Απολογισμός Τροχαίων Ατυχημάτων  1ου εξαμήνου 2019  και… ένα μεγάλο ευχαριστώ!

Γράφει ο Γιώργος Ουρσουζίδης

Πρώτα από όλα θα ήθελα να εκφράσω εκ μέρους των απερχόμενων μελών της Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας της Βουλής των Ελλήνων, την ευγνωμοσύνη μας στους ανθρώπους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας για συνεργασία.

Επίσης, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συνεργάτες της Βουλής και στον κ. Σπύρο Φλωρόπουλο που υποστήριξε με επιμέλεια το έργο της επιτροπής.

Από πλευράς μου, ένα εγκάρδιο ευχαριστώ στα μέλη της επιτροπής για την ομολογουμένως άψογη συνεργασία.

Από την πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής μας στις 21 Οκτώβρη του 2015 θέσαμε ως στόχο τη μείωση, από χρόνο, σε χρόνο  – έστω κατά μία ζωή – των θυμάτων της ασφάλτου.

Σήμερα, μετά από τρία χρόνια και οκτώ μήνες περίπου η εικόνα είναι σαφώς βελτιωμένη, τα θύματα μέχρι και τον Δεκέμβρη του 2018 αποτυπώνονται στον παρακάτω γράφημα:

Με ικανοποίηση παρατηρούμε – χρόνο με το χρόνο – βελτίωση στους δείκτες Οδικής Ασφάλειας στη χώρα μας, που σημαίνει, λιγότερη ανθρώπινη οδύνη και σημαντική εξοικονόμηση πολύτιμων πόρων για υποδομές και πρόληψη.

Από το 2010 μέχρι το  2015  τα τροχαία έχουν περιοριστεί, κυρίως λόγω της κρίσης:

• Μείωση διανυομένων οχηματοχιλιομέτρων
• Μείωση ταχύτητας προς εξοικονόμηση καυσίμου

Η  τάση διατηρείται στα ίδια επίπεδα μέχρι το 2017 όπου παρατηρείται σημαντική μείωση των τροχαίων σε σχέση με το 2016 – για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια στασιμότητας 2014/15/16 – με αντίστοιχη μείωση θυμάτων. Ο  Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων αποδίδει το γεγονός κυρίως στην αποπεράτωση σημαντικών οδικών υποδομών, όπως οι Σήραγγες των Τεμπών, ο οδικός άξονας Κορίνθου – Πατρών, η Ιόνια Οδός, η Μέση οδός Ε65 (μεσαίο τμήμα), καθώς και μικρότερης κλίμακας έργα.*(Το 2017 παραδόθηκαν σημαντικά έργα υποδομών).

Το 2018 είχαμε επίσης λιγότερα θύματα σε σχέση με το 2017 – που ήταν μακράν η καλύτερη χρονιά – και παρά την περαιτέρω αύξηση των διανυθέντων οχηματοχιλιομέτρων που παρατηρήθηκε την τελευταία τριετία.

Στον παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται η διαφορά του έτους  2017 και 2018:

Στον  παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται η διαφορά του έτους  2017  και  2016:

(*Στοιχεία ΕΛΑΣ )

Η  παρατηρούμενη μείωση οφείλεται, όπως επανειλημμένως έχουμε τονίσει:

• Στην ολοκλήρωση των οδικών αξόνων  
• Στην αλλαγή συμπεριφοράς των οδηγών λόγω της οικονομικής κρίσης  
• Στην αστυνόμευση
• Στην ενημέρωση/ευαισθητοποίηση και πρόληψη
• Σε πρωτοβουλίες φορέων και προσωπικοτήτων στο χώρο της εκπαίδευσης

Παρά την μείωση, εξακολουθούμε να παραμένουμε σε χαμηλότερο επίπεδο συγκριτικά με εκείνο των  προηγμένων χωρών της Ε.Ε., όμως πλησιάζουμε στον Μέσο Όρο της Ε.Ε.(50 νεκροί/εκ. κατοίκους Ε.Ε., 65 νεκροί/εκ. κατοίκους ΕΛΛΑΣ)

Το Στρατηγικό Σχέδιο για τη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας στην Ελλάδα για την περίοδο 2011–2020, ανάμεσα στους στόχους που έχει θέσει, ήταν και η μείωση των τροχαίων ατυχημάτων κατά 50%, στο ανωτέρω γράφημα παρατηρούμε ότι το 2018 είχαμε 709 νεκρούς, δηλαδή μείωση κατά 43,64% σε σχέση με το 2010.

* Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ

Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα την τελευταία δεκαετία 2009 – 2018 παρατηρούμαι σημαντική μείωση των θανάτων σαν ποσοστό επί των τροχαίων ατυχημάτων:

– Το 2009 επί 14.789 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε 1.456 νεκρούς, ποσοστό 9,85%

– Το 2011 επί 13.849 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε 1.141 νεκρούς, ποσοστό 8,24%

– Το 2013 επί 12.109 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε    879 νεκρούς, ποσοστό 7,26%

– Το 2015 επί 11.440 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε    793 νεκρούς, ποσοστό 6,93%

– Το 2017 επί 10.703 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε    730 νεκρούς, ποσοστό 6,82%

– Το 2018 επί 10.632 τροχαίων ατυχημάτων είχαμε    709 νεκρούς, ποσοστό 6,67%

Παρατηρούμαι λοιπόν στην τελευταία δεκαετία :

• Μείωση των τροχαίων ατυχημάτων  κατά  28,11 %  (από 14.789  στα 10.632)
• Μείωση των  θανάτων  κατά   51,30 %  (από 1456  στους 709)
• Μείωση των  θανάτων ως ποσοστό των τροχαίων από 9,85 % σε 6,67 %

►    Είναι σαφές, ότι οδηγούμε πλέον σε πιο «συγχωρητικό» περιβάλλον, όπως και πιο «συγχωρητικά» αυτοκίνητα, αλλά και πιο προσεκτικά, φοράμε ζώνη, κράνος, οδηγούμε με μικρότερη ταχύτητα, λιγότερη κατανάλωση αλκοόλ, κινητό τηλ. κ.λ.π.

Καλύτερη αστυνόμευση, έγιναν σημαντικές προσπάθειες – παρά τις δυσκολίες – στον τομέα της αστυνόμευσης.

Ας ελπίσουμε ότι το 2019 θα ικανοποιήσουμε τις προσδοκίες των συμπολιτών μας  πετυχαίνοντας καλύτερα αποτελέσματα, παρά το γεγονός ότι το Ά εξάμηνο του 2019 έκλεισε με αύξηση των τροχαίων και των θυμάτων, μη ξεχνάμε ότι η προεκλογική περίοδος του Μαΐου και του Ιουνίου, αύξησαν κατακόρυφα την κίνηση στους δρόμους μας (περιμένουμε τα σχετικά στοιχεία της «Hellastron» από τον κ. Χαλκιά).

• Ο στόχος για μείωση  των θυμάτων  το 2020  κατά  50% σε σχέση με το 2010  παραμένει στη ζώνη του εφικτού.

Ας προσπαθήσουμε το δεύτερο εξάμηνο του 2019 να είμαστε πιο προσεκτικοί και μην ξεχνάμε ότι :

   α)  Οι θερινοί  μήνες  είναι  οι πλέον «αιματηροί».

   β)  Τα Σαββατοκύριακα είναι οι πιο «αιματηρές» μέρες της εβδομάδος.

    γ)   Οι ώρες μεταξύ 12 μ.μ. και 6 π.μ. είναι οι πιο επικίνδυνες για σοβαρά τροχαία.

Τα πρώτο εξάμηνο του 2019

Στο  Α΄ εξάμηνο του  2019, στους 4 πρώτους μήνες είχαμε περιορισμένο αριθμό θυμάτων, όμως τον Μάιο και Ιούνιο είχαμε σημαντική αύξηση, με αποτέλεσμα να κλείσει το εξάμηνο με αισθητή αύξηση : + 11 νεκροί, + 20 βαριά και + 67 ελαφρά τραυματίες, σε σχέση με το Α΄ εξάμηνο του 2018:

Παρατίθεται και ο αντίστοιχος πίνακας του Α΄ τριμήνου 2019, όπου είχαμε: – 18 νεκρούς, – 11 βαριά, – 98 ελαφρά τραυματίες, σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2018:

*  Όπως προκύπτει από τους παραπάνω πινάκες, το Α΄ εξάμηνο  του 2019  είναι το  πλέον  αναίμακτο  μετά  το  αντίστοιχο  του  2018.

