“Μηχανορραφήματα – Απ’ την ιδέα στον λόγο, απ’ τον λόγο στην πράξη”, μια επιστολή της Δρ. Τζωρτζίνας Αθανασίου
Μ’ αφορμή το τέλος των παραστάσεων του κατά κοινή ομολογία πετυχημένου θεατρικού έργου “Μηχανορραφήματα, μια περιπέτεια αλλιώς” της Δήμητρας Μητρέντση και Λουκίας Ορφανίδου που ανέβασε το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, δημοσιεύουμε επιστολή – πρόταση της κ. Δρ Τζωρτζίνας Αθανασίου προς τον Πρόεδρο του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας κ. Μαυροκεφαλίδη σχετικά με το έργο. Θα ακολουθήσει σε επόμενη ανάρτηση συνέντευξη του Προέδρου του ΔΗΠΕΘΕ, στην κ. Αθανασίου καθώς και συνέντευξη της Δήμητρας Μητρέντση, μιας εκ των δυο συγγραφέων του έργου. Τα κείμενα αυτά δημοσιεύτηκαν στην εβδομαδιαία εφημερίδα της Νάουσας “Μακεδονικά Νέα”.
————————————————————
Απ’ την ιδέα στον λόγο, απ’ τον λόγο στην πράξη
Δρ. Τζωρτζίνα Αθανασίου, διδάκτωρ Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Σορβόννης
Όταν οι κυρίες Δήμητρα Μητρέντση και Λουκία Ορφανίδου ολοκλήρωσαν το θεατρικό έργο «Μηχανορραφήματα, μια περιπέτεια αλλιώς», είχα την τιμή να απευθυνθούν σε εμένα με την επιστημονική μου ιδιότητα ώστε να συζητήσουμε περί του έργου. Μόλις ολοκλήρωσα τη μελέτη του θεατρικού, η σύνταξη μιας επιστολής προς το ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας, φάνηκε να είναι η σωστή επιλογή επιθυμώντας να επιβραβεύσω μια «αξιέπαινη δουλειά εργατικών ανθρώπων» όπως χαρακτηριστικά αναφέρω σε αυτήν.
Ακολούθως, παραθέτω την επιστολή με τη σύμφωνη γνώμη του κ. Μαυροκεφαλίδη, ο οποίος ήταν και ο παραλήπτης της.
«Οι συγγραφείς εμπνέονται το θέμα τους συνδέοντάς το με το μήνυμα που θέλουν να περάσουν στο κοινό. Φαίνεται μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας ο μίτος που συνδέει την αρχή με το τέλος καθώς και τα ενδιάμεσα γεγονότα- περιπέτειες οι οποίες έχουν λόγο ύπαρξης και δεν είναι αυθαίρετα συμβάντα με σκοπό να αποσπάσουν το γέλιο ή τη συγκίνηση χωρίς να υπάρχει νόημα σε αυτό. Η ιστορία με το ζαρκάδι, μέσω της διακειμενικότητας θυμίζει την περιπέτεια του Μικρού Πρίγκιπα (του Antoine de Saint Exupery) και της αλεπούς.
Δεν πρόκειται για ένα στείρο θεατρικό έργο που αποσκοπεί στην απλή έκφραση μιας ιδέας. Οι στίχοι και η μουσική της κυρίας Μητρέντση επενδύουν συναισθηματικά το κείμενο προσδίδοντάς του μια επιπλέον αξία καθώς απογυμνώνουν τα συναισθήματα που έχουν δημιουργηθεί επί σκηνής. Οι στίχοι είναι αισιόδοξοι: «Τον κόσμο θα έφτιαχνα από την αρχή/ Γεμάτο ελπίδα κι αγάπη μαζί/ Το γέλιο θα άπλωνα στη γειτονιά/ Να ‘ρθουν να καθίσουν κοντά τα παιδιά/ Και να’ ναι όλα χρωματιστά» («Η Συσκευή»). Οι στίχοι είναι αλληγορικοί, όπως στο «Μοιρολόι», και σε κάνουν να αναπολήσεις τί μπορείς να ξαναζήσεις «Πώς θα’ θελα να ξαναζήσω/ Κάθε στιγμή απ’ την αρχή./ Εγωισμούς πίσω να αφήσω/ Και μια ελπίδα μοναχή/ Να κάνει πάλι την αρχή» («Εγώ κι η μοναξιά»).
