Γράμματα & Τέχνες Περισσότερο διαβασμένα Ρεπορτάζ

Μεσολόγγι. Η όμορφη πόλη με το ηρωικό παρελθόν, που κρατά τη μνήμη ζωντανή

12/11/2020, 12:30

“Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου” Λουκής Ακρίτας

Γιατί αξίζει να επισκεφτεί κανείς το Μεσολόγγι; Γιατί είναι μια μικρή πόλη με έντονη προσωπικότητα, που παντρεύει το ηρωικό παρελθόν της με ένα ζωντανό παρόν, γοητεύοντας τον επισκέπτη. Μια πόλη στην αγκαλιά της λιμνοθάλασσας, που αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο του παρόντος της, από κάθε άποψη.

Δεν γνωρίζουμε το παρελθόν της μόνο από την Ιστορία – όλοι στα μαθητικά μας θρανία διδαχτήκαμε για την Έξοδο, που έγινε σύμβολο του Αγώνα για την Ελευθερία – αλλά το γνωρίζουμε και από την Τέχνη, την ποίηση – με κορυφαίο το «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» του Σολωμού – την πεζογραφία, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, το θέατρο, τον κινηματογράφο…

Η πόλη είναι δεμένη μ’ αυτό το παρελθόν. Πορεύεται στο χρόνο μέσα σ’ αυτήν την ατμόσφαιρα και με τον βαρύ τίτλο «Ιερά πόλις του Μεσολογγίου».

Άλλωστε, οι γιορτές που γίνονται κάθε χρόνο την Άνοιξη – Σάββατο Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων – με ιδιαίτερα τελετουργικό τρόπο, συγκεντρώνοντας πολλούς επισκέπτες στην πόλη με την αναπαράσταση της Εξόδου, όχι απλά διατηρούν αυτές τις βαθιές ρίζες της μνήμης, αλλά κάνουν τους κατοίκους της, μικρούς και μεγάλους, να συναισθάνονται αυτό το παρελθόν όχι επιφανειακά αλλά ουσιαστικά.

Ο χώρος, που αποπνέει περισσότερο από κάθε τι αυτό το ένδοξο παρελθόν, είναι ο Κήπος των Ηρώων. Δεν είναι δυνατόν να επισκεφτεί κανείς το Μεσολόγγι και να μην περάσει από τον Κήπο, όπου η μνήμη έγινε τιμή για τους πολεμιστές που έπεσαν αλλά και για τους Φιλέλληνες, που έδωσαν την ψυχή τους στο Μεσολόγγι. Η Φαρέτρα κάνει ειδική αναφορά στο χώρο αυτό, που συμβολίζει όχι μόνο τον Αγώνα για την Ελευθερία αλλά και την τιμή που πρέπει να αποδίδεται στους αγωνιστές.

Στην ομώνυμη πλατεία της πόλης δεσπόζει ο ανδριάντας του Μάρκου Μπότσαρη, του αγωνιστή που έπεσε στα 33 του χρόνια. Επιβάλλεται στο χώρο με την ιστορική του παρουσία, αλλά και με την καλλιτεχνική απόδοση της φυσικής του παρουσίας.

Πίσω του, το Δημαρχείο της πόλης, ένα υπέροχο νεοκλασικό, στεγάζει και την Πινακοθήκη, που αξίζει κανείς να επισκεφτεί.

Πέρα από το πορφυρό χρώμα που ντύνει τις σκάλες του και όλο τον εκθεσιακό επάνω όροφο, το πορτρέτο του Σολωμού, μπαίνοντας, αρχίζει κιόλας να δημιουργεί την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που κυριαρχεί παντού.

Ο κ. Δημήτρης Παρασκευάς, υπάλληλος του Δημαρχείου, χωρίς να είναι επιφορτισμένος μ’ αυτό το καθήκον, μας ξεναγεί με μεγάλη ευχαρίστηση.

Σημαίες που οδηγούν στο παρελθόν με την πατίνα του χρόνου, αντίγραφα πινάκων που αποθανατίζουν τον Αγώνα των Μεσολογγιτών, με κυρίαρχο τον Ντελακρουά και την Ελευθερία του να ξεψυχά πάνω στα συντρίμμια του Μεσολογγιού, αλλά και ο αυθεντικός πίνακας του Ντε Λασάνγκ, με την απελπισμένη μάνα που ετοιμάζεται να σκοτωθεί, έχοντας προηγουμένως σκοτώσει το παιδί της, δεν μπορούν παρά να υποβάλουν συναισθηματικά τον επισκέπτη.

Περνώντας μπροστά από την προτομή του ελβετού φιλέλληνα Μάγερ και φωτογραφίες από τα “Ελληνικά Χρονικά” του, την πρώτη εφημερίδα του Αγώνα, μπαίνεις στο γραφείο του Δημάρχου, που είναι επισκέψιμο.

