Θεσσαλονίκη: Συνέδριο για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 – Πρόσκληση για συμμετοχή

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

ΕΠΙΤΕΛΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ: ΕΠΕΤΕΙΟΙ, ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΕΣ

Συνέδριο για τον εορτασμό των 200 χρόνων

από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821

 21-23 Μαΐου 2021, Θεσσαλονίκη

 Συνδιοργάνωση:

Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης

Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Εργαστήριο για τη Μελέτη του Πολιτισμού, των Συνόρων και του Κοινωνικού Φύλου, (Τμήμα ΒΣΑΣ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας)

Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Τομέας Λαογραφίας Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Είναι κοινός τόπος στις κοινωνικές επιστήμες η θέση ότι οι συλλογικές ταυτότητες δεν είναι ούτε αιώνιες, ούτε σταθερές. Παρουσιάζουν ρευστό χαρακτήρα, συγκροτούνται ιστορικά και αποτελούν αντικείμενα διαχείρισης αλλά και διαπραγμάτευσης από συλλογικά και ατομικά υποκείμενα. Κοινό τόπο, επίσης, αποτελεί η άποψη πως οι εθνικές ταυτότητες συγκροτούνται κατά την φάση της νεωτερικότητας, όταν προκύπτει και το έθνος-κράτος, ως βασική και κυρίαρχη μονάδα πολιτειακής οργάνωσης.

Η απαρχή της σχέσης της συλλογικότητας του έθνους με την εδαφικότητα του κράτους εντοπίζεται στην ιστορική φάση της βιομηχανικής και της αστικής επανάστασης στον ευρωπαϊκό χώρο. Ωστόσο, η σχέση αυτή επαναπροσδιορίζεται διαρκώς και διαμορφώνει, κατά ιστορική περίοδο, το κυρίαρχο αφήγημα γύρω από την εθνική ταυτότητα, την εθνική καταγωγή και τον τρόπο συγκρότησης του έθνους και του νεωτερικού συλλογικού εαυτού.

Στην Ελλάδα, παρά τις συζητήσεις και τις διαφορετικές απόψεις, είναι κοινώς αποδεκτή η άποψη για την προϋπάρχουσα πολιτισμική κοινότητα του Ελληνισμού, η οποία ανασυγκροτείται σε μια νέα βάση μετά τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες και την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους.

Το συνέδριο διερευνά τρόπους συγκρότησης της κοινότητας μέσα από επιτελεστικές εκφράσεις συλλογικών ταυτοτήτων, όπως αυτές γίνονται ορατές στον θεσμικό λόγο, στις δημόσιες εκδηλώσεις, στις τελετουργίες και τα σύμβολα που χρησιμοποιούν το κράτος και οι πολίτες για να (ανα)παράγουν το έθνος. Πρόκειται για πλαίσια και διαδικασίες, εντός των οποίων, μέσα από αλληλοεπιδράσεις, ηγεμονικούς λόγους, βιώματα εξουσίας, συμβολικά νοήματα και σώματα που επιτελούν, παράγονται σημασίες για τις εμπειρίες του εαυτού, της συλλογικότητας, του εθνικού ανήκειν και του πολίτη.

Η έννοια της επιτέλεσης επιλέγεται ως το κατάλληλο θεωρητικό και αναλυτικό πλαίσιο, για να μελετηθούν σύνθετες και πολυεπίπεδες μορφές κοινωνικής δράσης και διαφορετικές πολιτισμικές πρακτικές που διαμορφώνουν, αναπαράγουν ή και αμφισβητούν τους πολλαπλούς λόγους και ενσώματους τρόπους με τους οποίους συγκροτείται η εθνική ταυτότητα.

Στο Συνέδριο θα φιλοξενηθούν εισηγήσεις (στην ελληνική ή την αγγλική γλώσσα) και θα γίνουν συζητήσεις γύρω από το θέμα της εθνικής ταυτότητας, εστιάζοντας στον ρόλο θεσμών και σε ποικίλες μορφές επιτελέσεων, στο πλαίσιο του θεσμικού λόγου, της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και ποικίλων ενσώματων πρακτικών. Ενδεικτικά θεματικά πεδία αποτελούν τα ακόλουθα:

• Συλλογικοί, κρατικοί και ιδιωτικοί θεσμοί (π.χ. εκπαιδευτικοί θεσμοί, μουσεία, σωματεία, πολιτιστικοί σύλλογοι)

