Τρεις κυρίες αναστατώνουν την Ευρώπη: Οι πρωθυπουργοί Εσθονίας, Φινλανδίας και Σουηδίας σε πρώτο πλάνο
Η κρίση στην Ουκρανία αναδεικνύει μια νέα γενιά γυναικών που έρχονται στο προσκήνιο με τις θέσεις τους για τις σχέσεις με τη Ρωσία.
Η «νέα Σιδηρά Κυρία» της Ευρώπης
Ίσως η πιο αθόρυβη, αλλά και η πιο σκληρή από τις τρεις κυρίες είναι η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας, την οποία ήδη ορισμένα ΜΜΕ χαρακτηρίζουν ως «νέα Σιδηρά Κυρία». Είναι εκείνη που λέει κατηγορηματικά «όχι» σε οποιαδήποτε συμβιβαστική λύση με τη Ρωσία.
Το 1988 η Κάγια ήταν 11 χρόνων και πήγε οικογενειακό ταξίδι στο Ανατολικό Βερολίνο. «Ανάσανε, Κάγια. Έρχεται αέρας ελευθερίας από την άλλη πλευρά» είπε ο πατέρας της Σίιμ Κάλας.
Ήταν μεγάλο πράγμα που είχαν καταφέρει να ταξιδέψουν από την Εσθονία, που τότε ήταν μία από τις σοβιετικές δημοκρατίες, μέχρι το Ανατολικό Βερολίνο και, όταν βρέθηκαν μπροστά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου, βλέποντας προς την πλευρά του Δυτικού Βερολίνου, κανένας δεν φανταζόταν ότι έναν χρόνο μετά θα έπεφτε το Τείχος του Βερολίνου και ύστερα από δύο χρόνια θα κατέρρεε η Σοβιετική Ένωση.
«Δεν κατάλαβα τι εννοούσε τότε, επειδή ποτέ δεν είχα την αίσθηση της ελευθερίας» λέει τώρα η Κάγια, η οποία ομολογεί ότι ανήκει «σε μια τυχερή γενιά, (αφού) το 1991, στην εφηβεία» η πατρίδα της έγινε ανεξάρτητη.
Από την πρώτη στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, η πρωθυπουργός της Εσθονίας είπε ξεκάθαρα πως ο Πούτιν πρέπει να ηττηθεί, η Ουκρανία να νικήσει και η Ευρώπη να σταθεί δίπλα στους Ουκρανούς.
Η Κάλας δεν είναι κομήτης στην πολιτική. Ο πατέρας της ήταν ο 14ος πρωθυπουργός της Εσθονίας (2002-2003) και ο παππούς της Έντουαρντ Άλβερ ήταν από τους ιδρυτές της Δημοκρατίας της Εσθονίας, το 1918, και πρώτος αρχηγός της Εσθονικής Αστυνομίας.
Κατά τα άλλα είναι μια γυναίκα σαν όλες τις άλλες. Σπούδασε Νομική, παντρεύτηκε, έκανε τρία παιδιά, πέρασε από την Ευρωβουλή και την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Φιλελεύθερων και ενώ ακόμα ήταν ευρωβουλευτής, το 2017, ο τότε αρχηγός του Κόμματος Μεταρρυθμίσεων αποφάσισε ότι θα αποσυρθεί από την πολιτική και πρότεινε να τον διαδεχτεί η Κάγια Κάλας.
Η Κάγια ήταν τότε 40 χρόνων και δύο χρόνια αργότερα κέρδισε τις εκλογές και έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην ιστορία της Εσθονίας.
«Όλοι πρέπει να καταλάβουν ότι η ειρήνη δεν είναι ο τελικός στόχος αν σημαίνει ότι θα επιβραβευθεί ο επιτιθέμενος… Αν η Ρωσία δεν τιμωρηθεί για όσα κάνει, τότε σε ένα – δυο χρόνια θα κάνει τα ίδια» λέει ορθά – κοφτά η πρωθυπουργός της Εσθονίας σε συνέντευξη στο newstatesman.
Η γιαγιά της Κάγια, μ’ ένα βρέφος έξι μηνών στην αγκαλιά, εξορίστηκε στη Σιβηρία από τον Στάλιν για «αντισοβιετική» στάση. «Οι ξένοι ζέσταιναν πάνω στο σώμα τους τις πάνες του βρέφους, καθώς βρισκόταν σε μια άμαξα για αγελάδες στον δρόμο προς την εξορία» αφηγήθηκε μια φορά μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το βρέφος αυτό ήταν η μητέρα της Κάγια.
Όταν ο Πούτιν άρχισε να συγκεντρώνει δυνάμεις στα σύνορα με την Ουκρανία, η Εσθονία ήταν η πρώτη χώρα που έστειλε όπλα στους Ουκρανούς. «Τα προβλήματα που έχουν σήμερα οι γείτονές μας είναι τα δικά μας προβλήματα αύριο» είπε.
Η όμορφη και στοχοπροσηλωμένη Σάνα Μαρίν
Με διαφορά λίγων μηνών με την Κάγια Κάλας εξελέγη πρωθυπουργός της Φινλανδίας η Σάνα Μαρίν. Ήταν τότε η πιο νέα πρωθυπουργός στην Ευρώπη – μόλις 34 χρόνων – και, όπως έγραψε το BBC, η πολιτική καριέρα της «άρχισε στα 20».
Η Σάνα Μαρίν δεν έχει το πολιτικό background της Εσθονής πρωθυπουργού. Το αντίθετο! Προέρχεται από μία λαϊκή οικογένεια, την οποία η ίδια χαρακτήρισε «οικογένεια – ουράνιο τόξο», καθώς η μητέρα της ζούσε μαζί με τη σύντροφό της όταν χώρισε από τον πατέρα της επειδή ήταν αλκοολικός.