Το έπιπλο του γραφείου έχει πάνω από 110 χρόνια ζωής. Την αίθουσα κοσμεί προτομή του Παλαμά, που έζησε στο Μεσολόγγι τα παιδικά του χρόνια.

Στην απέναντι αίθουσα κειμήλια από την Επανάσταση χαρίστηκαν στην Πινακοθήκη από τους απογόνους των αγωνιστών. Σε γυάλινες προθήκες σπαθιά, το δισκοπότηρο που μ’ αυτό ο Μητροπολίτης Ιωσήφ Ρωγών κοινώνησε τους αποφασισμένους για την Έξοδο, και στη μέση να δεσπόζει κάτω από ειδική σκέπη, την “Ουρανία”, όπως τη λένε, η εικόνα της Εξόδου, που κάθε χρόνο οδηγεί με πένθιμο βηματισμό την πομπή προς τον Κήπο των Ηρώων… Δεν μπορεί κανείς να μείνει ασυγκίνητος…

Στο ισόγειο αίθουσα αφιερωμένη στον Μπάιρον, με πορτραίτα του και ανδριάντα φιλοτεχνημένο από ξένο γλύπτη και χαρισμένο στην πόλη, ολοκληρώνει την εικόνα της πλούσιας Πινακοθήκης.

Στην ίδια πλατεία, που σφύζει από ζωή, οι προτομές δύο μεσολογγιτών πρωθυπουργών της Ελλάδας, των Τρικούπη και Δεληγεώργη.

Η αναζήτηση του ιστορικού παρελθόντος σε οδηγεί στο αρχοντικό των Τρικούπηδων. Του πατέρα, Σπυρίδωνα Τρικούπη, πρωθυπουργού της Ελλάδας, και του γιου του Χαρίλαου, που τον διαδέχεται αργότερα. Το αρχοντικό είναι εξαιρετικά καλοδιατηρημένο, με έξοδα της Βουλής των Ελλήνων. Μέχρι την αυλή του εκείνα τα χρόνια, πριν τις προσχώσεις, έφτανε η λιμνοθάλασσα.

Στο ισόγειό του αποσπάσματα από εφημερίδες, που επαινούν τον Χαρίλαο Τρικούπη ή τον ψέγουν για τις πολιτικές του αποφάσεις, οι οποίες υποστηρίζονται και από ανάλογα σκίτσα και γελοιογραφίες. Έργα όπως η διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου μειώνονται από το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμε»!

Κάλπη εκείνης της εποχής, με δύο εισόδους για το ναι και το όχι, αιτιολογεί, όπως μας εξήγησαν εκεί, και τον όρο “δαγκωτό”!

Στον επάνω όροφο τα γραφεία των δύο πρωθυπουργών, πατέρα και γιου. Τα χαρακτηρίζει η αυστηρότητα και η λιτότητα.

Οι κρεβατοκάμαρες του Χαρίλαου και της ανύπαντρης, όπως κι αυτός, αδελφής του Σοφίας, εντυπωσιάζουν από τη μια με την αφαιρετικότητα κι από την άλλη με τα υλικά και την τέχνη, που είναι κατασκευασμένα τα κρεβάτια.

Η τραπεζαρία, στρωμένη με ακριβά σερβίτσια, αλλά και το σαλόνι, αποπνέουν από τη μια την αίσθηση της αριστοκρατικής καταγωγής κι από την άλλη την αίσθηση της αυστηρότητας.

Λίγα μέτρα πιο πέρα είναι το σπίτι, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Κωστής Παλαμάς.

Τα πρώτα μου χρόνια τ’ αξέχαστα τα ’ζησα
κοντά στ’ ακρογιάλι,
στη θάλασσα εκεί τη ρηχή και την ήμερη,
στη θάλασσα εκεί την πλατιά, τη μεγάλη.

Εδώ όμως, παρά τις προσδοκίες που δημιουργεί το ίδιο το γεγονός, η απογοήτευση για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το μνημείο από τον Δήμο είναι μεγάλη.

Πέτρινο το σπίτι, εγκαταλελειμμένο σχεδόν το εσωτερικό του, έχει να σου δώσει μόνο κάποιες φωτογραφίες, σπάνιες είναι αλήθεια, και τη συγκίνηση που σου προκαλεί η παλιά πένα του ποιητή, το ρολόι, το καπέλο, το μπαστούνι του και τα δαντελένια γάντια της γυναίκας του.

Και το παρόν της πόλης; Τι έχει να προσφέρει στον επισκέπτη;

Τελευταίο δεκαήμερο του Οκτώβρη και ο καλός καιρός ευνοεί τη γνωριμία με την πόλη και τη μέρα και τη νύχτα. Εδώ πραγματικά βρίσκεσαι μπροστά σε μια ευχάριστη έκπληξη. Το παρόν της είναι ολοζώντανο!

