Το Αντιτορπιλικό “Βέλος” στη Θεσσαλονίκη. Σύμβολο αντίστασης, ηρωισμού και δημοκρατίας – Συνέντευξη με τον Κυβερνήτη του στη Δήμητρα Σμυρνή
Αρχιπλοίαρχος Σωτήριος Χαραλαμπόπουλος: “Το Πολεμικό Ναυτικό υπακούει μόνο σε διαταγές που έχουν ως βάση το ηθικό και το δίκαιο”
Στη Θεσσαλονίκη το Αντιτορπιλικό «Βέλος» δέχεται κάθε μέρα χιλιάδες επισκέπτες, υπενθυμίζοντας με την ηρωική στάση του πληρώματός του στα χρόνια της Απριλιανής Δικτατορίας το επιβεβλημένο χρέος αυτών που ορκίστηκαν στη Δημοκρατία.
Το «Βέλος» με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Νίκο Βελισσαρίου Παππά, στις 25 Μαΐου του 1973, κατέφυγε στην Ιταλία, όταν το Κίνημα στο Ναυτικό αποκαλύφθηκε, «τορπιλίζοντας» από κει την εικόνα της Δικτατορίας, με το να ξεσκεπάσει το στυγνό της πρόσωπο και να κάνει γνωστό σε όλο τον κόσμο, ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις και κυρίως το Πολεμικό Ναυτικό, δεν πειθαρχούν στο καθεστώς.
Το καράβι είναι αραγμένο τρεις μήνες στο λιμάνι της πόλης, πολύ κοντά στο Μέγαρο Μουσικής και οι επισκέπτες του, που είναι κάθε ηλικίας, έχουν την ευκαιρία από τη μια να επισκεφτούν ένα αντιτορπιλικό 78 ετών που επί 32 χρόνια ήταν ενεργό στις τάξεις του Ελληνικού Στόλου, πράγμα που δεν είναι συνηθισμένο, κι από την άλλη ν’ ακούσουν για την ιστορική του ταυτότητα, που αποτελεί ένα μάθημα Δημοκρατίας.
Οι επισκέπτες ξεναγούνται με μεγάλη ευγένεια και γνώση του αντικειμένου από μέλη του πληρώματος, αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και ναύτες που υπηρετούν τη θητεία τους, έχοντας την ευκαιρία να περπατήσουν πάνω στη γέφυρα του καραβιού, να δουν τους χώρους του -από τις κουκέτες και το μαγειρείο μέχρι το μικρό θεραπευτήριο- αλλά προπαντός να αισθανθούν την ατμόσφαιρα των μεγάλων στιγμών που έζησε το πλήρωμά του, όταν αποφασίστηκε η αλλαγή πλεύσης για την Ιταλία.
Η Φαρέτρα είχε την τύχη να συναντήσει τον σημερινό Κυβερνήτη του καραβιού, τον Αρχιπλοίαρχο Σωτήριo Χαραλαμπόπουλο και – στην αίθουσα όπου πάρθηκαν οι ιστορικές αποφάσεις, με το πορτρέτο του Νίκου Παππά πίσω του – να τον ακούει να μιλά για την ιστορία του καραβιού και το πλήρωμά του, με απόλυτη γνώση, υπευθυνότητα και εμφανή συγκίνηση.
Κοντά του η Κατερίνα Παππά, συγγενής του Νίκου Παππά και ο Επικελευστής Θεόδωρος Λιώρης.
Ο Αρχιπλοίαρχος Σωτήριος Χαραλαμπόπουλος απαντώντας στις ερωτήσεις μας είπε:
Η αίσθηση που προκαλεί στους επισκέπτες του το «Βέλος»
“Το ότι ξεκίνησε το «Βέλος» να έρθει στη Θεσσαλονίκη ήταν από τη φύση του ένα στοίχημα. Όλο αυτό που κάναμε, η προετοιμασία, η δημοσιότητα, το να περάσουμε το Αιγαίο μ’ ένα καράβι 78 ετών ρυμουλκούμενο, είχε τα ρίσκα του. Πουθενά στον κόσμο τέτοια πλοία δεν ρυμουλκούνται σε ανοιχτές θάλασσες. Αν γίνει κάποιο ατύχημα σ’ ένα τέτοιο ιστορικό πλοίο, ο αντίκτυπος είναι πολύ μεγάλος.
