Τοπικά Χρονογράφημα

“Εκεί στη Λουγγά, στο Δάσκιο, του Δήμου Βέροιας…” / γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

To Δάσκιο είναι ένα χωριό στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Βρίσκεται 44 χιλιόμετρα νότια της Βέροιας, στα Πιέρια όρη, με μεσοσταθμικό υψόμετρο 630 μέτρα.

Είναι ένα όμορφο, ορεινό χωριό της Ημαθίας που βρίσκεται στη νοτιοδυτική εσχατιά του νομού, 4 χιλιόμετρα νοτιότερα του ποταμού Αλιάκμονα.

Όπως υποστηρίζει ο Φωτιάδης Γεώργιος που ήταν δάσκαλος στο χωριό γύρω στο 1970, στο ερευνητικό του βιβλίο, “ To Δάσκιο Ημαθίας”  οι κάτοικοι καταγίνονταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, όμως το είχαν παράπονο, γιατί τα γειτονικά χωριά τους άρπαξαν πολλά δάση κατά τη διάρκεια των πολέμων του παρελθόντος και δεν είχαν να βοσκήσει το βιός τους…

Το έδαφος ήταν άγονο και η στρεμματική απόδοση πολύ χαμηλή…

Για αυτό πάρα πολλοί κάτοικοι έφυγαν μαζικά, μετά τον εμφύλιο στη Δυτική Γερμανία, εκείνη την περίοδο της μεγάλης μετανάστευσης.

Το Δάσκιο παλιότερα λεγόταν Τριάτσκο, μάλλον σλαβικής προέλευσης λέξη που σημαίνει Τρίλοφο.
Πράγματι γύρω από το χωριό υψώνονται τρεις λόφοι.

Ονομάστηκε Δάσκιο με βασιλικό διάταγμα κατά το 1934 ίσως από τα πολλά δάση που το περιβάλλουν.

Γεροντότεροι έλεγαν ότι το Δάσκιο πρωτοκτίστηκε γύρω στο 1650 και συμπεραίνεται αυτό από τις ενυπάρχουσες χριστιανικές εκκλησίες οι οποίες είναι και τα αρχαιότερα κτίσματα του χωριού που σώζονται…

Στον Αλιάκμονα, λοιπόν, κοντά στο χωριό, βρίσκεται η περιοχή Λογγά ή Λουγγά…

Μετά τη δημιουργία του φράγματος της Σφηκιάς, το τοπίο άλλαξε.
Δημιουργήθηκε τεχνητή λίμνη για τις ανάγκες του υδροηλεκτρικού φράγματος στον Αλιάκμονα ποταμό, ο οποίος χωρίζει τα Πιέρια και το Βέρμιο.

Η  τεχνητή λίμνη που σήμερα έχει γίνει ένας σημαντικός βιότοπος, είναι μία από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες λίμνες της περιοχής. Μια μικρή όαση, πλούσια σε χλωρίδα και πανίδα.

Έχει κι ένα πέτρινο λιμανάκι…

Είναι, πραγματικά, πανέμορφο το τοπίο του χωριού.

Το πράσινο ένα γύρω κυριαρχεί.

Απλώνεται όπου φτάνει το μάτι σου.

Τα επικρατέστερα δέντρα της περιοχής είναι το πουρνάρι, ο πεύκος, η οξιά και ο έλατος.

Οι τοποθεσίες Κουρί και Μαυράχη, όπως αναφέρει ο Φωτιάδης, θα ήταν  ιδανικές για παιδικές κατασκηνώσεις…

Πολλές προτάσεις  έχουν γίνει κατά καιρούς από διάφορους υποψήφιους για την αξιοποίηση του χωριού, αλλά και της πολλά υποσχόμενης περιοχής, της λίμνης Λογγά.

