Γιώργος Τσιάρας
Ποιο Διεθνές Δίκαιο; Όποιος συνεχίζει να μιλά για Διεθνές Δίκαιο και όχι άδικο, ή έστω δίκαιο α λα καρτ, δηλαδή μόνο εκεί που μας βολεύει, την ώρα που δεκάδες χιλιάδες Αρμένιοι εγκαταλείπουν μαζικά τις πατρογονικές τους εστίες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, είναι ψεύτης και διπρόσωπος.
Γιατί μπορεί «στα χαρτιά» ο θύλακας αυτός να ανήκει -πλέον και ντε φάκτο- στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά οι πάντες γνωρίζουν πως η δύσβατη και δυσπρόσιτη αυτή ορεινή πεδιάδα γύρω από το Στεπανακέρτ κατοικείται εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες, από Αρμένηδες, και ο λόγος που «κατοχυρώθηκε» στους Αζέρους ήταν διοικητικός και πολιτικός στο πλαίσιο της αναδιανομής των ρωσικών αυτοκρατορικών επαρχιών από τη νέα σοβιετική γραφειοκρατία.
Γιατί το Κόσοβο με το 90% Αλβανούς δικαιούται ανεξαρτησία, αλλά το Ναγκόρνο όχι; Και αν είναι έτσι, γιατί η Κριμαία με το 95% Ρώσους ή το Ντονμπάς με τη συντριπτική ρωσόφωνη πλειοψηφία θεωρούνται ακόμα ουκρανικά εδάφη; Επειδή πρώτα ο Λένιν και μετά ο Χρουστσόφ τα «παραχώρησαν» με ένα διάταγμα στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας;
Το Στεπανακέρτ, μια πόλη 50.000 κατοίκων, εγκαταλείπεται μαζικά, άντρες, γυναίκες και παιδιά κάθε ηλικίας με τα υπάρχοντα τους στριμωγμένα σε μια βαλίτσα τρέχουν για να σωθούν –και ούτε ένας από τους Δυνατούς δεν λέει κιχ. Γιατί φεύγουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι; αναρωτιούνται υποκριτικά πολλοί συνάδελφοι αρθρογράφοι, ειδικά στη Δύση. Μήπως δεν υποσχέθηκε ο Αζέρος «πρόεδρος»-δικτάτορας Αλίγεφ ότι θα τους προστατεύσει;
Οι φυγάδες που φτάνουν σώοι στην Αρμενία λένε άλλα: ότι οι αζερικές δυνάμεις βομβαρδίζουν χωριά, εκτελούν κατά εκατοντάδες τους αυτονομιστές που αιχμαλωτίζουν και εκτελούν μια αληθινή εθνοκάθαρση. Διάβασα κάποιες μαρτυρίες τους σε ρεπορτάζ του Reuters: «Οι Αζέροι βομβάρδισαν το χωριό μου, το Κοτσογκότ. Οταν φύγαμε υπήρχαν δεκάδες νεκροί στους δρόμους, αλλά δεν μπορούσαμε ούτε να τους θάψουμε. Πήραμε ό,τι μπορέσαμε και φύγαμε. Δεν ξέρουμε πού πάμε. Δεν έχουμε πουθενά να πάμε» λέει ο Πέτια Γκριγκοριάν, ένας 69χρονος οδηγός.
Ο Ναϊρί, ένας οικοδόμος, εγκατέλειψε κι αυτός μαζί με την οικογένειά του το χωριό του, το Σόσι, εν μέσω άγριου βομβαρδισμού από τους Αζέρους: «Τα παιδιά τραυματίστηκαν. Κλειστήκαμε στα υπόγεια μέχρι να έρθουν οι [Ρώσοι] στρατιώτες της ειρηνευτικής δύναμης και να μας βγάλουν. Οι Ρωσοι έδωσαν τις μερίδες τους στα παιδιά». Τελικά κατέφυγαν μαζί με χιλιάδες άλλους στα πάρκινγκ έξω από το αεροδρόμιο του Στεπανακέρτ, το μόνο μέρος όπου ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια, ώς ότου οργανωθεί το κομβόι που τους έφερε στην Αρμενία. «Τα παιδιά πεινούσαν και έκλαιγαν σε όλη τη διαδρομή. Αφήσαμε τα πάντα πίσω για να σώσουμε τις ζωές μας…».
Ο κύβος ερρίφθη, τα ζάρια είναι πειραγμένα. Την Παρασκευή τουλάχιστον 84.700 πρόσφυγες, από τους 120.000 συνολικά, είχαν ήδη περάσει στην Αρμενία, Η «Δημοκρατία του Αρτσάχ» δεν υπάρχει πια. Είναι ο ορισμός της εθνοκάθαρσης εν έτει 2023.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι προηγήθηκαν εννιά μήνες συνεχούς αποκλεισμού, με τον αρμενικό πληθυσμό να φτάνει στα όρια της λιμοκτονίας και το Αζερμπαϊτζάν να εμποδίζει την είσοδο ακόμη και των ανθρωπιστικών εφοδιοπομπών του Ερυθρού Σταυρού, χωρίς να κουνηθεί φύλλο. Αυτό το Αρτσάχ κατέλαβαν οι… ήρωες Αζέροι: έναν εξαντλημένο, πεινασμένο και προδομένο απ’ όλους τους «προστάτες του» λαό, που δεν μπορούσε πια να αντισταθεί και τρέχει να γλιτώσει από το τουρκικό χατζάρι, όπως έκαναν οι πρόγονοί του πριν από 108 χρόνια…