Με τη δημοσιότητα που πήρε η άφιξή του στη Θεσσαλονίκη ο κόσμος και ιδιαίτερα οι νέοι άρχισαν να ψάχνουν τι είναι το πλοίο και ποια η σημασία του. Μέχρι στιγμής το επισκέφτηκαν 84 χιλιάδες κόσμος, περίπου κατά μέσο όρο 1200 τη μέρα, από τους οποίους το 60% είναι νέοι κάτω των 18 ετών. ‘Έρχονται οικογένειες με παιδιά, έρχονται μαθητές σχολείων και ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα οι επισκέψεις ξεπερνούν τις 3000 άτομα.
Όλοι οι επισκέπτες μας ξεναγούνται. Οι ξεναγοί μας, που είναι μέλη του πληρώματος, ενημερώνουν τους επισκέπτες με τον καλύτερο τρόπο. Είμαι περήφανος για το πλήρωμα, για όλα αυτά τα παιδιά που υπηρετούν τη θητεία τους, παιδιά με ήθος, που αποδεικνύουν με τη συμπεριφορά τους πως οι νέοι μας πάνε πολύ καλά, παρά τα όσα λέγονται εναντίον τους. Είναι παιδιά περήφανα που φορούν τη στολή του Ναυτικού. Και αυτό το βλέπουμε και στους μονίμους και στους ναύτες. Δουλεύουν ως πλήρωμα ενός πλοίου και όχι ως υπάλληλοι μουσείου, γιατί το «Βέλος», όπως και το «Αβέρωφ», δεν είναι μουσεία, είναι πλοία με κυβερνήτη και πλήρωμα, κάτι που δεν συμβαίνει πουθενά στον κόσμο. Δείχνει πώς εμείς, στο Πολεμικό Ναυτικό, τιμούμε την Ιστορία μας, λειτουργώντας τα ιστορικά καράβια μας σαν ζωντανά κομμάτια του ναυτικού μας πολιτισμού. Αυτό ήταν για μας ένα μεγάλο στοίχημα, γι’ αυτό διασχίσαμε το Αιγαίο και το φέραμε εδώ. Φέραμε στους Έλληνες της Θεσσαλονίκης – και της Βορείου Ελλάδας – το Πολεμικό Ναυτικό και την ζωντανή ιστορία του.
Η καταγωγή του καραβιού και η πορεία του
Το «Βέλος» καθελκύστηκε το 1942 στην Αμερική και πολέμησε στον Ειρηνικό με τους Αμερικανούς με πολλές επιτυχίες. Έχει βυθίσει το Ιαπωνικό υποβρύχιο Ι21, Ιαπωνικό οπλιταγωγό, έχει καταρρίψει Ιαπωνικά αεροσκάφη, ενώ έχει τιμηθεί με 13 πολεμικούς αστέρες.
Το 1946 το παρόπλισαν οι Αμερικανοί και το κράτησαν μέχρι το 1959 σε ακινησία. Εμείς είχαμε την ικανότητα σαν Πολεμικό Ναυτικό να το πάρουμε, να το εκσυγχρονίσουμε και να το κάνουμε μία από τις πρώτες μονάδες κρούσεως του στόλου μας για 32 χρόνια. Αυτό δείχνει την ικανότητα του Πολεμικού ναυτικού να αξιοποιεί ό,τι του δίνεται, γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε μονίμως καινούρια πλοία με τελευταία τεχνολογία.
Αυτό δείχνει την αξία μας, ένα πλοίο που οι άλλοι το έφτιαξαν για έναν πόλεμο, εμείς να το έχουμε άλλα 32 χρόνια και να είναι ένα από τα ταχύτερα πλοία που είχαμε με 37-38 κόμβους κι ένα από τα πιο ακριβή και εύστοχα στο Πυροβολικό. Γιατί εμείς έχουμε πάνω από όλα μέσα μας, την αγέρωχη ψυχή της διαχρονικής ένδοξης Ελληνικής Ναυτοσύνης.
Το «Βέλος» μνημείο Δημοκρατίας
Το σημαντικότερο είναι πως αυτό το καράβι είναι μνημείο Δημοκρατίας. Είναι μνημείο Δημοκρατίας και σου μιλάνε μέσα απ’ αυτό για Δημοκρατία άνθρωποι που φοράνε στολή. Αυτό ξενίζει ευχάριστα τον κόσμο.
