“Απολογισμός τροχαίων ατυχημάτων 2017” γράφει ο Γιώργος Ουρσουζίδης

Το 2017 ήταν ακόμη μια χρονιά με μεγάλο αριθμό θυμάτων συγκριτικά με τον μέσο όρο των αντίστοιχων δεικτών της Ε.Ε., ωστόσο για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια (2014/15/16), παρατηρείται δραστική μείωση τροχαίων συμβάντων με αντίστοιχη μείωση θυμάτων.

Στον παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται η διαφορά του έτους 2016 και 2017:

Όπως προκύπτει, το 2017 είχαμε 77 νεκρούς λιγότερους από το 2016 (807), 75 σε σχέση με το 2015 (805)  και  69 με το 2014 (799).

Αντίστοιχα, είχαμε 150 λιγότερους  βαριά  τραυματίες από το 2016 (855),

369 σε σχέση με το 2015 (1.074)   και  363 με το 2014 (1.068).

Οι δε ελαφρά τραυματίες ήταν 728 λιγότεροι από το 2016 (12.798), 889 σε σχέση με το 2015 (12.959)  και 1.146 με το 2014 (13.216).

Για τις προηγούμενες χρονιές πριν το 2014  δεν γίνεται σύγκριση, τα θύματα ήταν πολύ περισσότερα (το 2.000 είχαμε 2.103 νεκρούς, 4.213 βαριά τραυματίες και 26.166 ελαφρά).

Τα παραπάνω στοιχεία σε ό,τι αφορά στους νεκρούς, οριστικοποιήθηκαν στις 31.01.2018, αφού είναι γνωστό ότι στην πατρίδα μας θεωρείται θύμα τροχαίου όποιος καταλήγει έως και ένα μήνα μετά το τροχαίο συμβάν.

Βεβαίως θα περιμένουμε και τις εκθέσεις του Ε.Μ.Π., του πολυτεχνείου Κρήτης, του ΑΤΕΙ Κρήτης, του Δημοκρίτειου πολυτεχνείου Θράκης και του Σ.Ε.Σ. που τα τελευταία χρόνια μας παρέχουν πλήρη στοιχεία σχετικά με τα τροχαία.

Ωστόσο, σύμφωνα  με τα στοιχεία του προηγούμενου έτους που έχουμε στη διάθεσή μας, όπως αποτυπώνονται από την ΕΛΑΣ, επιβεβαιώνονται για ακόμη μια φορά  τα εξής:

α)  Οι θερινοί μήνες Ιούλιος – Αύγουστος, αλλά και ο Σεπτέμβριος – Οκτώβριος είναι οι πλέον «αιματηροί».

   β)  Τα Σαββατοκύριακα είναι οι πιο «αιματηρές» μέρες της εβδομάδος.

γ)   Οι ώρες μεταξύ 12 μ.μ. και 6 π.μ. είναι οι πιο επικίνδυνες για σοβαρά τροχαία.

       Επί συνόλου 729 νεκρών το 2017, στο Β΄ εξάμηνο είχαμε 411(56,40%) νεκρούς, ενώ στο Α΄ εξάμηνο 318(43,60%), δηλαδή 12,80%  περισσότερους στο Β΄ εξάμηνο.

Επί συνόλου 705 βαριά τραυματιών το 2017, στο Β΄ εξάμηνο είχαμε 394(55,9%) βαριά τραυματίες, ενώ στο Α΄ εξάμηνο 311(44,10%), δηλαδή 11,80%  περισσότερους στο Β΄ εξάμηνο.

Επί συνόλου 10.070 ελαφρά τραυματιών το 2017, στο Β΄ εξάμηνο είχαμε 6.357(52,7%) ελαφρά τραυματίες, ενώ στο Α΄ εξάμηνο 5.713(47,3%), δηλαδή  5,40%  περισσότερους στο Β΄ εξάμηνο.

