«Παράνομος λαθρομετανάστης που εισβάλει στη χώρα πρέπει να συλλαμβάνεται και να οδηγείται σε κλειστά κέντρα» είπε, ανάμεσα στα άλλα για το μεταναστευτικό ζήτημα, πολιτικός αρχηγός κόμματος και τόνισε: «Όταν είσαι σοβαρή χώρα κάνεις διακρατικές συμφωνίες, όχι κάνουμε τον κλέφτη υδραυλικό αντί να τον συλλάβουμε και να τον στείλουμε σε Γυάρο και Μακρόνησο».
Τι εννοεί άραγε;
Γιατί στη Γυάρο και στη Μακρόνησο;
Πώς επιλέχθηκαν αυτά τα νησιά ανάμεσα σε τόσα άλλα;
Άραγε οι ιστορικές μνήμες αυτών των δύο πολύπαθων νησιών επηρέασαν αυτήν την επιλογή;
Τι σημαίνει πατριώτης;
Αν μετρήσιμος είναι ο πατριωτισμός, να δημοσιοποιηθούν οι έρευνες και τα αποδεικτικά στοιχεία…
Όχι γενικά και αόριστα…
Να γίνουμε γνώστες και να αναρωτηθούμε για παράδειγμα…από το 1 έως το 5, σε ποιο κουτάκι θα μας βάζανε;
Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε πάλι την επέτειο του ΟΧΙ…
Η Ελλάδα πέφτει στην μπότα του ναζιστικού άξονα τον Απρίλιο του 1941, μετά από ηρωικές μάχες του λαού στα βουνά της Πίνδου που ήχησαν από «Αέρα!», ξορκίζοντας τον θάνατο, δίνοντας ζωές και σώματα στα βλήματα του εχθρού που και τότε κανόνιζε τις τύχες του κοσμάκη, για να κερδίσουν πάλι τα μεγάλα τζάκια…
Αυτά που σιμποδαύλισαν τον εμφύλιο στην ταλαιπωρημένη από πείνα και φτώχεια Ελλάδα μας.
Εμείς δε γιορτάζουμε την απελευθέρωση της Ελλάδας, αλλά το ξεκίνημα ενός πολέμου οδυνηρού.
Σε αυτόν τον πόλεμο με αυταπάρνηση, φιλοπατρία και ιδανικά, γυναίκες και άντρες έβαζαν το κεφάλι τους στον ντορβά καθημερινά…
Μυστικοί τηλέγραφοι, προκηρύξεις, συνθήματα στους τοίχους, πυροβολισμοί, λαβωμένοι στο έδαφος, άλλοι συνεχίζουν να τελειώσει το σύνθημα που θα ενδυναμώσει τους Έλληνες, να ενημερώσουν τους συνδέσμους για τις προθέσεις του εχθρού…
Να οργανώσουν σαμποτάζ, να πολεμήσουν σώμα με σώμα…
Άλλοι πάλι ψηλά στα βουνά, σε συνθήκες δυσβάσταχτες πολλές φορές, οργανώνουν τη δική τους αντίσταση με αγώνες ποικίλους …
Με τη δύναμη του πνεύματος και του σώματος που σκληρά δοκιμάστηκε χρόνια.
Οι αντάρτες που σαν τους Κλέφτες του 21 έφεραν τη λευτεριά.
Με αγώνες ηρωικούς, ναι! ήταν ηρωικοί αυτοί οι αγώνες! Eμείς, θεωρητικά μόνο μπορούμε, νομίζω, να τους κατανοήσουμε…
Οι Γερμανοί υποχώρησαν και η χαρά έγινε πόνος, γιατί αλλιώς οι μεγάλες δυνάμεις σκόπευαν να σκηνοθετήσουν το τέλος…
Και μια μεγάλη ελκώδης πληγή έχθρεψε αδέρφια με κοινή πατρίδα σε ένα πολεμικό παιχνίδι, προμελετημένο έγκλημα…
Διαίρει και βασίλευε!
Και να πάλι το ερώτημα!
Γιατί στη Μακρόνησο και στη Γυάρο;
Ποια απειλή, ποια υπενθύμιση υποβόσκει;
Θέλω να πιστεύω καμία!
Κι ότι το παράδειγμα έγινε εντελώς τυχαία και εν τη ρύμη του λόγου…
Στη Μακρόνησο…
Η Μακρόνησος ένα ακατοίκητο και βραχώδες νησί παράλληλα με την ανατολική ακτή της Αττικής..
Από το 1922- 1923, λειτούργησε ως λοιμοκαθαρτήριο.