Εδώ φαίνεται το μεγαλείο του Ναυτικού μας Πολιτισμού. Γιατί οι Έλληνες είμαστε ναυτικός λαός. Και το Πολεμικό Ναυτικό εδώ και χιλιάδες χρόνια δεν υπακούει τυφλά σε διαταγές, αποκλειστικά γιατί πρόκειται για διαταγές. Υπακούει μόνο σε διαταγές που έχουν ως βάση το ηθικό και το δίκαιο. Όταν δεν υπάρχει ηθική και δικαιοσύνη, τότε το ναυτικό αλλάζει πορεία. Αυτό έκανε και ο Νίκος Παππάς με το Βέλος φεύγοντας στην Ιταλία.
Η ηρωική πράξη ανυπακοής του Πολεμικού Ναυτικού
Από την πρώτη στιγμή το Ναυτικό δεν υπάκουσε στις διαταγές. Ήταν το πρώτο που αντέδρασε, όταν επιβλήθηκε η Δικτατορία, με την παραίτηση του Αρχηγού, του Αντιναυάρχου Κωνσταντίνου Εγκολφόπουλου. Αυτό ήταν το πρώτο δείγμα για το τι είναι το Πολεμικό Ναυτικό. Πέντε μήνες μετά γίνεται το Αντικίνημα του Βασιλιά στη Θεσσαλονίκη. Ο στόλος σύσσωμος σχεδόν αποπλέει από την Αθήνα και κινείται προς τη Θεσσαλονίκη. Αποτυγχάνει το Κίνημα, επιστρέφει ο στόλος πίσω, συλλαμβάνονται και αποστρατεύονται ανώτατοι Αξιωματικοί, οι κυβερνήτες, καθώς και ο τότε Αρχηγός του Ναυτικού Αντιναύαρχος Ιπποκράτης Δέδες.
Στη συνέχεια αρχίζει να χτίζεται σιγά-σιγά το Κίνημα του Ναυτικού, του οποίου η σχεδίαση κράτησε πέντε χρόνια, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο μέσα σ’ ένα καθεστώς που όλα ελέγχονται. Πάνω από 150 αξιωματικοί οργανώνονται, για να φτάσουν κάποια στιγμή στο στόχο τους! Και καταφέρνουν και οργανώνονται και τοποθετούν ως κυβερνήτες 25 πλοίων (κυρίως μονάδων κρούσεως) Αξιωματικούς μυημένους στο Κίνημα!
Αυτό όμως δεν θα μπορούσε να γίνει, αν η πλειοψηφία του Πολεμικού Ναυτικού δεν είχε τον πόθο να αντισταθεί σε διαταγές αντιδημοκρατικές, ενάντια στο ηθικό και το δίκαιο. Η συμμετοχή, λοιπόν, ήταν σχεδόν σύσσωμη.
Κι ερχόμαστε στο παραπέντε, για να γίνει το Κίνημα. Να αποπλεύσει ο Στόλος, τα 25 καράβια, τη συγκεκριμένη μέρα, 23 Μαΐου του ’73, με εντολή να κινηθεί καταρχήν για αποκλεισμό του Σαρωνικού κι από κει να εκπεμφθεί ένα διάγγελμα προς το Δικτατορικό Καθεστώς, ώστε να πάει σε ελεύθερες δημοκρατικές εκλογές. Οι ίδιοι που συμμετείχαν στο Κίνημα δεν είχαν καμία αξίωση. Ήθελαν να παραμείνουν στις θέσεις τους, να υπηρετήσουν το Πολεμικό Ναυτικό, χωρίς απολύτως κανένα αντάλλαγμα. Δεν ήθελαν να συμμετέχουν σε καμιά κυβερνητική αλλαγή. Αυτό ήταν σημείο αδιαπραγμάτευτο και στους όρκους που είχαν δώσει κατά τη σύσταση του Κινήματος. Αυτό είναι εύκολο να γίνει στο Ναυτικό, η απόλυτη μυστικότητα δηλαδή και ο συντονισμός, γιατί είμαστε λίγοι, είμαστε δεμένοι σαν οικογένεια.