Οι λόγοι που συμβαίνουν περισσότερα τροχαία το Β΄ εξάμηνο του έτους είναι προφανείς, ο Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος – Οκτώβριος είναι οι πλέον επικίνδυνοι μήνες σε ότι αφορά τα τροχαία, αφού η αύξηση της κυκλοφορίας είναι δεδομένη λόγω όγκου τουριστών, η δε ανομβρία δεν περιορίζει την κίνηση των δικυκλιστών (της πιο ευάλωτης ομάδας), επίσης η διάθεση για βόλτες είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες.

Το 2016 ο μέσος όρος τροχαίων θυμάτων της Ε.Ε. ήταν 51 νεκροί ανά εκατομμύριο κατοίκους, στη χώρα μας το 2016 ήταν 74 νεκροί ανά εκατομμύριο κατοίκους, δηλαδή 45% περισσότερο από το μέσο όρο της Ε.Ε.

Για το 2017  συμφώνα με τα φετινά στοιχεία, ο αντίστοιχος δείκτης αναμένεται να περιοριστεί στους 67 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους, περιορίζοντας αντίστοιχα τη διαφορά από τον μέσο ευρωπαϊκό δείκτη στο 31%, (φυσικά αναμένουμε να γνωστοποιηθούν τα στοιχεία της Ε.Ε. για τον προσδιορισμό του μέσου όρου του 2017).

Η δραστική μείωση των τροχαίων το 2017 σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, λαμβάνοντας υπ’ όψη την αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών όσο και των επιβατικών μεταφορών,(φέτος εκτός των άλλων είχαμε ρεκόρ αφίξεων στον τουρισμό περίπου 30.000.000 τουρίστες), αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα ασχοληθούμε σε συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα στην ανάλυση των αιτίων της μείωσης των τροχαίων.

        Παραθέτουμε τους παρακάτω συγκριτικούς πίνακες των διανυθέντων οχηματοχιλιομέτρων για τα έτη 2014/15/16 και 17 που μας παρείχαν η εταιρία hellastron   και η   ΕΛΑΣ  – τους ευχαριστούμε θερμά:

Σίγουρα, δεν αλλάζουν μέσα σε ένα χρόνο παγιωμένες νοοτροπίες δεκαετιών, τόσο των οδηγών, όσο και των ελεγκτικών οργανισμών, ωστόσο δεν μπορεί παρά να επηρέασαν την συμπεριφορά των οδηγών, οι παρακάτω παράγοντες:

• H άοκνη προσπάθεια των ανθρώπων που έχουν συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και έχουν επίγνωση των συνεπειών των τροχαίων, και πρώτα απ’ όλους οι άνθρωποι που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην πρόληψη και την ενημέρωση των πολιτών.
• Οι ευσυνείδητοι και ανιδιοτελείς ακαδημαϊκοί δάσκαλοι που μας ενημερώνουν και μας καθοδηγούν για την ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
•      Η Ελληνική Αστυνομία, που εντατικοποίησε τους ελέγχους στους οδικούς άξονες, καθώς και η ενεργή συμμετοχή της στην ενημέρωση των πολιτών – εκτιμούμε πως ήταν σημαντικός παράγων στη μείωση των τροχαίων.
• Η εκστρατεία ενημέρωσης μέσω  τηλεόρασης και ραδιοφώνου εταιριών, στα πλαίσια της ευθύνης που έχουν απέναντι στην κοινωνία, όπως τα πολύ εύστοχα τηλεοπτικά spots που παρακολουθούμε στη ζώνη υψηλής ακροαματικότητας.
•  Οι δημόσιοι οργανισμοί που συνδιοργανώνουν με ιδιωτικούς φορείς επιστημονικές ημερίδες, αλλά και ημερίδες ενημέρωσης των πολιτών.
•    Οι σύμβουλοι και οι εκπαιδευτές οδηγών συμμετέχουν καθοριστικά στη μείωση των τροχαίων στη χώρα μας.
•    Η Τοπική Αυτοδιοίκηση που επιτέλους ευαισθητοποιείται και συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

        Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η κοινωνία ανταποκρίνεται στο κάλεσμα για ενεργό συμμετοχή στη μείωση της μάστιγας που ταλανίζει τη χώρα.

