“Ελεύθερες (πλέον) Παλαιστίνιες μιλούν για τα βασανιστήρια στις ισραηλινές φυλακές” / γράφει η Μαλβίνα Αλεξοπούλου

Ρουκάγια Αμρ 23 ετών, Αλ Μπαργκούτι 65 ετών, Φατίμα Σαχίν 33 ετών, Ζαινέμπ Άμπου Σάτζντια 50 ετών, Άχεντ Ταμίμι 23 ετών, Σαμίρα Χιρμπάουι 50 ετών: Έξι από τις 142 Παλαιστίνιες γυναίκες που συνέλαβαν και αιχμαλώτισαν οι ισραηλινές δυνάμεις κατά τη διάρκεια των χερσαίων εισβολών τους στη Γάζα από τις 7 Οκτώβρη του 2023.

Ωστόσο, θα ήταν σωστό να τονιστεί, ότι από τον Ιούνιο του 2023 (τέσσερις μήνες δηλαδή πριν από την έναρξη του πολέμου) ο αριθμός των Παλαιστινίων κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων και των γυναικών, στις ισραηλινές φυλακές ήταν περίπου 4.000.

Οι παραπάνω έξι γυναίκες στα τέλη του Νοεμβρίου του 2023 απελευθερώθηκαν από τα ισραηλινά δεσμά – μετά την ανακοίνωση της προσωρινής εκεχειρίας, η οποία περιελάβανε μια συμφωνία ανταλλαγής μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ – και μίλησαν.

Μίλησαν και σόκαραν. Μίλησαν και συγκίνησαν. Μίλησαν και είπαν την αλήθειά τους, για τις συνθήκες φυλάκισής τους από τους Ισραηλινούς, τη συμπεριφορά τους απέναντι τους, τα βασανιστήρια καθώς και τους χλευασμούς που υπέστησαν.

Τα είπαν όλα. Είστε έτοιμοι να ακούσετε τις αληθινές ιστορίες των γυναικών, για αυτά που έζησαν μέσα στις ισραηλινές φυλακές-κολαστήρια;

Ρουκάγια Αμρ 23 ετών

Τα ξημερώματα της 26ης Οκτωβρίου, η 23χρονη Ρουκάια και η οικογένειά της ξύπνησαν από τον ήχο της ανατίναξης της πόρτας του σπιτιού τους στη Ντούρα, μια πόλη νότια της Χεβρώνας στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. «Στρατός, στρατός», φώναξε η μητέρα της και έτρεξε να ξυπνήσει τα παιδιά της που κοιμόντουσαν. Φυσικά, δεν περίμενε ότι η κόρη της θα ήταν στόχος αυτής της επιδρομής.

Οι στρατιώτες έψαξαν με μανία το σπίτι, έσπασαν τα έπιπλα και βανδάλισαν τα υπάρχοντα της οικογένειας χωρίς έλεος. Ρώτησαν «Ποια είναι η Ρουκάγια;», όταν η φοιτήτρια του πανεπιστημίου της Χεβρώνας απάντησε, οι στρατιώτες έσπευσαν να της βάλουν χειροπέδες και να της δέσουν τα μάτια. Μεταφέρθηκε σε κέντρο κράτησης κοντά στον οικισμό Κιριάτ Αρμπά, ανατολικά της Χεβρώνας, όπου παρέμεινε μαζί με τη Μαριάμ Σαλχαμπ, μια άλλη φοιτήτρια πανεπιστημίου που συνελήφθη στο σπίτι της την ίδια στιγμή με την Ρουκάγια.

«Τους είδα να τη ρίχνουν στο έδαφος, να περπατούν πάνω της και να της πατάνε στο κεφάλι με τα παπούτσιά τους. Εκείνη έκλαιγε σιωπηλά ενώ της είχαν δέσει τα χέρια στην πλάτη», θα πει η Αμρ στο TRT. Για πολλές ώρες, οι δύο γυναίκες παρέμειναν στο έλεος των Ισραηλινών στρατιωτών. Δέχονταν ύβρεις, απειλές και φτύσιμο όλη την ώρα.