• Θρησκεία, τελετουργίες, εορτασμοί και σύμβολα

• Κοινότητες, σύνορα και όρια

• Χώρος, αρχιτεκτονική, μνημεία και μνήμη

• Οικογένεια, συγγένεια και κοινωνικό φύλο

• Υλικός πολιτισμός, διατροφή, εθιμική ζωή

• Γλώσσα, τέχνες, χορός, μουσική, τραγούδι, ενδυμασία, σπορ

• Τεχνολογία, μέσα ενημέρωσης, ψηφιακός και οπτικοακουστικός πολιτισμός

Η πρόσκληση απευθύνεται σε ερευνητές των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών (Κοινωνική Ανθρωπολογία, Λαογραφία, Ιστορία, Κοινωνιολογία, Σπουδές του Πολιτισμού Πολιτισμικές Σπουδές, κ.ά.) που αναδεικνύουν μέσα από μελέτες περιπτώσεων και κριτικό πνεύμα τις σημασίες, τα όρια και τη δυναμική των επιτελέσεων της εθνικής ταυτότητας στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.

Υποβολή αιτήσεων συμμετοχής – Πληροφορίες

• Περίληψη μέχρι 250 λέξεων (στα ελληνικά ή στα αγγλικά) με τίτλο της ανακοίνωσης

• Στοιχεία επικοινωνίας: ονοματεπώνυμο, επιστημονική ιδιότητα, ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας

• Γλώσσες συνεδρίου: ελληνικά, αγγλικά

• Χρονική προθεσμία αποστολής περιλήψεων: 30 Νοεμβρίου 2020

E-mail: lemmth.vsas.synedrio2021@gmail.com

Ελένη Γελάνη, Υποψήφια Διδάκτωρ Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας ΑΠΘ

Επιστημονική Επιτροπή 

–        Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

–        Φωτεινή Τσιμπιρίδου, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ευτυχία Βουτυρά, Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ελένη Γαβρά, Καθηγήτρια Οικιστικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στα Βαλκάνια και τον Παρευξείνιο Χώρο, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Αλέκα Ιωαννίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Σλαβικής-Παλαιοσλαβικής Γλώσσας και Γραμματείας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ελευθερία Δέλτσου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

–        Ιωάννης Μάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Σταυρούλα – Βίλλυ Φωτοπούλου, Προϊσταμένη Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ΥΠΠΟΑ

–        Μαριλένα Παπαχριστοφόρου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

–        Ελένη Καλλιμοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Εθνομουσικολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ελένη Σιδέρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Στράτος Δορδανάς, Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Οργανωτική Επιτροπή

–        Βασίλης Νιτσιάκος, Καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

–        Ιωάννης Μάνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ελένη Καλλιμοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Εθνομουσικολογίας, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ιωάννης Δρίνης, Προϊστάμενος Τμήματος Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, ΥΠΠΟΑ

–        Ελευθερία Δέλτσου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

–        Ελίνα Καπετανάκη, Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Μεταδιδακτορική ερευνήτρια, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

–        Ελένη Μπίντση, Προϊσταμένη Διεύθυνσης ΛΕΜΜ-Θ

–        Ελένη Γελάνη, Υποψήφια Διδάκτωρ Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, ΑΠΘ.

–        Σωτήρης Σουλούκος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Θρησκειολογίας, ΑΠΘ.

———————————————

PERFORMING NATIONAL IDENTITY:

COMMEMORATIONS, INSTITUTIONS, AND RITUALS

Conference for the celebration

of the bicentennial of the 1821 Greek Revolution

May 21-23, 2021, Thessaloniki, Greece

Co-organized by:

Folklore and Ethnological Museum of Macedonia-Thrace

Department of Balkan, Slavic and Oriental Studies, University of Macedonia

Laboratory for the Study of Culture, Borders and Gender, (Department of BSΟS, University of Macedonia)

Department of Music Science and Art, University of Macedonia

Section of Folklore, Department of History and Archaeology, University of Ioannina

CALL FOR PAPERS

It is common knowledge in the social sciences that collective identities are neither eternal nor fixed. They are fluid, historically shaped, and object of management and negotiation by collective and individual actors. It is also common ground that national identities have been formed during modernity when the nation-state emerged as an essential and dominant political organization unit.

