“Κάνναβη, ένας καθόλου «ήμερος» εχθρός” γράφει η Λήδα Μαλάμη

Λήδα Μαλάμη*
(Cannabis sativa = Κάνναβη η ήμερη, το κύριο είδος του φυτού που χρησιμοποιείται στη φαρμακοβιομηχανία) 

Μένουμε απαθείς στο κοινωνικό φαινόμενο των ναρκωτικών; Ειδικά όταν κάποιοι προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν και να εγκλωβίσουν τις συνειδήσεις, κυρίως της νεολαίας, μέχρι του σημείου να την κάνουν να πιστεύει ότι επαναστατεί με τη χρήση της κάνναβης;

Ασφαλώς και όχι!

Αντιθέτως, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να ενισχύσουμε το μέτωπο ενάντια στα ναρκωτικά και κυρίως ενάντια στη ναρκωκουλτούρα, που στοχεύει να απενοχοποιήσει τη χρήση της κάνναβης στις συνειδήσεις των νέων.

Στις μέρες μας, δούρειος ίππος στην προσπάθεια αυτή είναι η αξιοποίηση μεμονωμένων στοιχείων της στη φαρμακοβιομηχανία.

Έμμεσα πλασάρεται η ιδέα πως αφού είναι χρήσιμη στη φαρμακοβιομηχανία ως πρώτη ύλη, τότε γιατί όχι και η χρήση της στην ακατέργαστη μορφή της; Επ’ αυτού υπάρχουν επιστημονικές μελέτες, οι οποίες δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για τις επιβλαβείς επιδράσεις και διαλύουν τους μύθους ότι η χρήση της είναι αθώα για τον άνθρωπο.

Οι προσπάθειες αυτές δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι εξελίσσονται σε μια περίοδο όπου οξύνονται τα αδιέξοδα του καπιταλισμού, οι βεβαιότητες κλονίζονται και η διαχείριση των αδιεξόδων από το ίδιο το σύστημα γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Γι’ αυτό ο λαός και η νεολαία του πρέπει πάση θυσία να μείνουν αδρανείς!

Τα θερμοκήπια κάνναβης για «φαρμακευτική» χρήση απορροφούν επενδύσεις εκατ. ευρώ
Έτσι, την ίδια ώρα που ακόμα και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) καταδικάζει τη χρήση κάνναβης, υπάρχουν κέντρα που προάγουν την ιδέα της χρήσης της μέσα στη νεολαία.

Μια αποκαλυπτική έκθεση

Το ΕΚΠΝΤ (EMCDDA) εξέδωσε την Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά 2019. Η έκθεση αναφέρει: «Η κάνναβη (…) είναι το πλέον διαδεδομένο ναρκωτικό, αφού χρήση κάνναβης τον τελευταίο καιρό αναφέρεται από σχεδόν 20% του πληθυσμού στην ηλικιακή ομάδα 18 – 24 ετών (…) Το 2017 περίπου 155.000 άτομα στην Ευρώπη ξεκίνησαν θεραπεία για προβληματική χρήση κάνναβης. Εξ αυτών περίπου 83.000 ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά στη ζωή τους (…)

Περίπου πάνω από το ήμισυ των 1,2 εκατομμυρίων αδικημάτων που αναφέρθηκαν το 2017 αφορούσαν χρήση ή κατοχή κάνναβης για προσωπική χρήση. Η εμπλοκή στην αγορά κάνναβης συντελεί επίσης στη νεανική εγκληματικότητα (…) Γνωρίζουμε πλέον καλύτερα τους κινδύνους που μπορεί να εγκυμονεί η χρήση κάνναβης στην υγεία, ιδίως των νέων.

