Απόψεις Κοινωνία
“Θυμίζει Βιετνάμ!” Πληθαίνουν οι σοκαριστικές περιγραφές για το hotspot της Μόριας. Γράφει ο Μιχάλης Λαγάνης
Η κατάσταση που επικρατεί στον κατ’ ευφημισμόν προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας έχει πάψει πλέον να αποτελεί είδηση για τα ΜΜΕ. Το ίδιο και οι συνθήκες στις οποίες καλούνται να επιβιώσουν καθημερινά περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι. Ανάμεσά τους χιλιάδες οικογένειες με μικρά παιδιά. Η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά, οι βιασμοί και οι κακοποιήσεις γυναικών, ακόμα και παιδιών, καθώς και οι συμπλοκές μεταξύ ομάδων μεταναστών διαφορετικών εθνοτήτων είναι φαινόμενα που παρατηρούνται σε καθημερινή βάση.
Επίσης τα φαινόμενα αυθαιρεσίας και βίας αστυνομικών κατά προσφύγων και μεταναστών, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τους τέσσερις αστυνομικούς για τους οποίους διατάχθηκε ένορκη διοικητική εξέταση με αφορμή το σοκαριστικό βίντεο της ιταλικής δημόσιας τηλεόρασης RAI 2, όπου ο επικεφαλής αρχιφύλακας της ομάδας ακούγεται να βρίζει με χυδαίες εκφράσεις μια ηλικιωμένη πρόσφυγα η οποία έκανε το «λάθος» να πάρει χωρίς την άδειά του λίγα εμφιαλωμένα νερά.
Πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο ο οποίος δύο χρόνια πριν θρηνούσε τον χαμό ενός εξάχρονου προσφυγόπουλου το οποίο είχε βρει τραγικό θάνατο μαζί με τη γιαγιά του, όταν από μια διαρροή σε σόμπα υγραερίου είχε πάρει φωτιά η σκηνή όπου κοιμόντουσαν. Πώς λοιπόν ένας ευαίσθητος άνθρωπος μέσα σε δύο χρόνια μετατράπηκε σε έναν οξύθυμο αστυνομικό ο οποίος δεν διστάζει να επιτεθεί σε μια γυναίκα που θα μπορούσε να είναι και μητέρα του;
Σε όποιον έχει ζήσει, έστω στο ελάχιστο, την «κόλαση της Μόριας», αυτή η μεταστροφή δεν προκαλεί εντύπωση.
Όπως είπε στο «Ποντίκι» αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., ο οποίος μετατάχθηκε πολύ πρόσφατα στο hotspot της Λέσβου, η κατάσταση στον καταυλισμό «θυμίζει Βιετνάμ. Όποιος δεν έχει περάσει από εδώ και δεν έχει δει με τα μάτια του την απόλυτη εξαθλίωση, τον εξευτελισμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τι βιώνουν καθημερινά αυτοί οι άνθρωποι».
Ο αστυνομικός, του οποίου τα στοιχεία βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας, αλλά δεν δημοσιεύονται για λόγους εχεμύθειας και προστασίας του ίδιου, συνεχίζει: «Δεν πρέπει κανένας να απορεί για το ότι οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι ζουν σε καθεστώς μακροχρόνιας αναμονής, ουσιαστικά κράτησης σε μια ανοικτή φυλακή, φθάνουν στα όρια της τρέλας… Θα πρέπει να είσαι ήδη παράφρων ή να κάνεις χρήση ναρκωτικών ώστε να μην τρελαθείς».
Γερμανική «αυτοψία»
Οι Ευρωπαίοι εταίροι πάντως δεν φαίνεται να συγκινούνται από την κατάσταση στα hotspots των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Άλλωστε πολλά κράτη – μέλη της Ε.Ε. μποϊκοτάρισαν το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων κατόχων ασύλου ή καθυστερούν τις διαδικασίες επανενώσεις ευάλωτων ομάδων προσφύγων, κυρίως μονογονεϊκών οικογενειών και ασυνόδευτων ανηλίκων, με τις οικογένειές τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Γερμανία με τα γραφειοκρατικά προσκόμματα που προβάλλει όταν πρόκειται για την επανένωση ενός προσφυγόπουλου με την οικογένειά του που κατοικεί μόνιμα εκεί. Πάντως, μετά την αυτοψία που πραγματοποίησαν στη Μόρια πριν από λίγες ημέρες βουλευτές του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της Άνγκελα Μέρκελ με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγή βουλευτή Χρήστο Κατζίδη, ίσως σχημάτισαν μια εντελώς διαφορετική εικόνα συγκριτικά με ό,τι πίστευαν.
