“Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας: Ποτίζουμε τις φωτογραφίες της Ιστορίας μη μαραθεί η Μνήμη” / γράφει ο Δημήτρης Κατσαβός
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1945- ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2025, 80 ΧΡΟΝΙΑ!
ΠΟΤΙΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΗ ΜΑΡΑΘΕΙ Η ΜΝΗΜΗ …
Το Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας, ποτίζει τις φωτογραφίες της Ιστορίας για να μην μαραθεί η Μνήμη, μέσα από λογοτεχνικά αφιερώματα (Μπρούτζινοι κύβοι της Χρυσάνθης Πρωτοψάλτου), μουσικά έργα – αφιερώματα (Ματχάουζεν, Ι. Καμπανέλλης- Μ. Θεοδωράκης) αλλά και αξιοποιώντας δικό του αρχειακό φωτογραφικό υλικό, μέσα από τις ευκαιρίες που του χάρισαν τα προγράμματα Erasmus+ («προσκύνημα» στο Άουσβιτς και απόδοση Τιμής στα Θύματά του Ναζισμού).
Δημήτρης Κατσαβός*
Δείτε εδώ τα δύο μικρά βιντεάκια-αφιέρωμα:
Οδοιπορικό του Δημοτικού Σχολείου Κουλούρας στο Άουσβιτς
Άσμα Ασμάτων
Επειδή η Ανάμνηση έχει αξία και νόημα όταν μπορεί να γίνεται Υπόμνηση …
Ιανουάριος 1945: Τον Ιανουάριο του 1945 ο Σοβιετικός στρατός απελευθέρωνε το Άουσβιτς, το μεγαλύτερο από τα κέντρα εξόντωσης και στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου οι απελευθερωτές βρήκαν μερικές χιλιάδες αποστεωμένους ζωντανούς-νεκρούς Εβραίους. Την πλειοψηφία των κρατουμένων είχαν φροντίσει οι Ναζί να τους οδηγήσουν εγκαίρως προς τα δυτικά, σε μια πορεία θανάτου ώστε να περιορίσουν τα πειστήρια και τα αποδεικτικά στοιχεία των μαζικών δολοφονιών και φρικαλεοτήτων, το μέγεθος της ανθρώπινης θηριωδίας.
Ακολούθησε, τους επόμενους μήνες, από τις συμμαχικές δυνάμεις, η απελευθέρωση πλήθους τέτοιων στρατοπέδων (Μπέλζεκ, Μπούχενβαλντ, Νταχάου, Ματχάουζεν, Μπέργκεν-Μπέλσεν κ.α….)
Ιανουάριος 2025: Επισήμανση 1η: Το φάντασμα του Ολοκληρωτισμού επιστρέφει πάνω από την Ευρώπη, πάνω από τον Κόσμο. Επισήμανση 2η : Αλλαγή ρόλων… Επισήμανση 3η : Μακριά από το παρόν άρθρο η σύγκριση ανόμοιων συνθηκών και ο συμψηφισμός. Άλλωστε δεν είναι στις προθέσεις και το ρόλο του γράφοντα που δεν έχει κανέναν άλλο στόχο από το να τονίσει την αξία της Παιδείας για τη Γνώση μέσω της Διατήρησης της Μνήμης για την αποφυγή ίδιων ιστορικών λαθών και τραγικών καταστάσεων της Ανθρωπότητας.
Επειδή, λοιπόν, η Ειρήνη και ο Πόλεμος, η Ανθρωπιά και η Κτηνωδία είναι πολύ σοβαρά θέματα για να απασχολούν μόνο την Πολιτική, παραβλέποντας το ρόλο της Παιδείας, της Αγωγής και της Εκπαίδευσης, και επειδή η Ανάμνηση έχει αξία και νόημα όταν μπορεί να γίνεται Υπόμνηση, θα πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη βαρύτητα στο ρόλο του σχολείου στη διδακτική αξιοποίηση αυτών των γεγονότων ώστε να συμβάλουμε σταδιακά και με ουσία στον αποκλεισμό της Λήθης από γεγονότα και ανθρώπινες ενέργειες που αποτελούν ¨μάθημα¨.
