Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου: Συστράτευση κοινωνίας και κράτους προτείνει η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία

Την παραπάνω διαπίστωση, καθώς και το σύνθημα “ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΜΑΣ”, δρομολογεί η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, σήμερα 4 Φεβρουαρίου, η οποία πραγματοποιεί μία σειρά εκδηλώσεων σε πολλές περιοχές της χώρας με στόχο την ενημέρωση και τη συστράτευση όλων στην καταπολέμηση της νόσου.

Σοβαρό θέμα δημόσιας υγείας

Σήμερα, περισσότεροι από 8,2 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από καρκίνο, εκ των οποίων τα 4 εκατομμύρια είναι πρόωροι θάνατοι ατόμων ηλικίας μεταξύ 30 κα 69 ετών.

Στην Ευρώπη, το 2012 διαγνώστηκαν 3,45 εκατ. νέα περιστατικά καρκίνων (χωρίς τους καρκίνους δέρματος) και έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο 1,75 εκατ. ασθενείς. Ο καρκίνος του μαστού (464.000), ο καρκίνος του παχέος εντέρου (447.000), του προστάτη (417.000) και των πνευμόνων (410.000) ήταν οι συχνότερες μορφές καρκίνων και αντιπροσωπεύουν τους μισούς από τους καρκίνους που εμφανίζονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Οι συχνότεροι θάνατοι είναι από καρκίνους του πνεύμονα ( 353.000), παχέος εντέρου (215.000), μαστού (131.000) και στομάχου (107.000) .

Στις χώρες της Ε.Ε. διαγνώστηκαν περίπου 2,6 εκατομμύρια νέα κρούσματα καρκίνου και 1,26 εκατ. θάνατοι.

Καθοριστική η στάση μας στο θέμα του καρκίνου

Όπως δήλωσε χθες ο κ. Ευάγγελος Φιλόπουλος, Δ/ντής Κλινικής Μαστού και Μονάδας Ημερήσιας Νοσηλείας Χ.Τ. στο Νοσ. «Ο Άγιος Σάββας», Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας κατά τη διάρκεια της Συνέντευξης Τύπου, «Οι αιτίες και οι επιπτώσεις της νόσου μπορούν να αντιμετωπιστούν ή να αμβλυνθούν αντίστοιχα με την κινητοποίηση της κοινωνίας και της πολιτείας. Συντονισμένη δράση απαιτείται για να ενθαρρυνθεί ο καθένας μας να κάνει υγιεινές επιλογές στην καθημερινή ζωή του, όπως είναι η αποφυγή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή, η φροντίδα για τακτική σωματική άσκηση, η σωστή προστασία από τον ήλιο και η προστασία από καρκινογόνους ιούς.

Από την άλλη, το κράτος οφείλει να φροντίσει για μια καθαρή ατμόσφαιρα (με το να προχωρήσει άμεσα στην αναθεώρηση της πολιτικής ελεύθερης κυκλοφορίας αυτοκινήτων στις μεγάλες πόλεις, με ιδιαίτερη επικέντρωση στα αυτοκίνητα μεγάλης ηλικίας και σε όσα κινούνται με πετρέλαιο, αλλά και στην άμεση λήψη μέτρων για μείωση της αιθαλομίχλης από την καύση των τζακιών, σημαντικός καρκινογόνος παράγοντας), να αυξήσει τους χρόνους και του χώρους άθλησης, να περιορίσει δραστικά την κυκλοφορία τροφίμων με υψηλές ποσότητες ζάχαρης ή λιπαρών, να προωθήσει τη μεσογειακή διατροφή, να εντείνει την αντικαπνιστική εκστρατεία κ.α.». Και συνέχισε ο κ. Φιλόπουλος:

