Γιάννης Χαριτίδης: «Το “Ναυάγιο” είναι οι ηθοποιοί του – Υπάρχουν σκηνές που κλαίγαμε όλοι στο γύρισμα»

Όταν ένας απόφοιτος τους τμήματος Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών του  Πολυτεχνείου και του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης» της ΑΣΚΤ, ο οποίος  «συνομιλεί» με την underground σκηνή της Αθήνας, πάει να μεταφέρει στην τηλεόραση ένα ιστορικό μυθιστόρημα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο το σχέδιο να καταλήξει σε… «Ναυάγιο».

Ο Γιάννης Χαριτίδης, είναι από τις αθόρυβες «δυνάμεις» της σύγχρονης ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής, κυρίως του κινηματογράφου.

Αν το μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη «Το ναυάγιο», το οποιο έχει ως αφορμή τη ναυτική τραγωδία του επιβατηγού «Ηράκλειον» στα ανοιχτά της Φαλκονέρας το Δεκέμβριο του 1966, «βυθίζοντας» ένα ολόκληρο νησί και την ελληνική κοινωνία στο πένθος , είναι από μόνον του συγκλονιστικό, ο Γιάννης Χαριτίδης με  αριστοτεχνικό τρόπο «πατώντας» στο σενάριο του Γιώργου Κόκουβα  καταφέρνει να «βάζει» τον τηλεθεατή στη δράση και να συμπάσχει με τους ήρωες της σειράς.

Ο σκηνοθέτης της σειρά «Το ναυάγιο» (Mega) στη συνέντευξη του στο topontiki.gr πιστώνει την επιτυχία καταρχάς στους ηθοποιούς και τους ανθρώπους πίσω από τις κάμερες.

Αφηγείστε μια ιστορία η οποία βασίζεται ίσως στη σημαντικότερη  τραγωδία στα ελληνικά ναυτικά χρονικά. Είναι εύκολο να λέτε ένα παραμύθι βγαλμένο από τη ζωή;

Όλα αρχίζουν από το βιβλίο. Έχει μια στερεή βάση. Ο Πετρουλάκης έχει δεσμό με την Κρήτη. Έκανε εκτεταμένη έρευνα, συνέλλεξε μαρτυρίες. Επομένως η εκκίνηση γίνεται από μια ασφαλή περιοχή. Και έπειτα έχει ένα καλό σενάριο. Το θέμα αφορά χιλιάδες. Η σειρά μιλά για μια τραγωδία η οποία είχε αντίκτυπο σε όλη την Κρήτη και επηρέασε όλη την ελληνική κοινωνία της εποχής.

Πράγματι, έχει δυσκολίες η αφήγηση. Οι πόλεις έχουν αλλάξει. Η ατμόσφαιρα σήμερα είναι διαφορετική.

Όμως είναι οι άνθρωποι που φέρουν το φορτίο αυτό. Οι ηθοποιοί. Πώς, για παράδειγμα, θα ανασυστήσεις την πλατεία Συντάγματος του ’60; Δεν γίνεται. Ο ηθοποιός με τις «αποσκευές» που φέρει, την ερμηνεία του, με την αντίληψη που έχει,  «περνά» την ατμόσφαιρα της εποχής στον τηλεθεατή.

Οι ηθοποιοί έχουν συναίσθηση της ευθύνης που φέρουν. Έχουν προσλαμβάνουσες ότι το κοινό ταυτίστηκε με τη σειρά διότι υπάρχουν μνήμες οι οποίες  παραμένουν νωπές, από το πιο πρόσφατο τραγικό γεγονός την σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη.

Το κυρίαρχο στοιχείο που σας κινητοποίησε για να σκηνοθετήσετε τη σειρά ποιο ήταν;

Αυτό καθαυτό το ναυάγιο. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των γυρισμάτων. Η θάλασσα. Τα κύματα. Οι πολύ καλά γραμμένοι χαρακτήρες. Η «επόμενη μέρα» της τραγωδίας. Πώς όσοι επέζησαν αλλά και οι συγγενείς πνιγμένων πορεύτηκαν.