Μετά από αυτό, η Αμρ μεταφέρθηκε με λεωφορείο στη φυλακή Όφερ. Οι στρατιώτες δεν της επέτρεψαν να καθίσει στα καθίσματα, την πέταξαν στο πάτωμα ενώ ήταν δεμένη και με δεμένα τα μάτια. «Σε όλη τη διαδρομή ήμουν ξαπλωμένη στο πάτωμα του λεωφορείου και δεν έβλεπα τίποτα. Ένιωσα κάτι να με χτυπάει δυνατά στα χέρια, την πλάτη και τον λαιμό μου. Δεν ήξερα αν οι στρατιώτες με χτυπούσαν ή χτυπούσα τα σιδερένια καθίσματα».

Όταν έφτασε στη φυλακή, η Αμρ ανακρίθηκε και κατηγορήθηκε ότι συμμετείχε σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες στο πανεπιστήμιο. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε μαζί με τους υπόλοιπους κρατούμενους σε δωμάτιο κράτησης στη φυλακή Χασάρον. «Η κατάσταση εκεί ήταν πολύ άσχημη. Το φαγητό ήταν μπαγιάτικο και δεν μας έδιναν νερό. Μας έβαλαν στο δωμάτιο ενός Ισραηλινού εγκληματία κρατούμενου, που το είχε αφήσει λίγες ώρες πριν μπούμε εμείς. Ο εγκληματίας ήταν άρρωστος και μας έδωσαν οδηγίες να μην αγγίζουμε τα πράγματά του. Βρήκαμε εμετό στο στρώμα και δεν μας επέτρεψαν καν να καθαρίσουμε το δωμάτιο».

Αφού μεταφέρθηκε σε ακόμα μια άλλη φυλακή -Νταμούν- για γυναίκες κρατούμενες, μπορούσε πλέον να δει τους μώλωπες στο σώμα της: «Μας ανάγκασαν να βγάλουμε στην κυριολεξία όλα μας τα ρούχα με το πρόσχημα ότι θέλουν να μας ψάξουν, παρόλο που ήξεραν ότι δεν κουβαλούσαμε τίποτα πάνω μας. Ήταν μια ταπεινωτική κατάσταση και σχεδόν έκλαψα κατά τη διάρκεια της».

Αλ Μπαργκούτι 65 ετών

Η Αλ Μπαργκούτι συνελήφθη από το σπίτι της στην πόλη Κόμπερ, βόρεια της Ραμάλα, το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου. Όπως δήλωσε στο TRT, οι Ισραηλινοί στρατιώτες της φέρθηκαν σκληρά καθώς έκαναν έρευνα στο σπίτι της, όπου μένει μόνη της, καθώς δύο από τους τρεις γιους της κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές, ενώ ο τρίτος σκοτώθηκε από σφαίρες Ισραηλινών στρατιωτών το 2018.

«Υποφέρω από διαβήτη και υψηλή αρτηριακή πίεση και παρόλα αυτά με εμπόδισαν να πάρω μαζί μου τα φάρμακά μου. Με έσπρωξαν δυνατά προς το στρατιωτικό όχημα και μου έδεσαν τα χέρια τόσο σφιχτά που ένιωσα ότι θα μου έκοβαν το χέρι».

Η Αλ Μπαργκούτι αντιμετώπισε πολλές από τις ίδιες σκληρότητες που αντιμετώπισε και η Ρουκάγια. Δεν της επέτρεψαν να χρησιμοποιήσει το μπάνιο για πολλές ώρες, παρά το γεγονός ότι ενημέρωσε τους δεσμοφύλακες για τον διαβήτη της. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη φυλακή Νταμούν, ζήτησε από τη διοίκηση της φυλακής να της δώσει τα φάρμακά της, αλλά η απάντηση ήταν πάντα η ίδια: Ότι η κλινική είναι κλειστή.

«Οι συνθήκες ήταν πολύ σκληρές. Έβαλαν 11 γυναίκες κρατούμενες σε ένα δωμάτιο που περιείχε μόνο τρία κρεβάτια, χωρίς σκεπάσματα, χωρίς στρώματα χωρίς αρκετό φαγητό: Ένα αυγό για 11 κρατούμενες».

«Πολλές από τις κρατούμενες ξυλοκοπήθηκαν και μερικές από αυτές έχουν ακόμα σημάδια από τα σιδερένια ραβδιά στο σώμα τους, αλλά φοβήθηκαν να μιλήσουν στα μέσα ενημέρωσης από φόβο μήπως επιστρέψουν στη φυλακή», θα ομολογήσει η Αλ Μπαργκούτι.

