Ταξιδεύοντας με τη Μαρία Ευθυμίου στις σελίδες της Παγκόσμιας Ιστορίας. Δεκαπέντε συναρπαστικά μαθήματα στη Βέροια

Δήμητρα Σμυρνή

Η Ιστορία, το μάθημα που οι περισσότεροι μαθητές βαρέθηκαν στα σχολεία, γιατί ήταν συνώνυμο της αποστήθισης –τυχεροί όσοι την είδαν στα χέρια κάποιων φωτισμένων δασκάλων να μεταμορφώνεται σε φάρο ζωής ατομικής και συλλογικής- έγινε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χθες, φωτίζοντας το σήμερα, μέσα από τα μαθήματα Παγκόσμιας Ιστορίας, που η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου, πρόσφερε στον κόσμο της Βέροιας, στο Εκκοκκιστήριο Ιδεών.

Δεκαπέντε μαθήματα Παγκόσμιας Ιστορίας αποτέλεσαν έναν κύκλο-καθρέφτη του κόσμου, όπου, μια Δασκάλα, με όλη την αξιακή και συναισθηματική φόρτιση της λέξης, δέθηκε με τους «μαθητές» της, με δεσμούς της γνώσης, της κριτικής σκέψης και της επικοινωνίας, δίνοντας στην έννοια της Παιδείας το ουσιαστικό της περιεχόμενο.

Η Μαρία Ευθυμίου δίνει τα μαθήματα αυτά σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, αποσυνδέοντάς τα από οποιαδήποτε αμοιβή, και αποκτώντας γύρω της έναν κύκλο «πιστών», που βλέπουν σ’ αυτήν και την προσφορά της κάτι έξω από τα  μέχρι τώρα δεδομένα της ελληνικής παιδείας και της ελληνικής κοινωνίας.

Το χθεσινό μάθημα στο Εκκοκκιστήριο ήταν αφιερωμένο στη Ρωσική Επανάσταση και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μέσα από έναν λόγο διαυγή, με θαυμαστή μεταδοτικότητα για το ακροατήριο, με συνέχεια, χωρίς κενά και άλματα, με χρήση της δημοτικής διανθισμένης με στοιχεία της καθημερινότητας που την φέρνουν πιο κοντά, με λεπτό χιούμορ και θεατρικότητα, όχι πλαστή αλλά γνήσια που κάνει τη διδασκαλία κυριολεκτικά ένα δρώμενο, η Μαρία Ευθυμίου ξεφύλισσε μαζί μας τις σελίδες της Ιστορίας για πάνω από ένα τρίωρο, χωρίς να μας αφήσει να αισθανθούμε την παραμικρή κούραση.

Η Τσαρική Ρωσία, ο Λένιν και τα πρώτα νεανικά του χρόνια, η κοινοκτημοσύνη ως βασικός όρος της νέας ιδεολογίας, τα σοβιέτ, η έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου, οι συμμαχίες και τα μέτωπα, ο πόλεμος των χαρακωμάτων, τα εκατομμύρια των νεκρών, η παραίτηση του Τσάρου, η είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο, τα Χειμερινά Ανάκτορα, η εκτέλεση των Ρομανώφ, η Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, η Συνθήκη των Βερσαλλιών – ταπεινωτική για τους ηττημένους Γερμανούς και προάγγελος το Β’ Παγκοσμίου- η άνοδος του Μουσολίνι και του Χίτλερ και η παλλαϊκή αποδοχή τους, όλα δόθηκαν όχι σαν μια απλή αναφορά, ξερά επιστημονική, αλλά σαν μια ταινία καλογυρισμένη, που αιχμαλωτίζει το νου και την ψυχή.

