“Μαθητές, εκπαιδευτικοί και διδακτέα ύλη στα «σαγόνια» της Τράπεζας Θεμάτων” γράφει ο Χρήστος Κάτσικας

Ο σχολικός χρόνος δεν είναι για τους εκπαιδευόμενους, απλώς, χρόνος προετοιμασίας για τη ζωή ούτε είναι, απλώς, χρόνος εργασίας για τους εκπαιδευτικούς. Είναι χρόνος ζωής…

Έχει γίνει μέρος της εκπαιδευτικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια η αποστολή Εγκυκλίων με τις οποίες καλούνται οι εκπαιδευτικοί να ολοκληρώσουν την διδακτέα-εξεταστέα ύλη μέχρι την λήξη των μαθημάτων, ενώ οι Διευθυντές/ντριες των σχολικών μονάδων σε συνεργασία με τους Συλλόγους Διδασκόντων παρακαλούνται, όπου παρατηρείται καθυστέρηση στη διδασκαλία των μαθημάτων που εξετάζονται στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις, να διευκολύνουν την ολοκλήρωση της εξεταστέας ύλης των «γραπτώς» εξεταζομένων μαθημάτων, αναμορφώνοντας το ωρολόγιο πρόγραμμα.

Στην Εγκύκλιο που ήρθε αυτές τις μέρες στα Λύκεια τονίζεται:

 Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την εξεταστέα ύλη μέχρι τη λήξη των μαθημάτων.

 Υπεύθυνοι για την ολοκλήρωση της ύλης είναι οι διδάσκοντες/-ουσες. Οι Σύμβουλοι Εκπαίδευσης ελέγχουν την πορεία της εξεταστέας ύλης.

 Oι Διευθυντές/-ντριες των Γενικών Λυκείων σε συνεργασία με τους συλλόγους διδασκόντων/-ουσών να προβαίνουν σε αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με σκοπό την ολοκλήρωσή της.

Δείτε εδώ την Εγκύκλιο

Μαθητές και Εκπαιδευτικοί στα «σαγόνια» της εξεταστέας ύλης… ελέω Τράπεζας Θεμάτων!

Στο Έγγραφο του ΥΠΑΙΘ ορίζεται ότι «υπεύθυνοι για την ολοκλήρωση της ύλης είναι οι διδάσκοντες». 

Με λίγα λόγια το ΥΠΑΙΘ μεταθέτει αποκλειστικά στους εκπαιδευτικούς την ευθύνη για την ολοκλήρωση της ύλης, παρά το γεγονός ότι μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί εκφράζουν με κάθε τρόπο την αγωνία αλλά και την διαμαρτυρία τους για τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί για παράδειγμα με τα κενά εκπαιδευτικών. Να θυμίσουμε ότι χιλιάδες μαθητές άρχισαν να διδάσκονται κάποια μαθήματα ένα και πλέον μήνα μετά την έναρξη του σχολείου ενώ υπάρχουν άλλοι που ακόμη περιμένουν να προσλάβει το υπουργείο Παιδείας αναπληρωτές.

Και αν μέχρι τώρα η ανελαστικότητα στο θέμα της ολοκλήρωσης της εξεταστέας ύλης υπήρχε αναφορικά με την ύλη των Πανελλαδικών Εξετάσεων, τα τελευταία τέσσερα χρόνια “για τα μάτια” της Τράπεζας Θεμάτων το ΥΠΑΙΘ ορίζει ακόμη και αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με στόχο “την έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση της εξεταστέας ύλης”. Προφανώς όλα γίνονται για την “έγκαιρη” και όχι για την “αποτελεσματική” ολοκλήρωση της ύλης ενώ εμμέσως όποιο μάθημα δεν εξετάζεται θεωρείται ότι μπορούν να του αφαιρεθούν ώρες και μέρες για την ολοκλήρωση των εξεταζόμενων μαθημάτων.

Τι επιμελώς «ξεχνούν» οι αρχιερείς της εκπαιδευτικής κανονικότητας;

– Ότι είναι οι ίδιοι που άφησαν για μια ακόμη χρονιά τα σχολεία με υπερφορτωμένες τάξεις μια σχολική διαδικασία που προχωρούσε και προχωρά με πολλά εμπόδια λόγω των ειδικών συνθηκών που έχουν διαμορφωθει. 

– Ότι είναι οι ίδιοι που άφησαν δεκάδες εκατοντάδες σχολεία και χιλιάδες μαθητές χωρίς εκπαιδευτικούς για μεγάλα χρονικά διαστήματα και αυτό μπορεί κανείς εύκολα να το διαπιστώσει απλά κοιτάζοντας τις διάφορες φάσεις προσλήψεων αναπληρωτών εκπαιδευτικών για να καλύψουν ισάριθμα εκπαιδευτικά κενά που «έχασκαν» μέρες και εβδομάδες.