Φατίμα Σαχίν 33 ετών

Η Φατίμα συνελήφθη τον περασμένο Απρίλιο του 2023 με την κατηγορία της απόπειρας επίθεσης με μαχαίρι στα βόρεια της Χεβρώνας. Οι Ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ, τραυματίζοντάς την με πολλές σφαίρες, αφήνοντάς την με την αιμορραγία χωρίς να τη βοηθήσουν, με αποτέλεσμα τώρα να έχει μερική παράλυση.

Ο Φατίμα αφέθηκε ελεύθερη στα τέλη του Νοεμβρίου στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής. Η 5χρονη κόρη της την περίμενε και την είδε για πρώτη φορά σε αναπηρικό καροτσάκι.

Όπως δήλωσε η ίδια η Φατίμα στο TRT:

«Στις 7 Οκτωβρίου άρχισαν να διαδίδονται τα νέα για την άφιξη μαχητών της Χαμάς στους οικισμούς που περιβάλλουν τη Γάζα. Έτσι, οι γυναίκες κρατούμενες συγκεντρώθηκαν όλες για να δουν από τη μικρή τηλεόραση τα νέα. Εκείνη τη στιγμή, οι μονάδες της διοίκησης της φυλακής εισέβαλαν στα δωμάτιά μας. Μας χτύπησαν, μας χώρισαν και πήραν τα πάντα από τα δωμάτιά μας: τηλεόραση, ραδιόφωνο, ρούχα, αντικείμενα, τα πάντα».

Οι δεσμοφύλακες πέταξαν, επίσης, βόμβες αερίου στα δωμάτια των κρατουμένων, με αποτέλεσμα να πνιγούν χωρίς να τους επιτρέπουν να βγουν έξω, για να αναπνεύσουν καθαρό αέρα. Μερικές από αυτές λιποθύμησαν και η εκπρόσωπος των φυλακισμένων, Μάρα Μπέικερ, οδηγήθηκε στην απομόνωση, όπου παρέμεινε για 50 ημέρες, πριν απελευθερωθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής. Παρά τα τραύματά της και καθ’ όλη τη διάρκεια της κράτησής της, η Φατίμα δεν έλαβε επαρκή θεραπεία μέσα στη φυλακή. Όποτε το ζητούσε, της έλεγαν ότι δεν υπήρχε καμία θεραπεία για αυτήν.

«Ήλπιζα να βγω από τη φυλακή για να πάρω την κατάλληλη θεραπεία. Ακόμα και αυτό, το απλό δικαίωμα μας το αρνήθηκαν. Τώρα, έχω μερική παράλυση, αλλά ελπίζω ότι θα ξαναπερπατήσω. Θέλω να παίξω με την κόρη μου και να αναπληρώσω τον χαμένο χρόνο μαζί της».

Ζαινέμπ Άμπου Σάτζντια 50 ετών

Η Ζαινέμπ Άμπου Σάτζντια, δήλωσε, ότι συνελήφθη από Ισραηλινούς στρατιώτες μετά από έφοδο στο σπίτι της οικογένειάς της στον προσφυγικό καταυλισμό Ντεισά, κοντά στη Βηθλεέμ στη νότια κατεχόμενη Δυτική Όχθη, γύρω στις 3 το πρωί της 27ης Νοεμβρίου του 2023.

Της είχαν δέσει τα χέρια και τα μάτια. Την ανάγκασαν να περπατήσει μέχρι το στρατιωτικό τζιπ, το οποίο τη μετέφερε στη φυλακή Χασάρον. Εκεί, ένας Ισραηλινός στρατιώτης της τράβηξε τα μαλλιά και μια γυναίκα στρατιώτης τη χαστούκισε στο πρόσωπο.

«Εσκεμμένα με έσπρωξαν τόσο δυνατά και μου πάτησαν τα πόδια, ενώ κατέβαινα τις σκάλες. Κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης, με χτύπησαν και μου πέταξαν ένα φλιτζάνι νερό. Μια από τις γυναίκες στρατιώτες με διέταξε να βγω έξω, ενώ ήμουν σχεδόν γυμνή, αλλά αρνήθηκα, οπότε μου έσκισε το παλτό.

