Θεσσαλονίκη: 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινοτικής Μουσικής / Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 29 & 30 Απριλίου

Την Τρίτη 4 Απριλίου πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη τύπου για το 1ο
Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινοτικής Μουσικής με τίτλο «Μουσική και μουσική
για μια καλύτερη κοινωνία: Ξεκινήματα, εμπειρίες, προοπτικές», που θα
υλοποιηθεί στις 29 και 30 Απριλίου στο Αμφιθέατρο Τελετών του
Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Παρευρισκόμενοι στη συνέντευξη τύπου ήταν η πρόεδρος του συνεδρίου κ.
Λήδα Στάμου, καθηγήτρια του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του
Πανεπιστημίου Μακεδονίας, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
καθηγητής κ. Στυλιανός Κατρανίδης, η αντιπεριφερειάρχης Υγείας και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μελίνα Μαρία Δερμεντζοπούλου, η πρόεδρος του
Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας Δρ. Μαριάννα
Χατζητόλιου Βιλδιρίδη, η κ. Ραφαέλα Τρούλου, μουσικός –
μουσικοπαιδαγωγός και υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικής
Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ο κ. Χρήστος
Τσακίρογλου, μουσικός και γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης για
τη Μουσική Εκπαίδευση, που είναι συνδιοργανωτής φορέας του συνεδρίου.

Διαδικτυακά συμμετείχε ο κ. Lee Higgins, καθηγητής στο York St John
University στο Ηνωμένο Βασίλειο και διευθυντής του International
Center for Community Music (ICCM) που εδρεύει στο ίδιο πανεπιστήμιο
και είναι επίσης συνδιοργανωτής φορέας στο συνέδριο.

Την αρχή έκανε η πρόεδρος του συνεδρίου καθηγήτρια Λήδα Στάμου, η
οποία έδωσε τις σχετικές πληροφορίες για το συνέδριο και στη συνέχεια
εξήγησε τη σημασία, τις αρχές και τα βασικά χαρακτηριστικά της
κοινοτικής μουσικής, εξηγώντας ότι η Κοινοτική Μουσική ξεπήδησε μέσα
από ένα ευρύτερο κίνημα εκδημοκρατισμού των τεχνών με το σύνθημα
«Μουσική για όλους» ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικοοικονομικού
υπόβαθρου, μορφωτικού επιπέδου, φυλής, εθνικότητας κλπ., και
εξελίχθηκε σε ένα αυτόνομο γνωστικό/ακαδημαϊκό πεδίο και πεδίο
πρακτικών εφαρμογών. Η Λήδα Στάμου εξήγησε ότι η κοινοτική μουσική
χρησιμοποιεί τη μουσική ως εργαλείο για να προάγει την φυσική,
ψυχική/συναισθηματική και κοινωνική ευζωία των ατόμων με έμφαση στις
κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Με βασικές αρχές την ισότιμη πρόσβαση, τη
συμμετοχικότητα, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, την ομαδικότητα, την
αλληλεγγύη και τη δημιουργικότητα, η κοινοτική μουσική καταφέρνει να
δημιουργεί συμπεριληπτικές ομάδες όπου καλλιεργείται κλίμα σεβασμού,
αποδοχής και ασφάλειας. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον «φιλοξενίας» τα
άτομα νιώθουν ασφαλή, δημιουργούν από κοινού μουσική, αναπτύσσουν
σταδιακά το αίσθημα του ανήκειν, νιώθουν ότι τους ενώνει κάτι πέρα από
το στίγμα ή το κοινό πρόβλημα και αναπτύσσουν τον αυτοσεβασμό και
αυτοεκτίμησή τους, αναδομούν την ταυτότητά τους, και αναπτύσσουν την
προσδοκία ενός καλύτερου εαυτού και ενός καλύτερου μέλλοντος. Η κ.
Στάμου σημείωσε τα ερευνητικά ευρήματα που δείχνουν την επίδραση
κοινοτικών μουσικών προγραμμάτων στην υγεία και ευζωία των ανθρώπων,
και υπογράμμισε ότι όπου διενεργούνται κοινοτικά μουσικά προγράμματα,
παρατηρείται επίσης μεγαλύτερη κοινωνική αρμονία και συνοχή καθώς και
οικονομική ανάπτυξη στην τοπική κοινότητα. Σημείωσε ότι αυτός είναι
και ο λόγος που σε πολλές χώρες του εξωτερικού, τα προγράμματα
κοινοτικής μουσικής χρηματοδοτούνται από το κράτος. Ανέφερε επίσης τον
ρόλο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στην ανάπτυξη του πεδίου της
κοινοτικής μουσικής μέσα από προπτυχιακά μαθήματα, το μεταπτυχιακό
πρόγραμμα «Μουσική και Κοινωνία», τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές
έρευνες που εκπονούνται στην κοινοτική μουσική, καθώς και τις
πολυάριθμες δράσεις που υλοποιούν φοιτητές υπό την καθοδήγηση της κ.
Στάμου σε ποικιλία φορέων (γηροκομεία, άτομα με αναπηρία, φυλακές,
ξενώνες κακοποιημένων παιδιών και γυναικών, κέντρα απεξάρτησης,
νοσοκομεία, καταυλισμούς προσφύγων, αλλά και δομές τυπικής και μη
τυπικής εκπαίδευσης). Σημείωσε ότι στόχος του συνεδρίου είναι να
συνομιλήσουν όσοι ακαδημαϊκά ή πρακτικά ασχολούνται με την κοινοτική
μουσική, προκειμένου να θέσουν βάσεις για ένα ισχυρό δίκτυο κοινοτικής
μουσικής στη χώρα, για την ανάπτυξη της έρευνας και της πράξης, και
για την από κοινού δράση για την ευαισθητοποίηση των ιθυνόντων ως προς
τη χάραξη κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής που να περιλαμβάνει
τη δημιουργία και στήριξη κοινοτικών μουσικών προγραμμάτων.

O πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθηγητής Στυλιανός
Κατρανίδης, σημείωσε εμφατικά τον κομβικό ρόλο του Τμήματος Μουσικής
Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη διαμόρφωση και
ανάδειξη της καλλιτεχνικής φυσιογνωμίας της πόλης της Θεσσαλονίκης,
καθώς και στην ανάπτυξη καινοτόμων παιδαγωγικών προσεγγίσεων στη
διδασκαλία της μουσικής μέσα από τα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά
προγράμματα σπουδών του Τμήματος και το έργο της καθηγήτριας κ. Λήδας
Στάμου. Ιδιαίτερα στάθηκε στην παιδαγωγική πρωτοπορία και το καινοτόμο
έργο της μέσα από το πρόγραμμα Baby Artist στο Πανεπιστήμιο
Μακεδονίας, το οποίο αφορά στην ανάπτυξη του μουσικού ταλέντου παιδιών
από την βρεφική ηλικία και καταδεικνύει τα εντυπωσιακά του
αποτελέσματα σε δημόσιες παρουσιάσεις και συναυλίες των ταλαντούχων
μικρών μαθητών του. Ο πρύτανης υπογράμμισε την μεγάλη σημασία του 1ου
Πανελλήνιου Συνεδρίου Κοινοτικής Μουσικής για την ανάπτυξη του
γνωστικού και πρακτικού πεδίου της κοινοτικής μουσικής στη χώρα μας.
Σημείωσε επίσης τη συνεχή στήριξη του πανεπιστημίου σε δράσεις
κοινωνικής προσφοράς και εξωστρέφειας προς την τοπική κοινωνία, όπως
αυτά που υλοποιούνται υπό την καθοδήγηση της καθ. Λ. Στάμου σε πληθώρα
φορέων για ευάλωτες ομάδες, π.χ. γηροκομεία, ιδρύματα, φορείς για
άτομα με αναπηρίες, φυλακές, καταυλισμούς προσφύγων και αστέγων,
ξενώνες φιλοξενίας παιδιών και κακοποιημένων γυναικών, κέντρα
απεξάρτησης και επανένταξης, νοσοκομεία κλπ. Όπως χαρακτηριστικά είπε
ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, «μέσα από το συνέδριο αυτό
πρωτοπορούμε, χαράζουμε δρόμους, ανοίγουμε και εδραιώνουμε
επιστημονικά και πρακτικά πεδία μεγάλης σημασίας για τον συνεχή
εκδημοκρατισμό της τέχνης και της εκπαίδευσης, και γράφουμε ιστορία,
διότι η μουσική όντως μπορεί να αλλάξει τον κόσμο».

H αντιπεριφερειάρχης Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Μελίνα Μαρία
Δερμεντζοπούλου μίλησε για τη σημασία της προαγωγής της ευζωίας των
κοινωνικά ευπαθών ομάδων και τη στήριξη της Περιφέρειας Κεντρικής
Μακεδονίας σε δράσεις όπως αυτές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Υπογράμμισε τον σημαντικό ρόλο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας για την
έρευνα και την κατάρτιση των νέων ανθρώπων σε κομβικά αντικείμενα όπως
αυτό της κοινοτικής μουσικής και συνεχάρη την καθ. Λήδα Στάμου για την
πρωτοβουλία ενός τέτοιου συνεδρίου καθώς και για την διοργάνωση και
υλοποίηση δράσεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στην ευρύτερη
περιφέρεια.

