“Είναι σωστό οι γονείς να επιβάλλουν τις πεποιθήσεις τους στα παιδιά;” / γράφει ο Θεόδωρος Κοσμίδης

Τα παιδιά παρατηρούν πώς ζουν οι γονείς τους. Αν αυτά που βλέπουν τους αρέσουν, θα τα δεχτούν με τη θέλησή τους. Τίποτα από όσα μπορούν να πουν οι γονείς, δεν είναι πιο δηλωτικό από τη συμπεριφορά τους. Τα παιδιά γνωρίζουν τις ιδέες και τη στάση ζωής των γονέων τους. Ο πατέρας και η μητέρα δεν είναι ανάγκη να προσπαθήσουν να πείσουν με τα λόγια. Το βιωματικό παράδειγμα είναι ασύγκριτα πιο αποτελεσματικό από τη «φλυαρία».

……………….

Μια κατηγορία γονέων (πλειοψηφία) πιστεύουν πως οι απόψεις τους για διάφορα θέματα πρέπει να επιβάλλονται στα παιδιά τους.

Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν τη γνώμη πως καλό είναι στην αρχή να συζητείται το θέμα και μετά, τον πρώτο λόγο να έχει η συμβουλή. Αν η συμβουλή δε φέρει το ποθητό αποτέλεσμα, να ακολουθούν τα στάδια της πίεσης, της επιμονής, έως ότου επιτευχθεί η επιβολή.

Ισχυρίζονται τα ακόλουθα: Οι μεγάλοι διαθέτουν γνώσεις κι εμπειρίες που είναι χρήσιμες για τους νέους και τους βοηθούν στην αντιμετώπιση και τη λύση των προβλημάτων. Εξάλλου, τονίζουν, η πρόοδος σε όλους τους τομείς στηρίζεται στη γνώση και την εμπειρία προηγούμενων γενεών. Για ποιο λόγο να διακινδυνεύουν το μέλλον τους με « ακροβασίες»;

Οι γονείς φοβούνται, μήπως τα παιδιά τους ακολουθήσουν ένα επάγγελμα που δεν τους αρέσει. Τρομοκρατούνται στην ιδέα της απόρριψης των πολιτικών, θρησκευτικών και κοινωνικών τους πεποιθήσεων, από την πλευρά των παιδιών τους.

Τα παιδιά, λένε, είναι άπειρα και δε γνωρίζουν ποιο είναι το καλό τους και ποιο το συμφέρον τους. Επομένως είναι απαραίτητη η «καθοδήγησή» τους στο «σωστό» δρόμο. Σωστός δρόμος γι’ αυτούς είναι αυτός που ακολούθησαν οι ίδιοι.

Υπάρχει και η άλλη κατηγορία ανθρώπων (μειοψηφία) που εξετάζουν το θέμα από διαφορετική οπτική γωνία.

Πίστη τους είναι πως κανένας δεν έχει δικαίωμα να διαμορφώνει τη ζωή και τη σκέψη των παιδιών.

Θέση τους είναι πως οι γονείς οφείλουν να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν από τα παιδιά τους συμπεριφορές και ιδέες διαφορετικές ή και αντίθετες από τις δικές τους.

Κατά τη γνώμη τους οι γονείς δεν πρέπει να προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή των παιδιών τους αντί γι’ αυτά. Θεωρούν την πίεση και ειδικά την επιβολή απαράδεκτα μέσα.

Οι γονείς έχουν μια φιλοσοφία. Οφείλουν να μην επιδιώκουν τον προσηλυτισμό των παιδιών τους σε αυτήν ούτε και σε οποιαδήποτε άλλη.

Είναι όμως επιτρεπτό να απαντούν στα ερωτήματα που θέτουν τα παιδιά τους, χωρίς να προπαγανδίζουν, προκειμένου να πετύχουν την επιβολή των ιδεών τους, των θέσεών τους, των απόψεών τους, της φιλοσοφίας τους.

Τα παιδιά παρατηρούν πώς ζουν οι γονείς τους. Αν αυτά που βλέπουν τους αρέσουν, θα τα δεχτούν με τη θέλησή τους. Τίποτα από όσα μπορούν να πουν οι γονείς, δεν είναι πιο δηλωτικό από τη συμπεριφορά τους. Τα παιδιά γνωρίζουν τις ιδέες και τη στάση ζωής των γονέων τους. Ο πατέρας και η μητέρα δεν είναι ανάγκη να προσπαθήσουν να πείσουν με τα λόγια. Το βιωματικό παράδειγμα είναι ασύγκριτα πιο αποτελεσματικό από τη «φλυαρία».

Τα παιδιά έχουν όλο το χρόνο μπροστά τους να αντιληφθούν, αν συμφωνούν ή διαφωνούν με τις πεποιθήσεις και τη συμπεριφορά των γεννητόρων τους.

Και κλείνουν με το θεμέλιο λίθο της «επιχειρηματολογίας» τους.

Πρόοδος παρατηρείται εκεί, όπου οι άνθρωποι προσκυνούν στους βωμούς της ειρήνης, της αγάπης, της αλληλοβοήθειας, της ανοχής και αποδοχής της διαφορετικότητας, των γραμμάτων, των τεχνών, των επιστημών.

Σε κάθε περίπτωση η αγάπη των γονέων για τα παιδιά τους θεωρείται δεδομένη. Η διαφοροποίηση ως προς τη συμπεριφορά τους οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, που έχουν σχέση με το περιβάλλον (οικογενειακό, κοινωνικό), την εποχή, το χαρακτήρα, την επίδραση των γνώσεων στους γονείς κ.ά.

Αναφέρεται η φράση «επίδραση των γνώσεων» κι όχι μόνο η λέξη «γνώση», γιατί παρατηρείται το φαινόμενο , γονείς με κατώτερες σπουδές να διαπαιδαγωγούν πιο σωστά τα παιδιά τους, από άλλους γονείς με ανώτερες σπουδές. Κι αυτό, γιατί η καλλιέργεια του ατόμου εξαρτάται περισσότερο από το χαρακτήρα του παρά από τις γνώσεις. Βέβαια ένας συνδυασμός θεωρείται η ιδανική περίπτωση.

Αν σε μια οικογένεια πνέουν δημοκρατικοί άνεμοι,

Αν σε μια οικογένεια ο δημοκρατικός διάλογος καλλιεργείται καθημερινά,

Αν σε μια οικογένεια η αγάπη και ο αλληλοσεβασμός αποτελούν βασικά γνωρίσματα της, τότε η λέξη «επιβολή», σε μια τόσο ισορροπημένη οικογένεια, δεν έχει θέση.

Η ύπαρξη των προαναφερθέντων «αν» και η απουσία της λέξης «επιβολή» επιφέρουν θετικά αποτελέσματα.

Διαπλάθοντας παιδιά με :

• Κριτικό πνεύμα
• Ελεύθερη σκέψη
• Ικανότητα συμμετοχής σε δημοκρατικό διάλογο
• Αγάπη και σεβασμό για το συνάνθρωπό τους
• Ανεκτικότητα στη διαφορετικότητα
• Αγωνιστικότητα, μαχητικότητα
• Λατρεία για την ειρήνη
• Αναπτυγμένο το αίσθημα του δικαίου
• Ισορροπημένη κι ολοκληρωμένη προσωπικότητα
• Ενδιαφέρον για την πρόοδο
• Χαρακτηριστικό γνώρισμα το θάρρος της γνώμης τους
• Ανθρωπιά
• Κοινωνική ευαισθησία
• Σφαιρική αντίληψη.

    Θεόδωρος Κοσμίδης, Νάουσα