Το κείμενο και τα τραγούδια υπηρετούν την πλοκή της οποίας εφαλτήριο είναι κάθε φορά αινίγματα που έχουν συνταχθεί σε ρίμα. Οι μικροί και μεγάλοι θεατές περνούν κατ’ αυτόν τον τρόπο ομαλά και αβίαστα από το ένα συναίσθημα στο άλλο αδημονώντας για τη συνέχεια της περιπέτειας. Μια περιπέτειας της οποίας η εξέλιξη δεν παρουσιάζει νεκρούς χρόνους καθώς οι διάλογοι είναι γρήγοροι, σχεδόν στιχομυθίες, με κίνηση επί σκηνής, και διαδοχικά γεγονότα. Άλλωστε, μετά την παρουσίαση των πρωταγωνιστών και τη γνωριμία με το σκηνικό, ακολουθεί ο σεισμός (Σκηνή 2) χάρις στον οποίο ξεκινά το κουβάρι της ιστορίας. Αμείωτο μένει και το χιούμορ στους διαλόγους που κάνει τους θεατές να ταλαντεύονται μεταξύ χαμόγελου και συγκίνησης.
Η σύλληψη της ιδέας από τις συγγραφείς και η υλοποίησή της, τα τραγούδια, ο μίτος, η μουσική, οι διάλογοι, φαίνονται από την αρχή να ήταν ξεκάθαρα στα μάτια τους. Πέρα από τη ποιότητα του μηνύματος και τη συγκίνηση που αποπνέουν οι στίχοι, παρατηρώ και μια σαφή εικόνα ως προς τη σκηνοθετική απόδοση του έργου. Οι σκηνοθετικές οδηγίες, θα διευκολύνουν οποιονδήποτε επιθυμήσει να ανεβάσει το έργο να το αποδώσει όσο πλησιέστερα γίνεται στην αρχική σύλληψη του συνόλου από τις δημιουργούς του «Σκοτάδι επί σκηνής. Φώτα πλατείας. Μουσική. (…) σ’ ένα κόκκινο λαγκάδι» (Σκηνή 5η). Ως τελευταία παρατήρηση, επιθυμώ να προσθέσω πως οι συγγραφείς δε λησμονούν τον ρόλο του κοινού, ευνοώντας μέσα από τις παρατηρήσεις τους την ανάπτυξη διαπεραστικότητας μεταξύ σκηνής και πλατείας.
Η ανάγνωση του έργου κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μου. Είμαι σίγουρη πως η μεταφορά του στο σανίδι θα του προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη αξία καθώς, όπως κάθε θεατρικό έργο, επιτάσσει την πολυφωνία και την κίνηση. Η παραγωγή της παράστασης αυτής θεωρώ πως θα προσθέσει στα πολιτισμικά δρώμενα καθώς αποτελεί σοβαρό πόνημα από επαγγελματίες ενήλικες με αγαθό κίνητρο την Παιδεία μέσω της Τέχνης.»
Και αυτά, τα έγραψα, πριν δω τον λόγο πράξη. Και πριν δω τη σκηνή να πάλλεται. Η κα Δήμητρα Μητρέντση, μάλλον μπήκε σαν αστέρι στη ζωή μου για να μου υποδείξει τα ταλέντα που δεν έχω. Ευτυχώς χαρίστηκαν απλόχερα σε εκείνη και έτσι βγαίνουμε όλοι κερδισμένοι.
Δήμητρα και Λουκία, «Αγάπη δώσε, αγάπη νιώσε….»
Δρ. Τζωρτζίνα Αθανασίου