Παραθέτουμε συγκριτικούς πίνακες  των διανυθέντων οχηματοχιλιομέτρων για τα έτη 2014/15/16/17 και 18 που μας παρείχε η εταιρία “hellastron”:

Η σταθεροποίηση  των δεικτών  Οδικής  Ασφάλειας  πιθανότατα οφείλεται:

• Στην άοκνη προσπάθεια των ανθρώπων που έχουν συνειδητοποιήσει το πρόβλημα και έχουν επίγνωση των συνεπειών των τροχαίων.
•  Στην περαιτέρω βελτίωση των υποδομών του οδικού δικτύου της χώρας.
• Στους ευσυνείδητους  ακαδημαϊκούς  που μας ενημερώνουν και μας καθοδηγούν για την ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
•     Στην Ελληνική Αστυνομία  που εντατικοποίησε τους ελέγχους καθώς και στην ενεργή συμμετοχή της για ενημέρωση των πολιτών.
• Στην εκστρατεία ενημέρωσης μέσω τηλεόρασης και ραδιοφώνου, ιδιωτικών εταιριών, στα πλαίσια της ευθύνης που έχουν απέναντι στην κοινωνία.
•   Σε οργανισμούς του δημόσιου, που συνδιοργανώνουν με ιδιωτικούς φορείς επιστημονικές ημερίδες και ημερίδες ενημέρωσης των πολιτών.
•  Σε σύμβουλους και σε εκπαιδευτές οδηγών που συμμετέχουν καθοριστικά στην εκπαίδευση και ενημέρωση των πολιτών.
•  Στην Τοπική Αυτοδιοίκηση  που επιτέλους ευαισθητοποιείται και συμμετέχει ενεργά στην αντιμετώπιση του προβλήματος.
• Στην  βελτίωση των συνθηκών  μεταφοράς του εμπορικού και επιβατικού έργου,   αφού το 2017 είχαμε την ολοκλήρωση των οδικών έργων: ΠΑΘΕ (σήραγγες Τεμπών), τους οδικούς άξονες, Κορίνθου – Πατρών, Ιόνια οδό  και τμήμα της Κεντρικής Οδού Ε65 (Ξυνειάδα – Τρίκαλα μήκους 79 km). Ουσιαστικά μεταφέρεται η κίνηση από την χειρότερη κατηγορία (Δευτερεύον Οδικό Δίκτυο) στην καλύτερη (Κλειστοί Αυτοκινητόδρομοι), όπου σημειώνονται μόλις περί το 10% των θανατηφόρων.

▶  Δεν υπάρχει  καμιά αμφιβολία  ότι η κοινωνία ανταποκρίνεται στο κάλεσμα για ενεργό συμμετοχή στη μείωση της μάστιγας που ταλανίζει τη χώρα.

▶  Δεν πρέπει να ξεχνάμε το γεγονός, ότι η δραστική μείωση των τροχαίων στα χρόνια της κρίσης, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό των Ελλήνων πολιτών στις εντελώς απαραίτητες μετακινήσεις, καθώς και στη μείωση της ταχύτητας για λόγους οικονομίας.

Δεν πρέπει να επανέλθουμε στα προ κρίσης τραγικά νούμερα – δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια περαιτέρω μείωσης των τροχαίων – χαρακτηριστικό, όσο και εύγλωττο, είναι το παρακάτω διάγραμμα «Σύγκρισης ΑΕΠ & Κυκλοφοριακού φόρτου» επί της «Αττικής Οδού», τονίζουμε ξανά:

▶   Παρατηρούμαι ότι το διάγραμμα που αποτυπώνει τη μεταβολή του Κυκλοφοριακού Φόρτου στην «Αττική  Οδό » από το 2005 έως το 2018, είναι σχεδόν παράλληλο με αυτό της μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας!

   ▶   Προσοχή λοιπόν, όσο ανεβαίνει το ΑΕΠ της χώρας, τόσο ανεβαίνουν και τα τροχαία ατυχήματα!

Γι αυτόν ακριβώς το λόγο θα πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια πρόληψης/ενημέρωσης, να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε δράσεις, όπως αναλυτικά περιγράφονται στο Στρατηγικό Σχέδιο του ΕΜΠ.