Στις 27 Ιουλίου θα γίνει το κέντρο της προσοχής μας, αφού συν διοργανώνεται εκεί το 1ο River Party από τον Μορφωτικό Σύλλογο Δασκιωτών Βέροιας, ΤΟ ΠΑΛΙΟΚΑΣΤΡΟ, και τον Δήμο Βέροιας!

Η Λουγγά, όπως πληροφορήθηκα από την κ. Πουλιοπούλου Ολυμπία ήταν περιοχή με χωράφια.

Εκεί στο ποτάμι, στον Αλιάκμονα…

“Πήγαιναν οι άνθρωποι με τα πόδια και με τα ζώα τους για να καλλιεργήσουν τα χωράφια, τα οποία πότιζαν από νερό που φέρνανε από το Δάσκιο γιατί δεν είχαν τα μέσα να πάρουν νερό από το ποτάμι …

Το ποτάμι πριν την τεχνητή λίμνη, είχε σε μία περιοχή που λεγόταν Καναβοτόπια, ένα καράβι σάλι η σιάι το λέγανε, που το τραβούσε ο περαματάρης με σκοινί  και πηγαίνανε από την άλλη μεριά… Όσοι θέλανε να κυνηγήσουν ή να πάνε στον Πολύμυλο…

Όταν ο πατέρας μου γύρισε από την εξορία, έμαθε ότι απέναντι, στην άλλη πλευρά του ποταμού, υπάρχει έκταση μεγάλη με χωράφια που τα είχε ένας Χατζηκόκος από τη Βέροια…

Δεν ξέρω πώς πέρασαν τα χωράφια στα χέρια του από τους Τούρκους, γιατί αυτά τα χωράφια τα είχαν οι Τούρκοι…

Δεν ξέρω…

Ο πατέρας μου λοιπόν σκέφτηκε να νοικιάσουμε από αυτόν χωράφια για να τα καλλιεργήσουμε…

Μέχρι να φτάσουμε στη Λουγγά, περνούσαμε από ένα μονοπάτι στενό, γεμάτο πουρνάρια…

Μετά ξέραμε που είναι το μέρος που πλαταίνει το ποτάμι και δεν έχει βάθος.

Τα αγόρια, τα αδέρφια μας , ήξεραν πολύ καλά από πού θα πάμε και πού να πατήσουμε.

Έμπαιναν αυτοί μπροστά και όλοι μαζί πιασμένοι χέρι –  χέρι περνούσαμε το ποτάμι.

Καλλιεργούσαμε από όλα.

Σιτάρι , καλαμπόκι, καπνά, ντομάτες καρπούζια… από όλα…

Μετά θυμάμαι, πριν παντρευτώ, για πολύν καιρό ερχότανε κάποιοι άνθρωποι με βάρκες και μετρούσανε.
 Όλη μέρα ήτανε στο ποτάμι και μετρούσανε!

Εμείς τότε δεν γνωρίζαμε ότι θα γίνει το φράγμα.

Φοβόμασταν κιόλας… Λέγαμε, αμάν αυτοί θα πνιγούνε.

Όμως αυτοί δεν πνίγονταν…

Στο βουνό, τέτοιες βάρκες, ήταν κάτι σπάνιο…

Έπρεπε να φεύγουμε από τη Λουγγά πριν βραδιάσει, πριν να έρθει η ώρα μουργκή…

Φοβόμασταν , άκου τώρα, φοβόμασταν τα φαντάσματα!”

“Nεράιδες και φαντάσματα … 
Όταν ήμασταν μικρά, ακούγαμε συχνά τέτοιες ιστορίες.
 
Εγώ δεν ξέρω πολλά,  οι παλιότεροι ξέρουν για τα φαντάσματα… Όμως άκουγα που μιλούσαν γι’ αυτά οι μεγάλοι.  

Κάτω από τον Άγιο Αθανάσιο, έλεγαν, στο χωριό, είχε μία βρύση. 
Σε αυτή τη βρύση έβγαιναν οι νεράιδες όταν μούργκιζε η μέρα, δηλαδή ανάμεσα σε μέρα και νύχτα, σούρουπο που λέμε σήμερα. 

