Ωστόσο κανείς δεν μιλά ακόμη επισήμως για δυστύχημα και ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της χώρας διέταξε την αποστολή ομάδας αποτελούμενης από τους κορυφαίους ειδικούς της πολιτικής και πολεμικής αεροπορίας στο σημείο της τραγωδίας
Γιώργος Τσιάρας
Σε κατάσταση σοκ παραμένει ο ιρανικός λαός, αλλά και οι πολυάριθμοι φίλοι και εχθροί της Τεχεράνης στην παγκόσμια σκακιέρα, μετά τον ξαφνικό και απροσδόκητο θάνατο του προέδρου της χώρας, Ιμπραχίμ Ραΐσι, σε κυριολεκτικά ομιχλώδεις συνθήκες. Και το ερώτημα στα χείλη όλων είναι βέβαια κοινό: Ήταν δυστύχημα ή συνωμοσία/δολοφονία; Υπήρξε άραγε εμπλοκή κάποιου ξένου «παίκτη» και αν ναι, ήταν άραγε οι δύο μεγαλύτεροι αντίπαλοι του Ιράν, δηλαδή το Ισραήλ και οι ΗΠΑ; Και τι θα προκύψει άραγε από τις έρευνες για τα αίτια της συντριβής του μοιραίου ελικοπτέρου, έρευνες στις οποίες ήδη δήλωσαν ότι συμμετέχουν ενεργά η Ρωσία, η Τουρκία, το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία;
Όπως όλοι καταλαβαίνουμε, ακόμη κι αν το ελικόπτερο έπεσε τελικά όντως από μόνο του, η συγκυρία της πτώσης –λίγες εβδομάδες μετά την πρωτοφανή πυραυλική απάντηση στο Ισραήλ, μετά το προκλητικό χτύπημα στην πρεσβεία του Ιράν στη Δαμασκό– αλλά και η γενικότερη προϊστορία προσφέρονται για πάσης φύσεως σενάρια, στο πλαίσιο ενός δεδομένα βρόμικου και «υπόγειου», ακήρυχτου πολέμου μεταξύ του ιρανικού καθεστώτος και της Ουάσινγκτον. Ιδίως μάλιστα κατά την επιστροφή από επίσημη επίσκεψη στο μέχρι πρότινος τουλάχιστον εχθρικό Αζερμπαϊτζάν, αλλά και την ξαφνική ακύρωση της προγραμματισμένης επίσκεψης στην Αρμενία, που ήταν και ο αρχικός προορισμός του Ραΐσι.
Παλιό μεν, αλλά…
Εντάξει, είναι προφανές ότι το αμερικανικής κατασκευής Bell-212 ήταν παμπάλαιο και ίσως κακοσυντηρημένο λόγω του εμπάργκο, αλλά μέχρι στιγμής δεν προκύπτει από πουθενά πως υπήρξε κάποια τεχνική βλάβη. Και πόσο πιθανό είναι άραγε οι έμπειροι πιλότοι του Ραΐσι να μην υπολόγισαν σωστά το ασφαλές ύψος πτήσης, ενώ τα δύο (επίσης γεμάτα υπουργούς και άλλους υψηλόβαθμους θρησκευτικούς και πολιτικούς αξιωματούχους) συνοδευτικά ελικόπτερα σώθηκαν άθικτα;
Ακόμη βέβαια δεν υπάρχει κάποια επίσημη τοποθέτηση για τα αίτια της συντριβής, όμως λίγες ώρες αφότου βρέθηκαν τα συντρίμμια του μοιραίου ελικοπτέρου έγινε γνωστό από τον ιρανικό στρατό ότι πραγματοποίησε «αναγκαστική προσγείωση» στη δύσβατη αυτή βουνοκορφή, εν μέσω καταιγίδας και πολύ περιορισμένης ορατότητας και ότι από την πρόσκρουση «κάηκε ολοσχερώς» και όλοι οι επιβαίνοντες «απανθρακώθηκαν». Ωστόσο κανείς δεν μιλά ακόμη επισήμως για δυστύχημα και ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της χώρας διέταξε την αποστολή ομάδας αποτελούμενης από τους κορυφαίους ειδικούς της πολιτικής και πολεμικής αεροπορίας στο σημείο της τραγωδίας υπό τη γενική ηγεσία του πτέραρχου Αλί Αμπντολαχί.
Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια έρχεται πάντως από την Τουρκία, που λόγω και της γεωγραφικής θέσης της συμμετείχε με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην έρευνα για το χαμένο ελικόπτερο: ο υπουργός Μεταφορών Αμπντουλκαντίρ Ουράλογλου αποκάλυψε ότι για άγνωστο λόγο οι πιλότοι του Ραΐσι είχαν απενεργοποιήσει τον ειδικό πομπό αναγνώρισης, τον οποίο μάταια αναζητούσαν τα σωστικά συνεργεία. Αυτος μάλλον ήταν και ο λόγος που το ελικόπτερο εντοπίστηκε τελικά περίπου 13 ώρες μετά τη συντριβή του. Ο Ουράλογλου άφησε μάλιστα να εννοηθεί ότι κακώς οι πιλότοι έσβησαν το σύστημα σήμανσης, ακόμη και αν η απενεργοποίηση έγινε για λόγους ασφαλείας: «Ολα τα αεροσκάφη πρέπει να έχουν αυτό το σύστημα, και ειδικά όσα μεταφέρουν κρατικούς αξιωματούχους», είπε.
Να σημειωθεί εδώ ότι πέρα από την απώλεια του 63χρονου υπερσυντηρητικού προέδρου Ραΐσι, που πολλοί θεωρούσαν πως ήταν ο στενότερος συνεργάτης και ο πιθανότερος διάδοχος του ανώτατου ηγέτη αγιατολάχ Χαμενεΐ, στη συντριβή χάθηκε και ο ανερχόμενος υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν.
Ωστόσο, παρά τους πανηγυρισμούς της εξόριστης αντιπολίτευσης, είναι εξαιρετικά απίθανο ο θάνατος των δύο αυτών ανδρών να επηρεάσει πραγματικά την εξωτερική πολιτική του Ιράν και ιδιαίτερα την αντιπαράθεση της χώρας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ και την πολύπλευρη στήριξη που παρέχει στον λεγόμενο «Αξονα της Αντίστασης» σε Συρία, Ιράκ, Λίβανο, Υεμένη και φυσικά στη μαχόμενη Παλαιστίνη.
Σταθερή πορεία
Και βέβαια οι μεγαλύτερες επιτυχίες του θανόντος προέδρου, δηλαδή η συμφιλίωση με τη Σαουδική Αραβία –με προξενήτρα τη Κίνα– και η εισδοχή του Ιράν στη νέα ομάδα των BRICS+, είναι στρατηγικές επιλογές του Ιράν, που δεν πρόκειται να επηρεαστούν από τα πρόσωπα.
Εξίσου απίθανη μοιάζει άλλωστε και κάποια απρόσμενη προοδευτική, τηρουμένων των αναλογιών πάντα, έκπληξη στις έκτακτες προεδρικές εκλογές που ήδη προκηρύχτηκαν για τις 28 Ιουνίου. Οπως σημειώνει σε ανάλυσή του το BBC, το θεοκρατικό καθεστώς έχει επανειλημμένα αξιοποιήσει τους θανάτους κορυφαίων στελεχών του, όπως του αγιατολάχ Χομεϊνί αλλά και του δολοφονημένου από τις ΗΠΑ στρατηγού Σολεϊμανί, για να συσπειρώσει τον κόσμο υπέρ των εκάστοτε εκλεκτών της ιεραρχίας. Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι από τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου προέκυψε ένα άκρως σκληροπυρηνικό και υπερσυντηρητικό Κοινοβούλιο.
Κατά τα άλλα, ο εκλιπών Ραΐσι θα μείνει μάλλον στην Ιστορία για την πρώτη καριέρα του – ως ένας σεβαστός όσο και άτεγκτος αρχιδικαστής, που έστειλε χωρίς δεύτερη σκέψη στον θάνατο χιλιάδες αντιφρονούντες στη ματωμένη όσο και επαναστατική δεκαετία του 1980, αλλά και για την άγρια καταστολή της λαϊκής εξέγερσης του 2022…