Σήμερα, οι περισσότεροι χρήστες που ξεκινούν θεραπεία σε εξειδικευμένα θεραπευτικά κέντρα για πρώτη φορά, δηλώνουν ως κύρια ουσία χρήσης την κάνναβη. Πρόκειται για μια ανησυχητική εξέλιξη, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια οι τάσεις χρήσης κάνναβης παρέμεναν εν πολλοίς αμετάβλητες. Πλέον όμως η εκτίμηση αυτή τίθεται σε αμφισβήτηση με τα νέα δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία αρκετές χώρες αναφέρουν αυξημένη χρήση κάνναβης σε νεότερες ηλικίες…

Αυτόματος πωλητής προϊόντων κάνναβης σε κεντρικό σημείο της Αθήνας

Η φυτική κάνναβη και τα εκχυλίσματά της είναι γνωστά για δύο κανναβινοειδή που περιέχουν, την τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και την κανναβιδιόλη (CBD). Η THC έχει ψυχοτρόπο δράση, ενώ η CBD συνδέεται με οφέλη για την υγεία, αν και επί του παρόντος υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία για τις περισσότερες παθήσεις που έχουν μελετηθεί.

Η περιεκτικότητα των φυτών κάνναβης σε THC και CBD παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ επιδοτεί την καλλιέργεια ορισμένων ποικιλιών κάνναβης για βιομηχανικές χρήσεις, υπό τον όρο η περιεκτικότητά τους σε THC να μην υπερβαίνει το 0,2% (όριο που τέθηκε αρχικά με σκοπό να γίνεται διάκριση μεταξύ των φυτικών ειδών και όχι της εικόνας ασφάλειας της κατανάλωσης από τον άνθρωπο). Τα εθνικά όρια κυμαίνονται μεταξύ 0% και 0,3%.

Τα νέα προϊόντα δηλώνεται ότι έχουν περιεκτικότητα σε THC κάτω του 0,2% ή 0,3% και φαίνεται να διακρίνονται γενικά σε δύο κατηγορίες, οι οποίες ενίοτε αλληλεπικαλύπτονται. Τα προϊόντα της πρώτης κατηγορίας προωθούνται σε υπάρχοντες χρήστες παράνομης κάνναβης ως “νόμιμη” κάνναβη, σε μορφή στην οποία συνήθως καπνίζονται. Τα προϊόντα της δεύτερης κατηγορίας προωθούνται ως ωφέλιμα για την “υγεία” και την “ευεξία”, με έμφαση στην περιεκτικότητα σε CBD, συχνά σε μορφή ελαίου ή κρέμας.

Οι κατηγορίες αντικατοπτρίζονται και στο είδος και στον διάκοσμο των σημείων πώλησης των προϊόντων. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει συμφωνημένο πρότυπο δοκιμών αυτών των προϊόντων, η περιεκτικότητά τους σε THC και CBD μπορεί να διαφέρει από αυτήν που αναγράφεται στις ετικέτες ή στα “αποτελέσματα δοκιμών” που μπορεί να συνοδεύουν το προϊόν».

Από τα παραπάνω είναι προφανές ότι και το ΕΚΠΝΤ, αν και σε γενικές γραμμές επιστημονικώς ορθά προσεγγίζει τα προβλήματα που προκαλεί η χρήση της κάνναβης στον ανθρώπινο οργανισμό, ανέχεται την ύπαρξη θεσμικού κενού για τη διάδοσή τους.

«Ερωτήματα» και «αμφιβολίες»

Χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα για το CBD, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA) ανακοίνωσε πως έστειλε προειδοποιήσεις σε 15 εταιρείες για παράνομη πώληση διαφόρων προϊόντων που περιέχουν CBD, όπως έλαια, κρέμες κ.ά., μιας και ο Οργανισμός δεν έχει αδειοδοτήσει κανένα από τα προϊόντα CBD που διακινούνται στην αγορά, εκτός ενός φαρμάκου που χρησιμοποιείται σε δύο σπάνιες μορφές επιληψίας.

