Κατάντια! Τέλος η διεκδίκηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα αρχίζει η «διευθέτηση» / γράφει η Δήμητρα Μυρίλλα

Πηγή η βρετανική εφημερίδα The Telegraph, όπου ο  πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ξεδιπλώνει την πολιτική του σκέψη αναφορικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα: «Είμαι βέβαιος ότι εάν υπήρχε βούληση εκ μέρος της κυβέρνησης (του Ηνωμένου Βασιλείου) για αλλαγή στάσης θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε μία διευθέτηση με το Βρετανικό Μουσείο για να δανείσουμε στο εξωτερικό πολιτιστικούς θησαυρούς οι οποίοι δεν έχουν βρεθεί ποτέ εκτός Ελλάδας (…) Δεν θέλω να υπεισέλθω σε λεπτομέρειες όσον αφορά μία διευθέτηση, διότι αυτές οι συζητήσεις είναι ευαίσθητες, αλλά θέλω να πω ανοιχτά ότι πρόθεσή μου είναι να θέσω το θέμα στον Boris Johnson κι ότι πιστεύω πως η βρετανική κυβέρνηση έχει να παίξει ρόλο». Αυτά το Νοέμβριου του 2021.

Τον Σεπτέμβριο του 2019 σε άλλη βρετανική εφημερίδα (Οbserver) είχε πει: «Ως μια πρώτη κίνηση, να σταλούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα, ως δάνειο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Από την πλευρά μας θα στείλουμε πολύ σημαντικά αντικείμενα, τα οποία δεν έχουν βγει ποτέ από τη χώρα μας, για να εκτεθούν στο Βρετανικό Μουσείο».

Τί έχουμε, λοιπόν, εδώ;

Πρώτον: Εχουμε την κουτοπόνηρη αντιστροφή της ίδιας ακριβώς λογικής και πρότασης, η οποία υπακούει στο χειρισμό των αρχαιοτήτων ως κομμμάτια ενεχυροδανειστηρίου και ανταλλάξιμα. Επί της ουσίας ο Έλληνας πρωθυπουργός θέλει να επαναφέρει την πρόταση περί δανεισμού στην Ελλάδα των κλεμμένων γλυπτών του Παρθενώνα με ανταλλάγματα, με εξασφάλιση δηλαδή του δανειστή.

Αλλωστε, ο διάολος κρύβεται στην λεπτομέρειες: ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν είπε ότι τα γλυπτά ανήκουν στην Ελλάδα, είπε ότι «ανήκουν στο Μουσείο της Ακρόπολης». Δηλαδή, εντέχνως και πλαγίως περιόρισε το θέμα της επιστροφής στη μουσειακή – εκθεσιακή αποκατάσταση αντί της οριστικής λύσης της κυριότητας των γλυπτών. Των κλεμμένων γλυπτών, υπενθυμίζουμε.

Κάθε φορά που ανοίγει θέμα δανεισμού αυτό σημαίνει εξ αντικειμένου αναγνώριση του… κλεπταποδόχου ως νόμιμου ιδιοκτήτη. Δεν μπορείς να δανειστείς κάτι αν θεωρείς πως δεν ανήκει σε αυτόν από τον οποίο το ζητάς  και επιπλέον οι Βρετανοί έχουν καταστήσει σαφές ότι δανείζουν μόνο με αναγνώριση ακριβώς της κυριότητας.

Από την άλλη, ο δανεισμός αρχαίων από τα ελληνικά μουσεία, εκτός από τους εύλογους κινδύνους που εμπεριέχει για τις αρχαιότητες, συνιστά σιωπηρή «αποδοχή» του «δικαιώματος» του Βρετανικού Μουσείου να απαιτεί «αντίδωρα» για να αποκαταστήσει μια καραμπινάτη αρχαιοκαπηλία.

Δεύτερον: Ο πρωθυπουργός είπε «να διευθετήσουμε το θέμα»…, δηλαδή σε πιο ελεύθερα ελληνικά «να τα βρούμε παιδιά»! Δεν είπε «διεκδικούμε», δεν είπε «απαιτούμε» την επιστροφή των γλυπτών. Δεν έθεσε πολιτικά επιχείρηματα. Τα γλυπτά του Παρθενώνα η χώρα δεν τα διεκδικεί ως προϊόντα αρχαιοκαπηλείας. Τα «διευθετεί»! Τα «ντηλάρει» σαν εμποράκος: «τί σου δίνω, τί μου δίνεις».  Και η  «διευθέτηση»  ήρθε λίγες ώρες μετά την άλλη πεφωτισμένη ιδέα να πουλάει η χώρα λάδι από την Αρχαία Ολυμπία. Διότι στη λογική αυτής της κυβέρνησης οι αρχαιότητες είναι εμπορεύματα και μάλιστα εμπορεύματα που ευτελίζονται  για να γίνονται «deals» και να στήνονται δουλίτσες.

Αυτή η κυριολεκτικά κατάντια στον θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι το αυτονόητο αποτέλεσμα όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων και των χειρισμών τους στο θέμα:

2001: Ο τότε υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης Σημίτη, Ε. Βενιζέλος, είχε δηλώσει στην «Γκάρντιαν»: «Δεν μας ενδιαφέρει η νομική μορφή της συμφωνίας, το καθεστώς της ιδιοκτησίας δεν είναι σημαντικό για μας και ως θέμα αρχής δεν αποκλείουμε τίποτα από τις συζητήσεις».

