Διδακτορική διατριβή του π. Αθανασίου Γ. Βουδούρη, με τίτλο: «Η διαμόρφωση ταυτοτικής συνειδητότητας των Βλάχων της Ημαθίας (1822 – 1950)»

Έγκριση διδακτορικής διατριβής στην Κύπρο, του π. Αθανασίου Γ. Βουδούρη, με τίτλο: «Η διαμόρφωση ταυτοτικής συνειδητότητας των Βλάχων της Ημαθίας (1822 – 1950). Εκκλησία – Κοινωνία – Πολιτεία – Μετανάστευση – Πολιτικές Ιδεολογίες».

Την Τρίτη 06 Ιουνίου 2023, σε συνεδρίαση του Τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, κρίθηκε η διδακτορική διατριβή του π. Αθανασίου Γ. Βουδούρη, με τίτλο: «Η διαμόρφωση ταυτοτικής συνειδητότητας των Βλάχων της Ημαθίας (1822 – 1950). Εκκλησία – Κοινωνία – Πολιτεία – Μετανάστευση – Πολιτικές Ιδεολογίες». Η διατριβή εγκρίθηκε με τη σύμφωνη γνώμη των παρισταμένων στη συνεδρίαση καθηγητών Γεωργίου Καζαμία, Πέτρου Παπαπολυβίου, Στράτου Δορδανά και Δημήτρη Κοντογεώργη.

Στη διατριβή διερευνώνται πτυχές και παράμετροι που συνδέονται με τη διαμόρφωση της ταυτοτικής συνειδητότητας των Βλάχων της επαρχίας Βεροίας και Ναούσης, από το 1822 μέχρι και τα μέσα του 20^ου αιώνα. Ως κύριος διαπραγματευτικός άξονας τίθεται η εξέταση των παραγόντων συνάρτησης και επιρροής της διαδικασίας δόμησης των «πολλαπλών ταυτοτήτων» των βλαχοφώνων της περιοχής, στο συνεχώς μεταβαλλόμενο ιστορικό συγκείμενο της εξεταζόμενης περιόδου.

Κομβικό σημείο των εξελίξεων αποτελεί η μετάβαση από το πολυεθνοτικό – πολυπολιτισμικό περιβάλλον της Οθωμανικής περιόδου στο νέο εθνικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912 – 1913. Οι πολιτικές στοχεύσεις και επιδιώξεις των κρατικών δρώντων της περιόδου (αυτοκρατορικών και εθνικών) και η ανάδυση νέων πολιτικών ιδεολογιών και αφηγημάτων, αποτέλεσαν παράγοντες που επηρέασαν δομικά τη διαδικασία ανάδυσης και αναπροσαρμογής της ταυτοτικής συνειδητότητας του πληθυσμού αυτού.

Ο ρόλος της θρησκευτικής συνείδησης, οι εκπαιδευτικοί μηχανισμοί, οι δομές συλλογικής αυτοδιοίκησης και έκφρασης και κυρίως η γλωσσική διαφοροποίηση του βλαχικού πληθυσμού της περιοχής, αποτελούν παράγοντες που καθόρισαν ουσιαστικά την ταυτοτική του πολυδιάσπαση. Η διαδικασία αυτή, ως μία δυναμική αναθεωρητική διεκδίκηση νεοαναδυόμενων ταυτοτικών επιλογών, θα έπρεπε να δομηθεί ανταγωνιστικά ή και συγκρουσιακά, με μία σειρά παραγόντων που συνδέονταν με τους εκάστοτε κυρίαρχους εξουσιαστικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς. Στη διατριβή οι πολλαπλές διακυμάνσεις και μεταλλάξεις της ταυτοτικής συνειδητότητας των βλαχοφώνων της επαρχίας Βεροίας και Ναούσης επιχειρείται να διερευνηθούν κυρίως στη βάση δύο προτεινόμενων ερμηνευτικών «τύπων κωδικοποίησης».

* Ο π. Αθανάσιος Γ. Βουδούρης κατάγεται από τη Φυτειά Ημαθίας και υπηρετεί ως κληρικός στη Μητρόπολη Μόρφου, στην Κύπρο. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ και του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Σπουδών στην Εκκλησιαστική Ιστορία και ήδη διδάκτωρ Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ. Ήταν ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας και πρώτος πρόεδρός της.