Στην ίδια ανακοίνωση ο Οργανισμός αναφέρει πως «εξακολουθούμε να ανησυχούμε ότι κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν λαθεμένα ότι οι μυριάδες των προϊόντων της CBD στην αγορά, πολλά από τα οποία είναι παράνομα, έχουν αξιολογηθεί από τη FDA και έχει αποφασισθεί ότι είναι ασφαλή ή ότι η προσπάθεια της CBD δεν μπορεί να βλάψει (…) Πρέπει να ξεκαθαριστεί πως ακόμα υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες και ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια των CBD προϊόντων – συμπεριλαμβανομένων και των εκθέσεων για αυτά περί μολυσματικών ουσιών, όπως φυτοφαρμάκων και βαρέων μετάλλων – και υπάρχουν πραγματικοί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη…

Υπάρχουν ακόμα πολλά αναπάντητα ερωτήματα και κενά στα δεδομένα για την τοξικότητα του CBD, ενώ κάποια από τα διαθέσιμα στοιχεία εγείρουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τα προϊόντα CBD, συμπεριλαμβανομένης της ηπατικής βλάβης, της αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα, της υπνηλίας, της διάρροιας και των αλλαγών στη διάθεση.

Επιπλέον, μελέτες σε ζώα έχουν δείξει πως η χρήση του CBD μπορεί να παρέμβει στην ανάπτυξη και την ομαλή λειτουργία των όρχεων και του σπέρματος, να μειώσει τα επίπεδα τεστοστερόνης και σεξουαλικής συμπεριφοράς στα αρσενικά. Ερωτήματα, επίσης, υπάρχουν ως προς τη σωρευτική χρήση του CBD και την επίδρασή του σε ευαίσθητους πληθυσμούς, όπως τα παιδιά, οι εγκυμονούσες και οι θηλάζουσες».

Ποια είναι η επίδραση της κάνναβης στον οργανισμό;

Η χρήση κάνναβης, ειδικά σε άτομα που ξεκινούν τη χρήση κατά την εφηβεία, φέρει ως αποτέλεσμα μειωμένη βραχύχρονη μνήμη, που σχετίζεται με χωρικές πληροφορίες, μειωμένη λεκτική και επεισοδιακή μνήμη (υπεύθυνη για την καθημερινή αποθήκευση των γεγονότων), μειωμένη απόδοση σε επίπεδο εκτελεστικών λειτουργιών (λήψη αποφάσεων, προγραμματισμός), καθώς και ενδείξεις για ελλείμματα στην ταχύτητα επεξεργασίας1.

Εκτός των γνωστικών λειτουργιών, η χρήση κάνναβης κατά την εφηβεία επιφέρει αλλαγές και στην εγκεφαλική δομή. Αρκετές μελέτες αναφέρουν πως υπάρχουν αλλαγές στο πάχος της φαιάς ουσίας (μέρος του εγκεφάλου που περιέχει τα σώματα των νευρώνων) στο φλοιό και σε υποφλοιώδεις περιοχές 2 – 8.

Η αύξηση του όγκου της παρεγκεφαλίδας έχει παρατηρηθεί πως παραμένει αμετάβλητη, ακόμα και 1 μήνα έπειτα από αυστηρά ελεγχόμενη αποχή από τη χρήση. Δομικές αλλαγές, όπως ο μικρότερος όγκος του προμετωπιαίου, του βρεγματικού και του κογχομετωπιαίου λοβού, καθώς και ο μεγαλύτερος όγκος της παρεγκεφαλίδας σχετίζονται με αυξημένη γνωστική δυσλειτουργία. Ο μικρότερος όγκος του ιπποκάμπου των χρηστών έχει συσχετιστεί με φτωχότερη απόδοση σε τεστ λεκτικής μνήμης και μάθησης 8 – 10.

Επιπλέον, δομική διαταραχή της λευκής ουσίας (μέρος του εγκεφάλου που περιέχει τους άξονες των νευρώνων) στον προμετωπιαίο και βρεγματικό λοβό, στην παρεγκεφαλίδα και σε μέρη του μεταιχμιακού συστήματος, εγείρει τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχολογικών και γνωστικών λειτουργιών 11 – 18.