Δύσκολο επίσης εγχείρημα η ανασύσταση της εποχής. Όλα κρίθηκαν στις λεπτομέρειες. Τουλάχιστον επί τρεις μήνες άνθρωποι στην παραγωγή σχεδόν δεν κοιμούνταν ψάχνοντας για παράδειγμα μια συγκεκριμένη γραφομηχανή, μια γυναικεία τσάντα, φόρεμα με συγκεκριμένο σχέδιο, έναν ιδιαίτερο χαρτοφύλακα.

Η σειρά έχει «σαλπάρει» στη θάλασσα της τηλεθέασης ποια είναι η έγνοια σας ως «καπετάνιος» της;

Το τηλεοπτικό τοπίο έχει αλλάξει. Υπάρχουν οι πλατφόρμες. Είναι προσβάσιμη μία πληθώρα σειρών. Το επίπεδο ανεβαίνει, «εκπαιδεύεται» ο κόσμος. Το κοινό γίνεται πιο απαιτητικό. Ζητά το καλύτερο.  Έγνοια μου είναι και παραμένει η εξέλιξη της σειράς. Να διατηρήσουμε το επίπεδο στο βρισκόμαστε και να βελτιωνόμαστε.

Έχετε φοβηθεί έστω για μια στιγμή ότι στο «Ναυάγιο» μπορεί να τα «κάνετε θάλασσσα»;

Πάντα. Και όχι στιγμιαία. Εννοείται ότι υπάρχει πίεση. Πρώτα από όλα αναμετρώμαι με τον εαυτό μου. Ο φόβος συνήθως είναι δημιουργικός. Σε κάθε τι που σου αρέσει η αρχή έχει φόβο. Όμως δεν προλαβαίνω να σκεφτώ. Ανεβαίνω στο «καράβι» και πάω. Ευτυχώς έχω καλούς συνεργάτες. Από τους ανθρώπους της παραγωγής μέχρι τους ηθοποιούς.

Το εύκολο στο «Ναυάγιο» ποιο είναι;

Αυτό που κάνουν οι συνεργάτες μου πριν το σκεφτώ . Οι ηθοποιοί έχουν πάρει όλο το βάρος του έργου πάνω τους. «Κουβαλούν» την εποχή και την τραγωδία. Εκείνοι ξέρουν το μέγεθος της τραγωδίας.

Αυτό, για εμένα, είναι το εύκολο. Το καλό καστ.

Και το δύσκολο;

Το ναυάγιο από τεχνικής άποψης και η ανασύσταση της εποχής. Τα κατάλληλα κτίρια, τα αυτοκίνητα, τα ρούχα. Όλα έπρεπε να είναι έτοιμα σε πυκνό χρόνο. Υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι, όπως προείπα, είχαν μήνες να κοιμηθούν για να υπάρχει αυτό το αποτέλεσμα.

Στα γυρίσματα μέχρι τώρα ποια σκηνή σας προκάλεσε συναισθηματική φόρτιση;

Σε σκηνές στις οποίες οι άνθρωποι μάθαιναν ότι είχαν χάσει τους δικούς τους. Υπήρχαν σκηνές που έκλαιγα και εγώ και οι συνεργάτες μου. Όταν σε συνεπαίρνει στο γύρισμα ο ηθοποιός με την ερμηνεία του, λυγίζεις. Σε πιάνει η ψυχή σου. Ακόμα και στο μοντάζ μάς έχει συμβεί.

Ο χειρότερος στη σειρά ποιος είναι;

Ο πλοιοκτήτης. Αντιμετωπίζει κυνικά την τραγωδία. Ως μια αναποδιά για την ναυτιλιακή εταιρεία του. Αλλά και ο δικηγόρος του.