«Και ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί μια προσέγγιση που σώζει ζωές από πρόωρη απώλεια, αφού είναι αποτελεσματική σε πολλούς από τους πιο συχνούς καρκίνους (π.χ. μαστού, προστάτη, παχέος εντέρου, δέρματος, τραχήλου μήτρας, στόματος), η παρέμβαση της πολιτείας εξαντλείται σε παραινέσεις και σε ταμειακές διευκολύνσεις. Είναι ανάγκη να δημιουργηθούν οργανωμένα προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης για όλους τους συμπολίτες μας και να στηριχθούν οι ανάλογες πρωτοβουλίες φορέων της κοινωνίας των πολιτών. Παράδειγμα το μεγάλο έργο που πραγματοποιεί η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία τα τελευταία 10 χρόνια για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού, έχοντας πραγματοποιήσει δωρεάν μαστογραφικούς ελέγχους σε περισσότερες από 56.000 γυναίκες, τις περισσότερες με τις κινητές μονάδες της που έχουν επισκεφθεί 210 περιοχές σε όλη τη χώρα. Με βάση τα στοιχεία τις τελευταίας 5ετίας, 600 περιπτώσεις είχαν ύποπτα ευρήματα που έχρηζαν πρόσθετου ελέγχου και βιοψίας, επεσήμανε ο κ. Φιλόπουλος, τονίζοντας πως ούτε οικονομικά επιβλαβής, ούτε δευτερεύουσα είναι η απαίτηση για μια ενεργητικά πολυεπίπεδη πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη και στη χώρα μας.

Η καινοτομία στη δημόσια υγεία

Σύμφωνα με τον κ. Αρδαβάνη Αλέξανδρο, Δ/ντη Α’ Ογκολογικής Παθολογικής κλινικής Νοσ. «Ο Άγιος Σάββας» και Αντιπρόεδρο της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, « Η θεραπευτική του καρκίνου συνεχίζει να προχωρεί με άλματα τις τελευταίες δεκαετίες. Δυστυχώς, η μεταφορά και ενσωμάτωση των καινοτομιών στην κλινική πράξη δεν κινείται με τον ίδιο ρυθμό, αν και αυτό είναι αναμενόμενο. Οι αιτίες πολλές.

Το σύστημα υγείας της χώρας μας δείχνει να καταρρέει. Από τη δέκατη τέταρτη θέση παγκοσμίως -πάνω και από αυτή της Γερμανίας- στην αξιολόγηση της ΠΟΥ του 2000 έχουμε φτάσει στην πρόσφατη δημοσίευση του Lancet το 2014 που μιλά χωρίς περιστροφές για τραγωδία στη Δημόσια Υγεία. Ο τομέας των ογκολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας ακολουθεί την τυπική εικόνα της κρίσης στους άλλους τομείς της Υγείας. Αιτίες, μεταξύ άλλων, οι επιδεινούμενες υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση. Αν και σημαντικά προβλήματα προϋπήρχαν και επιδεινώθηκαν τα τελευταία χρόνια, το ΕΣΥ φαίνεται πως άντεξε σχετικά. Στην Ελλάδα υπάρχουν τέσσερα δημόσια ογκολογικά νοσοκομεία (τρία στην Αττική και ένα στη Θεσσαλονίκη) και ογκολογικά τμήματα σε όλα τα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Εντούτοις, η κατανομή παραμένει προβληματική λόγω προβλημάτων στις υποδομές και τη στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό.

Ο καρκίνος είναι πολλές αρρώστιες, όχι μία

Ο κ. Πανόπουλος Χρήστος, Δ/ντης Β’ Ογκολογικής-Παθολογικής Κλινικής Νοσ. «Ο Άγιος Σάββας» και Δ/ντής Σπουδών της Ελληνικής Ακαδημίας Ογκολογίας Ε.Ο.Π.Ε., τόνισε πως, σε ό,τι αφορά τις νέες θεραπείες για τον καρκίνο, εύλογα γεννούνται σε όλους τα εξής ερωτήματα:

Θα βρεθεί το φάρμακο για τον καρκίνο?
Πότε θα βρεθεί το φάρμακο για τον καρκίνο?
Γιατί δεν βρίσκεται το φάρμακο για τον καρκίνο?

Πολύ συχνά ακούγονται αυτές οι ερωτήσεις από καρκινοπαθείς και υγιείς. Υπάρχει απάντηση και ποια;

Η απάντηση είναι ΠΟΤΕ, γιατί απλά ο καρκίνος δεν είναι μία αλλά πολλές αρρώστιες, τόσες πολλές όσα και τα όργανα του σώματος και οι διάφοροι ιστολογικοί τύποι. Δεν θα υπάρξει επομένως ποτέ ένα φάρμακο για όλους τους καρκίνους αλλά πολλά νέα φάρμακα.