The outset of the relationship between the nation’s collectivity and the state’s territoriality is traced in the historical period of the industrial and urban revolution in Europe. However, this relationship is redefined continuously and shapes, historically, the dominant narrative around national identity, national origin, and the way the nation and the modern collective self are constructed.

In Greece, despite the debates and different perspectives, the view of the pre-existing cultural community of Hellenism is commonly accepted, and it is reconstructed on a new ground after the national liberation struggles and the establishment of the modern Greek state.

The conference explores ways of constructing the community through performative expressions of collective identities, as they become visible in the institutional discourse, public events, rituals, and symbols used by the state and citizens to (re)produce the nation. These are contexts and processes in which experiences of the self, the collective, the national belonging, and the citizen are produced through interactions, hegemonic discourses, experiences of power, symbolic meanings, and embodied practices.

The concept of performance is chosen as the appropriate theoretical and analytical framework to study complex and multilevel forms of social action and different cultural practices that shape, reproduce or even challenge the multiple discourses and embodied ways in which national identity is constructed.

The conference will host presentations (in Greek or English) and discuss the issue of national identity, focusing on institutions’ role and various forms of performance in the context of institutional discourse, social interaction, and various bodily practices. Indicative thematic areas are as follows:

• Collective, state, and private institutions (e.g., educational institutions, museums, associations, cultural associations)

• Religion, rituals, celebrations, and symbols

• Communities, borders and boundaries

• Space, architecture, monuments, and memory

• Family, kinship, and gender

• Material culture, nutritional practices, customary life

• Language, arts, dance, music, songs, costumes, sports

• Technology, media, digital and audiovisual culture

The invitation is aimed at social sciences and humanities researchers (Social Anthropology, Folklore, History, Sociology, Cultural Studies, etc.) who employ case studies and critical thinking to highlight the meanings and limitations, and dynamics of national identity performances in contemporary times.

Submission of applications – Information

• Summary of up to 250 words (in Greek or English) with the title of the presentation

• Contact details: name, scientific status, email address

• Conference languages: Greek, English

• Deadline for the abstract submission: November 30, 2020

E-mail: lemmth.vsas.synedrio2021@gmail.com

Eleni Gelani, PhD Candidate in Folklore and Social Anthropology, Aristotle University of Thessaloniki

Scientific Committee

• Vassilis Nitsiakos, Professor of Social Folklore, University of Ioannina
• Fotini Tsimbiridou, Professor of Social Anthropology, University of Macedonia
• Eftichia Voutira, Professor of Social Anthropology, University of Macedonia
• Eleni Gavra, Professor of Housing and Cultural Heritage in the Balkans and the Black Sea, University of Macedonia
• Aleka Ioannidou, Associate Professor of Slavic-Old Slavic Language and Secretariat, University of Macedonia
• Eleftheria Deltsou, Associate Professor of Social Anthropology, University of Thessaly
• Ioannis Manos, Associate Professor of Social Anthropology, University of Macedonia
• Stavroula – Villy Fotopoulou, Head of the Directorate of Modern Cultural Heritage, Ministry of Culture
• Marilena Papachristoforou, Associate Professor of Social Anthropology and Folklore, University of Ioannina
• Eleni Kallimopoulou, Assistant Professor of Ethnomusicology, University of Macedonia
• Eleni Sideri, Assistant Professor of Social Anthropology, University of Macedonia
• Stratos Dordanas, Assistant Professor of Modern and Contemporary History, University of Macedonia

Organizational committee

• Vassilis Nitsiakos, Professor of Social Folklore, University of Ioannina
• Ioannis Manos, Associate Professor of Social Anthropology, University of Macedonia
• Eleni Kallimopoulou, Assistant Professor of Ethnomusicology, University of Macedonia
• Ioannis Drinis, Head of the Department of Intangible Cultural Heritage and Intercultural Affairs, Ministry of Culture
• Eleftheria Deltsou, Associate Professor of Social Anthropology, University of Thessaly
• Elina Kapetanaki, Dr. Social Anthropology, Postdoctoral Researcher, University of Macedonia
• Eleni Bintsi, Head of LEMM-TH
• Eleni Gelani, PhD Candidate in Folklore and Social Anthropology, AUTh.
• Sotiris Souloukos, PhD Candidate in Religious Studies, AUTh.