Τι σημαίνει η έκφραση «μάτι του κυκλώνα»; Συνήθως η έκφραση χρησιμοποιείται μεταφορικά. Και τις περισσότερες φορές με λάθος τρόπος. Μάτι του κυκλώνα είναι το κέντρο του κυκλώνα. Στο σημείο αυτό επικρατεί νηνεμία (δηλαδή έλλειψη ανέμων ή πολύ ήπιοι άνεμοι).
Το μάτι ενός κυκλώνα έχει συνήθως διάμετρο 30 – 65 χιλιομέτρων. Γύρω από το μάτι του κυκλώνα είναι το λεγόμενο «eyewall», ένας δακτύλιος με κεραυνούς, αστραπές και πολύ ισχυρούς ανέμους, που ουσιαστικά πρόκειται για τα πλέον ακραία καιρικά φαινόμενα που «κουβαλά» ένας κυκλώνας.
Αυτό είναι που προκαλεί τις μεγάλες καταστροφές και όχι το μάτι. Στις πιο ήπιες καταιγίδες, το μάτι δεν είναι σαφώς οριοθετημένο. Για την ακρίβεια, όσο πιο ισχυρός ο κυκλώνας, τόσο πιο ξεκάθαρα όρια έχει το σημείο που ονομάζεται μάτι του κυκλώνα.
Ποια είναι η διαφορά του κυκλώνα από τον τυφώνα, τον ανεμοστρόβιλο και την τροπική καταιγίδα;
Ανεμοστρόβιλος – Κυκλώνας – Τυφώνας: Είναι όλα ήδη καταιγίδων. Αυτό που ποικίλει είναι η ένταση και κυρίως το πού εκδηλώνονται. Ο ανεμοστρόβιλος χρησιμοποιείται για φαινόμενα στις περιοχές του Ατλαντικού, της Καραϊβικής του κεντρικού και νοτιοανατολικού Ειρηνικού. Τυφώνας εκδηλώνεται στον Ειρηνικό. Κυκλώνες ονομάζουν τα φαινόμενα αυτά στον κόλπο της Βεγγάλης και την Αραβική Θάλασσα. Αν εκδηλώνεται σε τροπική ζώνη, ονομάζεται τροπικός κυκλώνας ή καταιγίδα (πχ σε περιοχές της Ινδίας και τον Ινδικό Ωκεανό).
Ένταση: Μια καταιγίδα ονομάζεται τροπική όταν οι άνεμοι που πνέουν έχουν ένταση άνω των 63 χλμ/ ώρα. Γίνεται ανεμοστρόβιλος, τυφώνας ή κυκλώνας όταν οι άνεμοι ξεπερνούν τα 119 χλμ/ωρα σε ταχύτητα.
Υπάρχουν 5 βασικές διαβαθμίσεις ανάλογα με την ένταση των ανέμων. Η υψηλότερη διαβάθμιση είναι η 5 όπου οι άνεμοι ξεπερνούν τα 249 χλμ/ώρα. Κατεύθυνση: Αν εκδηλώνονται στο βορρά ή στον ισημερινό στριφογυρίζουν αντίθετα από τη φορά των δεικτών του ρολογιού ενώ αν εκδηλώνονται στο νότο στριφογυρίζουν με τη φορά του ρολογιού.
Εποχή: Στον Ατλαντικό και τον κεντρικό Ειρηνικό, εποχή των τυφώνων είναι από την 1η Ιουνίου μέχρι τις 30 Νοεμβρίου. Στον ανατολικό Ειρηνικό από 15 Μαΐου έως και 30 Νοεμβρίου. Στο βορειοδυτικό Ειρηνικό εκδηλώνονται όλο το χρόνο. Στον κόλπο της Βεγγάλης σε δυο περιόδους: από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο και από το Σεπτέμβριο ως το Νοέμβριο. Πού εκδηλώνονται οι περισσότεροι: Ακριβώς εκεί που χτύπησε ο Χαϊγιάν το 2013, στο βορειοδυτικό Ειρηνικό. Κάθε χρόνο εκδηλώνονται κατά μέσο όρο 27 μείζονες καταιγίδες. Στον Ατλαντικό αντίστοιχα εκδηλώνονται 11 τυφώνες κατά μέσο όρο το χρόνο.
Ποιος βαφτίζει τους κυκλώνες και τους τυφώνες;
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός. Το όνομα καθενός εξαρτάται από την περιοχή που χτυπά – παίρνει όνομα… τοπικό! Όταν ένας τυφώνας προκαλέσει πολλά θύματα ή καταστροφές, όπως πχ ο Κατρίνα το 2005 στη Νέα Ορλεάνη, τότε δεν δίδεται ξανά το ίδιο όνομα σε άλλον. Οι Φιλιππίνες – καθ’ ότι έχουν αρκετούς τυφώνες- έχουν και δικό τους σύστημα ονοματοδοσίας.
