο Βέροιας (έκταση 796.000 στρέμματα) είναι δυνατό να εγκατασταθούν : 501 τυπικές ανεμογεννήτριες (των 2 MW) (= 0.66 Χ 760.000 : 1000) ή ονομαστική ισχύς σε ΜW 501,6 Χ 2 MW = 1003,2 MW.
Στον Δήμο Νάουσας (έκταση 425.000 στρέμματα) είναι δυνατό να εγκατασταθούν περίπου : 280 τυπικές ανεμογεννήτριες (των 2 ΜW) (= 0,66 X000 : 1000) ή ονομαστική ισχύς σε MW 280,5 X 2 MW = 561 MW.

(βλ. όσον αφορά τις περιοχές προστασίας της φύσης έγγραφο Ε.Κ.Β.Υ., όσον αφορά την έκταση των Δήμων Βέροιας και Νάουσας το Wikipedia, όσον αφορά σε ποια ανεμογεννήτρια αναφέρεται το Ειδικό Χωροταξικό για τις Α.Π.Ε. από το άρθρο 2 περ. 10 αυτού προκύπτει ότι τυπική ανεμογεννήτρια είναι αυτή που έχει διάμετρο ρότοραD=85, άρα οι ανεμογεννήτριες της πλέον παρωχημένης τεχνολογίας ονομαστικής ή εγκατεστημένης ισχύος των 2 MW, ενώ σήμερα -ΧΩΡΙΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΑΥΤΩΝ!- εγκαθίστανται ανεμογεννήτριες με ονομαστική ή εγκατεστημένη ισχύ μέχρι και 4,2 MW).

Οι παραπάνω αριθμοί αυτοί, δηλαδή συνολικά περί το 1,5 GW μόνο στους δυο δήμους στο Βέρμιο, ούτε ανταποκρίνονται σε κάποιο ιδιαίτερο σχεδιασμό, ούτε μάλιστα ταυτίζονται, όπως ενδεχομένως θα έπρεπε με τον εθνικό στόχο των 7,0 GWσε αιολικά ονομαστικής ή εγκατεστημένης ισχύος ανά την Ελλάδα έως το 2030. Επομένως ποιον σκοπό υπηρετούν; Για ποιο λόγο παραμένουν σε ισχύ; Και για ποιον λόγο παρέμειναν χωρίς τροποποίηση με τον προσφάτως επιχειρούμενο «Εκσυγχρονισμό της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας»;

(Να σημειωθεί ότι στους παραπάνω αριθμούς δεν συμπεριλαμβάνεται η ανάπτυξη των αιολικών πάρκων στο Βέρμιο και εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων Κοζάνης και Εορδαίας)

Και εάν νομίζει κανείς ότι οι προβλέψεις του Ειδικού Χωροταξικού για τις Α.Π.Ε. στην πράξη δεν εφαρμόζονται από τη Διοίκηση, αλλά αυτή εφαρμόζει την ανάπτυξη των αιολικών με βάση τον εθνικό στόχο, σφάλλει και αυτό αποτυπώνεται ήδη και σε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με προϊσταμένη την κ. Κατή, από την οποία προκύπτει ότι οι ανεμογεννήτριες που βρίσκονται σε διάφορα στάδια αδειοδότησης ανέρχονται στο ιλιγγιώδες νούμερο των 43.756,13 MW ή περίπου 43 GW, ήτοι 6 φορές πάνω από τον εθνικό στόχο των 7,0 GW, ενώ από αυτές τα 15.265,06 ΜW ή περίπου 15 GW, ήτοι δύο φορές πάνω από τον εθνικό στόχο των 7,0 GW βρίσκονται εντός περιοχών NATURA 2000.

(βλ.http://www.kathimerini.gr«Ντιμπέϊτ για αιολικά και Νatura).

Μετά ταύτα προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι οι ανεμογεννήτριες στη χώρα μας αναπτύσσονται άναρχα και ανισόρροπα, πέρα από κάθε εθνικό σχεδιασμό και ειδικότερα πέρα από τον εθνικό σχεδιασμό για 7,0 GW εγκατεστημένης ισχύος μέχρι το έτος 2030.

Έτσι, μέχρι σήμερα, σε εφαρμογή όλων των παραπάνω στο όρος Βέρμιο και εντός (κυρίως) περιοχών NATURA 2000 των Δήμων Βέροιας και Νάουσας (κυρίως) επιχειρείται προς ώρας η εγκατάσταση 315 MW αιολικών πάρκων (εγκατεστημένης ισχύος) ή 70 ανεμογεννητριών εγκατεστημένης ισχύος 4,5 MW (πιθανώς), ενώ ήδη έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν ανεμογεννήτριες (κυρίως στο Βέρμιο στα όρια του Δήμου Βέροιας και Κοζάνης) περί τα 83 MW εγκατεστημένης ισχύος.