Μεταφέρθηκαν πρόσφυγες από τη Ρωσία και τον Πόντο την άνοιξη του 1922 και παρέμειναν σε καραντίνα εκεί μέχρι να αποφασιστεί ή μεταφορά τους αλλού…
Απ’ αυτούς οι δώδεκα χιλιάδες εξοντώθηκαν από αρρώστιες όπως τύφο, πανούκλα και χολέρα. Μαζί τους πέθαναν επίσης και δεκατρείς από τους δεκαπέντε συνολικά γιατρούς που τους νοσήλευαν.
Στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων φυλακίστηκαν εκεί χιλιάδες μουσουλμάνοι, αιχμάλωτοι πολέμου.
Και όταν οι εξόριστοι και αφορισμένοι Έλληνες του εμφυλίου κατασκεύαζαν το στρατόπεδο το 1948, βρήκαν εκατοντάδες τάφους αιχμαλώτων..
«Η Μακρόνησος έγινε το κολαστήριο των εξόριστων Ελλήνων, που έμειναν εκεί από την άνοιξη του 1947, έως το 1949 που τελείωσε ο εμφύλιος.
Το όνομα του στρατοπέδου ήταν «Οργανισμός Αναμόρφωσης της Μακρονήσου», ο «Νέος Παρθενώνας». Σκοπός του ήταν αυτό που περιγράφεται στο αρχικό εισηγητικό σημείωμα που εκδόθηκε την πρωταπριλιά του 1946!
«Αποφασίζεται ο περιορισμός των αριστερών στρατευσίμων εις ορισμένα στρατόπεδα δια να υποστούν αποτοξίνωσην. Όλες οι στρατιωτικές μονάδες δέον όπως εκκαθαριστούν από αριστερίζοντες ή υπόπτους αριστερισμού.»
Άλλοι πολιτικοί της εποχής χαιρέτησαν τη λειτουργία αυτού του έργου στη Μακρόνησο με χαρά κι αισιοδοξία.
Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος αναφέρθηκε σε αυτό «ως αναρρωτήριο ψυχών», «συνέχιση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού», «εθνική κολυμβήθρα» και «νέα Εδέμ στα μάτια της ελληνικής Ιστορίας». Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ανέφερε ότι «στη Μακρόνησο αναγεννάται η Ελλάς ωραιοτέρα στην ψυχή των Ελλήνων».
Δεν ήταν απλά ένας τόπος εξορίας… ήταν ένα κολαστήριο
Δεν θέλω να μπω σε πιο θλιβερές λεπτομέρειες!
Όμως δεν μπορώ να μην αναφερθώ σε αυτά που οι ίδιοι εξόριστοι δήλωσαν για τα βασανιστήριά τους… Για το ξύλο με σύρματα και καδρόνια και ξύλα από μπαμπού, για τη φάλαγγα, για την ψυχρολουσία, την έκθεση στον ήλιο και στο κρύο και το κάψιμο με πυρωμένα σίδερα και τσιγάρα, για τα πολύωρα καψόνια, την ορθοστασία και το κουβάλημα βράχων… την ακινησία…
Από εκεί, πέρασαν και χιλιάδες απλοί άνθρωποι που έζησαν μέσα σε έναν εφιάλτη δίχως τέλος.
πηγή(reader 29.02.24
Νίκος Δεμισιώτης)
Πολλοί από αυτούς ήταν Έλληνες που πολέμησαν για την πατρίδα κάνοντας αντίσταση σε όλη τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και ανάμεσα τους σπουδαίες προσωπικότητες των Ελλήνων, όπως ο Λάκης Σάντας…
Αυτός που τη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941 θα κατεβάσει μαζί με το φίλο του Μανώλη Γλέζο τη
χιτλερική σημαία από το βράχο της Ακρόπολης!
Παρέα με την Μακρόνησο πάντα και η Γυάρος…
Γυάρος …
Νησί των Κυκλάδων μεταξύ Άνδρου και Κέας… Ακατοίκητο σήμερα.
Νωπές είναι οι μνήμες, κοντινό αυτό το παρελθόν και έχουμε ακούσει ιστορίες από ανθρώπους που τη γνώρισαν καλά…
Φυλακισμένες και βασανισμένες γυναίκες από τη χούντα
Η Γυάρος ήταν τόπος εξορίας ακόμη και στην αρχαιότητα.
Ο Αυτοκράτορας Τιβέριος εξόρισε εκεί τον ανθύπατο Σιλανό.
Ακολούθησαν και άλλοι αμέτρητοι μετά από αυτόν κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας .
Από τότε το νησί αυτό, γνωστό ήταν ως τόπος φρίκης…
Ένα νησί άνυδρο, άγονο χωρίς λιμάνια, με δυνατούς ανέμους όλο τον χρόνο. Σύμφωνα με μαρτυρίες, το φαγητό ήταν λιγοστό και συχνά χαλασμένο και η λειψυδρία αποτελούσε μάστιγα για τους κρατούμενους…
Πού να φτάσει καράβι με τρόφιμα!
Συχνά οι δυνατοί αέρηδες δεν το αφήναν να πλησιάσει και οι κρατούμενοι έμεναν νηστικοί για μέρες.
«Τον Ιούλιο του 1947, και ενώ εξελίσσεται ο εμφύλιος πόλεμος, η κυβέρνηση αποφασίζει τη σύλληψη και φυλάκιση των πολιτικών της αντιπάλων. Εκατοντάδες κρατούμενοι μεταφέρονται στους όρμους του ακατοίκητου νησιού της Γυάρου. Τότε ξεκινά και η κατασκευή των εγκαταστάσεων. Η κατασκευή πραγματοποιείται από τους ίδιους τους φυλακισμένους, σε απάνθρωπες συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας, απειλών και σωματικής βίας, κάτω από καυτό ήλιο, βροχή, υγρασία και τον άγριο αέρα του Αιγαίου. Απώτερος σκοπός ήταν η ψυχική εξόντωση και η σωματική εξάντληση των εξορισθέντων, όχι η ίδια η κατασκευή.
Αρχικά πραγματοποιήθηκε εκβραχισμός και μεταφορά πέτρας για το κτίσιμο φυλακίων και τοιχίων. Στη συνέχεια, στον 4ο όρμο, κατασκευάστηκαν αναρρωτήριο, αποθήκες και ηλεκτροπαραγωγική μονάδα. Το μεγαλύτερο κτίριο είναι αυτό των φυλακών.
Χιλιάδες κυβικά μέτρα βράχου σκάφτηκαν με τα χέρια, για να ισοπεδωθεί ο χώρος σε τέσσερα επίπεδα και να ανεγερθεί το τερατώδες κτίριο. Το κεντρικό κτίριο ακολουθεί το αρχιτεκτονικό ύφος των φυλακών της κεντρικής Ευρώπης, καταλαμβάνει περίπου 11 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα γης και είναι ακόμη και σήμερα το μεγαλύτερο οικοδόμημα στις Κυκλάδες.
Είναι σχεδιασμένο ώστε να μην έχει καμία μόνωση: Διαθέτει τοίχους από συμπαγές τούβλο και δίριχτη τσιμεντένια στέγη, για να είναι ζεστό το καλοκαίρι και κρύο το χειμώνα. Ο αριθμός των φυλακισμένων τα πρώτα έτη ήταν πάνω από 10.000 άτομα που διέμεναν στους όρμους σε αντίσκηνα.» (Ηώ Σταυρίδη )
«Η χρήση του ως τόπου εξορίας και φυλάκισης έγινε κυρίως στα διαστήματα 1947-1952, 1955-1961 και κατά τη στρατιωτική δικτατορία στην Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα από το 1967 έως το 1974, το νησί έγινε τόπος εξορίας αντιφρονούντων, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, εγκύων γυναικών ακόμα και ανήλικων παιδιών, που εδραίωσαν περαιτέρω την κληρονομιά της Γυάρου ως τόπο μαρτυρίου και πολιτικής καταστολής.»
(Βικιπαίδεια)
Είναι συγκλονιστική η περιγραφή στα 1995 της Λαρισαίας αγωνίστριας Σούλας Καρανίκα, διπλωματούχας αδελφής νοσοκόμας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, που έζησε τη φρίκη της εξορίας στη Γυάρο:
«Η μεταχείριση των γυναικών ήταν πιο σκληρή σε σχέση με τους άντρες. Σημεία των καιρών. 280 γυναίκες στοιβαγμένες η μία πάνω στην άλλη, σε ένα στενό χώρο. Και μέσα σε ποντίκια, ποντίκαρους, σκορπιούς, σκουλήκια. Άλλωστε μόνο αυτά είχε το ξερονήσι. Και λίγα αγριοκούνελα που τα ημερέψαμε…»
Εδώ το φως ( Από τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας που έγραψε ο Γ. Ρίτσος, τον Σεπτέμβριο του 1968, όντας εξόριστος στη Λέρο)
Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει
μηδέ αλυσίδα στου Ρωμιού και στου αγεριού το πόδι
Εδώ το φως εδώ ο γιαλός χρυσές γαλάζιες γλώσσες
στα βράχια ελάφια πελεκάν τα σίδερα μασάνε
καλή εβδομάδα με υγεία!
Ει. Δα.
–
