«Τα ζώα στη Φάτνη του Χριστού» / γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων  περνώντας το μεσημέρι από την πλατεία Εληάς στη Βέροια, το μάτι μου έπεσε αριστερά, στη φάτνη που στήθηκε εκεί…

Ομοιώματα του Χριστού, της Παναγίας, του Ιωσήφ, των μάγων, δυο αρνάκια καθισμένα δεξιά του νεογέννητου θείου βρέφους κι ένα άλλο ομοίωμα ζώου που έμοιαζε με άλογο, ή καμήλα, καθισμένο  κι αυτό αριστερά, δίπλα στον μικρό Χριστό.
Απουσίαζαν οι βοσκοί. Συνήθως οι βοσκοί, φαίνεται, ως πιο… παρακατιανοί, δεν εμφανίζονται στις  φάτνες…

Και μπροστά στα πόδια του μικρού Χριστού  τρία ζωντανά πλάσματα μοιράζονταν αυτή τη φάτνη.

Ήρεμα και ασφαλή κοιμόταν του καλού καιρού…

Τα γνωρίζω!
Περιφέρονται στην πόλη και τον χειμώνα, απελπισμένα ψάχνουν για κάποιες απάνεμες γωνιές να περάσουν τη νύχτα τους…

Παρότι τα φώναξα και χάιδεψα μάλιστα τον έναν που ήτανε πιο κοντά μου, δεν κουνήθηκαν.

Ήταν τόση η απρόσμενη ευτυχία, να έχουν επιτέλους μία γωνίτσα ζεστή… μία στέγη!

Με συγκίνησε ιδιαίτερα αυτή η εικόνα με τα τρία αδέσποτα σκυλιά…
Συμβολική η  παρουσία τους… Και δεν τα ενόχλησε κανείς, ούτε τα έδιωξε, τουλάχιστον όσο εγώ ήμουν εκεί.

Ποιο είναι το νόημα της γέννησης του Χριστού;

Ο Χριστός γεννήθηκε σε πολύ ταπεινές συνθήκες..

Θα παραθέσω εδώ ένα μικρό απόσπασμα από το διήγημα του Νίκου Ψιλάκη, «Μία γέρικη ελιά στη φάτνη του Χριστού.»

«Έκανε πολύ κρύο τη βραδιά που γεννήθηκε ο Χριστός.

Ο σπήλιος ήτανε παγωμένος και τα ζωντανά βαραναπνέανε για να ζεστάνουν με την αναπνιά τους το μωρό.

Η Παναγία δεν εκάτεχε είντα να κάμει.

Ήτανε κουκουλωμένη δίπλα στη μαντζαδούρα σκεφτόταν να καταφέρει να ξημερωθεί, να μην ξεπαγιάσει το μωρό.

Απάνω στην ώρα ο Ιωσήφ σκέφτηκε ν’ ανάψει φωτιά και να σπάσει λίγο την παγωνιά.

Μα πού ξύλα;»

Ως άνθρωπος που μέχρι το τέλος της παρουσίας του στη γη το ενδιαφέρον του είναι ο λαός, οι απλοί και φτωχοί άνθρωποι, ο Χριστός ενστερνίστηκε την ταπεινότητα και την αγάπη για όλους, ανεξάρτητα από καταγωγή και κοινωνική τάξη…

Έζησε ταπεινά και υπέστη για τις ιδέες του και τις διδαχές του, ειρωνείες,

προκλήσεις επιθετικές, μέχρι τη Σταύρωσή του…

Στη Φάτνη τα ζώα είναι παρόντα και προσφέρουν ζεστασιά δείχνοντας αυτήν την ταπεινότητα της Γέννησης Του.

Είναι τα πρώτα ζωντανά πλάσματα που παρίστανται … Αυτά τα πλάσματα είναι οι μόνοι μάρτυρες στη Γέννηση.

Η φάτνη συγκινούσε και θα  συγκινεί τα μικρά παιδιά που ακόμη η αθωότητα καθορίζει τα συναισθήματά τους και η φαντασία τους δημιουργεί εικόνες ζωντανές και τρυφερές…

Το έθιμο της φάτνης λέγεται ότι αναβίωσε από τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης το 1223, όταν κάποια Χριστούγεννα έφτιαξε μία υπαίθρια φάτνη χρησιμοποιώντας, μάλιστα, αληθινά ζώα…

Σήμερα υπάρχουν κατασκευές φάτνης από μέταλλο, ξύλο, πηλό κι άλλα πιο σύγχρονα υλικά…

Τις τοποθετούσαμε και τις τοποθετούμε στη βάση του χριστουγεννιάτικου δέντρου.