Η πρόσφατη εμπειρία μου από την επίσκεψη στο ακριτικό νησί της Λέρου, όπου συμμετείχα σε ημερίδα ενημέρωσης των πολιτών, η εκδήλωση στο Γενικό Λύκειο Λέρου και η ιδιαίτερη εκδήλωση των μαθητών της Λέρου στο Δημοτικό Θέατρο του νησιού –  όπου   παρουσίασαν την εξαιρετική δουλειά τους – επιβεβαιώνουν απόλυτα τον παραπάνω ισχυρισμό.

Στην κεντρική εκδήλωση, στην κατάμεστη αίθουσα του Θεάτρου, παρουσία όλων των αρχών του νησιού, αλλά και από τη Ρόδο και Πάτμο, οι μαθητές με  τρόπο ευρηματικό, έξυπνο και απολύτως εύληπτο, παρουσίασαν τη δουλεία τους  περνώντας το μήνυμα της πρόληψης στους μεγαλύτερους.

         Εκ μέρους της επιτροπής Οδικής Ασφάλειας της Βουλής, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους συνέβαλαν ενεργά στη διοργάνωση των εκδηλώσεων– τους υπέροχους μαθητές και μαθήτριες – φυσικά  τον Δήμαρχο Λέρου κ. Κόλια, τον  Δήμαρχο Λειψών κ. Μάγγο και την δραστήρια  Δ. Σύμβουλο Λέρου κα Εμμανουήλ!

Περαιτέρω:

▲ Για πρώτη φορά σε ό,τι αφορά τα θύματα, το 2017  είχαμε 2 νεκρούς /ημέρα, ενώ αντίστοιχα  το 2016 ήταν 2,21ν/ημ.,  το 2015 – 2,20ν/ημ.,  το 2014 – 2,19 ν/ημ., το 2013 – 2,37 ν/ημ., το 2012 – 2,67 ν/ημ., το 2011- 3,00 ν/ημ.

Τα προηγούμενα έτη ήταν πολλοί περισσότεροι (το 2000 είχαμε 5,76 νεκρούς/μέρα, ενώ σταδιακά μέχρι το 2010 μειώνονται στους 3,50 νεκρούς/μέρα).

▲ Για το 2018 ο πήχης πρέπει να ανέβει κι άλλο, αφού το 2017 είχαμε  την ολοκλήρωση των οδικών έργων: ΠΑΘΕ (σήραγγες Τεμπών), τους οδικούς άξονες, Κορίνθου – Πατρών, Ιόνια οδό και τμήμα της Κεντρικής Οδού Ε65 (Ξυνειάδα – Τρίκαλα μήκους 79 km). Ουσιαστικά μεταφέρεται η κίνηση από την χειρότερη κατηγορία (Δευτερεύον Οδικό Δίκτυο) στην καλύτερη (Κλειστοί Αυτοκινητόδρομοι), όπου σημειώνονται μόλις το 10% των θανατηφόρων τροχαίων.

Συνεπώς βελτιώθηκαν σημαντικά οι συνθήκες μετακίνησης των εμπορικών και επιβατικών μεταφορών και αυτό αναμένεται να αφήσει ακόμα πιο έντονο αποτύπωμά το 2018.

▲ Ήδη ξεκινά το μάθημα της οδικής αγωγής των μαθητών μας στα σχολεία και η πρακτική τους εκπαίδευση στα πάρκα κυκλοφοριακής αγωγής, σε όσους δήμους μερίμνησαν να είναι λειτουργικά. Το μέτρο αφορά σε καθολικό αίτημα των ειδικών, αναντίρρητα – εκτός  των άλλων – θα περάσει το μήνυμα των συνεπειών των τροχαίων μέσω των μαθητών και στους γονείς οδηγούς.