Δυστυχώς, την προηγούμενη μέρα, αυτής που θα δινόταν η εντολή, το Κίνημα προδίδεται. Κάποιος από μέσα – γράφτηκαν πολλά γι’ αυτό – ήταν ο Εφιάλτης του Κινήματος. Ας μη μένουμε σε ονόματα. Πάντα στην Ιστορία μας υπήρχαν Εφιάλτες. Αυτή η χώρα υποφέρει από Εφιάλτες. Κι αυτό που πρέπει να κάνουμε εμείς οι Έλληνες είναι ενωμένοι να τους απομονώνουμε, να μην τους αφήνουμε να δράσουν. Προδόθηκε το Κίνημα κι αρχίσαν οι συλλήψεις των Αξιωματικών που συμμετείχαν σε αυτό.
Η απόφαση του Νίκου Παππά
Ο Παππάς με το «Βέλος» έτυχε να συμμετέχει σε νατοϊκή άσκηση, με Τούρκο διοικητή και αγκυροβόλησαν στο Ηράκλειο, για να συνεχίσουν μετά για Σικελία.
Έχοντας ένα κακό προαίσθημα και αφού πήρε τηλέφωνο από τηλεφωνικό θάλαμο, μαθαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά, χωρίς όμως σαφείς εξηγήσεις. Μ’ αυτήν την ψυχολογία γυρνάει στο καράβι και διατάζει άμεσο απόπλου, θέλοντας να μην έχει επαφή με την ξηρά.
Ο Νίκος Παππάς ήταν άνθρωπος προικισμένος με πολλά προσόντα και με έντονη διορατικότητα. Αποπλέει μαζί με την νατοϊκή δύναμη που ακολουθεί προς τη Σικελία.
Μια δεύτερη ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά είναι η πληροφορία από το Αντιτορπιλικό «Πάνθηρ», με το οποίο συναντιέται εν πλω, ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά για το Κίνημα και το οποίο αναβάλλεται.
Βραδινές ώρες της 24ης Μαΐου «πιάνουν» ιταλικό τηλεοπτικό σταθμό, ανατολικά της Σικελίας και βλέπουν στις ειδήσεις συλλήψεις αξιωματικών, κυβερνητών πλοίων στο Ναύσταθμο στην Ελλάδα, κι ότι «απεσοβήθη ένα κίνημα οπερέτα». Έτσι παρουσιαζόταν στα μέσα ενημέρωσης, κρύβοντας το μέγεθος και τη σημασία του κινήματος. Το μήνυμα που ήθελε το καθεστώς να περάσει ήταν πως δε συνέβη τίποτα και πως η πλειοψηφία του Ναυτικού ήταν μαζί τους.
Ο Παππάς παίρνει την απόφαση εκείνη τη στιγμή να δράσει, να σώσει το Κίνημα. Η απογοήτευσή του και η οργή του είναι μεγάλη, γιατί πήγαν στράφι πέντε χρόνια προετοιμασίας. Ο Παππάς ήταν από τους πρωτεργάτες και από τους πιο ένθερμους του Κινήματος. Καθώς ήταν και από τη φύση του ορμητικός χαρακτήρας, ήταν ένας από τους βασικούς πυρήνες του Κινήματος.
Αποφασίζει, λοιπόν, εδώ -στο χώρο που βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή- αφού απομονώνεται για λίγο στο δωμάτιό του για να σκεφτεί, να εκπέμψει με τον τηλεγραφητή σήμα στον Τούρκο διοικητή.
Αφού φωνάζει τους αξιωματικούς -δεν ήταν όλοι μυημένοι στο Κίνημα, λίγοι στο καράβι ήταν, γιατί έπρεπε να διαφυλαχθεί η μυστικότητα- ανακοινώνει ότι πρόθεσή του είναι να φύγει από την άσκηση και να ζητήσει άσυλο σε λιμάνι της Ιταλίας, αιτιολογώντας την απόφασή του.
Τότε γίνονται γνώστες όλοι οι αξιωματικοί και στη συνέχεια όλο το πλήρωμα. Δίνει διαταγή στη Γέφυρα να πάρει το πλοίο πορεία για το Φιουμιτσίνο της Ιταλίας , εκπέμποντας το σήμα προς τον Τούρκο διοικητή, σ’ όλες τις νατοϊκές δυνάμεις και το Αρχηγείο στις Βρυξέλες, λέγοντας «Φεύγω από την άσκηση, γιατί στην Ελλάδα κάποιοι επίορκοι αξιωματικοί συλλαμβάνουν κυβερνήτες πλοίων και αξιωματικούς του Ναυτικού, τους φυλακίζουν και τους κακομεταχειρίζονται. Δεν το ανέχομαι αυτό και προβαίνω σ’ αυτήν την κίνηση, για να διασώσω την τιμή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και να κάνω γνωστό σ’ όλον τον κόσμο ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις στην Ελλάδα δεν είναι ταυτισμένες με το Καθεστώς». Άρα, το βάρος που επωμίζεται ο Παππάς είναι πολύ μεγάλο και ρισκάρει πάρα πολλά με την απόφασή του.