(βλ. και έγγραφο από 26-10-2017 της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και τις σχετικές αποφάσεις της Διοίκησης)

Σημειώνεται ότι το αιολικό δυναμικό του Βερμίου σύμφωνα με τους χάρτες της ΡΑΕ κατατάσσεται στα χαμηλότερα της χώρας.

(βλ. και έγγραφο από 26-10-2017 της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και τις σχετικές αποφάσεις της Διοίκησης)

Με τα παραπάνω MW σε εγκατεστημένη ισχύ ο Δήμος Βέροιας έχει ξεπεράσει το «όριο» σε MW εγκατεστημένης ισχύος σε επίπεδο Δήμου (πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α.), εάν τα 7,0 GW του προβλεπόμενου εθνικού στόχου επιμερίζονταν ισομερώς ανά την επικράτεια ανά δήμο (332 δήμοι ανά τη χώρα/7,0 GWή 7.000 MW=) 21 ΜW/ανά δήμο περίπου ή περίπου 10 ανεμογεννήτριες εγκατεστημένης ισχύος 2 MW, ή 7 των 3 MW κ.ο.κ.

Επειδή το Βέρμιο έχει ήδη εγκαταστημένο αιολικό δυναμικό 82,4 ΜW.

Επειδή είναι χαμηλού αιολικού δυναμικού .

Επειδή έχει δυο από τα πιο δυναμικά χιονοδρομικά κέντρα το ΣΕΛΙ και 3-5 ΠΗΓΑΔΙΑ .

Επειδή είναι περιοχή Νatoura ΜΕ ΥΨΟΜΕΤΡ0 1600-2200 ΜΕΤΡΑ .

Με πολύ ανεπτυγμένο ορεινό και φυσιολατρικό τουρισμό .

Επειδή είναι ένα ομαλό και ευκόλως προσβάσιμο βουνό με πλούσια χλωρίδα και πανίδα ένα πραγματικό μνημείο της φύσης .

Επειδή οι 7 Α/Γ βρίσκονται μέσα σε περιοχή NATURA , που η Ευρωπαϊκή Ένωση το απαγορεύει και άλλες 6 εφάπτονται.

(Παρότι στη μελέτη αναφέρεται ότι το μέσο αιολικό δυναμικό είναι 6,1m/sec, που είναι μέτριο, η μέση ετήσια απόδοση εκτιμάται ως 25,8 % της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος των 315 MW. Αυτή όμως είναι η μέση ετήσια απόδοση των Αιολικών πάρκων της χώρας. Δεδομένου ότι υπάρχουν περιοχές και αιολικά πάρκα με αποδόσεις περί το 30,0%, όπως αυτό του Καφηρέα, το πιθανότερο είναι ότι η μέση συγκεκριμένη απόδοση του συγκεκριμένου Αιολικού Σταθμού θα κυμαίνεται περί το 20-21% ετησίως και ανάλογες θα είναι και οι πρόσοδοι της επένδυσης προς τους Δήμους.)

Στην περιοχή Ασούρμπαση υπάρχει μεγάλη πύκνωση Α/Γ ενώ ταυτόχρονα πολλές πηγές υδροληψίας .

Για τον ίδιο λόγο μπορεί να υπάρχει επιρροή στη χιονόπτωση, λόγω των θερμοκρασιακών επιδράσεων των Α/Γ.

Το μέγεθός τους είναι τεράστιο. Το ύψος τους εγγίζει τα 200 μ. Δεν υπάρχουν ακόμη στη χώρα τόσο μεγάλες Α/Γ. Στις ΗΠΑ η απεγκατάσταση τέτοιων Α/Γ κοστίζει από 200.000 έως 400.000$ η μία. Δεν αναφέρονται λεπτομέρειες τόσο για το κόστος όσο και για τον τόπο μεταφοράς των μπάζων και τον ακριβή τόπο και τρόπο διαχείρισης των πτερυγίων.

Μετά τα παραπάνω προτείνεται η επιλογή της Μηδενικής λύσης 7.2 , όπως περιγράφεται στη μελέτη σας, δλδ η μη εγκατάσταση επιπλέον ανεμογεννητριών στο όρος Βέρμιο (με μοναδικό κριτήριο το χαμηλό κόστους μεταφοράς του ενεργειακού φορτίου στα υπάρχοντα δίκτυα .)

Ζητείται παράλληλα η αναμονή της άμεσης ολοκλήρωση του Εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού για τις ΑΠΕ και μετά οι νέες Αδειοδοτήσεις για ΑΙΟΛΙΚΑ .

*ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΜΠΟΖΙΝΗΣ /Βέροια 17-01-21

Μεταλλειολόγος Μηχ. ΕΜΠ

Τ. ΔΝΤΗΣ Ανθρ.Δυναμικού ΛΚΔΜ ΔΕΗ

-Μέλος της Κ.Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ της ΕΕΕ Μεταλλειολόγων Μεταλλουργών Μηχ.

————–

Φωτογραφίες: faretra.info