Μέχρι τώρα οι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου είναι η χειρουργική, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία. Η τελευταία έχει σαν στόχο να σκοτώσει και το τελευταίο καρκινικό κύτταρο, σκοτώνοντας όμως παράλληλα και κάποια μη καρκινικά κύτταρα, όπως κύτταρα του αίματος, με αποτέλεσμα κάποιες έντονες παρενέργειες. Η χημειοθεραπεία δεν είναι πάντοτε αποτελεσματική, κυρίως στα προχωρημένα στάδια. Τα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο της τεχνολογίας και την όλο και καλύτερη κατανόηση της γενετικής και της βιολογίας του καρκίνου, αναπτύσσονται συνεχώς νέες «έξυπνες»-στοχεύουσες θεραπείες. Τα νέα φάρμακα έχουν συγκεκριμένο στόχο, συνήθως μια πρωτεΐνη, που δουλεύει σαν σηματοδότης ενός πολύπλοκου βιολογικού μονοπατιού που είναι απαραίτητο για την επιβίωση του καρκινικού κυττάρου. Ο αποκλεισμός ενός τέτοιου μονοπατιού έχει σαν αποτέλεσμα την αδυναμία ανάπτυξης και πολλαπλασιασμού του καρκινικού κυττάρου και τέλος τον κυτταρικό θάνατο. Οι στοχεύουσες θεραπείες είναι εξατομικευμένες για τον κάθε ασθενή. Ο τελικός στόχος και η φιλοσοφία της σύγχρονης αντιμετώπισης του καρκίνου είναι να έχουμε μια συγκεκριμένη θεραπεία με ταυτότητα για κάθε άρρωστο και όχι γενικά για το νόσημά του.

Με τις νέες αυτές θεραπείες σήμερα αντιμετωπίζονται με επιτυχία ορισμένα μέχρι χθες μη αντιμετωπίσιμα νοσήματα, όπως το μεταστατικό μελάνωμα ή ο καρκίνος του νεφρού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι όλες αυτές οι νέες αποτελεσματικές θεραπείες έχουν υψηλό κόστος, το οποίο συνεχώς αυξάνεται λόγω και της αύξησης των κρουσμάτων καρκίνου διεθνώς. Όπως υπολογίζεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θα φθάσουν τα 3.200.000 στην Ε.Ε. το 2030. Το κόστος αυτό μπορεί να γίνει δυσβάσταχτο για τις οικονομίες των κρατών. Μπορούμε, όμως, να αξιολογήσουμε το κόστος της ανθρώπινης ζωής; Προκειμένου επομένως να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά ο καρκίνος θα πρέπει να δώσουμε κατ’ αρχάς ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη, στην έρευνα και στην λελογισμένη χρήση των νέων θεραπειών, ώστε να περιορίζεται η σπατάλη και η άσκοπη κατανάλωση.

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι στην Ελλάδα της κρίσης υπάρχει πρόσβαση στις πανάκριβες αυτές θεραπείες, φυσικά με την επιβαλλόμενη αυστηρή αιτιολόγησή τους.

Ο κ. Πισσάκας Γεώργιος, Συντ. Δ/ντης Ακτινοθεραπευτικού Κέντρου Νοσ. «Αλεξάνδρα» και πρόεδρος της Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, δήλωσε πως «Με βάση τα διεθνή στοιχεία, ο καρκίνος αποτελεί τη 2η μεγαλύτερη αιτία θανάτου και ένας στους τρεις μας κάποια στιγμή στη ζωή του θα αναγκαστεί να τον αντιμετωπίσει. Τα κυριότερα όπλα που διαθέτουμε στην μάχη ενάντιά του είναι: η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και η φαρμακευτική αντιμετώπιση.

