Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης: Μια περιήγηση στην έκθεση «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά»
……………
Οι πολλαπλές πτυχές της έννοιας του «Κάλλους» στην καθημερινή ζωή και τη φιλοσοφική σκέψη της αρχαίας Ελλάδας παρουσιάζονται στην εμβληματική, αρχαιολογική έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης με τίτλο «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά» που θα διαρκέσει ως τις 16 Ιανουαρίου 2022 αλλά που μπορούμε να επισκεφτούμε και ψηφιακά στο microsite του μουσείου kallos.cycladic.gr.
Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης που μας δίνει την ευκαιρία να ανατρέξουμε στο περιεχόμενο της έκθεσης πριν ή και μετά την δια ζώσης επίσκεψή μας, εμβαθύνοντας και κατανοώντας την καλύτερα, ενώ καθιστά εφικτή την περιήγησή στην έκθεση για όσους αδυνατούν να βρεθούν στον φυσικό της χώρο.
.
Σε μια τέτοια ψηφιακή και νοητή περιήγηση μας ξεναγεί ο ένας εκ των δύο επιμελητών της έκθεσης κι επιμελητής Αρχαιοτήτων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, δρ. Ιωάννης Φάππας, στην εκπομπή «Αποτύπωμα» της Φωνής της Ελλάδας με τη Φούλη Ζαβιτσάνου, που προσκαλεί τους Απόδημους Έλληνες να μυηθούν, εκ του μακρόθεν, σε μια από της θεμελιώδεις έννοιες που μας κληροδότησε ο αρχαίος ελληνικός κόσμος, την έννοια του «Κάλλους».
Το ιδεώδες αυτό εκφράστηκε μέσα από τα ποιήματα των επικών (8ος αι. π.Χ.) και λυρικών (7ος–6ος αι. π.Χ.) ποιητών και αποκρυσταλλώθηκε σταδιακά μέσα από τα κείμενα των φιλοσόφων από τον 6ο αι. π.Χ. και εξής ως συνδυασμός της φυσικής ομορφιάς και των αρετών της ψυχής, του ήθους.
Με επίκεντρο αυτήν την διάσταση του κάλλους, ως φυσικό θέλγητρο κι εσωτερική ποιότητα, αναπτύσσεται ολόκληρη η έκθεση μέσα από τις δέκα ξεχωριστές θεματικές της ενότητες, όπως τονίζει ο δρ Ιωάννης Φάππας στη Φωνή της Ελλάδας.
.
Από το υπέρτατο κι απόλυτο κάλλος των θεών της πρώτης ενότητας, στο «ισόθεο» κάλλος των θνητών που κάνει τους ίδιους τους θεούς να μεταμορφώνονται και να αρπάζουν το αντικείμενο του πόθου τους, όπως ο Δίας τον Γανυμήδη, στην ενότητα Αρπαγές κάλλους και συνευρέσεις.
Κι από το «ηρωικό κάλλος» των νέων πολεμιστών που με αυτοθυσία ορμούν στη μάχη κι υπερβαίνουν τα ανθρώπινα όρια στη μυητική τελετουργία του καλλωπισμού: του λουτρού, της χρήσης αρωμάτων κι αλοιφών, του στολισμού της κώμης και της ένδυσης που ανυψώνουν κι ευεργετούν σώμα και νου, ενώ αποκτούν συμβολική αξία σε στιγμές καθοριστικές για τον κοινωνικό βίο, όπως ο γάμος, η συμμετοχή σε αγώνες, σε μυστήρια, κλπ.
.
Τέλος, η συνομιλία δυο απαράμιλλης ομορφιάς επιτύμβιων στηλών στη θεματική ενότητα, «Ωραίοι άωροι», αφιερωμένη στους νέους που βρίσκονται στην ώρα τους, στο αποκορύφωμα της νεότητάς τους (ωραίοι< ώρα) μα και «άωροι» καθώς η ζωή τους τελειώνει πρόωρα.
Οι περίπου τριακόσιες εμβληματικές αρχαιότητες της έκθεσης «ΚΑΛΛΟΣ. Η Υπέρτατη Ομορφιά» προέρχονται από πενήντα δύο Μουσεία, Συλλογές και Εφορείες Αρχαιοτήτων σε όλη την ελληνική επικράτεια, την Ιταλία (Ιταλική χερσόνησο και Σικελία) και το Βατικανό.
Τα εκθέματα που επιλέχθηκαν χρονολογούνται κυρίως από τον 7ο έως και τον 1ο αι. π.Χ., δηλαδή από την Αρχαϊκή έως και την Ελληνιστική περίοδο και συμπληρώνονται από ελάχιστα έργα των ρωμαϊκών χρόνων, σε περιπτώσεις όπου πρωτότυπα έργα των προηγούμενων περιόδων έχουν σωθεί μόνο σε αντίγραφα.
.