Η Δρ. Μαριάννα Χατζητόλιου Βιλδιρίδη, πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής
Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας, αναφέρθηκε στα σημαντικά οφέλη που
παρατηρήθηκαν στους περιθαλπόμενους με άνοια του Κέντρου Κοινωνικής
Πρόνοιας Κεντρικής Μακεδονίας και συγκεκριμένα στο Ίδρυμα Άγιος
Παντελεήμων, όπου το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας υλοποιεί σχετική
κοινοτική μουσική δράση. Σημείωσε ότι παρατηρείται ανάκληση μνήμης,
ανάπτυξη κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων και εκδήλωση μεγάλης
χαράς από τους ηλικιωμένους κατά τη διάρκεια των μουσικών συναντήσεων,
υπογραμμίζοντας έτσι την σημασία της κοινοτικής μουσικής και την
επιθυμία και ανάγκη για συνέχιση και διεύρυνση τέτοιων δράσεων.

Ο Lee Higgins, καθηγητής στο York St John University και διευθυντής
του International Center for Community Music με το οποίο
συνδιοργανώνεται το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινοτικής Μουσικής, εξήρε
την κ. Στάμου για την φλόγα και το όραμά της να εργαστεί για την
ακαδημαϊκή και πρακτική εδραίωση του πεδίου της κοινοτικής μουσικής
στην Ελλάδα, και θεώρησε ότι το συνέδριο αυτό θα σταθεί ορόσημο στην
ιστορία της κοινοτικής μουσικής στη χώρα μας.

Η Ραφαέλα Τρούλου, μουσικός-μουσικοπαιδαγωγός και υποψήφια διδάκτωρ
στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας,
μίλησε για τις κοινοτικές μουσικές δράσεις που πραγματοποιεί ως
συντονίστρια/ εμψυχώτρια, με περισσότερους από 80 ηλικιωμένους που
διαβιούν σε δομές μακροχρόνιας περίθαλψης στην περιοχή της
Θεσσαλονίκης. Η κ. Τρούλου σημείωσε ότι η διδακτορική της έρευνα
αποσκοπεί στο να συνδράμει στην ανάδειξη καλών πρακτικών που θα
οδηγήσουν σε προτεινόμενες πολιτικές υγιούς και ενεργού γήρανσης μέσω
της μουσικής, καθώς στην υιοθέτηση αυτών των πολιτικών από κοινωνικούς
και άλλους φορείς με σκοπό την βελτίωση της ποιότητας ζωής των
ηλικιωμένων, την πιθανή εξοικονόμηση πόρων και την ευρύτερη ευημερία
της κοινωνίας.

Ο Χρήστος Τσακίρογλου, γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης για τη
Μουσική Εκπαίδευση (ΕΕΜΕ) δήλωσε την χαρά και τιμή που έδωσε στην ΕΕΜΕ
η πρόταση της κ. Στάμου για τη συνδιοργάνωση του 1ου Πανελλήνιου
Συνεδρίου Κοινοτικής Μουσικής, καθώς πρόκειται για ένα πραγματικά
ουσιώδες, ενδιαφέρον, ωφέλιμο και καινοτόμο, για τα ελληνικά δεδομένα,
γνωστικό και πρακτικό πεδίο. Ο κ. Τσακίρογλου έκλεισε με την ευχή το
συνέδριο να αποτελέσει βάση για περαιτέρω έρευνα και διάλογο αναφορικά
με την κοινοτική μουσική, και επιπλέον να δημιουργήσει ένα δίκτυο
επικοινωνίας ανάμεσα στους ερευνητές και επαγγελματίες του χώρου.

Η πρόεδρος του συνεδρίου καθ. Λήδα Στάμου έκλεισε με το κάλεσμα να
παρευρεθούν και να παρακολουθήσουν το συνέδριο όχι μόνο επιστήμονες,
εκπαιδευτικοί, φοιτητές, μουσικοί, καλλιτέχνες, φροντιστές, κοινωνικοί
λειτουργοί κλπ. αλλά και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και
ιθύνοντες της κοινωνικής και εκπαιδευτικής πολιτικής. Όπως σημείωσε
χαρακτηριστικά, «εν τη ενώσει η ισχύς», καθώς είναι η αμοιβαία
τροφοδότηση έρευνας και πράξης, και η σύμπραξη και συμπόρευση της
ακαδημαϊκής κοινότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης που μπορούν να
βάλουν τις βάσεις για ουσιαστικές αλλαγές και βελτίωση της ζωής σε
ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.