Άρθρα Λαογραφία Πολιτισμός

“Μάης: Τριανταφυλλάς ο Πεντοδείλινος” γράφει η Ειρήνη Δασκιωτάκη

«Τώρα είναι Μάης κι Άνοιξη
Τώρα είναι καλοκαίρι…»

Ειρήνη Δασκιωτάκη

Mάη, Μάη, χρυσομάη, να μου φύγεις παραπονεμένος δεν θέλω.
Ο Απρίλης πήρε το μερτικό του, η σειρά σου τώρα!

Μάη μου, με τα λουλούδια.
Τριανταφυλλά μου, με τα ρόδα σου.
Πρασινολούλουδε, Κερασάρη, με τα κόκκινα κρεμαστά σκουλαρίκια σου!

Mάη, με τα μάγια σου, μαγεμένε Μάη.

«Γάμος τον Μάη μη γενεί
Και ρίζα να μην φυτευτεί.»

Η αντίληψη ότι ο Μάιος είναι ακατάλληλος μήνας για γάμους την εποχή -που μόνο τα γαϊδούρια σμίγουν- και για σημαντικές εργασίες, έχει τις ρίζες του στα Λεμούρια και στα Ροζάρια (Ροδισμός στο Βυζάντιο) που ήταν ανοιξιάτικες γιορτές των Ρωμαίων προς τιμήν των νεκρών , για αυτό οι μέρες τότε θεωρούνταν αποφράδες… Ρουσάλια τις λένε στην Ήπειρο.( Κέντρο Λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών)

Από τη μία τον κακολογούν και από την άλλη τον καλοπιάνουν και τον παινεύουν.

«Στον καταραμένο τόπο, Μάη μήνα βρέχει.»

Οι ξαφνικές και ραγδαίες βροχοπτώσεις τον Μάιο, προκαλούν ζημιές στα χλωρά σιτηρά και στο θερισμένο τριφύλλι.

Άμα όλα όμως πάνε καλά με τον καιρό, τον λένε και Καλομηνά, μήνα της χαράς  και Πεντοδείλινο!

Έχει μεγαλώσει η μέρα και το δειλινό διαρκεί… και πέμπτο γεύμα κάνανε μες στη μέρα οι άνθρωποι, τον μήνα αυτό.

Εμένα μου αρέσει να του φτιάξω κι άλλο όνομα και να τον λέω Μαγιοστέφανο, από τα μαγιάτικα στεφάνια της Πρωτομαγιάς που ομορφαίνουν τους εξωτερικούς τοίχους και τις ξώθυρες των σπιτιών και μένουν εκεί για να διώχνουν το κακό και να λύνουν τα μάγια και στεγνώνουν αργά και καρτερικά, μα πάλι όμορφα είναι, σαν περίτεχνα γλυπτά… μέχρι να καούν στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη στις 24 του Ιούνη.

Ο Μάης είναι μήνας θερινός!

Να! Δεν έχει ρο όπως οι άλλοι μήνες της άνοιξης.

Μοιάζει με τους μήνες του καλοκαιριού που ούτε ένα ρο δεν έχουν στο όνομά τους.

«Μήνα που δεν έχει ρο, βάνε στο κρασί νερό.»

Προσοχή στο κρασί στην επακόλουθη μέθη και στις απρόβλεπτες μαγικές συνέπειες της.

Ο Μάης είναι ο μήνας που όλη την άνοιξη χωρά και ο ήλιος καίει πιο πολύ και γι’ αυτό τον λένε και Κάγη…

Καλοκαιρία!
Στρατιώτες, πραματευτάδες, ναυτικοί, ποιμένες ξεκινούσαν για τα μεγάλα ταξίδια τους, σαν ταξιδιάρικα πουλιά, αφήνοντας πολλές φορές πίσω την ξεχασμένη αγάπη τους …

Είναι και ο έρωτας που τα μάγια του έχει κάνει, μα άμα δεν πιάσουν, πάει η αγάπη χάνεται… στης ξενιτιάς τα μέρη τριγυρνά.

«Μάη μου, μάγεψέ τονε τον νιό που όπου μ’ αγάπα
και τώρα μ’ απαρνήθηκες σαν καλαμιά στον κάμπο…
Σπέρνουν, θερίζουν τον καρπό και η καλαμιά απομένει.»

Είναι και η μαγιάτικη μέθη, ο μαγιάτικος μισεμός στο μαγικό παιχνίδι του έρωτα και του θανάτου.

Όπως στον Κωνσταντίνο του Μαγιού.

«Το Μάη γεννήθη ο Κωνσταντής
Το Μάη γυναίκα παίρνει
Το Μάη του ‘ρθε μήνυμα να πάει στο σεφέρι
Νύχτα σελώνει τ’ άλογο, νύχτα το καλιγώνει…»

Για το μακρύ ταξίδι…

Το μι… κι αυτό στον Μάιο, για μισεμό μιλάει.

«Μέρα Μαγιού μου μίσεψες»

Πώς συνδέεται όμως ο Μάιος και με την τύχη της Βασιλεύουσας των πόλεων, την Κωνσταντινούπολη…

Στις 11 Μαΐου γιορτάζονται από την Εκκλησία τα γενέθλια, τα εγκαίνια δηλαδή της Κωνσταντινούπολης που έγιναν από τον ιδρυτή της, το 330 μ.Χ.

Στις 21 του μήνα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του, και ο λαός σε διάφορα μέρη της Ελλάδας τον τιμά, μαζί με την μητέρα του Ελένη και με τις μυσταγωγικές τελετές των πολυσυζητημένων Αναστενάρηδων…
Στις 29 Μαΐου, η μνήμη της άλωσης, μας στοιχειώνει .

«Πήραν  την Πόλη πήραν την
πήραν τη Σαλονίκη…»

Μάιος του 2021…
Τα στρατεύματα ξεκίνησαν και στη Γάζα σκορπούν το θάνατο και για άλλη μια φορά παπαρούνες λάμπουν στα χωράφια…

Μάιος του 2022 πόλεμος στην Ουκρανία… Άψυχα και έμψυχα ερείπια, άνθρωποι δίχως αξία, έρμαια των ψυχρών υπολογισμών της βουλημικής αλαζονείας… Τι μέλλει γενέσθαι;

Θα κλείσω με ένα απόσπασμα από τους  “ Άτακτους Στοχασμούς” του δικού μας Στέλιου Σβαρνόπουλου:
“Ειρήνη υμίν!
Μάη μου και χρυσομάη σε είπαν μήνα της αγάπης. Τήρα μην τους γελάσεις . Αυτήν την αγάπη την πλατειά, τη φιλία την ειρήνη θεμελίωσέ την γερά σε όλον τον κόσμο σε αυτούς που πεινούν και σκοτώνονται κι’ αφανίζονται. Εσένα που οι αρχαίοι Μακεδόνες σε ονόμαζαν Δαίσιο πάσχισε να δέσεις τις καρδιές που χτυπούν ασταμάτητα τον ιερό παλμό του έρωτα και της αγάπης, δέσε όλον τον κόσμο με τα χρυσά σου υφαδοστήμονα στο μαγικό και θείο της ειρήνης αργαλειό …” ( Σελίδα 16 ΚΑΤΩ ΑΠ΄ ΤΟ ΑΓΙΟΚΛΗΜΑ) Αρχή φόρμας

Καλή εβδομάδα με υγεία

Ει. Δα.

Φώτο Κώστας Καραθανάσης

Φώτο Κώστας Λόβουλος

banner-article

Ροη ειδήσεων