Ήθελα να κουμπώσω το παλτό μου, εκείνη με σταμάτησε, με έβαλε σε ένα κελί μαζί με άλλες γυναίκες κρατούμενες. Έπειτα, η γυναίκα φρουρός μπήκε και μας χτύπησε. Με χαστούκισε και με χτύπησε σε όλο μου το σώμα με τα χέρια της. Δέχτηκα δυνατά χτυπήματα και στο στομάχι. Ένιωθα ότι δεν μπορούσα να αναπνεύσω. Μου έσφιξε τόσο πολύ τις χειροπέδες, που τα χέρια που πρήστηκαν».

Άχεντ Ταμίμι 23 ετών

Η Άχεντ Ταμίμι ανήκει στην παλαιστινιακή αντίσταση και αφέθηκε ελεύθερη στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ–Χαμάς. Στις 6 Νοεμβρίου, οι ισραηλινές δυνάμεις τη συνέλαβαν, αφού έκαναν έρευνα στο σπίτι της, κατάσχοντας τα κινητά τηλέφωνα της οικογένειας.

Μιλώντας στο middleeastmonitor.com είπε, ότι τουλάχιστον 10 φυλακισμένες γυναίκες από τη Λωρίδα της Γάζας κρατούνται σε κακή κατάσταση από Ισραηλινούς στρατιώτες.

Ο 23χρονη ακτιβίστρια δήλωσε: «Η χαρά της ελευθερίας μου δεν είναι μεγάλη λόγω των σφαγών που διαπράχθηκαν και διαπράττονται στη Λωρίδα της Γάζας. Άφησα πίσω μου περίπου 30 φυλακισμένες γυναίκες, μεταξύ των οποίων δέκα από τη Λωρίδα της Γάζας, οι οποίες συνελήφθησαν και η κατάστασή τους είναι πολύ κακή».

«Η κατάσταση μέσα στη φυλακή ήταν πολύ δύσκολη και οδυνηρή, με καθημερινή κακοποίηση. Μας είχαν χωρίς νερό και ρούχα, κοιμόμασταν στο πάτωμα και μας χτυπούσαν. Οι ισραηλινές αρχές με απείλησαν ότι θα στοχοποιούσαν τον πατέρα μου, σε περίπτωση που μιλούσα για τις συνθήκες της φυλακής, όταν με άφηναν ελεύθερη. 

Παρ’ όλα αυτά, είμαι δυνατή και θα συνεχίσω να αντιστέκομαι μέχρι την ελευθερία».

Σαμίρα Χιρμπάουι 50 ετών

Η 50χρονη Σαμίρα Χιρμπάουι δεν μπόρεσε να μιλήσει, δεν μπόρεσε να μοιραστεί τη φρικτή της εμπειρία. ΟΧΙ ΔΕΝ ΗΘΕΛΕ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΣΕ: Η κατάσταση της υγείας της δεν την άφησε, αλλά ο αδερφός της μίλησε μέσα από αυτή στο The New Arab. «Η Σαμίρα έφθασε στο σπίτι συντετριμμένη και κουρασμένη».

Οι ισραηλινές δυνάμεις την συνέλαβαν τον Ιούλιο, αφού την πυροβόλησαν και την τραυμάτισαν. Η Χιρμπάουι κατηγορήθηκε για απόπειρα μαχαιρώματος Ισραηλινών στρατιωτών και παρέμεινε στη διαδικασία της δίκης μέχρι την απελευθέρωσή της. Η οικογένειά της αρνείται την κατηγορία, επιμένοντας ότι εκείνη τη μέρα ήταν μαζί με τα δύο από τα επτά παιδιά της τη στιγμή της σύλληψής της.

«Η Σαμίρα πέρασε ενάμιση μήνα στη φυλακή Ντέιμον, προτού οι πληγές της επιδεινωθούν και προκαλέσουν πρόσθετα προβλήματα λόγω έλλειψης θεραπείας», τονίζει ο αδελφός της και συνεχίζει: «Είχε φλεγμονή στα άκρα της και μεταφέρθηκε σε ισραηλινό νοσοκομείο, όπου ο δικηγόρος της υπέβαλε αίτηση αποφυλάκισης για ανθρωπιστικούς λόγους και θέματα υγείας, την οποία το κατοχικό δικαστήριο αρνήθηκε. Αργότερα, η κατάσταση της υγείας της επιδεινώθηκε και χάσαμε την επαφή μαζί της μετά τις 7 Οκτωβρίου. Μας είπε, ότι όταν ζήτησε θεραπεία, οι ισραηλινές σωφρονιστικές υπηρεσίες της είπαν, ότι θα μπορούσε να νοσηλευτεί μετά την αποφυλάκισή της».