2002: Ο Ε. Βενιζέλος, μετά τη συνάντησή του με τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, δήλωσε ότι η πρόταση της Ελλάδας για «μακροχρόνιο δανεισμό» με «ανταλλάγματα» είναι «η ευκαιρία να λειτουργήσει στην Αθήνα ένα είδος παραρτήματος του Βρετανικού Μουσείου σε συνεργασία με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, μας επιτρέπει να ξεπεράσουμε όλα τα ιστορικά και νομικά στερεότυπα και να βρούμε μια δυναμική πολιτιστική λύση στο πρόβλημα της ενοποίησης των γλυπτών του Παρθενώνα»!

2003: Η ανεπανάληπτη κωμικοτραγική διεκδίκηση τύπου Σημίτη στον διάλογο με τον ομόλογό του Τ. Μπλερ:

«Μπλερ: «… Α… Κώστας…

Σημίτης: Πώς είσαι…;

Μπλερ: Είμαι πολύ καλά. Εσύ;

Σημίτης: Πολύ καλά. Νομίζω ότι πρέπει να αρχίσεις να σκέφτεσαι για τα μάρμαρα και να μου πεις…

Μπλερ: Να σου πω δηλαδή ένα καλό νέο…

Σημίτης: Όχι καλό νέο, θέλω να μου πεις πως το σκέφτεσαι. Να μου πεις την προσωπική σου γνώμη, διότι υπάρχει δημοσιότητα στο θέμα. Θα ήθελα να ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Ξέρεις, έχουμε εκλογές του χρόνου και ίσως αυτό μπορεί να φανεί χρήσιμο»(!).

2003: Ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου στέλνει επιστολή του στους κυριακάτικους «Τάιμς», στην οποία έγραφε, μεταξύ άλλων: «Η ελληνική πλευρά έχει αναγνωρίσει ότι το Βρετανικό Μουσείο έχει νόμιμο τίτλο ιδιοκτησίας για τα γλυπτά και πλέον η ελληνική πλευρά δεν αμφισβητεί την ιδιοκτησία»! Η απάντηση Βενιζέλου ήταν ότι «ουδέποτε δήλωσε ότι αναγνωρίζει τους νόμιμους τίτλους του Βρετανικού Μουσείου επί των Μαρμάρων του Παρθενώνα» και ότι «η ελληνική κυβέρνηση δε θέτει το νομικό ζήτημα της ιδιοκτησίας των Μαρμάρων επειδή θέλει να βρεθεί μια φιλική και συναινετική λύση που θα επιτρέψει την ενιαία έκθεση των Μαρμάρων στο κτίριο του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης και σε άμεση οπτική επαφή με το ίδιο το μνημείο».

2006 (κυβέρνηση ΝΔ): Το υπουργείο Πολιτισμού επαναφέρει τα «αντίδωρα» για την επιστροφή των Γλυπτών. Σε σχετική ερώτηση της αυστριακής τηλεόρασης, ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης, ανέφερε: «Η αλήθεια είναι ότι έχουν δοκιμαστεί μέχρι σήμερα πολλοί τρόποι – νομικοί, ηθικοί, πολιτικοί – αλλά δυστυχώς χωρίς αποτελέσματα. Είμαι αποφασισμένος να λάβω σοβαρά υπόψη το θέμα της ανταπόδοσης (…)».

2010: Ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Π. Γερουλάνος, στην κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, επανέφερε την πρόταση της επιστροφής των Γλυπτών με τη μορφή του «μακροχρόνιου δανεισμού» και με βασικό αντάλλαγμα να σταματήσει η διεκδίκηση της ιδιοκτησίας τους. Ο υπουργός δήλωσε στους «Τάιμς» ότι η Ελλάδα δε θα αξιώνει πλέον την ιδιοκτησία των λεηλατημένων αυτών θησαυρών και ότι θα προσφέρει στο Βρετανικό Μουσείο αρχαία αντικείμενα από ελληνικά μουσεία για περιοδικές εκθέσεις, με αντάλλαγμα την επιστροφή των Γλυπτών με το καθεστώς του «μακροχρόνιου δανεισμού».

2014: To μηντιακό και επικοινωνιακό τσίρκο που στήθηκε πάνω στα Γλυπτά του Παρθενώνα, όπου διεκδίκηση μετατράπηκε σε πόζες το Χόλυγουντ της Αμαλ Αλαμουντίν.

Οσο για την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ στη διακυβέρνηση της χώρας, η διεκδίκηση προχώρησε τόσο ώστε στις 26 Ιανουαρίου 2019 ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Χ. Φίσερ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα» δήλωνε «το Μουσείο δεν θα επιστρέψει μόνιμα τα Γλυπτά στην Ελλάδα» και διευκρίνιζε ότι «όταν δανείζουμε, δανείζουμε σε εκείνους που αναγνωρίζουν την ιδιοκτησία».

2021:  Ο κατήφορος συνεχίζεται…