Έρευνα: Η καθημερινή συνήθεια που ενισχύει το άγχος και την κατάθλιψη στα παιδιά
Όσο εύκολη και δελεαστική μορφή απασχόλησης για τα παιδιά κι αν είναι οι οθόνες, οι ειδικοί τονίζουν ότι ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία, προτείνοντας στους γονείς τρόπους να μειώσουν αυτή τη συνήθεια
Νέα έρευνα φέρνει στο φως έναν πιθανό κίνδυνο για την ψυχική υγεία από τον χρόνο που περνούν τα παιδιά μπροστά στην οθόνη.
Η ενισχυμένη διάρκεια αδράνειας των παιδιών και ενασχόλησής τους με ψηφιακές συσκευές είναι ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τους ερευνητές, κυρίως μετά την πανδημία της COVID-19, κατά τη διάρκεια της οποίας η συνήθεια αυτή φαίνεται ότι εκτοξεύθηκε. Η σχετική μελέτη δημοσιεύεται στο BMC Psychology.
Μια ομάδα ειδικών από το University of Western Ontario, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια εκπαίδευσης και κάτοχο Ερευνητικής Έδρας στις Νευροεπιστήμες και τις Μαθησιακές Διαταραχές, Emma Duerden, ανακάλυψε, ειδικότερα, μια σχέση μεταξύ του χρόνου που ξοδεύουν τα παιδιά μπροστά από μια οθόνη και του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης.
Η νέα μελέτη βασίζεται σε προγενέστερη έρευνα της δρ. Duerden, που διαπίστωσε ότι ο χρόνος που περνούσαν τα παιδιά μπροστά από μια οθόνη πολλαπλασιάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σε ορισμένες, δε, περιπτώσεις ο χρόνος αυτός άγγιζε τις 13 ώρες την ημέρα, δηλαδή σχεδόν κάθε λεπτό που τα παιδιά ήταν ξύπνια.
«Αυτά τα ευρήματα προκαλούν έκπληξη, αν και εξηγούνται εν μέρει από τον περιορισμό στο σπίτι», σχολίασε σχετικά η δρ. Duerden.
Η μελέτη «COMPASS—COVID-19 Managing Parent Attitudes and School Stress» συγκέντρωσε τα δεδομένα περισσότερων από 200 γονέων, οι οποίοι παρείχαν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τον χρόνο που περνούσαν τα παιδιά τους μπροστά στην οθόνη το διάστημα Νοεμβρίου 2020 – Νοεμβρίου 2021. Διαπιστώθηκε ότι οι συνήθειες οθόνης δεν τροποποιήθηκαν ιδιαίτερα, ακόμη και μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι μετά την πανδημία δημιουργήθηκε μια νέα πραγματικότητα.
Το σημαντικότερο εύρημα ήταν ότι η πολύωρη χρήση της οθόνης συσχετίστηκε αρνητικά με την ψυχική υγεία και συγκεκριμένα έδειξε να ενισχύει την πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης. Αυτό το εύρημα δεν είναι καινούριο, καθώς προγενέστερες μελέτες έχουν αναδείξει το συσχετισμό, η νέα έρευνα ωστόσο υπογραμμίζει πόσο ισχυρός είναι αυτός ο κίνδυνος. «Ένα σταθερό εύρημα σε όλες τις μελέτες μας ήταν ότι το άγχος των γονέων αποτελούσε καθοριστικό προγνωστικό παράγοντα του χρόνου που περνούσαν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες», πρόσθεσε η δρ. Duerden.
Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, με τις υπό μελέτη οικογένειες να εξετάζονται σε διάφορα χρονικά σημεία, με στόχο να εντοπιστούν και να καταγραφούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της πανδημίας στα παιδιά. «Πρόκειται για ένα παγκόσμιο ζήτημα υγείας των παιδιών, ωστόσο δεν υπήρχε καμία συσχέτιση με εκπαιδευτικούς ή οικιακούς παράγοντες. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει μια ενιαία λύση για όλους».
Η ειδικός τονίζει ότι υπάρχουν παρεμβάσεις που μπορούν να υιοθετήσουν οι γονείς, ώστε να διαχειριστούν καλύτερα τη σχέση των παιδιών τους με τις οθόνες. Αρχικά, θα πρέπει να παρακολουθούν ενεργά για πόση ώρα ασχολούνται τα παιδιά με ψηφιακές συσκευές καθημερινά. «Οι γονείς που συμμετείχαν στη μελέτη σοκαρίστηκαν με τα αποτελέσματα, δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόση ώρα περνούσαν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες», σχολίασε η δρ. Duerden.
Επιπλέον, σημαντικός είναι και ο ποιοτικός χρόνος. Οι γονείς θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα παιδιά να ασχολούνται με δραστηριότητες που δεν συμπεριλαμβάνουν οθόνες, όπως αθλήματα, βιβλία, επιτραπέζια και άλλα. Τέλος, η ειδικός υπογραμμίζει τη σημασία των προτύπων. Είναι βασικό οι γονείς να διαμορφώνουν ενεργά τη συμπεριφορά που θέλουν να δουν στα παιδιά τους.
«Δε μπορείτε να απομακρύνετε το παιδί από την οθόνη εάν πρώτα εσείς δεν απομακρυνθείτε από αυτήν», καταλήγει.
