“Αρ-Pax Americana με τη βούλα στην Ουκρανία!” / γράφει ο Γιώργος Τσιάρας

Ο κύβος ερρίφθη και η ήδη ντε φάκτο κατακερματισμένη και πολύπαθη Ουκρανία μετατράπηκε από τη νύχτα της Τετάρτης και επίσημα σε κράτος-μαριονέτα των Ηνωμένων Πολιτειών εκχωρώντας ντε φάκτο στην Ουάσινγκτον -εκτός από τον ορυκτό πλούτο της- και ό,τι έχει απομείνει από τη εθνική της κυριαρχία. Μετά από πολύμηνα παζάρια και δημόσιες συγκρούσεις και εκβιασμούς, που κορυφώθηκαν τα τελευταία 24ωρα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναγκάστηκε τη νύχτα της Τετάρτης να υπογράψει μία από τις πλέον ανισοβαρείς και ατιμωτικές διακρατικές συμφωνίες «συνεκμετάλλευσης» στην παγκόσμια Ιστορία, χωρίς να εξασφαλίσει καμιά από τις περιβόητες «εγγυήσεις ασφαλείας» που αξίωνε ως προαπαιτούμενο από την αρπακτική κυβέρνηση Τραμπ.

Του Τραμπ που βέβαια, με το γνωστό του θράσος, πανηγύρισε χθες ότι η Αμερική θα κερδίσει από τη συμφωνία «πολύ περισσότερα από τα 350 δισεκατομμύρια δολάρια» που κατ’ αυτόν έχει «δανείσει» στην Ουκρανία και μάλιστα αποκάλυψε από μόνος του τον ωμό, μαφιόζικου τύπου εκβιασμό με τον οποίο υποχρέωσε τον Ζελένσκι να υπογράψει κατά τη σύντομη συνάντηση τους στην κηδεία του εκλιπόντος ποντίφικα στο Βατικανό: «Του είπα ότι θα ήταν πολύ καλό αν υπογράφαμε άμεσα τη συμφωνία, επειδή η Ρωσία είναι πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη από εσένα και κερδίζει συνεχώς έδαφος Κι έτσι κάναμε μια συμφωνία όπου τα χρήματά μας είναι πλέον ασφαλή και μπορούμε να αρχίσουμε να ψάχνουμε και να κάνουμε ό,τι πρέπει. Αυτά τα σπάνια μέταλλα αποτελούν ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο για εμάς. Είναι επίσης καλό και γι’ αυτούς [τους Ουκρανούς] επειδή η αμερικανική παρουσία στο έδαφος θα κρατήσει πολλούς κακούς παίκτες μακριά από τη χώρα ή μάλλον από τις περιοχές όπου θα σκάβουμε!» τόνισε ο… μπουλντόζας πρόεδρος των ΗΠΑ στο τηλεοπτικό κανάλι NewsNation.

Τι προβλέπει όμως πρακτικά αυτή η λεόντειος «Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας»; Μόλις επικυρωθεί από το ουκρανικό κοινοβούλιο, κάτι που αναμένεται να γίνει μέσα στην επόμενη εβδομάδα, θα ιδρυθεί το «Ταμείο Επενδύσεων για την Ανασυγκρότηση» που θα τελεί υπό την κοινή διαχείριση Ουάσινγκτον και Κιέβου. Το εν λόγω «Υπερταμείο», για να μην ξεχνάμε και την αντίστοιχη ελληνική μνημονιακή εμπειρία, θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εκχώρησης νέων αδειών όχι μόνο για την εκμετάλλευση όλων των «σπάνιων γαιών» και άλλων «κρίσιμων μετάλλων», όπως π.χ. τιτανίου, λιθίου, γραφίτη και ουρανίου, αλλά και για την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Τυπικά όλοι αυτοί οι φυσικοί πόροι, όπως και οι μεγάλες κρατικές ενεργειακές εταιρείες σαν την Ukrnafta και την Energoatom -τα «ασημικά» της κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας-, θα παραμείνουν στην ιδιοκτησία και τον έλεγχο του Κιέβου και τα έσοδα του Υπερταμείου θα διατεθούν αποκλειστικά για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, τουλάχιστον για την πρώτη δεκαετία. Ταυτόχρονα στη συμφωνία δεν υπάρχει καμιά ρητή αναφορά σε «υποχρεώσεις» εκατοντάδων δισ. της Ουκρανίας προς τις ΗΠΑ που θα πρέπει να αποπληρωθούν μέσα από αυτά τα κέρδη, όπως διατρανώνει ο Τραμπ. Υποχώρησαν λοιπόν οι Αμερικανοί; Οχι βέβαια! Ο διάβολος, όπως πάντα, κρύβεται στις λεπτομέρειες: με το «ντιλ» αυτό οι αμερικανικές εταιρείες και οι δισεκατομμυριούχοι ιδιοκτήτες τους -τα… φιλαράκια του Τραμπ- αποκτούν προνομιακή πρόσβαση, κυριολεκτικά ένα μεσαιωνικού τύπου οικονομικό privilegium protogamiae, όχι μόνο στο σύνολο του ορυκτού πλούτου, αλλά και σε όλα τα έργα ανοικοδόμησης των υποδομών της χώρας!

