«Μια φορά κι έναν καιρό, τρία βατραχάκια περιπλανούνταν μέσα στο δάσος. Καθώς προχωρούσαν, βρέθηκαν μπροστά σε ένα πηγάδι. Εντυπωσιασμένα, ανέβηκαν και κοιτούσαν το νερό που λαμπύριζε στο φως του ήλιου. Το ένα, ενθουσιασμένο, πήδηξε μέσα στο νερό και άρχισε να κολυμπά. Το δεύτερο, κοντοστάθηκε, κοίταξε δεξιά αριστερά, και αφού πήρε μια βαθειά ανάσα, πήδηξε με αυτοπεποίθηση. Το τρίτο, δεν κουνήθηκε. Ήθελε πολύ να βουτήξει και εκείνο, όμως αντιστάθηκε στην επιθυμία του, γι αυτό και επέζησε. Χρειάστηκε να συνεχίσει το ταξίδι του χωρίς τη συντροφιά του». Αυτό το παραμύθι…που παραμύθι δεν το λες, ούτε πρίγκιπες έχει, ούτε όμορφες βασιλοπούλες, μου το έλεγε η μητέρα μου από μικρή. Το πιθανότερο είναι να διαπιστώσει τώρα, διαβάζοντας το άρθρο πως το θυμάμαι ακόμα. Τί σκέφτηκε όμως το βατραχάκι πριν αποφασίσει να μη βουτήξει; Το εξής απλό: «Ωραία είναι εκεί κάτω. Δροσερό νερό, καθαρό, με όλους τους φίλους μου να πλατσουρίζουν…αλλά αν θελήσω να βγω, πώς θα βγω;».
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαφημίζεται η ευτυχία, η χαλαρότητα και η ευκολία. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανεβαίνουν φωτογραφίες από γιορτές, εξόδους και επετείους. Αν μπούμε στη διαδικασία να κοιτάξουμε τις ψήφους, κατά κάποιο τρόπο, που μαζεύουν οι αναρτήσεις θα δούμε ότι όσο πιο φαιδρό, γελοίο, εύπεπτο ή προκλητικό είναι το θέμα τόσο περισσότερο αρέσει. Όταν πρόκειται για κάτι που προβληματίζει, εκφράζει, διαφοροποιείται…σιωπή. Δεν είναι και τυχαίο που υπάρχει κουμπί «μου αρέσει» ενώ δεν υπάρχει κουμπί «δεν μου αρέσει». Για να εναντιωθείς σε κάτι, θέλει δηλαδή διαδικασία, να μπεις σε κάποιον κόπο…αλλιώς είτε διαφωνείς, είτε αδιαφορείς, το ίδιο πράγμα είναι. Αλλά ας μη κρύβομαι πίσω από το δάχτυλό μου. Και εγώ θέλω να ξεφεύγει το μυαλό μου, να διαβάζω κάτι περιττό και ανούσιο, έτσι για ξεκούραση. Άλλωστε πώς θα ήξερα να σας τα μεταφέρω αν δεν είχα ικανές ώρες σερφαρίσματος; Το θέμα όμως είναι ότι η γενιά μου έχει γράψει ώρες «πτήσης» και στις βιβλιοθήκες, και στους κινηματογράφους, και στις καφετέριες, και στα πάρκα, στα βουνά και στα λαγκάδια, με φίλους που δε χρειάστηκε να κάνουν αίτηση….Όλες αυτές οι εμπειρίες, άλλες ευχάριστες, άλλες δυσάρεστες, σφυρηλατούν χαρακτήρες. Ποτέ ίδιους, πάντα διαφορετικούς, πάντα συμπληρωματικούς και πάντα μοναδικούς.
Κοιτώ τις φωτογραφίες. Φορούν όλοι τα ίδια. Σκέφτονται και το ίδιο άραγε; Πώς διαφοροποιείται η Παιδεία τους όταν διδάσκονται μεν στο σχολείο γνώσεις αλλά αντλούν συνήθως άκριτα πληροφορίες μέσα από ένα χαζοκούτι; Το ότι έχει πληκτρολόγιο απλά προσδίδει την ψευδή εντύπωση ότι έχεις τον έλεγχο. Τίποτα παραπάνω. Διαβάζουμε σκέψεις άλλων, ίσως κατευθυνόμενες, ίσως προπαγάνδα, ίσως προπληρωμένες. Συνήθως αυτές αποσκοπούν στο θυμικό και σπανίως στη λογική, χώρια που εκεί τριγύρω θα έχει και μια δροσερή νεαρά με πολλά υποσχόμενο λάγνο βλέμμα. Η χαρά του λαοπλάνου!
Βέβαια, αραιά και πού, σου ζητούν να κρίνεις. Αφού βέβαια έχει κονιορτοποιηθεί κάθε διαφορετικότητα. Πώς θα κρίνεις όμως όταν μοιράζεσαι με όλους τις ίδιες πληροφορίες; Αν ξέρεις τα ίδια με όλους, σκέφτεσαι τα ίδια με όλους, ξεκινάς απ’ την ίδια αφετηρία με όλους, πώς στο καλό θα φτάσεις σε διαφορετικό αποτέλεσμα; Πώς θα επιβιώσει η κοινωνία μας αν σκεφτόμαστε όλοι το ίδιο; Αυτό που αναφέρω δεν είναι παρά η μεταφορά στην κοινωνία μας της αρχής της φυσικής επιλογής, της εξέλιξης των ειδών του Δαρβίνου, η οποία υποστηρίζει πως από έναν πληθυσμό, επιβιώνουν όσοι έχουν την καλύτερη προσαρμοστικότητα στο περιβάλλον και στις μεταβολές του. Έτσι, υποθέτω, αν ένας πληθυσμός έχει αναπτύξει το ίδιο ανοσοποιητικό, τα μέλη του θα είναι ευάλωτα στο ίδιο μικρόβιο. Όταν λοιπόν ένας πληθυσμός έχει τον ίδιο τρόπο σκέψης γιατί να εμφανίσει διαφορετικές αντιδράσεις όταν έρθουν δύσκολες στιγμές; Και στις δύσκολες στιγμές είναι που θα ψάχνει τον ηγέτη: αυτόν που έχει την κρίση να μη βουτήξει στο πηγάδι, αυτόν που θα πείσει και τους υπόλοιπους να μη το κάνουν. Αυτόν που ποτέ δε φοβάται αρκετά, μα πάντα μετρημένα. Και όταν βρεθεί, δεν θα τον αναγνωρίσουμε ως ηγέτη, γιατί θα διαφέρει αφού θα σκέφτεται μόνος του!
Ενώ όλοι στη φαρέτρα μας έχουμε, ο καθένας το δικό του, «τόξο του Οδυσσέα», που μας επιτρέπει να συμβάλλουμε σε μια κοινωνία που μας χρειάζεται, προτιμούμε να καμαρώνουμε στις οθόνες μας περιμένοντας τον χρόνο να κυλήσει με την ανοχή της κάθε Πηνελόπης. Για τους ανθρώπους όμως με φτερά στο μυαλό, εγώ ξέρω και έχω μάθει πως δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Πηγαίνουν πάντα προς τα πάνω!
(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της Νάουσας “Μακεδονικά Νέα”.)