Φεύγει το «Βέλος» για το Φιουμιτσίνο. Το πλήρωμα ήταν όλο ταυτισμένο με τον Κυβερνήτη του. Ήταν πολύ αγαπητός, τον θεωρούσαν πατέρα τους! Πριν λίγο ήταν εδώ ο σημαιοφόρος τότε του καραβιού, ο Κωνσταντίνος Γκορτζής, ένας από τους 31 του πληρώματος που ζήτησαν πολιτικό άσυλο. Μιλούσε για τον Παππά, αποκαλώντας τον πατέρα τους. Ήταν ο άνθρωπος που τους δίδασκε, που τους προστάτευε, που τους αγκάλιαζε, όπως είπε. Ήταν όπως πρέπει να είναι ο κυβερνήτης ενός πολεμικού πλοίου.
Όλο το πλήρωμα -280 άτομα, 200 ναύτες στρατεύσιμοι, 50 υπαξιωματικοί και 30 αξιωματικοί- βρίσκεται σε αναβρασμό. Φτάνοντας στο Ιταλικό λιμάνι σχηματίζονται λίστες, με την πλειοψηφία του πληρώματος να θέλει να ακολουθήσει τον Κυβερνήτη, πάνω από 180 άτομα.
Ο Παππάς όμως δεν συμφωνεί. Εξηγεί ότι το πλοίο ανήκει στο Ελληνικό Κράτος και εκεί πρέπει να επιστρέψει. Ποτέ στην Ιστορία το Πολεμικό Ναυτικό δεν υπέστειλε σημαία και δεν παρέδωσε όπλα και πλοίο. Δεν μπορεί το καράβι να μείνει στην Ιταλία, θα γυρίσει πίσω.
Ο Παππάς κατεβαίνει μόνο με 30 άντρες, ενώ θα μπορούσε να πάρει όλο το πλήρωμα. Αν όμως το έκανε αυτό, η πράξη του θα κατέληγε εναντίον του, με άσχημες επιπτώσεις για το κύρος του Πολεμικού Ναυτικού. Ακόμη και τώρα κάποιοι ελάχιστοι επισκέπτες μας τον χαρακτηρίζουν προδότη. Τι θα είχε συμβεί αν είχε παραδώσει το πλοίο; Το πλοίο την επόμενη μέρα έφυγε συμμετέχοντας στη νατοϊκή άσκηση και κατόπιν επέστρεψε στη Ελλάδα.
Κατεβαίνοντας από το καράβι πήρε μαζί του μόνο αξιωματικούς και υπαξιωματικούς που δεν είχαν οικογενειακές υποχρεώσεις. Ο μόνος που είχε οικογένεια ήταν ο Παππάς, που άφηνε γυναίκα και δυο παιδιά πίσω του σ’ ένα εχθρικό καθεστώς και ένας αρχικελευστής, που είχε μόλις παντρευτεί.
Η στιγμή του αποχωρισμού ανάμεσα σ’ αυτούς που κατεβαίνουν από το καράβι κι αυτούς που επιστρέφουν στην Ελλάδα είναι συγκλονιστική. Η συγκίνηση του πληρώματος, καθώς βλέπει τον Κυβερνήτη του να κατεβαίνει σ’ ένα άλλο καράβι και να φεύγει, προκαλεί δάκρυα, νιώθοντας πως αποσπούν από το σώμα τους την κεφαλή. Συγκινημένοι ο Παππάς και οι 30 που τον ακολουθούν κλαίνε κι αυτοί. Όμως συγκίνηση νιώθουν και οι Ιταλοί, συναισθανόμενοι το μέγεθος των στιγμών. Ο Ιταλός Λιμενάρχης ξεσπά σε λυγμούς.
