Τι συμβαίνει με το εξασθενές χρώμιο στο νερό χωριών της Κοζάνης;
Με την εξέταση μαρτύρων υπεράσπισης συνεχίστηκε, στην αίθουσα του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Κοζάνης για τέταρτη ημέρα, η δίκη για την μόλυνση με εξασθενές Χρώμιο των υδάτων της πηγής που υδρεύονταν τα χωριά Ακρινή, Αγ. Δημήτριος, Ρυάκιο και Κοιλάδα του νομού.
Κατηγορούμενοι είναι, 4 κορυφαία στελέχη της ΔΕΗ που διετέλεσαν διευθυντές του ορυχείου Νοτίου Πεδίου, από το 2012 έως το 2018. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο “τα 4 στελέχη της ΔΕΗ παραβίασαν τον περιβαλλοντικό νόμο Ν.1650/86 με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί το περιβάλλον στα παραπάνω χωριά”. Συγκεκριμένα κατηγορούνται ότι ενώ “είχαν νομική υποχρέωση δεν μερίμνησαν στην ασφαλή διαχείριση της τέφρας, με αποτέλεσμα να εκπληθούν σημαντικές ποσότητες και να μολυνθεί με εξασθενές Χρώμιο το νερό ύδρευσης των παραπάνω χωριών”.
Ο επί σειρά ετών προϊστάμενος του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών ερευνών (ΙΓΜΕ) Δυτικής Μακεδονίας Αλκιβιάδης Στάμου, ως επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας που αποτελείται από στελέχη του ΙΓΜΕ και Χημικούς Μηχανικούς από το εργαστήριο Περιβάλλοντος του ΤΕΙ δυτικής Μακεδονίας, κατέθεσε στο δικαστήριο ότι οι υπερβάσεις των τιμών του εξασθενούς Χρωμίου “παρατηρούνται σε περιοχές της επίμαχης λεκάνης που όπου έχει διαπιστωθεί ότι στο υπέδαφος υπάρχουν οφιολιθικά πετρώματα”. Επίσης, ανέφερε ότι υπάρχουν υπερβάσεις και υψηλές τιμές εξασθενούς Χρωμίου όχι μόνο στις πηγές που γειτνιάζουν με τα συστήματα διαχείρισης της τέφρας αλλά και σε ανεξάρτητες περιοχές που δεν έχουν σχέση με την εξορυκτική δραστηριότητα της ΔΕΗ, “όπως πηγές στο όρος Βέρμιο που δείχνουν εξασθενές χρώμιο στα 120 mg όσο και η πηγή που τροφοδοτούσε τα 4 χωριά και η ενδεικτική μέτρηση στην περιοχή της Ξηρολίμνης που επίσης έχει ποσοστά πάνω από τα επιτρεπτά όρια”.
Στις ερωτήσεις της έδρας, αλλά και των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής ο κ. Στάμου επέμενε ότι “η συμβολή της τέφρας στις τιμές τους ασθενούς χρωμίου που ανιχνεύθηκαν στα νερά των δύο πηγών που τροφοδοτούσαν με νερό τα επίμαχα χωριά είναι αμελητέα και ότι η δημιουργία του ασθενούς χρωμίου είναι γεογενούς και όχι ανθρωπογενούς προέλευσης”. Ανέφερε ακόμη ότι γεωτρήσεις που έγιναν σε περιοχές με έντονη διασπορά τέφρας, αλλά με ασβεστολιθικά η σχιστολιθικά πετρώματα όλες οι ενδείξεις εξασθενούς χρωμίου είναι πολύ κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Συμπερασματικά ως “ένοχο” των υψηλών τιμών του εξασθενούς Χρωμίου ο κ. Στάμου, έδειξε ότι είναι τα οφιολιθικά πετρώματα όπου ποσότητες χρωμίου που εμπεριέχονται στα υπόγεια νερά οξειδώνονται από την παρουσία Μαγγανίου δίδοντας το τοξικό εξασθενές χρώμιο που θεωρείται επικίνδυνο για την δημόσια υγεία.
Ο ομότιμος καθηγητής της Υδρογεωλογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Σταμάτης, επιβεβαίωσε τους ισχυρισμούς του προηγούμενου μάρτυρα ότι, σε περιοχές με πολύ μεγάλη παρουσία και διασπορά τέφρας, αλλά με διαφορετικά πετρώματα η παρουσία του εξασθενους χρωμίου είναι χαμηλή και πολύ κάτω από τα επιτρεπτά όρια. Όμως εκτός από τον ανθρωπογενή και γεογενή παράγοντα στην δημιουργία του προβλήματος, επεσήμανε στο δικαστήριο δυο άλλες παραμέτρους που συμβάλλουν με τον τρόπο τους στην δημιουργία εξασθανούς χρωμίου στο νερό. Την έντονη λιπασπάτωση από τις καλλιέργειες στον κάμπο όπου τα υπολείμματα διευκολύνουν την οξείδωση του τρισθενούς σε εξασθενές χρώμιο και τις αποθέσεις από σταβλικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν στην περιοχή.
Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης, κατέθεσε στο δικαστήριο ότι από το 2007 που ήταν πρόεδρος στο σωματείο “Σπάρτακος”, είχαν επιβάλλει στην διοίκηση των Ορυχείων του Νοτίου πεδίου να μετρούν την ποιότητα των νερών από τέσσερις υδρομετρήσεις που χρησιμοποιούσαν οι εργαζόμενοι, είτε για πόση είτε για την καθημερινή τους υγιεινή. “Τα αποτελέσματα δεν μας ανησύχησαν ποτέ πάρα μόνο μια φορά το 2011 όπου μια πηγή παρουσίασε ένδειξη σχεδόν στα επιτρεπτά όρια σε εξασθενές Χρώμιο”.
Ο πρόεδρος της κοινότητας του Ρυακίου Κωνσταντίνος Τηλαβερίδης, εστίασε την μαρτυρία του στην κατάσταση που παρουσίαζε ο αποθέτης Α9, στην σκόνη και την διασπορά της τέφρας στους γύρω χώρους και τις διαμαρτυρίες του ιδίου, αλλά και συγχωριανών του στους αρμόδιους του ΑΗΣ ΑΓ Δημητρίου για την κατάσταση.
Το δικαστήριο διέκοψε λόγω παρέλευσης ωραρίου και θα συνεχίσει την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου με την κατάθεση των επιστημόνων από την ομάδα του ΕΜΠ που συνέταξε την μελέτη των αιτιών ύπαρξης χρωμίου στο νερό για λογαριασμό της ΔΕΗ.
ΑΠΕ