Η ακτινοθεραπεία στον πόλεμο κατά του καρκίνου δεν είναι στο σύνολό της μια ακριβή θεραπεία. Όμως στην Ελλάδα του 2015 εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται από το Ελληνικό Δημόσιο με πλήρη αδιαφορία και απαξίωση. Και αυτό είναι σαφές αν δούμε πόσα μηχανήματα ακτινοθεραπείας υπάρχουν στη χώρα μας. Με βάση τα διεθνή δεδομένα, η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει περίπου 60 μηχανήματα και όμως έχει 37, από τα οποία μόνο 24 είναι στο δημόσιο τομέα. Αυτό κάνει και εξαιρετικά σαφές γιατί οι λίστες αναμονής φτάνουν έως και τους 4 μήνες».

Παρηγορητική φροντίδα & αντιμετώπιση πόνου

Η κυρία Βαδαλούκα Αθηνά, Αν. Καθ. Παν. Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Φροντίδας (ΠΑΡΗΣΥΑ), με τη σειρά της δήλωσε πως «Η παγκόσμια Ιατρική Κοινότητα αγωνίζεται να περάσει στους συνανθρώπους μας και στην πολιτεία το μήνυμα ότι η ανακούφιση από τον πόνο και η παρηγορητική φροντίδα αποτελεί αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Στο πλαίσιο αυτό, και με δεδομένη την πικρή αλήθεια των αριθμών σε ό,τι αφορά την παροχή ανακουφιστικής και παρηγορητικής φροντίδας παγκοσμίως αλλά και στην χώρα μας, αποφασίστηκε κατά την 2η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη κορυφής των οργανώσεων Παρηγορητικής Φροντίδας στην Κορέα τον Μάρτιο του 2005, η πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου να αφιερωθεί στον αγώνα αυτό με ποικίλες εκδηλώσεις και η 4η Φεβρουαρίου καθιερώθηκε ως ημέρα καρκινοπαθών ασθενών.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), 24,6 εκατ. άνθρωποι ζουν με καρκίνο και 80-90% εξ αυτών υποφέρουν από πόνο και συνοδά συμπτώματα στα τελικό στάδια της νόσου. Κάθε χρόνο πεθαίνουν παγκοσμίως 52 εκ. ενήλικες, νέοι και παιδιά. Ένας στους δέκα θανάτους οφείλεται σε καρκίνο. Πάνω από 40 εκ. πάσχουν από AIDS. Καθημερινά αυξάνει ο αριθμός των ανθρώπων με χρόνιες παθήσεις. Οι άνθρωποι αυτοί θα έχουν, σε κάποιο χρόνο, ανάγκη από παρηγορητική φροντίδα.

Η Διευθύντρια της Παγκόσμιας Ένωσης Παρηγορητικής Φροντίδας, Liliana De Lima, τονίζει ότι «εκατομμύρια ασθενείς στον κόσμο υποφέρουν αδικαιολόγητα από ανεξέλεγκτα συμπτώματα και έλλειψη ψυχολογικής υποστήριξης. Η Παρηγορητική Φροντίδα είναι απαραίτητο να παρέχεται πρωταρχικά στους ασθενείς και όχι να παραμελείται στο τελευταίο στάδιο».

Μεγάλη ευρωπαϊκή έρευνα (46.000 άτομα) αποδεικνύει ότι 1 στα 5 άτομα υποφέρει από μέτριο έως σοβαρό χρόνιο πόνο με διάρκεια περίπου 7 χρόνια. Ο χρόνιος πόνος επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής ενός εκ των τριών ατόμων.

Η 4η Φεβρουαρίου μάς δίνει την ευκαιρία να ανοίξουμε έναν ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία και τους κρατικούς φορείς για τη θεσμοθέτηση όλων των αναγκαίων δομών που θα προσφέρουν στον Έλληνα ασθενή ποιότητα ζωής και αξιοπρέπεια στο θάνατο.

Όταν η φτώχεια έλκει τον… καρκίνο

Ο κ. Κορδιολής Νικόλαος, τ. Δ/ντής Νευροχειρουργικής Κλινικής Νοσ. «Ο Άγιος Σάββας» και Γεν. Γραμματέας της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, τόνισε πως «Έχει από αρκετό χρόνο πλέον τεκμηριωθεί ότι η φτώχεια αποτελεί ένα κακό προγνωστικό παράγοντα για την υγεία. Τούτο καταδεικνύεται από σχετικές μελέτες και δημοσιεύματα τόσο στον ιατρικό όσο και τον υπόλοιπο τύπο και τα ΜΜΕ.