Συμφέροντα που συνδέονται με την προώθηση της καλλιέργειας της κάνναβης
Οικονομικά συμφέροντα

Σε συνέντευξη Τύπου ο Σόρος πριν από έξι χρόνια τασσόταν υπέρ της μελέτης του London School of Economics την οποία συνυπέγραφαν καθηγητές και οικονομολόγοι – υποστηρικτές της αποποινικοποίησης της κάνναβης. Ανέφερε επίσης (υποκριτικά) ότι ήταν πρόβλημα το ότι, ενώ στις ΗΠΑ ξοδεύονταν 1 τρισ. δολάρια ετησίως κατά των ναρκωτικών, ταυτόχρονα χάνονταν 300 δισ. δολάρια από το ετήσιο κέρδος που είχε η παράνομη διακίνηση κάνναβης. Την ίδια χρονιά, άρθρο του βρετανικού περιοδικού «Management Today» (που τασσόταν υπέρ της «θετικής πείρας» των ΗΠΑ σε σχέση με την αποποινικοποίηση της κάνναβης) εκτιμούσε ότι το κράτος έχανε 9,3 δισ. δολάρια ετήσια έσοδα από φορολογία, αφού το 80% των χρηστών της Βρετανίας καλλιεργούσαν κάνναβη παράνομα.

Την ώρα που παρακάμπτονται μια σειρά από αναγκαίες, αλλά κοστοβόρες επιστημονικές διαδικασίες, που απαιτούνται για την παραγωγή ενός φαρμακευτικού σκευάσματος, ο Α. Ξανθός, πρώην υπ. Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ, στη συζήτηση της ψήφισης του νόμου για την κάνναβη στη Βουλή, δήλωνε: «Πρόκειται για μια αναδυόμενη αγορά παγκόσμια με τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον». Αυτήν την πρόταση επί της αρχής στήριξε και η ΝΔ, παρά τις επιμέρους διαφωνίες της σε σημεία του νομοσχεδίου. Η βιασύνη για την ψήφιση του νόμου δεν δικαιολογούνταν από τα επιστημονικά δεδομένα, αλλά από τις ανάγκες των μονοπωλίων για περισσότερα κέρδη.

Οι δύο πρώτες άδειες για την εγκατάσταση μονάδων καλλιέργειας και επεξεργασίας προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης δόθηκαν στη «BIOMECANN AE», με έδρα της τη Λάρισα και επένδυση 9,5 εκατ. ευρώ και στη «BIOPROCANN AE», με έδρα την Κόρινθο και εκτιμώμενη επένδυση τα 12,5 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία «Grow in Greece» έχει επίσης λάβει άδεια εγκατάστασης για την καλλιέργεια 25 στρεμμάτων φαρμακευτικής κάνναβης μέσω της «Greenhouse Constructions», έτοιμη να επενδύσει 23 – 25 εκατ. ευρώ στην Πέλλα. Η «Greenhouse Constructions» έχει εκδώσει επιπλέον 5 άδειες για εταιρείες από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, τη Ρωσία και την Ευρώπη, οι οποίες στοχεύουν για μονάδες σε Κιλκίς, Μαγνησία, Τρίκαλα και Θήβα, με επενδύσεις από 12 έως 120 εκατ. ευρώ. Η έως τώρα μεγαλύτερη σε οικονομικό ύψος αδειοδοτημένη επένδυση με 40 εκατ. ευρώ είναι στη Χαλκιδική από την καναδικών συμφερόντων «Five SA». Πριν το τέλος του χρόνου που μας πέρασε, η καναδική «Green Organic Dutchman» επιβεβαίωσε τις συζητήσεις της με την ελληνική κυβέρνηση για επενδύσεις εκτιμώμενου ύψους στα 74 εκατ. ευρώ στη φαρμακευτική κάνναβη.