Η Παναγία, ο Ιωσήφ, οι μάγοι, οι βοσκοί, τα πρόβατα, το βόδι, το γαϊδουράκι…

Στη Δύση μαζί με τους βοσκούς στη φάτνη εμφανίζεται και ένας σκύλος.

Πάντα παρόντα τα ζώα και στις βυζαντινές εικόνες της Γέννησης τους Χριστού.

Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις για το τι συμβολίζουν τα ζώα στις εικόνες αυτές…

Θεολογικά η παρουσία των ζώων είναι καθαρά συμβολική…

Για μένα στη φάτνη συνδέονται με μία άλλη διάσταση που έχει να κάνει με το πώς αντιμετωπίζει τα ζώα ο άνθρωπος

Τα ζώα δεν είναι απλά αντικείμενα που όπως πιστεύουν πολλοί δημιουργήθηκαν για να υπηρετούν ποικιλοτρόπως  τον άνθρωπο, αλλά είναι όντα έμβια όπως ο άνθρωπος που νιώθουν και έχουν ανάγκες..

Τα ζώα στη φάτνη της Γέννησης περνάνε το μήνυμα αυτής της διάστασης.

Η παρουσία τους εκεί μας υπενθυμίζει ότι και εμείς ως πλάσματα φθαρτά ανήκουμε στη φύση στην οποία οφείλουμε να δείχνουμε συμπόνια και σεβασμό …

Την Τετάρτη, παραμονή Πρωτοχρονιάς και τα πυροτεχνήματα θα σκορπίσουν τρόμο !
Αυτό πάλι με τα πυροτεχνήματα;

Παντρεύονται , έχουν μια ιδιωτική γιορτή … πυροτεχνήματα!
 Επίδειξη γοήτρου και οικονομικής ευμάρειας…

Τι προκαλούν στα δεσποζόμενα και μη, τα πυροτεχνήματα.
Φόβο και Άγχος: Πανικό, τρόμο, «πάγωμα», φυγή.

Σωματικές αντιδράσεις: Σιελόρροια, ταχυκαρδία, γαβγίσματα, ούρηση/αφόδευση, γαστρεντερικές διαταραχές.

Τραυματισμοί: Από ατυχήματα κατά τη φυγή ή από εγκαύματα.

Απώλεια της ζωής τους.
Πηδούν από τα μπαλκόνια ή από τα κάγκελα, χάνονται κι άλλα σκοτώνονται .

Απώλεια ακοής: Οι εκρήξεις (έως 190 dB) μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στην ευαίσθητη ακοή τους.

Τοξικότητα: Τα χημικά σωματίδια είναι επικίνδυνα αν εισπνευστούν ή καταποθούν.

Γενικότερα επηρεάζονται όλα τα ζώα, ακόμη και τα άγρια ζώα που ζούνε περιμετρικά της πόλης.

Τα πουλιά τρομάζουν τόσο, που πέφτουν πάνω σε εμπόδια με ολέθρια αποτελέσματα…
Ο θόρυβος των πυροτεχνημάτων μπορεί να προκαλέσει στα πουλιά ταχυκαρδία και ακόμη και θάνατο από τρόμο. Εξαιτίας του  άγχους που βιώνουν, συχνά εγκαταλείπουν προσωρινά ή μόνιμα τις φωλιές τους.

Ο αποπροσανατολισμός και ο πανικός από τα πυροτεχνήματα μπορεί να τα  αναγκάσουν  να πέσουν σε κτίρια ή να πετάξουν προς τη θάλασσα. Τα αποδημητικά πτηνά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο κατά τις εκρήξεις. Πολλά είδη που φεύγουν από τις φωλιές τους λόγω των ήχων δεν ξέρουν πώς να επιστρέψουν σ’ αυτές μόλις τελειώσει ο θόρυβος και έτσι αφήνουν τα μικρά τους αβοήθητα.

Τα άλογα επίσης…
Εξαιτίας του πανικού που βιώνουν, μπορεί να πηδήξουν φράχτες, να τρέξουν προς επικίνδυνες περιοχές με αποτέλεσμα ακόμα και να χτυπηθούν από κάποιο διερχόμενο όχημα…

Είναι σα να ζούμε σε ένα δεύτερο Μεσοπόλεμο όπου ο «Άρτος και τα Θεάματα» έχουν τοποθετηθεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος.

Ευχής έργον θα ήταν, αλλά μοιάζει μάλλον ουτοπικό, αφού δεν πρόκειται να απαγορευθούν, τουλάχιστον να είναι αθόρυβα. Υπάρχουν και αθόρυβα πυροτεχνήματα…
Μπορεί η κατάλληλη μουσική να συνοδεύσει με επιτυχία την αθόρυβη παρουσία τους…

καλή χρονιά!
χρόνια πολλά!
ειρήνη στον κόσμο…

Ει. Δα.

–

Φαρέτρα