Η Σάνα Μαρίν μεγάλωσε ανάμεσα σε δύο γυναίκες, εντάχθηκε στους Σοσιαλδημοκράτες στα φοιτητικά της χρόνια και ανέβηκε γρήγορα στην ιεραρχία του κόμματος εντυπωσιάζοντας με τη συγκρότησή της και την προσήλωσή στους στόχους της.
Ανακοινώνοντας ότι η Φινλανδία εγκαταλείπει την παραδοσιακή πολιτική της ουδετερότητας έγινε πρωτοσέλιδο, αλλά είχε προλάβει να απασχολήσει τα media και για άλλους λόγους: για την ηλικία της, την κομψότητά της, το τολμηρό ντεκολτέ με το οποίο εμφανίστηκε σε κάποιο πάρτι.
«Αυτή είμαι, μια νέα γυναίκα» είπε στο «Vogue» με αφορμή τα σχόλια για την εμφάνισή της. «Ελπίζω κάποια μέρα πως δεν θα είναι αυτό το θέμα. Δεν είμαι καλύτερη ή χειρότερη από έναν μέσο άνθρωπο» πρόσθεσε.
Οι αντίπαλοί της αμφισβήτησαν τις ηγετικές ικανότητές της λόγω της ηλικίας, αλλά τους απάντησε με τον συγκροτημένο τρόπο διαχείρισης της πανδημίας.
Είναι η πολιτικός της γενιάς του Instagram. Ποστάρισε φωτογραφίες της όταν θήλαζε το κοριτσάκι που απέκτησε με τον επαγγελματία ποδοσφαιριστή Μάρκις Ράικονεν και συνταγές για μακαρονάδες.
Το 2020 ήταν στον κατάλογο του περιοδικού Forbes με τις 100 πιο ισχυρές γυναίκες του κόσμου, έγινε πρωτοσέλιδο στο περιοδικό «Time», αλλά πέρυσι τέτοιον καιρό απασχόλησε αρνητικά τον Τύπο με αφορμή δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι δικαιολογούσε ως δαπάνες του πρωθυπουργικού γραφείου τα ψώνια για το σούπερ μάρκετ, που ήταν περίπου 300 ευρώ τον μήνα.
«Δεν ήξερα ποιο ήταν το όριο των δαπανών που δικαιολογούνται» απάντησε. «Από εδώ και πέρα θα πληρώνω εγώ για το πρόγευμά μου». Η υπόθεση αυτή δεν είχε πολιτικό κόστος.
Την Πρωτοχρονιά διακήρυξε ότι η Φινλανδία είχε δικαίωμα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και τα ρωσικά ΜΜΕ έγραψαν ότι «η Μόσχα δέχτηκε πισώπλατη μαχαιριά».
Η τολμηρή Μαγκνταλένα Άντερσον
Με ανάλογο τρόπο αντέδρασαν οι Ρώσοι και όταν η πρωθυπουργός της Σουηδίας Εύα Μαγκνταλένα Άντερσον εξέφρασε την πρόθεση να οδηγήσει τη χώρα της στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Η κυρία Άντερσον έχει ένα κοινό με τη Σάνα Μαρίν: είναι και οι δύο αρχηγοί των Σοσιαλδημοκρατών. Η άνοδος της Μαγκνταλένα Άντερσον στην πρωθυπουργία έγινε με περιπετειώδη τρόπο, αλλά τελικά κατάφερε να επιβληθεί. Στις 24 Νοεμβρίου 2021 το κοινοβούλιο την εξέλεξε ως την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της χώρας, αλλά οκτώ ώρες μετά υπέβαλε την παραίτησή της επειδή καταψηφίστηκε ο προϋπολογισμός του 2022. Έπαιξε και κέρδισε, και μάλιστα τα πήρε όλα!
Ύστερα από πέντε μέρες διαβουλεύσεων η Μαγκνταλένα Άντερσον κατάφερε να εξασφαλίσει την ανοχή του Αριστερού και του Κεντρώου Κόμματος σχηματίζοντας μονοκομματική κυβέρνηση μειοψηφίας και έτσι ανέλαβε τον πρωθυπουργικό θώκο.
Η κυρία Άντερσον είναι 55 χρόνων, οικονομολόγος, με σπουδές στο περίφημο Χάρβαρντ και υποσχέθηκε ότι «θα πάει τη Σουηδία μπροστά» με ένα πρόγραμμα που δίνει λύσεις στα θέματα της δημόσιας υγείας και ασφάλισης, της κλιματικής αλλαγής και της εγκληματικότητας.
Οι Σοσιαλδημοκράτες έχουν 100 από τις 349 έδρες του Κοινοβουλίου, αλλά στη Σουηδία ξέρουν να συνεννοούνται σε βασικά ζητήματα. Κι έτσι η Μαγκνταλένα Άντερσον παραμένει πρωθυπουργός και ταράζει τα νερά με τον εναγκαλισμό με τη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Η Σουηδία «πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ για να προστατεύσει την ασφάλειά της», λέει η Άντερσον προσθέτοντας ότι η χώρα «αφήνει μία εποχή για να μπει σε μία νέα εποχή». Η κυρία Άντερσον τολμά και το έχει αποδείξει. Και ξέρει να κερδίζει.
«Με αυτή την απόφαση η Σουηδία συνεισφέρει στο να γίνει ο κόσμος περισσότερο στρατιωτικοποιημένος και πολωμένος. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ δεν κάνει τη Σουηδία ή τον κόσμο περισσότερο ασφαλή, ούτε δημοκρατικό· μάλλον το αντίθετο» σχολίασε ο Άγκνες Χέλστρομ, πρόεδρος της Σουηδικής Εταιρείας Ειρήνης.