Χθες, η Μαρία Ευθυμίου μιλώντας στη Φαρέτρα είπε

για την Ιστορία και τη μελέτη της: Η Ιστορία σε βοηθά να αποκωδικοποιήσεις τον εαυτό σου και την κοινωνία σου. Επειδή όσα έπραξαν οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες είναι δικά σου. Και συ είσαι τμήμα της Ιστορίας και σε λίγα χρόνια θα είμαστε και μεις αντικείμενο μελέτης και θα συζητάνε για μας, όπως εμείς τώρα συζητάμε για ανθρώπους από εκατό ή διακόσια ή δέκα χιλιάδες χρόνια πριν. Επομένως, το να γνωρίζεις πώς έπραξαν οι άνθρωποι μέσα στους αιώνες είναι βοήθεια για τη δικιά σου τη ζωή.

για το πάθος της διδασκαλίας της Ιστορίας: έχω υπολογίσει ότι έχω συμπληρώσει 2.262 ώρες διδασκαλίας, πάντα δωρεάν, σε περίπου 58 χώρους της χώρας, και το κάνω με πάθος, άποψη και πεποίθηση ότι βοηθώ την κοινωνία μου σ’ αυτήν την κακή περίσταση που βρίσκεται. Το ξεκίνησα πριν, στους καλούς καιρούς, αλλά το συνέχισα και μετά, στους δυσκολότερους.

 για τον τρόπο μελέτης της Ιστορίας: Η μελέτη της είναι δύσκολη, γιατί υπάρχουν πολλά κατευθυνόμενα βιβλία ή υπερβολικά λεπτομερή. Πρέπει να προσεγγίζεις τα θέματα πρώτα ευρύτερα και στη συνέχεια  να μπαίνεις σε επιμέρους θέματα. Γι αυτό και κάνω αυτά τα μαθήματα, για να δημιουργήσω την αίσθηση της ευρείας εικόνας κι από κει και πέρα ο καθένας θ’ αναζητήσει περισσότερα στοιχεία.

για τα συναισθήματα που γεννά αυτή η διαδικασία των μαθημάτων: Μόνο θετικά συναισθήματα μπορεί να σου δώσει μια τέτοια διαδικασία. Γιατί είναι πάρα πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον που έχουν δείξει οι Έλληνες, πράγμα που με τιμά και με χαροποιεί, και μου δίνει επιπρόσθετα και μια μικρή ελπίδα –επειδή δεν πιστεύω ότι θα πάνε καλύτερα τα πράγματα, και δεν το πιστεύω εδώ και πολλά χρόνια, δυστυχώς επιβεβαιώνομαι καθημερινά- μου δίνει, λοιπόν, μια ελπίδα ότι κάνω λάθος. Θέλω να ελπίζω ότι θα υπάρξουν άνθρωποι που θα ανατρέψουν αυτήν την κατάσταση και το εύχομαι από καρδιάς.

για το ακροατήριο των μαθημάτων στη Βέροια: Πρόκειται για ένα ακροατήριο με υψηλότατο επίπεδο. Μπορεί να μην είναι μεγάλο, όπως σε άλλες πόλεις, είναι όμως πραγματικά εκλεκτό.

 για το Εκκοκκιστήριο Ιδεών: Είναι ένας ιδιαίτερος χώρος που αποπνέει καλλιέργεια και πολιτισμό. Οι άνθρωποι που τον διαχειρίζονται είναι αυθεντικοί και δροσεροί. Είναι ένας χώρος που λειτουργεί θαυμάσια!

Το χθεσινό μάθημα τέλειωσε κι αυτήν τη στιγμή η Μαρία Ευθυμίου ολοκληρώνει τον κύκλο των μαθημάτων της με το τελευταίο μάθημα, μπαίνοντας στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και  αποχαιρετώντας τη Βέροια και τους «μαθητές» της.

Δε μπορεί κανείς να μην  συγχαρεί την ίδια αλλά και το Εκκοκκιστήριο Ιδεών γι αυτήν τη μοναδική εμπειρία που πρόσφεραν στην πόλη.

Φωτογραφίες: faretra.info