Το ίδιο διάστημα, ο γεν. γραμματέας Βιομηχανίας του υπ. Ανάπτυξης Π. Καλλίρης επιβεβαίωσε πως έχουν κατατεθεί 115 αιτήσεις για άδειες εγκαταστάσεων φαρμακευτικής κάνναβης, εκ των οποίων οι 29 έχουν ήδη εγκριθεί, οι 19 έχουν αξιολογηθεί θετικά, 2 έχουν απορριφθεί, 44 βρίσκονται σε διαδικασία αξιολόγησης και οι 18 βρίσκονται σε αναμονή. Στο πλαίσιο της ίδιας δήλωσης, σε ερώτηση για το πώς εκτιμά η νέα κυβέρνηση τη βιομηχανία της φαρμακευτικής κάνναβης, ο ίδιος ανέφερε πως η κυβέρνηση στοχεύει στην οικονομική ανάπτυξη και γι’ αυτό υποστηρίζει τις επενδυτικές προσπάθειες, έχοντας στα σχέδιά της να απλουστεύσει ακόμη περισσότερο τη νομική διαδικασία της αδειοδότησης τέτοιων μονάδων – η οποία είναι ήδη επενδυτικά προσφιλής.

Ενδεικτικά, η παγκόσμια αγορά της φαρμακευτικής κάνναβης το 2015 άγγιξε τα 11,4 δισ. δολάρια και αναμένεται το 2025 να φτάσει τα 55,8 δισ. Επίσης, οι εταιρείες και οι ιδιωτικές κλινικές που μονοπωλούν σήμερα την παραγωγή και διάθεση κάνναβης, είναι από τις πιο κερδοφόρες στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Μόνο στην Ευρώπη, η κάνναβη αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο (38%) της λιανικής αγοράς παράνομων ουσιών, με αξία η οποία εκτιμάται μέχρι και τα 12,9 δισ./χρόνο.

Σύμφωνα με έρευνα του 2018 της εταιρείας «Prohibition Partners», το 2028 τα μεγέθη της ευρωπαϊκής αγοράς κάνναβης αναμένονται ως εξής: 115,8 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 55,2 δισ. αφορούν τη φαρμακευτική κάνναβη, 60,3 δισ. ευρώ για την ευφορική της χρήση και 180 εκατομμύρια ευρώ για τη βιομηχανική. Επιπλέον, μέχρι το 2028 και οι 28 χώρες της ΕΕ θα έχουν νομιμοποιήσει τη φαρμακευτική χρήση της κάνναβης και θα έχουν προχωρήσει σε περαιτέρω ρυθμίσεις της ευφορικής της χρήσης.

Πολιτικοκοινωνικά συμφέροντα

Η παρατεταμένη χρήση κάνναβης έχει ως αποτέλεσμα οι νοητικές λειτουργίες του χρήστη να υποκύπτουν, το άτομο να απομονώνεται. Ο χρήστης κάποιες φορές ίσως να αισθάνεται ότι αμφισβητεί και πάει κόντρα στο σύστημα, ενώ στην πραγματικότητα αυτοεγκλωβίζεται ακόμα βαθύτερα σε αυτό. Άλλες φορές, ίσως αισθάνεται ότι η κάνναβη είναι η «μαγική» λύση στα προβλήματά του, αλλά εντέλει καταλήγει να τα καλύπτει προσωρινά με κάλπικο ευφορικό τρόπο, και εκείνα να επανέρχονται δριμύτερα, όταν η ευφορική δράση παρέλθει.

Πολλοί χρήστες κάνναβης, ενώ θεωρούν ότι με τη χρήση προασπίζουν την ελευθερία του ατόμου και το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση, τελικά οδηγούνται στην απομόνωσή τους από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο και εντέλει δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τη θέση τους μέσα στην κοινωνία και να δράσουν συνειδητά και συλλογικά.