Το οδοιπορικό των Γερμανών βουλευτών στο αποκαλούμενο «Γκουαντάναμο της Ευρώπης» αποτύπωσε σε ένα εκτενές ρεπορτάζ που δημοσιεύθηκε στις αρχές της εβδομάδας η Deutsche Welle, μέρος του οποίου αναδημοσιεύουμε σήμερα:
«Τα σύρματα είναι από αυτά που χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ για την προστασία στρατοπέδων και στρατιωτικών βάσεων της συμμαχίας. Εδώ βέβαια δεν πρόκειται για στρατιωτικές εγκαταστάσεις, αλλά για κρατητήρια στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας.
Μέσα στα Isobox βρίσκονται κλεισμένοι οι πρόσφυγες υπό απέλαση ή επαναπροώθηση προς την Τουρκία, αλλά και εκείνοι που δήλωσαν οικειοθελώς ότι θέλουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Όλοι μαζί. Οι τελευταίοι μπορεί να περιμένουν ακόμη και μήνες για το ταξίδι της επιστροφής. “Δεν εξαρτάται από εμάς” μας λέει ο Γιάννης Μπαλμπακάκης, ταξίαρχος ε.α. και διοικητής της Μόριας από τις αρχές του 2017. “Οι πρεσβείες συνήθως καθυστερούν τις διαδικασίες”.
(…) Το ταξίδι για τη Μόρια της γερμανικής αντιπροσωπείας υπό τον χριστιανοδημοκράτη βουλευτή Χρήστο Κατζίδη, ελληνικής καταγωγής, εκπροσώπου της Κ.Ο. του κόμματός του σε θέματα εσωτερικής πολιτικής στην τοπική βουλή της Β. Ρηνανίας – Βεστφαλίας, ξεκίνησε πρώτα από την Αθήνα. Στο πρόγραμμα, συναντήσεις με τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρη Βίτσα, Έλληνες βουλευτές και αρμόδιους σε θέματα προσφυγικής και μεταναστευτικής πολιτικής.
Αυξάνονται οι ροές
Μακριά από τη Μόρια τα λόγια δεν μπορούν να αποδώσουν τις πραγματικές συνθήκες στον καταυλισμό. Προσπαθούν να εξωραΐσουν καταστάσεις που δεν εξωραΐζονται.
● Υπάρχει ανάγκη χρημάτων; “Όχι” ήταν η απάντηση, “χρειαζόμαστε επειγόντως μεταφραστές και γιατρούς, 120 περισσότερους από όσους έχουμε, πρέπει να είναι γιατροί του δημοσίου”.
● Τι γίνεται με τα ευρωπαϊκά κονδύλια, που τόσα έχουν γραφτεί για κακοδιαχείριση; “Από τα 1,6 δισ. που προβλέπονται για τρία χρόνια, έχουμε πάρει το ένα δισ., και από αυτό το ποσό ένα μεγάλο τμήμα πηγαίνει για φαγητό. Ελέγχους κάνει η Ε.Ε.”.
● Τι γίνεται με τις επαναπροωθήσεις προς την Τουρκία; “Μία την εβδομάδα, το πολύ, την ώρα που αυξάνονται και πάλι οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία”.
● Αυτοκτονίες γίνονται; “Ούτε μία”.
● Με τη διαδικασία ασύλου; “Προσπαθούμε να επιταχύνουμε τους ρυθμούς”.
Και πάλι ο αδυσώπητος χρόνος. Στη Μόρια όμως δεν μετράει. Το μόνο που μετράει είναι οι νέες αφίξεις και αποχωρήσεις σε μια αέναη αλλά δυσανάλογη σχέση. 57 ήρθαν την ημέρα που ήμασταν εκεί. Ο μέσος αριθμός καθημερινών αφίξεων την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου ήταν 34, την τελευταία εβδομάδα του Σεπτέμβρη 10. Αυξητική τάση και στα άλλα νησιά του Αιγαίου. 691 έφτασαν εκεί την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου, οι 562 στη Σάμο που τείνει να γίνει δεύτερη Μόρια. Όσοι πρόσφυγες κι αν μεταφερθούν στην ενδοχώρα, έρχονται συνεχώς κι άλλοι στα νησιά. Χωρίς τελειωμό. Πώς θα περάσουν εκεί άλλον έναν χειμώνα;».