Αξίζει να τονίσουμε για άλλη μια φορά, ότι πέρα από την οδύνη που προκαλεί ο άδικος χαμός αγαπημένων προσώπων, το κόστος θεραπείας των τροχαίων είναι κυριολεκτικά τεράστιο, το προσδιορίσαμε στην πρώτη ετήσια έκθεσή μας το 2016 και αναφέραμε τα παρακάτω:

     « Στη χώρα μας μέχρι σήμερα, ελάχιστες ήταν οι προσπάθειες αποτίμησης των τροχαίων σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα μεγέθη αυτά.

      Ωστόσο, τις συνέπειες των τροχαίων τις αντιλαμβανόμαστε όλοι, αλλά ιδιαίτερα τα θύματα και οι οικογένειές τους. Για το άτομο – θύμα, η απώλεια της ίδιας του της ζωής, ο σοβαρός τραυματισμός, αλλά και η ενδεχόμενη αναπηρία, αποτελούν μια ιδιαίτερα τραγική εξέλιξη.

      Αναπόφευκτα, ακολουθούν τα ψυχικά τραύματα και η αρνητική επιρροή στις δραστηριότητες και την επαγγελματική σταδιοδρομία του παθόντα, αλλά και των οικείων του, που τους συνοδεύουν για το υπόλοιπο της ζωής τους. Συνεπώς, το κόστος μετά από τροχαίο ατύχημα, είναι αβάσταχτο για τον παθόντα και δυσβάσταχτο για την κοινωνία. Η οικογένεια, η κοινωνία και κατ’ επέκταση το κράτος, επιβαρύνεται όχι μόνο από τα προφανή έξοδα νοσηλείας και μεσοπρόθεσμης αποκατάστασης, αλλά και από τα χρόνια επιδόματα και τις συντάξεις αναπηρίας, που ακολουθούν τους σοβαρούς τραυματισμούς.

      Εκτιμώντας τα παραπάνω, και με δεδομένο ότι, πάνω από το 70% των νεκρών και βαριά τραυματιών, ανήκουν στο ενεργό παραγωγικό δυναμικό, μπορεί κανείς εύκολα να αναλογιστεί τις απώλειες και στο επίπεδο της οικονομίας.

      Είναι γνωστό, ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει σοβαρότατο δημογραφικό πρόβλημα, που υπονομεύει – εκτός των άλλων – τη σκληρή προσπάθεια που καταβάλλει ο Ελληνικός λαός, ώστε να ξεφύγει από την κρίση που μαστίζει τη χώρα.

      Συνεπώς, δεν έχουμε την πολυτέλεια να συνεχίσουμε να αγνοούμε το πρόβλημα των θανάτων και βαριά τραυματιών, που αποτελεί σημαντική συνιστώσα αυτού του κοινωνικού προβλήματος.»

▶  Την 16ετία από το 2.000 μέχρι το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. είχαμε σε  245.404  τροχαία συμβάντα με 22.397 νεκρούς, 32.555  βαριά τραυματίες/ανάπηρους   και  277.967 ελαφρά τραυματίες.

▶    Η χώρα μας δαπάνησε από το 2000 μέχρι το 2015  πάνω από 81.181.704.000 € για την «θεραπεία» των παραπάνω τροχαίων, φαντάζει εξωπραγματικό – αφορά στο ¼ του χρέους  ή  σε   5.073.856.500 € / έτος.

▶   Τα τελευταία πέντε (5) χρόνια (2014/15/16/17/18) τα θύματα των τροχαίων έχουν περιοριστεί σημαντικά, σε  55.809  τροχαία συμβάντα είχαμε 3.860 νεκρούς, 4.295  βαριά τραυματίες/ανάπηρους   και   63.833 ελαφρά τραυματίες.

▶   Η δαπάνη που αναλογεί στην πενταετία 2014 –2018, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, ξεπερνά τα  11.991.496.000 €   ή  τα   2.398.299.200  €  / έτος.

 Αξίζει να επαναλάβουμε ξανά, ότι:

1.  Εάν ένα μικρό ποσοστό από το παραπάνω ποσό διοχετεύονταν στην πρόληψη, είναι  βέβαιο – σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς – ότι θα απέφερε από 10πλάσια έως και 100πλάσια οφέλη για την κοινωνία μας.
2.  Η   δημογραφική  αιμορραγία  της Χώρας, λόγω των τροχαίων ατυχημάτων είναι μεγάλη, τα  τροχαία επιδεινώνουν το σοβαρό αυτό πρόβλημα – πρέπει να αντιμετωπιστεί αξιόπιστα.