Και μόνο τη λιμνοθάλασσά της να δεις, καθώς βασιλεύει ο ήλιος με τα βαθιά του κόκκινα που σμίγουν με το μπλε του νερού, είναι εικόνες μιας άφατης γαλήνης και ομορφιάς.

Βαδίζοντας κατά μήκος της φυσικής χερσονήσου, της Τουρλίδας, βλέπεις ένα τοπίο μοναδικό. Οι παλιές “πελάδες” τα σπίτια των ψαράδων, υπάρχουν ακόμα, έστω και ανακατασκευασμένα, με τα “πόδια” τους μέσα στο νερό.

Στο βάθος το Μουσείο Άλατος, μοναδικό στην Ελλάδα, προσφέρει γνώσεις για πράγματα που οι περισσότεροι αγνοούμε. Το Μεσολόγγι προσφέρει το 65% της παραγωγής αλατιού στη χώρα, χάρη στη λιμνοθάλασσα του, από όπου με ειδική διαδικασία συλλέγεται το αλάτι. Βουνά από αλάτι σε εντυπωσιάζουν, καθώς ορθώνονται δίπλα σου.

Τα ψάρια της λιμνοθάλασσας, τσιπούρες και κέφαλοι τα καλύτερα, αποτελούν πειρασμό για τους μερακλήδες στις ταβέρνες της.

Όσο για τα πουλιά της, μιας και η λιμνοθάλασσα αποτελεί πλούσιο υγροβιότοπο, είναι εκεί δίπλα σου, καθώς περπατάς, σε μια μοναδική συνύπαρξη της φύσης με τον άνθρωπο.

Καλά τα ηλιοβασιλέματα. Η υπόλοιπη πόλη;

Οι δρόμοι της, άλλοτε στενά δρομάκια, στρωμένα κάποια με πλακόστρωτο κι άλλοτε πλατύτεροι δρόμοι, συναντούν κάθε τόσο υπέροχες μικρές πλατείες με δέντρα. Αποτελούν φυτικούς πνεύμονες, που δεν έχεις τη χαρά να τους δεις σε άλλες πόλεις. Τα ποδήλατα γεμίζουν τους δρόμους κι αποτελούν μέσο μετακίνησης για πολλούς.

Τα περισσότερα σπίτια χαμηλά – υπάρχουν και πολυκατοικίες – έχουν πανέμορφα μπαλκόνια με γλάστρες, αλλά και ρόδινες μπουκαμβίλιες, που υψώνουν το ανάστημά τους κάποιες φορές μέχρι και τον δεύτερο όροφο. Οι κάτοικοι σίγουρα αγαπούν τα λουλούδια, τα ευνοεί όμως και το κλίμα του τόπου.

Κάποιες γωνιές της πόλης, ιδιαίτερα το βράδυ, θα μπορούσαν να αποτελέσουν σκηνικό για ταινίες του Αγγελόπουλου. Ατμοσφαιρικές!

Εντυπωσιάζουν όμως και τα πολλά ανοιχτά μαγαζιά. Δεν συμβαίνει αυτό που βλέπουμε στη Βόρεια Ελλάδα, με τα πολλά κλειστά μαγαζιά και τη μελαγχολία που προκαλούν.

Το βράδυ, αλλά και τη μέρα, συμπαθητικά καφέ και ψαροταβέρνες φιλοξενούν τους πιστούς τους μέσα σε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα, όπου πρωταγωνιστούν οι νέοι, χωρίς όμως ακρότητες.

Εκείνο που σίγουρα χαρακτηρίζει τους κατοίκους της πόλης είναι η ευγένεια στη συμπεριφορά τους. Όσο για την ίδια την πόλη, τη χαρακτηρίζει η ηρεμία που επικρατεί, μαζί με μια νότα αισιοδοξίας.

Αν, λοιπόν, θελήσετε μια μικρή απόδραση από τη δική σας πόλη, το Μεσολόγγι προσφέρει πολλά για κείνους που ξέρουν να εκτιμήσουν και το ηρωικό παρελθόν του, αλλά και το ζωντανό παρόν του. Όταν, βέβαια, οι ιδιαίτερες συνθήκες που ζούμε τώρα, το επιτρέψουν.

Φωτογραφίες: faretra.info

Σημείωση Φαρέτρας: Για τον Κήπο των Ηρώων μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ

Οι φωτογραφίες παρουσιάζονται με την εξής σειρά: 1.Πόλη και Τουρλίδα 2.Μουσείο Ιστορίας – Πινακοθήκη 3.Σπίτι Τρικούπηδων 4.Σπίτι Παλαμά 5.Αλυκές και Μουσείο Άλατος.

—————————————–