Έτσι, ενώ το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί στις πλούσιες χώρες, η παραπάνω διαπίστωση αποδεικνύει ανισότητες κατ’ εξοχήν στον χρόνο επιβίωσης θεραπευμένων καρκινοπαθών από τα σχετικά δημοσιεύματα σε χώρες όπως ΗΠΑ Καναδά, Νορβηγία, Μ. Βρετανία κ.λ.π. Ομάδες καρκινοπαθών με μεγάλη οικονομική ευχέρεια επιβίωσαν περισσότερο ή θεραπεύτηκαν πλήρως, σε αντίθεση με πληθυσμιακές ομάδες με χαμηλό οικονομικό βιοτικό επίπεδο. Τούτο οφείλεται και στην οικονομική κρίση την οποία διανεύει η παγκόσμια κοινότητα σε όλα τα μήκη και πλάτη της υφηλίου. Όσον αφορά στη χώρα μας, παρά την όποια πρόοδο στην Ογκολογία αλλά και τη μη υιοθέτηση ακόμα μιας εθνικής αντικαρκινικής πολιτικής -την οποία η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία έχει υποβάλει σαν πρόταση πριν από το 2000- οι συνεχείς μειώσεις των δαπανών στην Υγεία έκαναν δυσχερή την πρόσβαση των καρκινοπαθών στις ελληνικές θεραπευτικές δυνατότητες, αλλά και του γενικού πληθυσμού στα προγράμματα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου, εξαιτίας της έλλειψης μιας οργανωμένης πανελλαδικής αντικαρκινικής πολιτικής. Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία είχε και έχει προτάσεις, έχει δε την τεχνογνωσία της ανάληψης αυτής της πολιτικής και το συντονισμό δράσεων με τη συνεργασία ιατροκοινωνικών φορέων υπό την προϋπόθεση της χρηματοδότησης εξ’ ολοκλήρου από το προϊόν του Πανελληνίου Αντικαρκινικού Εράνου».

Με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών, η Ε.Α.Ε. θα πραγματοποιήσει την κεντρική της εκδήλωση την Τετάρτη 4 Φεβρουαρίου στην πλατεία Συντάγματος, ξεκινώντας στις 12.30 με διανομή ενημερωτικού υλικού στους πολίτες, ενώ παράλληλα σε στεγασμένο χώρο θα εκτελείται και δωρεάν σπειρομετρικός έλεγχος των πνευμόνων και συμβουλευτική για τη διακοπή του καπνίσματος.

Στις 15.30 έχουν προσκληθεί όσοι το επιθυμούν να συγκεντρωθούν γύρω από το σιντριβάνι για να ακούσουν την κεντρική ομιλία, να κρατήσουν τα πλακάτ με τα κεντρικά αιτήματα της εκδήλωσης ή τα μπαλόνια με το σήμα της παγκόσμιας ημέρας κατά του καρκίνου και στο τέλος, όλοι οι παριστάμενοι θα ανάψουν επιπλέοντα κεριά στο σιντριβάνι της πλατείας και θα αφήσουν λουλούδια για να τιμήσει ο καθένας τους κάποιο δικό του αγαπημένο πρόσωπο που έχασε τη μάχη κατά του καρκίνου. Στη συνέχεια, όλοι μαζί, πιασμένοι χέρι-χέρι θα κρατήσουμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη τους, υποσχόμενοι να μη ξεχάσουμε τον πρόωρο χαμό τους και να αγωνιστούμε για μια καλύτερη και ελεύθερη από τη νόσο ζωή.

Παρόμοιες εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν την ίδια ημέρα σε πολλές πόλεις και περιοχές της χώρας από τα κατά τόπους παραρτήματα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας.

Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, Αν.Τσόχα 18-20, 115 21, Αθήνα, Τηλ.: 210 38 26 600 – Fax: 210 38 31 406
Email: proedros@cancer-society.gr
dioikisi@cancer-society.gr
hellas-cancer@ath.forthnet.gr

onmed.gr