Στην θητεία μας αυτή στη Βουλή των Ελλήνων, ζήσαμε αναμφίβολα πρωτόγνωρες καταστάσεις, πραγματικά βιώσαμε δυσκολίες που δε μπορούσαμε καν΄ να διανοηθούμε, όμως παρά τις αντιπαραθέσεις, σε επίπεδο επιτροπής, οφείλω να ομολογήσω ότι είχαμε άψογη συνεργασία, σας ευχαριστώ!

         Τέλος εκ  μέρους  των απερχόμενων μελών της επιτροπής Οδικής Ασφάλειας της Βουλής των Ελλήνων, ευχαριστούμε θερμά: τα θύματα τροχαίων με σοβαρό τραυματισμό, τους συγγενείς θυμάτων, ειδικούς επιστήμονες, κοινωνικούς φορείς, εμπειρογνώμονες, φορείς του Δημοσίου, ευαισθητοποιημένους πολίτες, εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, που με φιλότιμο, ευσυνειδησία  και  αίσθηση καθήκοντος, προσπάθησαν να βοηθήσουν μέσα από την επιτροπή μας, στον περιορισμό της μάστιγας που για δεκαετίες συνθλίβει οικογένειες και ταλανίζει κυριολεκτικά ολόκληρη τη χώρα.  

         Τους είμαστε ευγνώμονες!

                                                                 Με βαθειά εκτίμηση

Αθήνα  13/7/2019                                   Γιώργος  Ν. Ουρσουζίδης

Υ.Γ.    Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον ηλεκτρονικό τύπο της Ημαθίας και την εφημερίδα «Βέροια» για την ενημέρωση που παρείχαν στους πολίτες της Ημαθίας γι αυτό το τόσο σοβαρό ζήτημα – θερμά συγχαρητήρια!

*  ΟΡΙΣΜΟΙ

Οδικό τροχαίο ατύχημα (με σωματικές βλάβες): θεωρείται το συμβάν που γίνεται στους δρόμους ή στις πλατείες, που είναι ελεύθερες στη δημόσια χρήση (όχι σε αυλές, βιομηχανικούς χώρους, αμαξοστάσια των επιχειρήσεων μεταφορών κλπ.), με συμμετοχή σε αυτό ενός ή περισσοτέρων οχημάτων, από τα οποία το ένα τουλάχιστον βρισκόταν σε κίνηση κατά τη στιγμή του ατυχήματος και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ή τον τραυματισμό προσώπου ή προσώπων.

Νεκρός: θεωρείται το πρόσωπο εκείνο, του οποίου ο θάνατος, επέρχεται την ίδια στιγμή ή μέσα σε διάστημα 30 ημερών από το ατύχημα (τον ορισμό αυτό ακολουθεί η Ελλάδα από 01.01.1996).

Τραυματίας: θεωρείται το παθόν πρόσωπο, που υπέστη σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του.

Βαριά τραυματίας: θεωρείται το παθόν πρόσωπο, που υπέστη σοβαρή βλάβη, όπως κρανιοεγκεφαλική κάκωση, ακρωτηριασμό, πολλαπλό τραυματισμό με αποτέλεσμα το άτομο είτε να χάσει τη διανοητική του επαφή με το περιβάλλον είτε να κινδυνεύει σοβαρά η ζωή του.

Ελαφρά τραυματίας: θεωρείται το παθόν πρόσωπο, που υπέστη απλή σωματική κάκωση, μη ικανή να θέσει την ζωή του σε κίνδυνο.

Όχημα: Περιλαμβάνονται τα αυτοκίνητα οχήματα, τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία (τρόλλεϋ), τα τραμ, οι μοτοσυκλέτες, τα ποδήλατα και μοτοποδήλατα, τα αγροτικά μηχανήματα, τα μηχανήματα οδοποιίας, τα ζωήλατα οχήματα και οι χειράμαξες.

Στα οχήματα δεν περιλαμβάνονται οι σιδηρόδρομοι, ωστόσο αν στο ατύχημα συμμετέχει όχημα μιας τουλάχιστον από τις παραπάνω κατηγορίες, τότε το ατύχημα θεωρείται οδικό τροχαίο και περιλαμβάνεται στην έρευνα.