Διότι, αν η ραγδαία υποχώρηση της Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Εβραίων, ενεργοποιεί έναν αντισημιτισμό διαρκείας σε πολλά μήκη και πλάτη της γης, άδικο για το λαό των Εβραίων και τα θύματα του Ολοκαυτώματος, το χειρότερο είναι (και αποδεικνύεται περίτρανα στις μέρες μας) ότι η μη-Μνήμη οδηγεί την ανθρωπότητα, στο να ξεχνάει. Να ξεχνάει λέξεις και έννοιες, ιδέες και καθεστώτα, το Φασισμό, το Ναζισμό, τον Ολοκληρωτισμό και να επιτρέπει στο εβραϊκό κράτος να επαναλαμβάνει, σήμερα, εις βάρος των Παλαιστινίων, τις μεθόδους του Φασισμού και του Ολοκαυτώματος, θύματα των οποίων έπεσαν οι ίδιοι οι Εβραίοι προ ογδόντα ετών.
Έτσι, σήμερα, στην επέτειο των 80 ετών από την Απελευθέρωση του Άουσβιτς και ημέρα Μνήμης το ερώτημα που κυριαρχεί είναι εάν υπάρχει κίνδυνος να ξεχάσουμε. Εάν τα σύννεφα της Λήθης σκεπάσουν το γαλανό ουρανό της Γνώσης και της Σκέψης.
Αν σε ένα τέτοιο ερώτημα αποδεχτούμε την απάντηση ¨ΝΑΙ¨ , οι συνέπειες θα είναι τραγικές. Μια τέτοια απογοητευτική και απαισιόδοξη απάντηση θα οδηγήσει (αν δεν έχει , ήδη, οδηγήσει) στην πρόσθεση και άλλων απάνθρωπων κεφαλαίων στο βιβλίο της Ιστορίας, όπου ο Άνθρωπος χωρίς να θυμάται τίποτα δεν θα έχει μάθει τίποτα, θα περνάει εύκολα από το ρόλο του Θύματος στο ρόλο του Θύτη και πάλι από την αρχή, αφού με αυτόν τον τρόπο δεν θα κάνει τίποτα άλλο παρά να θέτει, κάθε φορά, τα θεμέλια της δικής του πτώσης.
Ας μη γελιόμαστε … , σήμερα, όλοι είμαστε ένοχοι … (δεν αναφέρομαι στους ¨μεγάλους¨ του κόσμου, αυτοί την ενοχή την έχουν κάνει μαξιλάρι τους, διαχρονικά).
Αναφέρομαι στον καθένα μας. Διότι αν οι πολίτες του 1940 υποστήριζαν ότι δεν είχαν γνώση, δεν είχαν πληροφόρηση, δε γνώριζαν τι συνέβαινε πίσω από τα κάγκελα και τα συρματοπλέγματα των στρατοπέδων, ζητώντας την αθώωση από τα παιδιά τους, για τη στάση τους, την αδράνειά τους , σήμερα; Σήμερα τι μπορεί να μας αθωώσει; Όταν βλέπουμε τη συντελούμενη εθνοκάθαρση και τη γενοκτονία ενός ολόκληρου λαού, βουλιάζοντας στον καναπέ της απάθειας και της αδιαφορίας μας; Τι θα έχουμε, πλέον ως γονείς, να πούμε στα παιδιά μας;
Μ’ αυτές τις σκέψεις – πλαίσια το Δημοτικό Σχολείο Κουλούρας, συμμετέχει στην Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, όπου στη θέση των Θυμάτων βάζει κάθε άνθρωπο, όποιας εθνικότητας, όποιας φυλής και ράτσας, που χάνει την Ελευθερία του, την Αξιοπρέπειά του, την Οικογένειά του, την ίδια του τη Ζωή.
Κι αυτό γιατί πιστεύει ότι, το ιστορικό αυτό γεγονός και τα συμφραζόμενά του, θα πρέπει να αξιοποιείται στην εκπαίδευση και στην αγωγή των μαθητών και μαθητριών των σχολείων, αυριανών ενεργών πολιτών, για τη διερεύνηση και κριτική συζήτηση γύρω από ζητήματα ηθικών αξιών που προκύπτουν από το ιστορικό γεγονός και τη σύνδεσή του με αντίστοιχα σύγχρονα προβλήματα, όπως η γενοκτονία, ο εκπατρισμός, η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις σύγχρονες κοινωνίες, ο ρατσισμός, η ρητορική του μίσους, ο πόλεμος, ώστε να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές-τριες, και όχι μόνο, θα λέγαμε, τους κινδύνους που ελλοχεύουν, όταν κάποιος παραμένει απαθής και αδιάφορος, δεν θέλω να φανταστώ υπερασπιστής (με λόγο) ή ακόμα χειρότερα, συμμέτοχος (με πράξη), μπροστά στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αναρωτιέται αν οι επετειακές αναφορές αρκούν;
–
Ο *Δημήτρης Κατσαβός είναι διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Κουλούρας Ημαθίας
—
