Για πρώτη φορά στον κοινοτικό προϋπολογισμό η… κοινή αγορά όπλων για την Ουκρανία / η πλειονότητα των 200 δισ. ευρώ της επένδυσης για εξοπλισμούς!

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε σήμερα ότι χρηματοδότησε, για πρώτη φορά, την κοινή αγορά όπλων από τους “27”, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων προορίζεται για την Ουκρανία.

Η ΕΕ έχει ήδη χρηματοδοτήσει αγορές όπλων για να βοηθήσει το Κίεβο, όμως το είχε κάνει εκτός του προϋπολογισμού της χάρη σε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο με αυτό τον σκοπό.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ενέκρινε τη χρηματοδότηση πέντε διασυνοριακών έργων, ύψους 300 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη κοινών προμηθειών αμυντικών προϊόντων από τα κράτη μέλη σε τρεις κρίσιμους τομείς: συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας, σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα και πυρομαχικά.

Τα πέντε επιλεγμένα έργα αντιπροσωπεύουν συνδυασμένη αξία δημόσιων συμβάσεων που υπερβαίνει τα 11 δισ. ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει την υψηλή μόχλευση της χρηματοδότησης της ΕΕ. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι επενδύσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ της EDIRPA έχουν παράσχει κίνητρα για ανάληψη υποχρεώσεων 36 φορές μεγαλύτερες, καταδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα του προγράμματος όσον αφορά την προώθηση σημαντικών αμυντικών επενδύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.

“Είναι η πρώτη φορά που κάνουμε χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ για να υποστηρίξουμε τα κράτη μέλη στην κοινή αγορά” όπλων ανέφερε σε μια ανακοίνωση η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ.

Η ΕΕ επένδυσε 200 δισ. ευρώ για να βοηθήσει περίπου 20 χώρες μέλη να αγοράσουν εξοπλισμούς στον τομέα της αντιαεροπορικής άμυνας, των τεθωρακισμένων και των πυρομαχικών, εκ των οποίων η πλειονότητα θα πάνε στην εμπόλεμη Ουκρανία, σύμφωνα με το κείμενο.

Στα επιλεγμένα έργα EDIRPA συμμετέχουν 20 κράτη μέλη, ορισμένα από τα οποία θα συμμετάσχουν για πρώτη φορά σε κοινά έργα προμηθειών στον τομέα της άμυνας. Αυτό αντικατοπτρίζει τον ρόλο της EDIRPA στην ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την αντιμετώπιση των κρίσιμων κενών δυνατοτήτων, ιδίως εκείνων που αφορούν τη μεταφορά αμυντικών εξοπλισμών στην Ουκρανία.

Η επιλογή των έργων EDIRPA έρχεται ως απάντηση στις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που προκηρύχθηκαν από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2024. Με την έγκριση του EDIRPA και την επακόλουθη εφαρμογή του μέσω του προγράμματος εργασίας, και τη δρομολόγηση των αντίστοιχων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων, η ΕΕ ενθαρρύνει για πρώτη φορά τα κράτη μέλη και τη Νορβηγία να αποκτήσουν κοινά αμυντικά προϊόντα, εξυπηρετώντας τις πλέον επείγουσες και κρίσιμες ανάγκες, ιδίως εκείνες που ενισχύονται από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η συγκέντρωση της ζήτησης παρέχει προβλεψιμότητα και, ως εκ τούτου, ενθαρρύνει τη βιομηχανία να αυξήσει την παραγωγική ικανότητα και να βελτιώσει τη διαλειτουργικότητα των εθνικών ενόπλων δυνάμεων.

Το πρόγραμμα εργασίας του EDIRPA στηρίζει κοινές δημόσιες συμβάσεις σε τρεις τομείς: 1) Πυρομαχικά, 2) Αεροπορική και πυραυλική άμυνα, και 3) Πλατφόρμες και αντικατάσταση των κληροδοτημένων συστημάτων.

Το πρόγραμμα EDIRPA είναι ένα βραχυπρόθεσμο μέσο που εγκρίθηκε μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και αναμένεται να διαρκέσει έως το 2025 με στόχο την παροχή κινήτρων για τη συνεργασία για τα πλέον επείγοντα αμυντικά προϊόντα.

Αφότου ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η ΕΕ προσπαθεί να ενισχύσει την αμυντική βιομηχανία της και την ικανότητά της να βοηθήσει το Κίεβο.

Έχει δημιουργήσει επίσης έναν μηχανισμό χρηματοοικονομικής βοήθειας με σκοπό την αγορά πυρομαχικών από τους “27” και είχε υποσχεθεί να παραδώσει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο οβίδες πυροβολικού στην Ουκρανία μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2024. Ο σκοπός αυτός θα επιτευχθεί τελικά πριν από τα τέλη του έτους, υποσχέθηκε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.