Ο καλύτερος;

Δύσκολο… Υπάρχει αυτή η ψυχούλα που χάθηκε στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, η κόρη του καπεταν Στελή. Η πιο φωτεινή παρουσία. Και τη λένε και Φωτεινή. Αλλά και ο πατέρας της. Συγκλονιστικό και αξιοθαύμαστο πως βγαίνει από τη σκοτείνια της απώλειας, το βυθό του πένθους και πάει να βοηθήσει.  Υπήρχαν  σε εκείνη τη ναυτική τραγωδία ένας πατέρας με την κόρη του οι οποίοι, σύμφωνα με μαρτυρίες, βοήθησαν κόσμο να σωθεί. Να μην πνιγεί με το πλοίο που βυθιζόταν.  Φυσικά είναι και η κεντρική ηρωίδα της ιστορίας καλός άνθρωπος.

Έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες κινηματογράφησης στην Ελλάδα, στην ελληνική τηλεόραση;

Ναι. Υπάρχουν πλέον απ’ όλα. Το τοπίο άλλαξε χάρη στις ιντερνετικές πλατφόρμες και την εξέλιξη της τεχνολογίας. Συμβαίνει σύγκλιση πραγμάτων.. Από την άλλη η κρίση μας περιόρισε άλλα. Όπως για παράδειγμα το χρονικό περιθώριο για τις ανάγκες των γυρισμάτων. Το τελευταίο διάστημα δίνεται βάρος- περισσότερη σημασία στο σενάριο. Και βεβαίως υπάρχει μια γενιά νέων ηθοποιών οι οποίοι μπορούν να κοιτούν «στα ίσα» όλους τους συναδέλφους τους από το εξωτερικό.

Τι λείπει από την ελληνική τηλεόραση;

Το μέγεθος. Έχει μεγάλη σημασία. Για παράδειγμα η Τουρκία έχει ένα κοινό περίπου 200 εκατ. ανθρώπων και μπορεί να υποστηρίξει μεγάλες και υψηλού κόστους παραγωγές. Στην Ελλάδα λείπει η ψυχραιμία σε βάθος χρόνου στην  ανάπτυξη παραγωγής μιας σειράς για να έχει καλό αποτέλεσμα.

Εξακολουθεί να σας απασχολεί και να σε εμπνέει η ελληνική underground σκηνή τις 20ετίας 1983-1964;

Φυσικά. Κάθε μέρα επανέρχομαι σε αυτό το κομμάτι της ελληνικής διανόησης. Επιστρέφω εκεί για να βρίσκω τι θέλω να κάνω στη συνέχεια.

Έχουμε απομακρυνθεί από αυτήν;

Δεν νομίζω. Οι κοινότητες αυτές δεν ξέρεις από πού θα «ξεφυτρώσουν». Μπορεί να έχουμε απομακρυνθεί επειδή αυτές οι κοινότητες έχουν μια συγγένεια με τα προοδευτικά μυαλά. Απλώς δεν βρίσκονται στο προσκήνιο διότι δεν θεωρούνται mainstream με τους σύγχρονους όρους. Όμως είναι εκεί. Και δημιουργούν.

Υπάρχουν σχέδια για το επόμενο «βήμα»;

Είναι τόσο μεγάλο το «Ναυάγιο» που, ως την ολοκλήρωση του, δεν χωρά κάτι άλλο.

Info

«Το ναυάγιο» (Mega, Κυριακή με Τετάρτη, 22.50) από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Σπύρου Πετρουλάκη (εκδ. Μίνωας), σενάριο Γιώργος Κόκουβας, σκηνοθεσία Γιάννης Χαριτίδης, με τους Γιάννης Στάνκογλου, Αναστασία Παντούση, Γεράσιμος Σκιαδαρέσης, Λεωνίδας Κακούρης, Γιώργος Χρυσοστόμου, Έκτορας Λιάτσος, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Δημήτρης Καπουράνης, Αθηνά Ροδίτου, Αμαλία Καβάλη, Γιώργος Χριστοδούλου, Θάνος Λέκκας, Νίκος Γκέλια, Κώστας Ξυκομηνός, Γιώργος Σουξές, Φωτεινή Ντεμίρη, Μαρία Ζορμπά, Γιολάντα Μπαλαούρα, Αντιγόνη Φρυδά, Γιώργος Μακρής, Στέλλα Ψαρουδάκη κ.ά..

 topontiki.gr