Κάτω από τη βρύση αυτή, είχε έναν γκρεμό και αυτός ο γκρεμός κατέληγε  σε ένα λάκκωμα γεμάτο δέντρα . 

Εκεί, έλεγαν, έμεναν οι νεράιδες ! 

Γύριζαν από τα χωράφια και τα μαντριά οι άνθρωποι κουρασμένοι… 
Χωράφια  και μαντριά  είχαν πολλοί   στη Λουγγά, όπως τα είχαμε και εμείς εκεί στη Λουγγά. 
Είχαμε μαντρί και είχαμε και χωράφια με καπνά και πολλά άλλα.

Γύριζαν οι άνθρωποι από τη Λουγγά και περνούσαν από ένα μονοπάτι, τώρα έχει δρόμο, τότε δεν είχε.

Ένα στενό μονοπάτι, σκοτεινό είχε.  

Από δω και από κει πουρνάρια

Σκουτίδιααα!

Και έβλεπαν τις νεράιδες στις βρύσες και τρόμαζαν τα μουλάρια και άμα μιλούσαν τους κόβουνταν  η φωνή ! 
Και έβλεπαν φωτιές αναμμένες  κάτω στο λάκκωμα και άκουγαν τραγούδια και μουσικές και τα μουλάρια πλαλούσαν σαν τρελά! 
Μόλις όμως έφταναν στον Άγιο Αθανάσιο, ηρεμούσαν όλα και μετά ανέβαιναν στο χωριό. 

Άγιος Αθανάσιος ( φωτογραφία Στεφανόπουλος Αντώνης)

Εμάς ο πατέρας μας,  μας έλεγε να φεύγουμε 4:00 η ώρα από την Λογγά. 
Να ανεβούμε  το μονοπάτι να μη μας πιάσ’ η ώρα  μουργκή …

Αχ! τα πίστευε όλα αυτά, ο πιο πολύς ο κόσμος τότε …

Ψοφούσαν από την  κούραση  οι άνθρωποι…
Από χαραή στο ποδάρι! 

Και πού φώτα! 
Γύρω –  γύρω το βουνό και τα δέντρα πυκνά και ντιπ δρόμοι … Μονοπάτια τα περάσματα.
Ότι άκουγες από το δάσος απόκοσμο σε  φαίνουνταν…”

Έτσι έλεγαν…  Εμείς δεν είχαμε δει καμιά φορά, είπε γελώντας  η κ. Αναστασία Κωστοπούλου , αδερφή της Ολυμπίας, κόρες του Βασίλη του Πατρίκα που ήταν καπετάνιος στην Εθνική Αντίσταση και δημοφιλής πρόεδρος του Δασκίου επί σειρά ετών…

Γεμάτο θρύλους και παραδόσεις το χωριό και όμορφα τοπία, όπως η Λογγά που είμαι σίγουρη ότι θα συνεχίσει να γράφει τη δική της ιστορία, αρκεί να μείνει αναλλοίωτο το φυσικό περιβάλλον και να μη γίνει η οποιαδήποτε αξιοποίηση, μελλοντικός βραχνάς.

Το Σάββατο το βράδυ καθώς οι μουσικές θα διασκορπίζονται στον αέρα, ποιος ξέρει;
Κάποιοι μπορεί μα δουν νεράιδες να αναδύονται και να χορεύουν ξυπόλητες, ακροπατώντας στο νερό της λίμνης , ανεμίζοντας τα μακριά μέχρι τα πόδια μαλλιά τους, στους αέρινους  χορούς τους…

καλή εβδομάδα με υγεία!

Ει. Δα.

Το “σάλι” του Αλιάκμονα (από το προσωπικό αρχείο του Παναγιώτη Ζέρβα).
banner-article

Ροη ειδήσεων