Κατερίνα Αθανασίου
Tα έργα τέχνης εντός του Καπιτωλίου (ΗΠΑ) ανήκουν σε έναν ζωγράφο, ελληνικής καταγωγής, τον Κωνσταντίνο Μπρουμίδη. Για τον Κωνσταντίνο Μπρουμίδη έχει γράψει ένα εξαιρετικό βιβλίο ο συγγραφέας Γρηγόρης Χαλιακόπουλος, με τίτλο «Ο ζωγράφος με τις τρείς πατρίδες» (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, 2019). Μάλιστα το συγκεκριμένο βιβλίο βρίσκεται και στη Βραχεία λίστα βραβεία του Αναγνώστη (ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τις τέχνες) 2020. Η εικονογράφηση του βιβλίου είναι του Απόστολου Βέττα.
Η υπόθεση του βιβλίου:
Τρία παιδιά, ο Δημήτρης, η Αντριάνα και ο Λώρενς, παρακολουθούν την ιστορία του σπουδαίου ζωγράφου με τις τρεις πατρίδες, του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη. Μαθαίνουμε πρώτα για την τύχη της οικογένειάς του την εποχή της Τουρκοκρατίας, από την Πελοπόννησο στη Ζάκυνθο και από εκεί στην Ιταλία. Ο Κωνσταντίνος, γιος του Έλληνα πρόσφυγα Σταύρου Μπρουμίδη, θα διακριθεί ως ζωγράφος στη Ρώμη.
Και ο ίδιος όμως θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει στα μισά του 19ου αιώνα την επαναστατημένη Ιταλία και να φτάσει πρόσφυγας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εδώ θα ριζώσει, και με όπλο το ταλέντο, τη θέληση και τη μοναδική καλλιτεχνική θητεία του, θα λάμψει ως «ο ζωγράφος του Καπιτωλίου».
Η ίδια η ιστορία του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και ίσως με τα απαράδεκτα επεισόδια στο Καπιτώλιο (τον Ιανουάριο 2021), πολλοί να μην γνώριζαν τον ζωγράφο.
Ποιος ήταν
Γεννήθηκε στη Ρώμη το 1806 από Έλληνα πατέρα και Ιταλίδα μητέρα. Ήταν γιος του Σταύρου Μπρουμίδη από τα Φιλιατρά, ο οποίος έφυγε για την Ιταλία την εποχή των Ορλωφικών, για να αποφύγει τους διωγμούς των Τούρκων. Από μικρός έδειξε το σπάνιο ταλέντο του στη ζωγραφική.
Σε ηλικία 13 ετών γράφτηκε στην Ακαδημία του Αγίου Λουκά της Ρώμης, αργότερα μαθήτευσε δίπλα στο σπουδαίο Αντόνιο Κανόβα, ενώ ήταν από τους ζωγράφους που ανέλαβαν τη συντήρηση των τοιχογραφιών του Ραφαήλ στο Βατικανό.
Ωστόσο, η τεταμένη πολιτική κατάσταση στην Ιταλία τον ανάγκασε να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ το 1852, όπου αρχικά ζωγράφιζε τοιχογραφίες σε εκκλησίες στη Νέα Υόρκη, τη Βαλτιμόρη, ακόμα και στην πόλη του Μεξικού, πριν αναλάβει το Καπιτώλιο.
Ο Κωνσταντίνος Μπρουμίδης πέθανε στην Ουάσινγκτον στις 19 Φεβρουαρίου 1880, πάμφτωχος, όπως αναφέρουν οι πηγές, παρότι είχε αμειφθεί πλουσιοπάροχα και είχε την εκτίμηση των αρχών του Καπιτωλίου.
Για χρόνια παρέμεινε στην αφάνεια, μέχρι που η επίσημη ξεναγός του Καπιτωλίου, Myrtle Cheney Murdock, στη δεκαετία του ’50 εκτίμησε και ανέδειξε την προσφορά του. Το 2008 ο τότε πρόεδρος Τζορτζ Μπους τού απένειμε μεταθανάτια το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου, το οποίο φιλοξενείται στον χώρο επισκεπτών του Καπιτωλίου, ως μέρος έκθεσης που τον τιμά. Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση «ενώ η ελληνική καταγωγή του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη προσέφερε το πάθος του για την ελευθερία και τα δικαιώματα, η ιταλική του κληρονομιά παρείχε το Αναγεννησιακό και Μπαρόκ στυλ και επηρέασε το έργο τέχνης του Καπιτωλίου των Ηνωμένων Πολιτειών».
Τον Μάρτιο του 2019 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο το βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου «Ο ζωγράφος με τις τρεις πατρίδες», που παρουσιάζει τη διαδρομή του Κωνσταντίνου Μπρουμίδη. Μαθαίνουμε πρώτα για την τύχη της οικογένειάς του την εποχή της Τουρκοκρατίας, από την Πελοπόννησο στη Ζάκυνθο και από εκεί στην Ιταλία. «Και ο ίδιος όμως θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει στα μισά του 19ου αιώνα την επαναστατημένη Ιταλία και να φτάσει πρόσφυγας στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εδώ θα ριζώσει, και με όπλο το ταλέντο, τη θέληση και τη μοναδική καλλιτεχνική θητεία του, θα λάμψει ως “ο ζωγράφος του Καπιτωλίου”.
[…] Στην τρίτη του πατρίδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, δε θα ξεχάσει ποτέ την Ελλάδα, τη γη των παππούδων του, ούτε την Ιταλία, τη χώρα στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε και σπούδασε. Κι αν σκύψει κανείς προσεκτικά πάνω στα έργα του, θα αναγνωρίσει στη ζωγραφική του κάτι και από τις τρεις πατρίδες που τον σημάδεψαν».
Πέθανε το 1880 και μέχρι το τέλος της ζωής του εργαζόταν στο Καπιτώλιο. Ο τάφος του ήταν άγνωστος για 72 ολόκληρα χρόνια, ώσπου βρέθηκε το 1952 στο νεκροταφείο Glenwood της Ουάσιγκτον. Στην επιτύμβια στήλη αναφερόταν ως Ιταλός πρόσφυγας, ώσπου η Myrtle Cheney Murdock, ξεναγός του Καπιτωλίου, αναζήτησε στοιχεία για τη ζωή του και έγραψε τη βιογραφία του.