Η χρήση ουσιών, των όποιων ουσιών, ορίζει μια στάση ζωής με κυρίαρχα χαρακτηριστικά την ατομική φυγή από την πραγματικότητα, την παθητική, μοιρολατρική στάση για τη ζωή. Έτσι διαμορφώνονται άνθρωποι απομονωμένοι, εύκολα χειρίσιμοι, με αδύναμα κοινωνικά αντανακλαστικά και ανύπαρκτη διάθεση για αμφισβήτηση και κοινωνική πάλη.
Επιπλέον, η κάνναβη προωθεί την ανάπτυξη κατάθλιψης καθώς και την έκφραση ψυχώσεων. Οι χρήστες είναι εγκλωβισμένοι σε μια κατάσταση ύπαρξης που τους απομακρύνει από το να φτάσουν και να αναπτύξουν τις ικανότητες και δεξιότητές τους, τόσο σε προσωπικό επίπεδο, όσο και σε κοινωνικό.

Έτσι μπορούν να δημιουργηθούν κοινωνίες εθισμένων, με στοιχεία λειτουργικότητας, όμως, που θα προβάλλονται ως δείκτες υγείας. Η εκμετάλλευση της σωματικής εργασίας του 19ου αιώνα στα όρια των ανθρώπινων αντοχών μετασχηματίζεται σήμερα σε εκμετάλλευση της νόησης στα όρια της διατήρησης της λειτουργικότητας του ατόμου, με μια επικάλυψη δήθεν προοδευτικότητας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, η αστική τάξη και οι εκάστοτε πολιτικοί της εκπρόσωποι αξιοποίησαν και αξιοποιούν τόσο την κάνναβη όσο και άλλα ναρκωτικά με σκοπό τη μαζική εκτόνωση και την πρόληψη λαϊκών αντιδράσεων.

Ηρωίνη και χασίς έπαιρναν οι στρατιώτες των ΗΠΑ στο Βιετνάμ για να αντέξουν.

Στην Ολλανδία η αποποινικοποίηση της κάνναβης ψηφίστηκε σε περίοδο μαζικών αντιπολεμικών διαδηλώσεων τη δεκαετία του ’70.

Στην Πορτογαλία, το 2002, όταν τα πρώτα σημάδια της καπιταλιστικής κρίσης άρχισαν να γίνονται αισθητά με την αύξηση της ανεργίας στις νέες ηλικίες, αποποινικοποιήθηκε η κάνναβη.

Το ρεύμα του οπορτουνισμού ακόμα πιο έντονα σήμερα στοιχίζεται στην προώθηση της αποποινικοποίησης της κάνναβης και οδηγεί τη νεολαία σε ανιστόρητες και ανυπόστατες προσεγγίσεις της Ιστορίας, με σκοπό να στερέψει η πηγή έμπνευσης και γνώσης για το πώς γυρνάει ο τροχός.

Ενδεικτικό παράδειγμα το καινούριο περιοδικό για την κάνναβη «youmaysay». Διατίθεται δωρεάν σε έντυπη μορφή και ηλεκτρονικά με κυρίαρχο στοιχείο τη φιλο-κανναβική του ταυτότητα. Μέσα από τις σελίδες του περνά υπογείως και ευκόλως τις οπορτουνιστικές θέσεις του.

Βγάζει μάτι η θέση του editorial, πως τα «πλέον ενδιαφέροντα κινήματα αμφισβήτησης» έχουν ιστορικά συνδεθεί με την κάνναβη. Προφανώς, ως ενδιαφέροντα δεν συγκαταλέγονται κατά τον εκδότη αυτά τα οποία χαρακτηρίζονταν από έμπρακτη και πολλές φορές αιματηρή αντίσταση, βλ. Πολυτεχνείο, και που ουδεμία σχέση είχαν με την κάνναβη.

Προφανώς αναφέρεται στις διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ στην Αμερική, οι οποίες μετατράπηκαν στο ανώδυνο για το σύστημα και αναποτελεσματικό «κίνημα των χίπις» με τη διάδοση της μαριχουάνας.