Επί της ουσίας, επιβάλουν στα σχολεία την όπως-όπως κάλυψη της εξεταστέας ύλης ή την αναμόρφωση του προγράμματος, πολλαπλασιάζοντας τις ώρες των εξεταζόμενων μαθημάτων  εις βάρος των άλλων μαθημάτων και των μαθητών των άλλων τάξεων. Για χάρη της εξεταστέας ύλης και της Τράπεζας Θεμάτων που τροφοδοτείται από αυτήν  οι μαθητές της Α΄ και Β΄ και Γ΄ Λυκείου θα πρέπει «χωνέψουν» σε λίγο χρόνο όσα θα έπρεπε να διδαχθούν σε περισσότερο.

 Η «παιδαγωγική» φιλοσοφία του υπουργείου Παιδείας

Αυτή είναι λοιπόν η «παιδαγωγική» φιλοσοφία του υπουργείου Παιδείας. Απαιτούν να γίνει ένα πασάλειμμα σε όλες τις τάξεις, ίσα για να φαίνεται ότι βγήκε η ύλη, για να επιβάλουν την τράπεζα Θεμάτων που τρέφεται από την εξεταστέα ύλη και να θερίσουν τους αδύναμους.

Είναι φανερό ότι το «τρέξιμο» στην εξεταστέα ύλη» ήταν και παραμένει ένα μεγάλος βραχνάς. Αγνοεί το Υπουργείο Παιδείας ότι στα περισσότερα μαθήματα η εξεταστέα ύλη μόνο τυπικά μπορεί να ολοκληρωθεί λόγω του αυξημένου όγκου της; Όχι βέβαια. Φυσικά το γνωρίζει αλλά δεν το απασχολεί καθώς είναι της αντίληψης ότι «το να “βγάλεις” την ύλη είναι αξία. Το να μορφώσεις μαθητές είναι απλώς ξεπερασμένη ιδεοληψία».

Και αν το Υπουργείο Παιδείας ορίζει ότι «όπου παρατηρείται καθυστέρηση στη διδασκαλία των μαθημάτων που εξετάζονται στις προαγωγικές εξετάσεις και απολυτήριες εξετάσεις παρακαλούνται οι Διευθυντές των Γενικών Λυκείων σε συνεργασία με τους συλλόγους διδασκόντων να προβαίνουν σε αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με σκοπό την ολοκλήρωσή της», όσοι αναπνέουν την κιμωλία μέσα στην τάξη γνωρίζουν ότι η γνώση δεν είναι ένα πιάτο φαγητό που μπορεί κανείς να το φάει με μια κουταλιά αρκεί να του δοθεί μεγάλο κουτάλι.

Στοιχειώδη γνώση να έχει κάποιος για την κατάσταση στις σχολικές τάξεις και για τους όρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της μάθησης αντιλαμβάνεται ότι η επιτάχυνση στην παράδοση της ύλης έχει καταστρεπτικές συνέπειες καθώς χιλιάδες μαθητές που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τους επιβαλλόμενους εντατικούς ρυθμούς αποθαρρύνονται και ενσωματώνουν την ήττα.

Συνέπειες όμως υπάρχουν και για τον εκπαιδευτικό που μπορεί να οδηγηθεί γρήγορα στην απώλεια του παιδαγωγικού του ρόλου, του δασκάλου εμψυχωτή, καθώς θα σπρώχνεται να μετεξελιχθεί σε μικρόψυχο ελεγκτή, έναν συμβολαιογράφο επιδόσεων, εξεταστή, επιτηρητή, διορθωτή, έναν κακοπληρωμένο τεχνικό χωρίς διάθεση και χαμόγελο.

Ο συνωστισμός της εξεταστέας ύλης και του σχολικού χρόνου

Παντού χρονικές προδιαγραφές: έναρξη, λήξη, διάρκεια, κουδούνι, έγκαιρη προσέλευση, πρωινή ώρα, τελευταία ώρα, διάλειμμα.

Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, γράφει ο Πανεπιστημιακός Γιώργος Μαυρογιώργος, γιατί πρέπει οι εκπαιδευτικοί να μετατρέπονται σε  δρομείς της ταχύτητας στη δράση για να «ολοκληρώνουν» έγκαιρα τη διδακτέα ύλη, χωρίς να μένει χρόνος για το δρόμο αντοχής του στοχασμού. Η αγωνία της «ολοκλήρωσης» της ύλης εξορίζει τη σοφία και την ηδονή της βραδύτητας. Γιατί τόση ομηρία στην έμμονη ιδέα της «ολοκλήρωσης» σε καθορισμένα χρονικά πλαίσια;

Πώς να στεγαστεί η έμπνευση και η απόλαυση στην κατάκτηση της γνώσης στο σχολείο, κάτω από αυτές τις συνθήκες; Τράπεζες, Δεξιότητες, αριστεία, αξιολόγηση, εξετάσεις με θεματοδότες, διακρίσεις, ανταγωνισμός, μας έχουν πνίξει…

Η επιβράδυνση δεν είναι απώλεια. Δίνει χώρο στο μυαλό και στην καρδιά που υφαίνουν τη ζωή. Ο σχολικός χρόνος δεν είναι για τους εκπαιδευόμενους, απλώς, χρόνος προετοιμασίας για τη ζωή ούτε είναι, απλώς, χρόνος εργασίας για τους εκπαιδευτικούς. Είναι χρόνος ζωής…