Οι επιπτώσεις
Οι 31 ζητούν πολιτικό άσυλο από την Ιταλία, το παίρνουν κι αρχίζουν τις συνεντεύξεις στα ξένα πρακτορεία. Το ενδιαφέρον είναι τεράστιο. Γίνεται για πρώτη φορά γνωστό ότι το Πολεμικό Ναυτικό δεν συμφωνεί με όσα γίνονται στην Ελλάδα και πως υπάρχουν ανάλογες αντιδράσεις και στις υπόλοιπες Ένοπλες Δυνάμεις. Δείγμα αυτής της στάσης ήταν η περίπτωση του Σπύρου Μουστακλή (Αξιωματικού στο Στρατό Ξηράς) που βασανίστηκε από το Καθεστώς και έμεινε ανάπηρος.
Μετά την φυγή του «Βέλος» ξεκίνησαν οι τριγμοί για τη Δικτατορία, με προσπάθεια από τη μεριά της με γενική αμνηστία, που δόθηκε σε όλους εκτός από τους 31, να διασκεδάσει τις αρνητικές γι’ αυτήν εντυπώσεις. Οι άντρες του «Βέλους» πέρασαν Ναυτοδικείο ερήμην τους και καταδικάστηκαν εις θάνατον!
Στην Ελλάδα αφήνονται ελεύθεροι οι πολιτικοί κρατούμενοι, ενώ στο εξωτερικό ο κόσμος, με πρώτους τους φοιτητές, αγκαλιάζει τον Παππά και τους άντρες του.
Η κατάρρευση ξεκίνησε και το Πολυτεχνείο βρήκε το έδαφος για να συσπειρώσει τον αγανακτισμένο κόσμο, αντιδρώντας δυναμικά.
Δυστυχώς όμως οι πολιτικές εξελίξεις έφεραν στο προσκήνιο τον Ιωαννίδη με κορυφαία πράξη του δράματος τα γεγονότα της Κύπρου, δίνοντας το πάτημα στους ξένους να κάνουν κάτι που ίσως είχαν ήδη αποφασίσει από παλιά.
Μάλιστα υπάρχει και μια επιστολή του Παππά προς τον Μακάριο στην Κύπρο, όταν καταρρέει το καθεστώς, στην οποία του λέει πως αυτός και οι 30 άντρες του είναι στη διάθεσή του.
Στη Μεταπολίτευση το πρώτο αεροπλάνο έφερε στην Ελλάδα τον Καραμανλή και το δεύτερο τον Παππά με τους 30 εξόριστους συναδέλφους του.”
Κάνοντας μια θεώρηση των γεγονότων με την απόσταση του χρόνου, βλέπουμε ότι το Κίνημα του Ναυτικού δεν απέτυχε τελικά, αφού οδήγησε στην ηρωική πράξη του Παππά και των 30, κάνοντας μεγάλο θόρυβο στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του Καθεστώτος.
Κλείνοντας, θεωρώ πως τέτοιοι άνθρωποι και τέτοιες πράξεις όχι μόνο τιμούν το Πολεμικό Ναυτικό, αλλά μας κρατούν όρθιους σε κάθε δυσκολία.”
Οι 31 του “Βέλους” που ζήτησαν πολιτικό άσυλο είναι:
Αντιπλοίαρχος Κυβερνήτης Παππάς Νίκος
Οι Σημαιοφόροι Ζησιμόπουλος Νίκος, Ματαράγκας Κώστας , Γκορτζής Κώστας, Στράτος Γιώργος , Προκοπάκης Ηρακλής, Χατζηπέρος Παναγιώτης.
Οι Αρχικελευστές Καραμίχας Κώστας, Κωνσταντινίδης Κώστας, Σαραφιανός Γιώργος, Καλλίνος Παναγιώτης, Ρουσσόπουλος Δημήτρης, Πανούσης Δημήτρης, Ρετζής Ευάγγελος, Γκιμικέλης Γιώργος.
Ο Επικελευστής Μηλιώτης Σπύρος
Οι Κελευστές Βιτάλης Ανδρέας, Αυγερινός Αριστ., Γούτσος Γιώργος, Σπυριδάκης Εμ., Σαμψών Μιχ., Μυτακάκης Δημήτριος.
Οι Δοκ. Κελευστές Αλοΐζος Νίκος, Γκαρούτσος Ιωάννης, Αντωνίου Γεώργιος, Αγγελής Παναγιώτης, Ελευθεριάδης Ιάκωβος, Θεοδωρίδης Γεώργιος, Αβραάμ, Αλεξ., Ασημήνας Γεώργιος.
Ο Ναύτης Ματζάνας Γεώργιος.
Φωτογραφίες: faretra.info – Αρχείο Πολεμικού Ναυτικού