▲ Επίσης, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ελληνική αστυνομία στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης (κατάργησης/συγχώνευσης αστυνομικών τμημάτων), που δημιουργήθηκαν στη βάση πελατειακών σχέσεων στο παρελθόν, εξασφάλισε 5.275 αστυνομικούς για την προστασία των Ελλήνων πολιτών, αυτό αφορά – εκτός των άλλων – και στην αστυνόμευση του οδικού δικτύου, κυρίως εντός των πόλεων, όπου λαμβάνουν χώρα έως και το 40% των θανατηφόρων και βαριών τροχαίων ατυχημάτων.

▲ Θεσπίστηκε η απαγόρευση κυκλοφορίας στο παράπλευρο δίκτυο βαρέων οχημάτων, αιτία πρόκλησης πολλών και σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων. Ζήτημα που ετέθη στην επιτροπή μας από πολλούς εισηγητές.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε το γεγονός, ότι η δραστική μείωση των τροχαίων στα χρόνια της κρίσης, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό των Ελλήνων πολιτών στις εντελώς απαραίτητες μετακινήσεις, καθώς και στη μείωση της ταχύτητας για λόγους οικονομίας. Έτσι, είναι πολύ πιθανό, ότι όταν ξεπεράσουμε την κρίση, να επανέλθουμε δυστυχώς στα προ κρίσης τραγικά νούμερα τροχαίων συμβάντων.

Για το λόγο αυτό θα πρέπει αφενός, να συνεχίσουμε την προσπάθεια πρόληψης/ενημέρωσης, αλλά και να υλοποιήσουμε δράσεις που αναλυτικά περιγράφονται στο Στρατηγικό Σχέδιο του ΕΜΠ, το οποίο επιτέλους πρέπει να θεσμοθετηθεί.

Αξίζει να τονίσουμε για άλλη μια φορά, ότι πέρα από την οδύνη που προκαλεί ο άδικος χαμός αγαπημένων προσώπων, το κόστος θεραπείας των τροχαίων είναι κυριολεκτικά τεράστιο:

• Την 16ετία από το 2.000 μέχρι το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. είχαμε σε  245.404  τροχαία συμβάντα με 22.397 νεκρούς, 32.555  βαριά τραυματίες/ανάπηρους και  277.967 ελαφρά τραυματίες.
• Η χώρα μας δαπάνησε από το 2000 μέχρι το 2015 πάνω από 81.181.704.000 € για την «θεραπεία» των παραπάνω τροχαίων, φαντάζει εξωπραγματικό – αφορά στο ¼ του χρέους –   όμως αυτή είναι η πραγματικότητα !
• Εάν ένα μικρό ποσοστό από το παραπάνω ποσό διοχετεύονταν στην πρόληψη, είναι βέβαιο – σύμφωνα με τους ειδικούς – ότι θα απέφερε έως και 100πλάσια οφέλη στην κοινωνία μας.
• Η δημογραφική αιμορραγία  της χώρας λόγω των τροχαίων ατυχημάτων είναι μεγάλη, τα  τροχαία επιδεινώνουν το σοβαρό αυτό πρόβλημα και επιβάλλεται να περιοριστούν στο ελάχιστο.

Τέλος ας κλείσουμε με το αισιόδοξο μήνυμα του 2018, ο περασμένος Ιανουάριος ήταν από τους πλέον αναίμακτους μήνες όλων των ετών που διαθέτουμε στατιστικά στοιχεία, είχαμε 34 νεκρούς, ενώ τον ίδιο μήνα πέρσι είχαμε 53 – μείωση της τάξης του 35,85 %.

Η επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής ευχαριστεί όλους τους ειδικούς που με προθυμία κατέθεσαν απόψεις και μας καθοδήγησαν σε πρωτοβουλίες περιορισμού του φαινόμενου.

Αθήνα, 5/02/2018                                        Γιώργος  Ν. Ουρσουζίδης

Πρόεδρος  Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής

Οδικής  Ασφάλειας της Βουλής των Ελλήνων