Ποιοι απειλούνται από τη διάδοση της χρήσης

Τα πιο ευάλωτα άτομα και αυτά που θα επιβαρυνθούν ίσως και ανεπιστρεπτί από τη διάδοση της χρήσης κάνναβης, είναι τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες, που βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία ανάπτυξης βιολογικής, αλλά και πνευματικής. Προφανώς, όμως, η απειλή αφορά το σύνολο της κοινωνίας, μιας και η ναρκωκουλτούρα μπορεί να επιδράσει στη συνείδηση οποιασδήποτε ηλικίας.

Παράλληλα, το ζήτημα των ουσιών δεν είναι απλά ατομικό ζήτημα, αλλά πρώτιστα κοινωνικό. Η κοινωνία στερείται από εν δυνάμει ενεργά και δραστήρια μέλη, τα οποία θα μπορούσαν να προσφέρουν. Η ναρκωκουλτούρα αποτελεί φραγμό ή και οπισθοδρόμηση στην εξέλιξη της κοινωνίας με τις αξίες και τις αρχές που διαμορφώνει, όπως ο ατομικισμός.

Η ναρκωκουλτούρα μειώνει τη διεκδικητική δύναμη της κοινωνίας για καλύτερους όρους ζωής και εργασίας. Με την αύξηση των χρηστών κάνναβης, αυξάνονται και οι πιθανότητες και άρα τα περιστατικά εμφάνισης ψυχικών νόσων που καθιστούν το άτομο δυσλειτουργικό, επιβαρύνοντας και τον άμεσο περίγυρό του, αλλά και το ήδη υποστελεχωμένο και συμπιεσμένο δημόσιο σύστημα Υγείας.

Το καινούριο στοιχείο που εισήλθε με την ευρεία αποποινικοποίηση της κάνναβης, έστω και σε επίπεδο συνειδήσεων, είναι η απόσχιση της χρήσης ουσίας από τα συμπεριφορικά στοιχεία της παραβατικότητας και της περιθωριοποίησης. Παλαιότερα, η κύρια ομάδα απεύθυνσης της κάνναβης ήταν άτομα χαμηλότερων οικονομικών και συχνά προβληματικών κοινωνικών ομάδων, αλλά και η εύρεση της κάνναβης γινόταν μέσω δύσκολων και «σκοτεινών» οδών.

Σήμερα, η κάνναβη βρίσκεται παντού (και εντός και εκτός διαδικτύου) και η χρήση της εντάσσεται και στο πλαίσιο της τρέχουσας μόδας/life style που προωθείται. Ετσι, λοιπόν, ο χρήστης πια μπορεί να είναι πτυχιούχος, εργαζόμενος με επαγγελματικές επιτυχίες, στόχους προσωπικούς και φαινομενικά ικανοποιημένος από τη ζωή του.

Το καινούριο αυτό όμως στοιχείο δεν πρέπει να μας παραπλανά. Οι λόγοι που ωθούν τα άτομα στη χρήση ουσιών και στην εξάρτησή τους από αυτές παραμένουν οι ίδιοι, απλά καλύτερα συγκαλυμμένοι, όπως ίδια παραμένει και η επίδραση των ουσιών στα άτομα. Η καταπίεση μπορεί να έχει πάρει και άλλες μορφές ή να ασκείται και με έμμεσους τρόπους, αλλά παραμένει ασφυκτική. Οι διαρκώς διευρυνόμενες ανάγκες παραμένουν ακάλυπτες ή ατελώς καλυμμένες. Η ανασφάλεια γιγαντώνεται. Η εκμετάλλευση εντείνεται. Η αλληλεγγύη εξασθενεί. Το άτομο αποξενώνεται σε έναν κόσμο που πληθαίνει. Τα όνειρα τσακίζονται εν τη γενέσει τους από τη σκληρή πραγματικότητα. Η χαρά, η διασκέδαση και η απόλαυση ευτελίζονται και δεν βρίσκουν ουσιαστική κάλυψη. Υπό αυτές τις συνθήκες παρουσιάζεται το νέο μοντέλο χρήστη, το οποίο στην ουσία όμως σε τίποτα δεν διαφέρει με αυτό της προηγούμενης γενιάς.