“Τα ριάλιτι της πολιτιστικής παρακμής και της κοινωνικής σήψης” γράφει η Σοφία Παυλίδου

«Τι το ορώμενον θέαμα;» ( Τι είναι αυτό που βλέπουμε;)

Σοφία Παυλίδου

Κι ενώ μετρούμε τους νεκρούς, εμείς οι εκατομμύρια πολλοί, κι όχι οι δεκάδες πλούσιοι, μετρούμε τις υποχρεώσεις, τους λογαριασμούς, κι ενώ μαθαίνουμε συνολικά τους θανάτους παιδιών από πείνα, στεκόμαστε ανίκανοι σχεδόν στη συλλογική αντίδραση, χαζεύοντας μέχρι αποχαυνώσεως τα δεκάδες ριάλιτι που σαν ακρίδες επιτίθενται μετά την ενημερωτική καταμέτρηση των θανάτων.

Η ελληνική τηλεόραση έπασχε πάντα από διάφορα νοσηρά σύνδρομα, που ως επί το πλείστον συνδέονταν με την έλλειψη παιδείας και αισθητικής που διέπει και τους φορείς της. Η αβάσταχτη αθλιότητα των καναλιών για … δήθεν ψυχαγωγία και θέαμα σε μια κοινωνία που βγαίνει από μια δεκαετία σκληρής λιτότητας και εποπτείας, σε υπονομεύει, για να επιστρέψεις στα άυλα αγαθά ακόμα κι όταν όλα τα υπάρχοντά σου έχουν καταστραφεί. Είναι σαν να ζεις σε έναν ασύνταχτο κόσμο που σε χειραγωγεί, σε κατευθύνει (μιας και ήδη νιώθεις τρόμο, ανυπόκριτο καθαρό τρόμο) με εικόνες διαπλοκής χρηματικής αλλά και ιδεολογικής.

Τα γνωστά τηλεοπτικά reality shows, βλέπε Big Brother κ.λ.π. είναι ιδεολογική συστημική έκφραση ενός δικτύου διαφθοράς, που στηρίζεται στο κακέκτυπο μιας υποκουλτούρας περασμένων δεκαετιών. Μιας απροκάλυπτης υποκουλτούρας που λαμβάνει σάρκα και οστά μπροστά στους τηλεοπτικούς μας δέκτες. Σχεδόν τρομακτικό, αν το συλλάβει κανείς στην πραγματική του διάσταση, καθώς αποθεώνεται η κουλτούρα της λοβοτομής, που πλέον έχει πάρει καθολικές διαστάσεις.

Η τηλεοπτική ψυχαγωγία της «κλειδαρότρυπας» όχι μόνο προάγει τον εκμηδενισμό της ιδιωτικότητας αλλά και προσπαθεί να ενεργοποιήσει και να καταρρακώσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

«Ντόρος να γίνεται, βρε αδελφέ» ακόμα κι αν ο ντόρος αυτός είναι κοινωνικά εγκληματικός.

«Βάλε στο ίδιο καζάνι σεξιστές, ρατσιστές, ομοφοβικούς, κρυφοναζί, εθνικιστές, άντρες, γυναίκες, αλλοδαπούς, ομοφυλόφιλους κ.λ.π. και … η συνταγή θα λειτουργήσει μόνη της. Άστους να σκοτώνονται …».

Όλα καλά, κι όλα ωραία! Ο κερδοφόρος πάτος κι ο εξευτελισμός μπόλικος από τους «Έγκλειστους» παίχτες του τηλεριάλιτι. Πουλώ ή ξεπουλιέμαι; Μοντέλο της φλύαρης υπερπαραγωγής που αντανακλά και αναπαράγει τη βαρβαρότητα και τον παραλογισμό της εποχής μας. Μια ναρκισσιστική φούσκα που περικλείεται από μαϊντανούς, ούτως ώστε να διαιωνιστεί το έγκλημα της πνευματικής παρακμής και της συνεπαγόμενης κοινωνικής αποβλάκωσης μιας γενιάς (ή και περισσοτέρων). Τι είναι το θέαμα που βλέπουμε;

«Έγκλειστοι» νέοι, που εκτίθενται στην μικρή οθόνη με θεατές παιδιά, έφηβους, νέους, που χτίζουν πρότυπα και αξίες σε μια ευαίσθητη περίοδο που ο ψυχισμός όλων δοκιμάζεται, νομίζουν πως θα κατακτήσουν το ποθητό Έβερεστ της σύγχρονης τηλοψίας.

Δεν σκέφτονται πως αμέσως μετά θα βρεθούν στο ναδίρ της αδιαφορίας και της κοινής γνώμης αντίστοιχα.

«Έγκλειστοι» νέοι που αποζητούν την επιφανειακή αποθέωση, έχοντας αυτοσκοπό της ζωής τους το κέρδος, τη διασημότητα, την αναγνωρισιμότητα, προβάλλουν την προσωπική τους ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της, προκειμένου να ασχοληθούν οι υπόλοιποι μαζί τους. Νέα παιδιά παίρνουν θέση και προσβάλλουν προσωπικά κάποιον που έχει διαφορετική άποψη για την επίδειξη θαυμασμού προς τα είδωλά τους. Χυδαία συνταγή ενός θεάματος που βασίζεται στην αλληλοεξόντωση και την απαξίωση του διαφορετικού, στην πρόκληση και την ταπείνωση του άλλου. Το προϊόν να πουλάει κι ας φτάνει και μέχρι τον ίδιο τον βιασμό … προς την κοινωνία.

Γενικότερα όμως σχεδόν όλοι, λίγο ή πολύ, έχουμε βάλει το χεράκι μας για να αναδεικνύει η TV παιδιά με παρόμοιες απόψεις, όχι απλά διαιωνίζοντας τες σ’ έναν φαύλο κύκλο, αλλά ενισχύοντάς τες, εμπορευόμενοι τη χυδαιότητα, τον σεξισμό, εν τέλει το έγκλημα ή την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Καιρός να μετρήσουμε αλλιώς. Είναι καιροί που έτσι κι αλλιώς μετράμε διαφορετικά μέρα τη μέρα, βήμα  το βήμα, θάνατο το θάνατο …

Μεγαλώσαμε. Και όχι, δεν τον κάναμε εμείς τον κόσμο έτσι. Δεν ήμασταν εμείς στα κέντρα σχεδιασμού και αποφάσεων. Πάντα εκεί ήταν οι έχοντες και κατέχοντες. Και οι απαίδευτοι ακολουθούσαν.

Όσοι πιστέψαμε σ’ έναν καλύτερο κόσμο, όσοι τον ονειρευτήκαμε, έστω κι αν διαψευστήκαμε, αν προδοθήκαμε, ακόμα ελπίζουμε, ακόμα αντιστεκόμαστε, πιστεύοντας πως ο τόπος μας αξίζει κάτι καλύτερο από τα σκουπίδια που θέλουν να τον ταϊζουν. Το χρωστάμε στο παρελθόν του…

—————————-

Σημείωση Φαρέτρας: Η Σοφία Παυλίδου είναι εκπαιδευτικός