Προτεραιότητα

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ανάρτησή του στο Telegram ο Ουκρανός βουλευτής και καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου, Γιαροσλάβ Ζελέζνιακ, που τυγχάνει να είναι και αντιπρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής της «Ράντα», η συμφωνία για τα ορυκτά δίνει ξεκάθαρη προτεραιότητα στις αμερικανικές εταιρείες ακόμη και σε βάρος μεγαλύτερων προσφορών από τρίτες (π.χ. ευρωπαϊκές) χώρες. Πιο συγκεκριμένα κάθε κρατικός φορέας της Ουκρανίας που είναι αρμόδιος για την έκδοση αδειών εκμετάλλευσης θα υποχρεούται πλέον να συμπεριλαμβάνει ρήτρες που δεσμεύουν τους κατόχους τους να απορρίπτουν άλλες, πιο συμφέρουσες προσφορές από τρίτες χώρες, εφόσον υπάρχει ενεργή προσφορά από αμερικανική πλευρά! Ταυτόχρονα ο Ζελέζνιακ επιβεβαιώνει ότι με τη συμφωνία αυτή καταργείται στην πράξη η συνταγματικά κατοχυρωμένη υπεροχή του εθνικού νομικού πλαισίου της Ουκρανίας: «[Εισάγονται] σημαντικοί νομικοί περιορισμοί και κυριαρχία των αμερικανικών όρων. Η προτεραιότητα της συμφωνίας έναντι της ουκρανικής νομοθεσίας περιορίζει το δικαίωμα της Ουκρανίας να ρυθμίζει αυτόνομα το θεσμικό της περιβάλλον στον τομέα των επενδύσεων και των φυσικών πόρων» σχολιάζει χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

Το «αντίτιμο» για όλα αυτά είναι βέβαια η ελπίδα (αφού δεν υπάρχει καμιά συγκεκριμένη δέσμευση) του Κιέβου ότι η προοπτική για μελλοντικά μεγάλα κέρδη θα δώσει κίνητρο στις ΗΠΑ να παραμείνουν «δεμένες» με την Ουκρανία και, το κυριότερο, να συνεχίσουν να την τροφοδοτούν με όπλα και χρήματα. Κάτι τέτοιο όμως δεν προκύπτει ρητά και, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά σε ανάλυση τους οι New York Times, το τελικό κείμενο «δεν περιλαμβάνει σαφείς εγγυήσεις για μελλοντική βοήθεια στον τομέα της ασφάλειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες», καθώς η Ουάσινγκτον «απέρριψε κατηγορηματικά αυτήν την ιδέα στα πρώιμα στάδια των διαπραγματεύσεων». Οι Times προσθέτουν επίσης με νόημα ότι η συμφωνία «δεν αναμένεται να έχει ιδιαίτερη σημασία εάν συνεχιστούν οι εχθροπραξίες»:

«Στην Ουάσινγκτον αρκετοί σύμμαχοι της Ουκρανίας ανακουφίστηκαν, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως σαφή πρόοδο σε σχέση με παλαιότερες εκδοχές καθώς και ένδειξη ότι το Κίεβο μπορεί να συνεργαστεί εποικοδομητικά με τον Τραμπ […]. Ωστόσο ορισμένοι εντός και εκτός Ουκρανίας βλέπουν τη συμφωνία απλώς ως μια απόπειρα των Ηνωμένων Πολιτειών να εκμεταλλευτούν την εξάρτηση του Κιέβου από τα αμερικανικά όπλα και τη χρηματοδότηση, προκειμένου να αποκτήσουν έλεγχο επί πολύτιμων φυσικών πόρων χωρίς να προσφέρουν καμία αξιόπιστη εγγύηση σε αντάλλαγμα» καταλήγει το δημοσίευμα.

 efsyn.gr

—