Φυλακές-κολαστήρια

Υπερπληθυσμός σε φυλακές «μη βιώσιμες», με κελιά διαστάσεων περίπου 8×4 μέτρα, υπό φυσιολογικές συνθήκες φιλοξενούν έξι κρατούμενους, αλλά τώρα στοιβάζουν 10 και 20 κρατούμενους (ας μην κάνω τη σύγκριση με κάποιο από τα στρατόπεδα συγκεντρώσεων κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ, π.χ. Άουσβιτς…).

Οι κρατούμενοι στα στενά κελιά στερούνται κρεβάτια, κουβέρτες και ρούχα, με κάποιους να αναγκάζονται να κοιμούνται με τα εσώρουχά του. Η φυλακή Όφερ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη κρατούσε συνήθως περίπου 800 έως 1.000 άτομα, αλλά η εγκατάσταση φιλοξενεί τώρα 3.000 κρατούμενους, σύμφωνα με τον Μάνχεζ Άμπου Άτουαν, διευθυντή της Αρχής Υποθέσεων Παλαιστινίων Κρατουμένων και Πρώην Κρατουμένων στη βόρεια Χεβρώνα.

Παλαιστίνιες με δυναμική από το 1920 έως σήμερα

Δεν θα μπορούσα να κλείσω αυτό το άρθρο, χωρίς να κάνω ειδική μνεία στις γυναίκες αυτές, του χτες και του σήμερα. Αυτές τις γυναίκες που τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη, είχαν και έχουν σημαντική παρουσία ως ακτιβίστριες, διαμαρτυρόμενες για μια άδικη κατοχή.

Οι γυναίκες είναι ενεργές στον παλαιστινιακό αγώνα από τις πρώτες μέρες του. Στη δεκαετία του 1920, διαμαρτυρήθηκαν δίπλα-δίπλα με άνδρες ενάντια στον έλεγχο της χώρας τους από τη Βρετανία. Δημιούργησαν φιλανθρωπικές οργανώσεις και εκφράστηκαν πολιτικά.

Μετά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ το 1948, η πλειονότητα των Παλαιστινίων αναγκάστηκε να φύγει στην εξορία και εδώ οι γυναίκες έπαιξαν βασικό ρόλο ως προστάτες των οικογενειών τους αλλά και ως «αποθετήρια της εθνικής ιστορίας» (πόσο σπουδαία έκφραση!). Ήταν ζωτικής σημασίας οι Παλαιστίνιοι, όπου κι αν βρίσκονταν στον κόσμο, να μην ξεχάσουν τι είχε συμβεί και να συνεχίσουν να επιμένουν στο δικαίωμά τους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Οι γυναίκες μετέδωσαν τις αναμνήσεις τους από την Παλαιστίνη στις επόμενες γενιές.

Στη δεκαετία του 1960, με την εμφάνιση ενός παλαιστινιακού απελευθερωτικού κινήματος, αφιερωμένου στην ανάκτηση της χαμένης πατρίδας, ορισμένες γυναίκες στράφηκαν σε πιο μαχητικές δραστηριότητες. Η Λειλά Κάλντ, για παράδειγμα, έκανε αεροπειρατεία σε πολλά αεροσκάφη για λογαριασμό του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και έγινε πασίγνωστη στα δυτικά μέσα ενημέρωσης.

Σταδιακά, οι γυναίκες άρχισαν, επίσης, να ασχολούνται με την πολιτική. Αν και οι Παλαιστίνιες τείνουν να είναι κοινωνικά συντηρητικές, πολλές νεότερες γυναίκες έχουν βρει ένα νέο είδος ελευθερίας μέσω της εκπαίδευσης και της πολιτικής κινητοποίησης (άρθρο του theconversation.com στις 18 Μαΐου του 2018).